Lean management voor sociale economie bedrijven Introductie tot Lean 3 april 2015 – Antwerpen 23 april 2015 – Gent Agenda 08u30 – 09u00 Onthaal 09u00 – 10u00 • • 10u00 – 10u15 Pauze 10u15 – 11u00 • Simulatie spel (deel 1) 11u00 – 11u45 • Rollen & Verantwoordelijkheden binnen een lean project: je organisatie mobiliseren Lean technieken (deel 1): ‘Value stream mapping’ of waardestroom in kaart brengen • Wat is Lean? Lean in de Sociale Economie? Lean Principes 11u45 – 12u30 Pauze 12u30 – 13u30 • • Simulatie spel (deel 2): waardestroom in kaart brengen Delen en bespreken van resultaten in groep 13u30 – 14u30 • Lean technieken en werkmethodes (deel 2) 14u30– 14u45 Pauze 14u45– 15u15 • Lean technieken en werkmethodes (deel 3) 15u15 – 16u00 • Simulatie spel (deel 3): technieken toepassen 16u00 – 16u30 • Hoe omgaan met en betrekken van je team tijdens lean projecten 16u30 – 16u45 • Introductie tot ‘lerend netwerk’ en rondvraag © 2015 Deloitte Belgium 2 Introductie tot Lean Wat is Lean? © 2015 Deloitte Belgium 3 Wat trekt je aandacht wanneer je door een fabriek / werkplaats wandelt? Zie je veel stock op een hoop naast de machines? Paletten met afgewerkte producten die worden getransporteerd van de ene werkplaats na de andere? Dossiers die op een hoop liggen? Hetgeen uw aandacht trekt tijdens een “werkplaats tour” kunnen de eerste ideeën zijn naar mogelijkse verbeteringen en te streven naar een “lean” omgeving. © 2015 2014 Deloitte Belgium 4 Veiligheid, properheid en orde in een werkomgeving Voor toepassing Lean Aandachtspunten • In een vuile of rommelige omgeving kunnen machines sneller verslijten, zijn mensen minder gemotiveerd en kunnen uw eindproducten beschadigd geraken • In een propere en ordelijke omgeving zijn stukken gemakkelijk te vinden, stock gemakkelijk te tellen, producten snel en veilig getransporteerd. • Ordelijk = visuele labelen, markeringen Lean Six Sigma 5S methode •Sorteren, •Schikken, •Schoonmaken, •Standaardiseren, •Systematiseren © 2015 2014 Deloitte Belgium Na toepassing Lean Text 5 Gebruik van ruimte, beweging van materialen en flow in de productie Aandachtspunten Voor: beweging tussen werkposten • Idealiter worden materialen maar één keer verplaatst, over de korst mogelijke afstand. Productie materialen worden opgeslagen naast de lijn. Gereedschap dichtbij de machine. • De lay-out moet gericht zijn op continue product lijnen i.p.v. “posten” gericht op een bepaalde type van machine • Vorkliften tellen kan een inzicht bieden op het ruimtegebruik in een productieomgeving Lean Six Sigma tools Na: continue productie lijn • Layout design • Variatie analyse • 7 vormen van verspilling 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 Lower Specification Limit (LSL) 10,0 True ValueAdded Work <5% 1-9-04 1-12-04 1-8-04 1-11-04 1-7-04 1-10-04 1-6-04 1-5-04 1-4-04 1-3-04 1-2-04 1-1-04 1-9-03 1-12-03 1-8-03 Waste >95% 1-11-03 1-7-03 1-10-03 1-6-03 1-5-03 1-4-03 1-3-03 1-2-03 0,0 1-1-03 • Beweging • Wachttijden • Overproductie • Overbewerking • Defecten • Voorraad • Transport Upper Specification Limit (USL) Reduce Variation Losses or delivered defects 2 6 Lean Six Sigma - Green Belt 6 Voorraadniveau’s en “Work in Progress” (WIP) Aandachtspunten Voor: grote voorraden • Interne operaties vereisen zelden grote voorraden, de zichtbare aantal onderdelen of voorraad bij werkstations is een goede maatstaf voor lean maturiteit. • In de beste productieomgevingen worden de voorraadniveaus en WIP zo lag mogelijk gehouden Lean Six Sigma tools Na: verminderde voorraden op de werkvloer • Cycle time/ span time analyse • Grondoorzaak analyse (RCA) • Single Minute Exchange of Die (SMED) • Pareto analyse • “Theory of Constraints” Text Lean Six Sigma - Green Belt 7 Waarom doen we een Lean Six Sigma programma? • Lean verhoogt de waarde voor de klant; intern en extern, minder fouten, hogere kwaliteit, betere klantenrelaties • Lean laat toe om efficiënt te werken en dus kosten te besparen • Lean verhoogt de operationele marge • Lean geeft de ademruimte om te groeien © 2015 Deloitte Belgium 8 Wat zou het draagvlak zijn in uw organisatie om een lean programma succesvol te ondersteunen? Welke operaties halen een laag rendement? Geef weer welke operationele uitdagingen er vandaag zijn Welke dagelijkse frustraties of struikelblokken zijn er? © 2015 Deloitte Belgium 9 Wat is Lean Six Sigma? Lean betekent simpliciteit: het wegwerken van verspilling en het verhogen van de stroom van toegevoegde waarde voor de klant Six Sigma betekent betrouwbaarheid: het verhogen van kwaliteit en het wegwerken van fouten en defecten De KLANT staat centraal Nadruk op WAARDE toevoegen OBJECTIEVE MAATSTAVEN © 2015 Deloitte Belgium Nastreven van PERFECTIE Omgaan met VERANDERING 10 Doorheen de geschiedenis werden de Lean en Six Sigma aanpak gecombineerd in Lean Six Sigma 1950 – 70 Verbetering Tools/ Methodes © 2015 Deloitte Belgium 1990 1950: W. Edward Deming Plan-Do-Check-Act 1960s/70s: Toyota Lean Productie Systeem 1980: - Motorola initieert ”Six Sigma kwaliteit” - TQM - Malcom Baldridge Prijs 1990: BPR Lean productie applicaties voor andere sectoren dan de auto