Doel - Netwerk GGZ regio Noord-West

Verslag feedbackmoment familieleden en nabij-betrokkenen
Situering
Momenteel verschilt de praktijk heel sterk inzake het betrekken van familieleden en nabijbetrokkenen bij de zorg van personen met een psychische kwetsbaarheid. Verschillende
voorzieningen hebben verschillende visies m.b.t. dit thema, maar ook binnen eenzelfde
voorziening zijn er verschillen merkbaar tussen verschillende afdelingen. Men zou zelfs
durven stellen dat het afhankelijk is van de goodwill van de betrokken hulpverlener.
Deze werkgroep wil de familieleden en nabij-betrokkenen een stem te geven binnen het
netwerkverhaal. Het is belangrijk dat familieleden gehoord én erkend worden in hun rol als
familie-ervaringsdeskundige. Op lange termijn wil men trachten te realiseren dat een
‘familiebeleid’ als het ware een vaste rubriek wordt binnen de beleidsnota van elke
zorgvoorziening uit de netwerkregio.
Doelstellingen
Hoe omgaan met feedback van familieleden en nabij-betrokkenen binnen de voorziening?
-Brievenbus (zowel klachten, ideeën als complimenten)
=> per voorziening noden/bemerkingen oplijsten
-Ombudsfunctie
=> hierin zien we een rol voor het Overlegplatform (bv. reguliere ombudsfunctie voor
cliënten uitbreiden naar ombudsfunctie voor cliënten + familieleden)
Hoe overdracht van informatie faciliteren tussen hulpverleners en familieleden en nabijbetrokkenen?
-Over het algemeen wordt het als moeilijk ervaren om de arts te spreken
-Aanspreekpunt per afdeling bv. hulpverlener die de rol van ‘familie-referentiepersoon’ op
zich neemt of een familievertegenwoordiger die als vrijwilliger binnen een voorziening deze
taak opneemt.
-Mogelijkheid tot overleg tussen familieleden en betrokken hulpverleners zonder de
aanwezigheid van de patiënt in kwestie
-Bij opname ook aandacht besteden aan familieleden (ook voor hen is dit een ingrijpende
gebeurtenis). Men verwacht enerzijds wat uitleg over de diagnose, maar men verwacht geen al
te gedetailleerde/vertrouwelijke informatie. Verder wil men een beeld krijgen over hoe het
proces van behandeling zal opgebouwd worden, wat een realistische outcome van de
behandeling zal zijn, tips over hoe zij best kunnen omgaan met de ziekte van de patiënt, …
-Spanningsveld wanneer arts/hulpverlener zich verschuilt achter het beroepsgeheim of als de
patiënt niet wil dat info wordt doorgegeven aan zijn/haar familieleden. Men dient na te gaan
of familiaal contact al dan niet wenselijk is. Familie is vaak het laatste sociale netwerk van de
patiënt, er moet zorg voor gedragen worden dat dit in stand blijft of hersteld wordt, tenzij in
uitzonderlijke omstandigheden.
Hoe continuïteit van zorg faciliteren?
-Ontslagprocedure dient van bij het begin van de opname voorbereid te worden.
-Nazorg dient geïnstalleerd te worden vóór ontslag & zo veel mogelijk in afspraak met cliënt
én familie, zeker wanneer de cliënt terugkeert naar de thuissituatie in een familiale omgeving.
Bovendien dient meer info gegeven te worden over de verschillende (cfr. keuzevrijheid)
opties inzake nazorg.
-Men stelt voor dat een trajectbegeleider/referentiepersoon het volledige traject van de patiënt
opvolgt. Het is belangrijk om te vermijden dat de patiënt steeds opnieuw zijn verhaal opnieuw
van scratch dient te vertellen als hij/zij bijvoorbeeld van afdeling verandert.
-Men wil meer continuïteit inzake de rol van de psychiater. Indien een patiënt wijzigt van
afdeling dient de band opnieuw opgebouwd te worden met een nieuwe psychiater. Dat is zeer
verwarrend voor zowel de patiënt als de familie.
-Nood aan mobiele teams die aan huis komen over de volledige netwerkregio
-Als men tevens met een (illegale) verslavingsproblematiek kampt, is dit vaak een
exclusiecriterium. Het zorgtraject voor deze doelgroep is nog onvoldoende uitgewerkt.
Nood aan meer permanentie/crisisopvang
-Waar kunnen familieleden terecht met dringende vragen ’s avonds en tijdens de weekends?
-Ook mantelzorgers hebben soms nood aan een Bed Op Recept voor hun familielid
Lotgenotencontact en psycho-educatie voor familieleden en nabij-betrokkenen
-Praatcafé De Stem wordt aanzien als een zeer positief initiatief. Kunnen we dergelijk
initiatief opstarten voor een ruimere doelgroep?
-De Kompasgroep wordt aanzien als een positief initiatief. Kunnen we dergelijk initiatief
uitbreiden naar andere ziektebeelden naast psychose?
-Informatiesessies rond diagnoses zoals borderline, bipolaire stoornis, alcoholisme,
autisme,… Dit brengt het thema ook onder de aandacht bij de algemene bevolking.
Het gezin als cliënt, de context mee in rekening nemend
-Het wordt als positief ervaren dat o.a. MBT en VDIP actief met de familieleden aan de slag
gaan. Zo wordt mee ‘gezorgd’ voor de familieleden.
-Ook mantelzorgers hebben soms nood aan een luisterend oor
Sensibiliseren van de algemene samenleving
-Destigmatisering dient te gebeuren niet alleen bij de modale Vlaming, maar ook bij
hulpverleners die niet gespecialiseerd zijn in GGZ, zoals de thuiszorgdiensten.
Voorkomen van gedwongen opname
-Spanningsveld tussen familieleden en cliënten als de patiënt geen hulp wil, maar het
familielid wil wel dat de patiënt hulp aanvaardt. Hier is sprake van bemoeizorg. Vaak is
gedwongen opname dan de enige uitweg, maar hoeft het wel zo ver te komen? Men erkent
wel dat bij personen die totaal geen ziekte-inzicht hebben een zekere vorm van dwang zal
nodig blijven. Maar in dit hele proces dient er ook aandacht te zijn voor het herstellen van de
relatie met de familie.
Actieplan
Inventaris + in de verf zetten van good practices
-Bevraging in welke mate de verschillende zorgvoorzieningen momenteel familieleden
betrekken bij de zorg
-Op het netwerkcomité van 12 december zal een sessie georganiseerd worden rond good
practices m.b.t. het betrekken van familieleden en mantelzorgers
Ombudsfunctie
-Bespreken met het West-Vlaams overlegplatform wat hun rol kan zijn mbt het thema van
familie-ervaringsdeskundigheid bv. uitbreiding van de ombudsfunctie van cliënten als
doelgroep naar cliënten + familieleden als doelgroep, procesbegeleider die alle praktijken
rond familie-ervaringsdeskundigheid in West-Vlaanderen opvolgt en de communicatie tussen
de verschillende netwerken faciliteert
-Binnen enkele voorzieningen reeds aftoetsen of er draagvlak is om de
ideeën/klachten/complimentenbus te realiseren (kan eventueel ook via vast emailadres)
Oplijsting van zorgaanbod + organisaties voor mantelzorgers
-Info verspreiden over zorgaanbod via website
-Info verspreiden over bij welke organisaties familieleden en nabij-betrokkenen terecht
kunnen via website
Volgende feedbackmoment
Op woensdag 19 november zal een tweede familieforum georganiseerd worden in Blijdenburg
1 in OLV van 19u tot 21u.