sector beginnen Voornamelijk Automotive en zware apparatuur Expansie in Automotive en productie Gebruik start in de farmaceutische en financiële diensten Japanse auto producenten Motorola Industrieën Bedrijven 1980 2000 2000: Lean Six Sigma wordt toegepast Focus op “proces perfectie” Campbells Coors Merrill Lynch JP Morgan Cargill Caterpillar 11 Lean Six Sigma is meer dan een methodiek: het is een manier van denken ingebed in de cultuur van een organisatie Traditioneel gedachtegoed Probleem Oplossend Denken Reactief oplossen (= ‘vuur bestrijding’) Beslissingen nemen Gebaseerd op ervaring Proces bijwerken Optimalisatie Ontwerpen Ad-hoc Interne definities Prestatie Meten Er bestaan geen meet mogelijkheden Project Management Lokale, Onafhankelijke projecten © 2015 Deloitte Belgium 12 VS Progressief Lean Six Sigma gedachtegoed Proactieve preventie Data gedreven Systematische lange termijn verbeteringen Klant gedreven vereisten De belangrijkste dingen worden gemeten en de mensen staan in voor de realisatie ervan Gecoördineerde, continue projecten De combinatie van Lean en Six Sigma is een sterke verbeteringsmethodologie Lean Six Sigma Lean Six Sigma Tools en principes voor beheren en verbeteren van werk met nadruk op simplificatie en zichtbaar maken van prestatie. Een zeer gestructureerde aanpak en proces voor verbetering door het uitschakelen van defecten in product en dienst processen. Een prestatie verbeteren methodologie dat een focus op proces simplificatie en product/dienst verbetering combineert en gebruik maakt van de steun van mensen doorheen de organisatie om zo grondoorzaken te ontdekken en oplossingen te bedenken. Ontwikkeld door Toyota en aangepast voor andere bedrijven en industrieën. © 2015 2014 Deloitte Belgium + Ontwikkeld door Motorola en aangepast door GE, Caterpillar en anderen. = 13 Lean toegepast in de sociale economie © 2015 2014 Deloitte Belgium 14 Voor en na lean in de sociale economie © 2015 Deloitte Belgium 15 Maar nog niet overal © 2015 2014 Deloitte Belgium 16 Er zijn enkele aandachtspunten voor lean in de sociale economie • De capaciteiten, werkdruk en omgeving voor de doelgroep medewerkers moeten met veel aandacht in rekening worden gebracht • Verankering kan soms moeilijker zijn, een goede manier vinden om alle medewerkers te betrekken vereist inzicht en voorbereiding • Soms zijn de middelen beperkter dan in een private omgeving. Dit echter geen argument tegen lean, maar eerder een argument dat sommige elementen (zoals 5S) nog belangrijker maakt © 2015 Deloitte Belgium 17 Wat gaan jullie grootste hindernissen zijn om dit op te starten? Welke oplossingen zie je? Hindernis Oplossing bvb. geen steun van bovenaf > introductie lean voor directie © 2015 Deloitte Belgium 18 Introductie tot Lean Lean principes © 2015 Deloitte Belgium 19 Lean heeft 5 basis principes 1. Klantgerichtheid Kijk vanuit het standpunt van de klant. Wees bewust van bestaande definities die zich richten op manieren om efficiënt gebruik te maken van bestaande activa of technologieën. 2. Waarde stroom Focus horizontaal, niet verticaal. Alle activiteiten (werk) vanaf het moment een behoefte van de klant wordt geïdentificeerd totdat deze behoefte wordt ingevuld moeten toegevoegde waarde opleveren. 3. Product stroom Zorg dat waarde creërende stappen vlot verlopen. Vecht tegen afdeling gebonden denkpatronen. Taken kunnen bijna altijd efficiënter en nauwkeuriger gerealiseerd worden indien er continu aan het product gewerkt wordt, van grondstof tot afgewerkt product. 4. Trekken Produceer enkel het nodige, laat de klant het product naar zich trekken in plaats van het (ongewild) naar hem toe te duwen. 5. Perfectie Produceer wat de klant wilt, wanneer hij het wilt (geen vertraging), tegen een eerlijke prijs en met een minimum aan verspilling. © 2015 Deloitte Belgium 20 We willen verspilling verwijderen door de principes meetbaar en met oog voor verandering toe te passen Lean Proces Perfectie Pull Product stroom Waardestroom Klantgericht Veranderingsmanagement Meetbaarheid © 2015 Deloitte Belgium 21 Principe 1: Klantgerichtheid Wat betekent het? Een externe blik op het proces nemen om de behoeften van zowel interne als externe klanten te begrijpen Verwerkings tijd klanten betalingen (In dagen) 1 4 1 2 3 2 5 2 2 0 6 2 1 2 3 3 5 2 3 2 1 1 5 2 4 4 3 0 Verwachtingen klanten overstijgen voldoen Niet voldoen Impact op klanten • 7 betalingen doorgevoerd op meer dan 3 dagen • Een bepaald aantal klanten is ontevreden met de lange verwerkings duur Wanneer het niet duidelijk is of een taak toegevoegde waarde opbrengt voor uw klanten, stel je dan de vraag wat er zou gebeuren indien je stopt met deze taak uit te voeren - zou uw eindklant klagen? Als dat zo is, dan is het waarschijnlijk een activiteit die toegevoegde waarde oplevert. Zonder te begrijpen wat de klant wil, is continue verbetering onmogelijk © 2015 Deloitte Belgium 22 Principe 2: Waarde stroom Wat betekent het? Een gedetailleerde weergave van de belangrijkste proces-activiteiten en het meten van hun vermogen om aan de behoeften van de klant te voldoen Scène uit een Italiaans restaurant (Een voorbeeld) De klant besteld pasta Ober neemt de bestelling op Ober geeft bestelling door aan kok Kok vraagt ingrediënten aan assistent Assistant neemt pauze en belt zijn vrouw Assistant komt terug met ingrediënten Kok bereidt gerecht VA 2 min VA 2 min NVA 2 min NVA 15 min NVA 2 min VA 15 min Ober brengt de maaltijd De klant krijgt zijn pasta VA 2 min Proces duur: Totale doorloop tijd 40 minutes Er wordt geen waarde gecreëerd (NVA) 19 minutes Er wordt waarde gecreëerd (VA) 21 minutes Door te begrijpen wat belangrijk is voor de klant kan je bepalen hoe waarde door een proces stroomt © 2015 Deloitte Belgium 23 Principe 3: Product stroom Wat betekent het? Het werk wordt uitgevoerd op een continue, ononderbroken wijze - het project of product is altijd in beweging. Een vlotte doorstroming vermijdt stilstand en stagnatie. Voorbeeld: orderverwerking bij catalogus winkel Callcenter, Beantwoordt inkomende telefoon, bepaal of de klant producten wil kopen Tijd/taak: 2 minuten Vraag betaalbewijs Neem klanten order op, kijk stock beschikbaarheid na Tijd/taak: 8 minuten De eerste bottleneck bepaalt vandaag de snelheid van heel het proces Verminder rekening Vraag de klant zijn credit card gegevens op, breng kosten in, plaats een order in het systeem Time/taak: 5 minuten Assembleer Order Print pak lijst, en verpakkings voorwaarden, vul order in, sluit verpakking Print Labels Print de verzend naar labels, breng ze aan op het pakket Tijd/taak: Tijd/taak: 7 minuten 6 minuten Na het verwijderen van de eerste bottleneck, zal de tweede bottleneck de output beperken Omdat er altijd een proces bottleneck zal zijn, zijn voortdurende inspanningen nodig om de gevolgen van de belangrijkste beperkingen te reduceren © 2015 Deloitte Belgium 24 Principe 4: Trekken of ‘pull’ Wat betekent het? In een perfect trek systeem begint het werk wanneer de klant het product koopt. De klant “trekt” het product door het productie proces. Klant Winkel Producent Pull Pull • Minder voorraad van grondstoffen • De aparte behandeling van product tot product laat meer variëteit toe in de productie mix Kleinere hoeveelheden zorgen ervoor dat leveranciers frequenter kleine leveringen te doen • Minder voorraad van half afgewerkte producten • Betere Kwaliteit Buffer inventarissen worden weggewerkt • Minder voorraad van afgewerkte producten Kortere doorlooptijden tussen de productie en de vraag resulteren in een beperkte opslag van afgewerkte producten Hogere flexibiliteit van de productie Directe feedback door just-in time productie • Verbeterde reactie snelheid Kortere productie doorloop, klanten ontvangen producten wanneer zij ze bestellen Een trek of ‘pull’ systeem wordt niet gemaakt door één techniek, eerder een verschuiving in de manier waarop we naar productie kijken. Visie heeft vaak de grootste impact © 2015 Deloitte Belgium 25 Principe 5: Streven naar perfectie Wat betekent het? Betrokkenheid van de hele onderneming in verbeteracties die "bottom-up" en "top-down" verlopen “Bottom-Up” 80 Defects “Top-Down” Key Measures 70 50 Snelheid Meten van de tijd dat het neemt om belangrijke activiteiten uit te voeren kwaliteit Meten van productkwaliteit en de naleving van regels 60 40 50 30 40 30 20 20 10 kost 10 0 Satisf action 0 • • • Verzamel baseline data Identificeer lokale verbeterings mogelijkheden Identificeer en breng proces en prestatie gebonden problemen naar voor • Meten van de kost om producten te ontwikkelen en te produceren Het uitvoerend management bewaakt belangrijke zakelijke metrics (KPI's) en identificeert initiatieven wanneer nodig Continue verbetering ligt aan de basis van perfectie, het is gemakkelijker continue kleine verbeteringen door te voeren dan een éénmalige groot project door te voeren © 2015 Deloitte Belgium 26 Veranderingsmanagement Wat betekent het? Veranderingsmanagement is het proces dat mensen klaar stoomt voor een overgang van de huidige situatie naar een toekomstige situatie + Veranderingsmanagement curve Met Veranderingsmanagement Zonder Veranderingsmanagement Bedrijfs Prestatie (huidig niveau) Tijd Beperkte prestatie dip door voorbereiding implementatie Maximaliseren van de return on investment door verbeterde processen Het succesvol realiseren van change management verlaagt productiviteit verlies en de totale project kost © 2015 Deloitte Belgium 27 Meetbaarheid Wat betekent het? Een data-gedreven aanpak toegepast gedurende een continue verbeterings project Meetbaarheid in een continue verbeterings project 1 Huidige en vooropgestelde prestaties zijn geschat in het ondernemingsplan 2 Huidige proces prestatie wordt gemeten om onderliggende oorzaken bloot te leggen 3 Voordelen van bepaalde oplossingen en to-be proces prestaties worden geschat 4 Voordelen worden opgespoord en meeteenheden geïmplementeerd om duurzame prestaties te garanderen Opmerking: De data bestaat niet altijd en moet vaak gegenereerd worden door het observeren van actuele processen De focus op metingen verbetert het vermogen tot besluitvorming op basis van data © 2015 Deloitte Belgium 28 Pauze © 2015 Deloitte Belgium 29 Introductie tot Lean Simulatiespel deel 1 © 2015 Deloitte Belgium 30 Details van de oefening Inleiding We simuleren een processtroom van bestelling van een product, door productie naar aflevering en klaarmaken voor nacalculatie van de werkbon. Het eindresultaat is zowel het product als een gearchiveerde werkbon Doelstelling van het proces Voldoen aan de vraag van de klanten, zo snel mogelijk, terwijl de vereisten van de klant gevolgd worden en we een werkbon klaarmaken voor nacalculatie Proces overzicht Er is een “As Is” proces met 1 Registreer bestelling 8 rollen 2 productieplanning - 6 mogelijke kleuren 5 - 6 mogelijke modellen 6 - Verschillende formulieren en documenten - 10 processtappen - Voorraadbeheer Productie 1 Grondstof goedk. 4 Productie 2 8 3 7 Ondertekening werkbon 9 10 nacalculatie werkbon © 2015 Deloitte Belgium 31 Gedetailleerde instructies Zie document en materialen per rol © 2015 Deloitte Belgium 32 Overzicht producten Vliegdekschip © 2015 Deloitte Belgium Eend robot Stoel Vliegtuig Dinosaurus Paard 33 Opstelling kamer Klant Voorraad aanvraag Productie planner Valid. voor. an. Voorraad manager Boekhoud team blokjes Opportu niteiten Productie team Verkoper Voorraad beheerder Directeur Archief © 2015 Deloitte Belgium 34 Eerste indrukken • Wat ging er goed? • Beschrijf de omgeving en het proces? • Waren er knelpunten? • Waren alle stappen en rollen nodig? © 2015 Deloitte Belgium 35 Introductie tot Lean Rollen en verantwoordelijkheden binnen een lean project: je organisatie mobiliseren © 2015 Deloitte Belgium 36 Enkele rollen binnen een lean project Rol Profiel Lean Kennis Verantwoordelijkheid Sponsor Sr. leidinggevende die overkoepelend lean initiatief opvolgt en aanstuurt Expert Visie en ondersteuning, goedkeuring van de resultaten Project manager Leidinggevende die een specifiek lean project implementeert in de organisatie Gemiddeld tot expert Leidt de eigenlijke operationele verandering Kampioen Uitvoerende in lean proces, soms als pilot Basis of geen Voert uit Mentor (Sr.) leidinggevende uit andere afdeling Gemiddeld tot expert Bijstaan en coachen project manager © 2015 Deloitte Belgium 37 Onderdelen en activiteiten in een lean project Opstart Onderdelen Planning Uitvoeren Afsluiten Identificeren van het verbeterpunt Opstellen van projectplan Uitvoeren van het projectplan Eindevaluatie project In kaart brengen risico’s Gedetailleerde timing en aanpak opstellen Beheren van issues Leerpunten opstellen Alternatieven voorstellen Communicatieplan opstellen Rapporteren voortgang en issues Risicoaanpak beschrijven Activiteiten In kaart brengen belanghebbenden Uitbreiding team (selectie kampioen, mentor) Bijsturen/aanpassen project aanpak Overdragen project aan proces verantwoordelijke Aanzet tot projectplan Betrekken team in planning (project meetings en gesprekken) Bijsturen team, opvolgen middelen, beheer projectorganisatie Ontbinden projectorganisatie Opbouw team (project manager, sponsor, mentor) Validatie planning door sponsor Actief risicobeheer Afsluiting vieren Communiceren volgens communicatieplan Betrokkenheid rollen Sponsor Project Manager Mentor Kampioen Niet betrokken © 2015 Deloitte Belgium Sterk betrokken 38 Kenmerken van goed Lean leiderschap Zorg ervoor dat elke persoon initiatief neemt om problemen op te lossen en zijn of haar job te verbeteren Zorg ervoor dat alle personen gealigneerd zijn om waarde voor de klant en een meerwaarde voor het bedrijf te leveren Focus op het waarom van problemen en werk flexibel en probleem oplossend Plan – Do – Check - Act Gebruik een aangepaste stijl van leiderschap • Dictator: “Doe zoals ik het zeg...” • 1980 verzelfstandigende leider: “Doe het op je eigen manier...” • Lean leiderschap: “We zoeken het samen uit....” © 2015 Deloitte Belgium 39 Wie in mijn organisatie zou ik bij een lean project kunnen betrekken? Naam © 2015 Deloitte Belgium Rol 40 Introductie tot Lean Lean technieken (deel 1) Waardestroom in kaart brengen © 2015 Deloitte Belgium 41 De waardestroom in kaart brengen helpt om verbeterpunten aan het licht te brengen Om het proces beter te begrijpen kunnen volgende stappen doorlopen worden: • Een flowchart opstellen van het proces • Identificeren welke stappen in het proces waarde toevoegen en welke niet • Bepaal de doorlooptijd en identificeer bottlenecks • Let op fouten en inefficiënties © 2015 Deloitte Belgium 42 Stappenplan voor waardestroom in kaart brengen en verbeterpunten implementeren 1 Identificeer de product familie 2 3 4 Maak huidige staat op Maak toekomstige staat Maak implementatie plan 5 Implementeer verbeteringen 6 Herhaal stap 1-5 © 2015 Deloitte Belgium 43 Waarom een proces analyseren? Het proces analyseren en begrijpen laat toe een ideale staat voor de waarde stroom te bepalen Vaak is er een tussentijdse oplossing terwijl de ideale staat wordt bepaald Future State Current State “quick wins” Ideal State KAIZEN Investeren De toekomstige staat wordt zo snel mogelijk geïmplementeerd, d.m.v. Kaizen aanpak (zie verder) om voordelen te generen © 2015 Deloitte Belgium 44 Voorbeelden van iconen Manuele informatie stroom Elektronische informatie stroom Kanban signaal Load Leveling Box Sequentiële Pull bal Weekly Schedule Terughaal Kanban Kaizen Bliksem © 2015 Deloitte Belgium Productie Kanban Kanban Post planning Visuele controle Operator 45 Doorlooptijd Beschrijving − Doorlooptijd analyse “Cycle Time Analysis” is een manier om de verschillende acties in een proces te observeren en timen. Hoe te gebruiken − Observeer en noteer de tijd van elke stap in het proces. Wees zeker de tijd te meten voor het product of dienst af te maken, niet de hoeveelheid of het aantal dat de werknemers produceren. Een groot deel van de doorlooptijd is ongebruikte tijd wanneer producten voorraad zijn. − Cyclus tijd heeft twee grote componenten Werk tijd: tijd die effectief gebruikt wordt om het product of dienst te verwerken of uit te voeren Wacht tijd: tijd dat het product of de dienst wacht op activiteit. Wanneer te gebruiken? − Gebruikt om de “ongebruikte” tijd in een proces te capteren en analyseren en verspilling weg te werken Doorlooptijd © 2015 Deloitte Belgium Totale werktijd product of dienst + Totale wachttijd product of dienst 46 Takt Tijd • Takt tijd is de maximale productie tijd toegestaan per eenheid om te voldoen aan de vraag • Een Takt tijd van twee minuten betekent dat elke twee minuten een afgewerkt product geproduceerd zou moeten Effectief gewerkte tijd per shift Takt tijd Klantenvereiste per shift © 2015 Deloitte Belgium 47 Doorlooptijd versus Takt tijd Halen we Takt tijd met onze Doorlooptijd? Doorlooptijd >1 We halen Takt niet. Waarom? Variatie, meer grondstoffen nodig, … <1 Overschot aan capaciteit, meer werk nodig! ~ =1 Blije klant! Takt tijd Doorlooptijd Takt tijd Doorlooptijd Takt tijd © 2015 Deloitte Belgium 48 Hoe waardestroom analyse te gebruiken 1 Identificeer de productfamilie 2 Breng huidige staat in kaart 3 Maak toekomstige staat 4 Maak implementatieplan Implementeer 5 verbeteringen per plan 6 © 2015 Deloitte Belgium Herhaal stap 1 - 5 49 1 Identificeer de productfamilie 1 Identificeer de productfamilie De essentie van VSM of het in kaart brengen van waardestromen is het streven naar een product lay-out in plaats van een process lay-out 2 Breng huidige staat in kaart Identificeer de productfamilie vanuit het klantperspectief Een productfamilie omvat producten die 3 4 Maak toekomstige staat Maak implementatieplan Implementeer 5 verbeteringen per plan 6 Een gelijkaardig ontwerp hebben Door dezelfde gereedschappen worden behandeld Dezelfde procesvolgorde doorlopen Het is niet vereist dat de identieke processtappen worden doorlopen Maak een productmatrix indien nodig Herhaal stap 1 - 5 © 2015 Deloitte Belgium 50 2 Breng huidige staat in kaart 1 Identificeer de productfamilie 2 Breng huidige staat in kaart 3 Maak toekomstige staat 4 Maak implementatieplan Definieer de scope Begin met een snelle wandeling doorheen het proces Loop mee met de materiaal- en informatiestromen Start aan het einde van het proces en werk terug tot aan het begin Registreer data bij het doorlopen Teken handmatig uit met pen en papier Map de gehele stroom eigenhandig – Vertrouw alleen op eigen vergaarde informative tijdens de passage door het bedrijf Implementeer 5 verbeteringen per plan 6 Herhaal stap 1 - 5 © 2015 Deloitte Belgium 51 2 Breng huidige staat in kaart – Start bij de klant 1 Identificeer de productfamilie 2 Breng huidige staat in kaart 3 Maak toekomstige staat 4 Maak implementatieplan Klanticoon in de rechterbovenhoek Gegevens box (onder het klanticoon) Klantvereisten (aantal stukken/maand) Product Mix Frequentie van verzenden (x/dag, x/week) Standaard kwantiteit per verzendingscontainer Aantal shifts die de klant genereert Implementeer 5 verbeteringen per plan 6 Herhaal stap 1 - 5 © 2015 Deloitte Belgium 52 2 Breng huidige staat in kaart – Start bij de klant Huidige staat Map WW Brake, ABC Plant © 2015 Deloitte Belgium 53 Breng huidige staat in kaart – Proces Box & voorraad 2 1 Identificeer de productfamilie 2 Breng huidige staat in kaart 3 Maak toekomstige staat 4 Maak implementatieplan Proces box Operator Start bij de klant Crëeer een proces box voor elk aspect van materiaalstroom Bv. Assemblageproces met meerdere gelinkte stations Groepeer gelinkte stations Een onafhankelijk proces krijgt een aparte proces box Process box stopt waar een stroom wordt onderbroken “Operator” symbool met aantal operatoren Voorraad Implementeer 5 verbeteringen per plan 6 Herhaal stap 1 - 5 © 2015 Deloitte Belgium Waarschuwingsdriehoek om voorraad weer te geven Teken een driehoek voor elke locatie Registreer de voorraadhoeveelheid onder de driehoek 54 Breng huidige staat in kaart – Proces Box & voorraad 2 Huidige staat Map WW Brake, ABC Plant © 2015 Deloitte Belgium 55 2 Breng huidige staat in kaart – Transport 1 Identificeer de productfamilie 2 Breng huidige staat in kaart 3 Maak toekomstige staat 4 Maak implementatieplan Vrachtwagenicoon tussen de klant en verzending Boot- / trein- / luchticoon waar nodig Brede pijl met de richting van de stroom mee (pull) Leveranciersicoon voor basisonderdeel Vrachtwagenicoon tussen leverancier en ontvangst Boot- / trein- / luchticoon waar nodig Geef de verzendingsfrequentie aan Geef de grootte/hoeveelheid van de verzendingslading weer Implementeer 5 verbeteringen per plan 6 Herhaal stap 1 - 5 © 2015 Deloitte Belgium 56 2 Breng huidige staat in kaart – Klant Huidige staat Map WW Brake, ABC Plant © 2015 Deloitte Belgium 57 2 Breng huidige staat in kaart – Informatieflow 1 Identificeer de productfamilie 2 Breng huidige staat in kaart 3 Maak toekomstige staat 4 Maak implementatieplan Proces box voor informatie-controlepunt Noteer systeeminteracties Een dunne pijl voor informatieflow Neem planningssignalen op Prognoses Dagelijkse verzendingsplanningen Faxen EDI ‘Visuele controle’ planning Implementeer 5 verbeteringen per plan 6 Herhaal stap 1 - 5 © 2015 Deloitte Belgium 58 2 Breng huidige staat in kaart Huidige staat Map WW Brake, ABC Plant © 2015 Deloitte Belgium 59 2 Breng huidige staat in kaart – Meten v/h proces 1 Identificeer de productfamilie 2 Breng huidige staat in kaart 3 Maak toekomstige staat 4 Maak implementatieplan Teken een tijdsladder onder de process boxen en voorraaddriehoeken Productie doorlooptijd in dagen Voorraad gedeeld door dagelijkse klantvereisten Voeg ‘toegevoegde waarde’-tijden onder de process boxen Bereken de totale productiedoorlooptijd Bereken de totale toegevoegde-waardetijd Implementeer 5 verbeteringen per plan 6 Herhaal stap 1 - 5 © 2015 Deloitte Belgium 60 3 Maak toekomstige staat - Kies logische groepen 1 Identificeer de productfamilie Inspecteer de items die doorheen de waardeketen stromen Welke elementen maken hen gelijkaardig of verschillend? Groepeer gelijkaardige items 2 Breng huidige staat in kaart Voorbeelden: (gelijkaardige processtappen, gelijkaardige klanten, gelijkaardige functionaliteit) 3 4 Maak toekomstige staat Maak implementatieplan Zet uitzonderingen die de groepen complex maken opzij Kies een doel takt tijd voor de gehele waardeketen Welke factoren drijven de process takt tijden? Hoeveel parallelle stromen wens je te hebben? Implementeer 5 verbeteringen per plan 6 Herhaal stap 1 - 5 © 2015 Deloitte Belgium 61 Maak toekomstige staat – Ontwikkel toekomstige staat map 3 1 Identificeer de productfamilie Breng de huidige staat in kaart op basis van een antwoord op volgende vragen: Waar moet de pacemaker gesitueerd zijn om “single point” 2 Breng huidige staat in kaart planning te vergemakkelijken? Waar kan je continue stroom implementeren? Waar zal je pull systemen nodig hebben? 3 Maak toekomstige staat Neem materiaal van externe leveranciers eveneens op Welke verspilling is er reeds geëlimineerd? 4 Maak implementatieplan Breng de toekomstige staat in kaart van wat er zal bereikt worden in de volgende 12 maanden Hoe zullen de metingen eruit zien? Implementeer 5 verbeteringen per plan Welke verbeteringen zullen de doorlooptijd reduceren? Reduceer voorraad, combineer handelingen, elimineer activiteiten die geen waarde toevoegen 6 Herhaal stap 1 - 5 © 2015 Deloitte Belgium Verwijder knelpunten 62 Maak toekomstige staat – Maak implementatieplan & tracking 4 1 Identificeer de productfamilie Evalueer de toekomstige staat map die juist werd gecreëerd, brainstorm over mogelijke actiepunten Distilleer een actieplan (maand per maand) 2 Breng huidige staat in kaart Identificeer lean opportuniteiten die kunnen bekomen worden via Kaizen Lijst verwachte voltooiingsdata voor activiteiten 3 Maak toekomstige staat Wijs teams / individuen toe om te werken op verbeteringactiviteiten 4 Maak implementatieplan Creëer een ‘event plan’ (6-12 weken) en voeg deze toe aan de lean database Gebruik “Kaizen newspaper” (probleem, doel van initiatief, Implementeer 5 verbeteringen per plan 6 owner, voltooiingsdatum, huidige voltooiingsfase) om de activiteiten te tracken Bewerkstellig tracking Herhaal stap 1 - 5 © 2015 Deloitte Belgium Om metingen te kunnen vergelijken met doelen Voor actieplannen 63 5 1 Implementeer verbeteringen Identificeer de productfamilie Communiceer Huidige en toekomstige waardestromen Actieplan 2 Breng huidige staat in kaart 3 Maak toekomstige staat 4 Maak implementatieplan Metingen versus doelen Voer het actieplan uit Wees betrokken Een succesvolle lean transformative hangt af van de actieve betrokkenheid van alle leden op alle Implementeer 5 verbeteringen per plan niveaus Dit is kritisch om een cultuur te creëren die een 6 Herhaal stap 1 - 5 © 2015 Deloitte Belgium competitief voordeel zal worden 64 Waardestroom in kaart: voorbeeld “as is” Huidige situatie © 2015 Deloitte Belgium 65 Waardestroom in kaart: verspilling benoemen © 2015 Deloitte Belgium 66 Voorbeeld uit de sociale economie: waardestroom van een aanbesteding Batch versus Stuk productie(1/2) Voorbeeld: Een productieproces dat drie deelprocessen omvat met een doorlooptijd van 1 minuut Traditioneel: batch verwerking Proces 1 Doorlooptijd 10 minuten voor batch van 10 stuks Proces 2 Doorlooptijd 10 minute voor batch van 10 stuks Proces 3 Doorlooptijd 10 minuten voor batch van 10 stuks 30 min. voor 10 stuks Totale verwerkingstijd per batch: 30 minuten voor 10 stuks © 2015 Deloitte Belgium 68 Batch versus stuk productie (2/2) Continue stuk productie: Proces 1 Doorlooptijd 1 minuut per stuk Proces 2 Doorlooptijd 1 minuut per stuk Proces 3 Doorlooptijd 1 minuut per stuk 12 min. voor 10 stuks Totale productie tijd: 12 minuten voor 10 stuks Slechts 3 minuten voor 1ste stuk © 2015 Deloitte Belgium 69 Kleinere batches kunnen sneller geleverd worden met minder werk in uitvoering Stuk Productie Batch Productie Totale voorraadkost Voorraad besparing Assemblage Assemblage AAACCC AAAAAA BBBBBB CCCCCC DDDDDD BBBDDD Productie doorlooptijd A B C D A Assemblage B C D A B Levering aan klant Verminderde productie doorlooptijd Belangrijk bij stukproductie is de vermindering van de insteltijd © 2015 Deloitte Belgium 70 Continue Flow lay-out Traditionele stroom Cel lay-out Vereenvoudig de stroom! © 2015 Deloitte Belgium 71 Pauze © 2015 Deloitte Belgium 72 Introductie tot Lean Simulatiespel deel 2 © 2015 Deloitte Belgium 73 Oefening deel 2: toelichting 1. Bepaal de huidige waardestroom 2. Identificeer waarde toevoegende en geen waarde toevoegende activiteiten en taken © 2015 Deloitte Belgium 74 Pauze © 2015 Deloitte Belgium 75 Introductie tot Lean Lean technieken en werkmethodes © 2015 Deloitte Belgium 76 Welke mogelijke lean projecten zie je in jouw organisatie en welke techniek past hier bij? Op welk onderdeel, proces of activiteit zou je lean kunnen toepassen in je dagelijks werk? Onderdeel, proces, activiteit, processtap Welke techniek zou je hier op toepassen? 5S Kanban Visuele Werkplaats Waardestroom in kaart Poka Yoke Lean Kantoor methoden andere 1 2 3 4 5 © 2015 Deloitte Belgium 77 Lean technieken en de impact op de organisatie Productiviteit Waardestroom Verspilling analyse 5S Visuele Werkplek Variabele Factor Planning Kanban SMED Vergaderanalyse Zelfopname © 2015 Deloitte Belgium Kortere lead tijd Minder verspilling Kwaliteit Planning Proces monitoren Poka Yoke Kaizen Klantentevredenheid 78 Lean Six Sigma kan worden toegepast door gebruik van verschillende technieken • Verspillingsanalyse • 5S • Kanban • Visuele werkplaats en verbeterborden • Poka Yoke of fouten vermijden • SMED • Variabele factor planning • Kaizen • Lean kantoor methoden • …. © 2015 Deloitte Belgium 79 Waarde toevoegende activiteiten “Het enige dat we doen is kijken naar de tijdslijn beginnende bij het moment dat de klant ons een order geeft tot het verkrijgen van de betaling. Deze tijdslijn verkorten we door verspillingen, die geen waarde met zich meebrengen, te verwijderen.” - Taiichi Ohno, Toyota Production System 1978 Activiteiten voegen waarde toe wanneer: Ze de waarde en ervaring van het product of de dienst verbeteren voor de klant Of De klant het ervaart en het wil © 2015 Deloitte Belgium 80 Wat is “waarde toevoegend”? • Elke activiteit binnen een proces dat essentieel is voor het leveren van de dienst of het product aan de klant – Uitgevoerd zodat het aan de voorwaarden van de klant voldoet – Voegt vorm en kenmerken toe aan de dienst of het product – Zorgt voor een competitievere levering, of heeft een positieve impact op prijs competitie • Klanten zouden betalen voor deze activiteit indien ze wisten dat het een deel was van het productie proces – Verbetert de kwaliteit van service en product • Daartegen over staat de puurste vorm van verspilling: iets doen dat niet gedaan moet worden Indien het onduidelijk is of een activiteit waarde toevoegt, stel u dan voor dat u er mee zou ophouden – Zou de klant klagen? Zo ja, dan is de activiteit in alle waarschijnlijkheid waarde toevoegend © 2015 Deloitte Belgium 81 De zeven dodelijke vormen van verspilling Naam Omschrijving Voorbeelden 1. Transport Onnodige verplaatsing van grondstoffen, onderdelen, half afgewerkte producten of afgewerkte producten • Gebrek aan nabijheid van machines 2. Voorraad Voorraden die groter zijn dan de onmiddellijke noodzaak • Een pallet bestellen wanneer je maar één product nodig hebt Onnodige beweging van mensen, beweging die geen waarde toevoegt • Slechte lay-out van de werkvloer 3. Beweging • Verplaatsen van voorraad 4. Wachten Tijd dat onderdelen, werk of personeel wachten op de volgende stap in de waardeketen. Wachten voegt geen waarde toe • Lange opstart en lead times voor machines 5. Overproductie Aanmaken van goederen alvorens ze nodig zijn. Dit leidt tot overtollige voorraad die andere problemen kan verbergen • Van een op maat gemaakt meubel één extra maken omdat je de grondstoffen al hebt 6. Overbewerken Meer bewerking dan nodig om te produceren wat de klant vraagt. Vaak moeilijk te elimineren • Op een formulier aan jou geadresseerd jouw adres moeten invullen 7. Defecten Productie die gebreken vertoont en herwerk verbruikt • Moeten terugroepen van auto omdat airbag fouten vertoont © 2015 Deloitte Belgium 82 Oefening: Identificeer het type verspilling Voorbeeld Verspilling Een rapport van 30 blz. wanneer een samenvatting van 2 blz. voldoende zou zijn Bijkomende informatie moeten opvragen omdat een invulformulier niet volledig is Zowel elektronische als papieren versie van documenten bijhouden Het foute adres op een enveloppe schrijven 3 Excel documenten die telkens dezelfde informatie bevatten Een foute e-mail ontvangen 3 maal dezelfde reclame e-mail ontvangen Plakband over de kleefrand van een enveloppe kleven Streepjescodes van de afgelopen 10 jaar bijhouden In kantoor op zoek gaan naar een bepaald dossier Elke mogelijke kleur van kopieerpapier bewaren Een paar extra kopies maken Elektronische sleutel voor je hotelkamer die niet werkt 6 balpennen 3 perforators op je bureau hebben © 2015 Deloitte Belgium 1. Transport 5. Overproductie 2. Voorraad 6. Overbewerken 3. Beweging 7. Defecten 4. Wachten 83 Lean Six Sigma kan worden toegepast door gebruik van verschillende technieken • Verspillingsanalyse • 5S • Kanban • Visuele werkplaats en verbeterborden • Poka Yoke of fouten vermijden • SMED • Variabele factor planning • Kaizen • Lean kantoor methoden • …. © 2015 Deloitte Belgium 84 Oefening– 5S cijferoefening Instructies: • Tracht gedurende 20 seconden de cijfers in oplopende volgorde te doorstrepen (1 – 2 – 3 - … - 49) •Na 20 seconden deelt iedereen het laatste (hoogste) cijfers mee dat je kon doorstrepen. Zie bijlage © 2015 Deloitte Belgium 85 Lean technieken 5S: voor & na toepassing Voor Na Materialen verspreid doorheen de werkruimte Materialen en dozen georganiseerd op basis van mate van gebruik © 2015 Deloitte Belgium 86 5S: “Een plaats voor alles en alles op zijn plaats” 2 SCHIKKEN Geef noodzakelijk materiaal een vaste plek zodanig dat alles gemakkelijk te vinden is 3 SCHOONMAKEN Zorg dat de werkplaats steeds proper is 1 SCHEIDEN Maak een onderscheid tussen wat noodzakelijk en wat overbodig is op de werkvloer en elimineer deze laatste elementen 5 SYSTEMATISEREN Onderhoud deze procedure, maak van 5S een dagelijkse praktijk 4 STANDAARDISEREN Maak al het bovenstaande algemeen bekend als standaard praktijken. 5S methodologie zorgt voor een opgeruimde, goed georganiseerde en overzichtelijke werkplaats om zodoende de arbeidsveiligheid te bevorderen als ook de efficiëntie van processen. Dit vergt een gedisciplineerde aanpak © 2015 Deloitte Belgium 87 1 5 S: Scheiden (Sort) Omschrijving Scheiden of sorteren is alle voorwerpen die niet noodzakelijk zijn, om een product te creëren, uit de werkplek te verwijderen. Belang − Verbeter de communicatie − Verhoog de kwaliteit − Verhoog de productiviteit − Verminder problemen en ergernissen Implementeer de eerste S Gebruik de “Red Tag” strategie om: Overbodig? Hier opgeslagen, elders gebruikt? − Identificeer potentieel overbodige items Zelden gebruikt? − Evalueer het nut van de items Wat IS dit? Voor wat gebruiken we dit? − Het item dient te worden ingedeeld met behulp van een van de drie criteria: − Noodzakelijk − Onnodig − Behouden voor verdere evaluatie © 2015 Deloitte Belgium 88 1 5 S: Scheiden – “Red Tag” Strategie • Het "Red Tag Team 'brengt een bezoek aan de werkomgeving en plaatst rode markering op items. Red Tag Omschrijving • Alle items voorzien met een rode markering worden geregistreerd. Part/Tool No./ID Hoeveelheid Reden • • Alle items met een rood label zullen de gepaste actie krijgen (verwijderen, opslaan op andere plaats, verplaatsen, etc.) Alle items voor verwijdering worden opgeslagen voor bepaalde tijd. Indien ze in deze periode niet worden gebruikt zullen ze definitief worden verwijderd © 2015 Deloitte Belgium Actie Overbodig Verwijder 1x per jaar gebruikt Opslaan in een special ruimte Minder dan 1x per maand gebruikt 1x per week gebruikt Opslaan in kantoor / werkplaats / voertuig Dagelijks gebruikt Zet naast bureau Defect Herstel Onbekend voor wat het dient Terug naar leverancier Te veel Andere reden Andere actie Red Tag File No. Datum Red Tagging 89 5 S: Scheiden - Voorbeeld 1 Opruimen van bureau: •Welke zijn de documenten op mijn bureau die ik echt elke dag gebruik? •Wat doe ik met info, documenten van de contracten die "on hold“ staan? •Welke documenten in mijn kast gebruik ik elke maand? Opruimen van Computer: •Controleer alle bestanden en software (bijvoorbeeld op het bureaublad pagina) •Verwijder het onnodige •Voordeel: Snellere doorlooptijd omdat er meer geheugen beschikbaar is © 2015 Deloitte Belgium 90 Red Tag Oefening Red Tag Omschrijving Part/Tool No./ID Hoeveelheid Vraag 1 – Reden van label (overbodig, 1x per maand gebruikt, defect, etc.) Vraag 2 – Actie (verwijderen, verplaatsen, herstellen, etc.) Reden Actie Overbodig 1x per jaar gebruikt Minder dan 1x per maand gebruikt 1x per week gebruikt Dagelijks gebruikt Defect Onbekend voor wat het dient Te veel Andere reden Red Tag File No. Datum Red Tagging © 2015 Deloitte Belgium 91 2 5 S: Schikken (Straighten) Omschrijving Schikken of straighten is de nodige items zo te rangschikken, labelen, etc. zodat ze gemakkelijk te vinden zijn voor iedereen. Belang Ordenen van documenten Schikken is het uitgangspunt van standaardiseren. Het creëren van een consistente manier hoe taken en procedures worden uitgevoerd. Hulpmiddel voor visuele controle (“we missen hier een map”). Methode gebruikt in de werkomgeving die ons vertelt in een oogopslag hoe het werk moet worden gedaan. Gelabelde curverbox © 2015 Deloitte Belgium 92 5 S: Schikken (Straighten) 2 Implementeer de tweede S • Plaats items op de werkplek op basis van hun gebruiksfrequentie. • Schik items samen als ze samen worden gebruikt en plaats het in de volgorde waarin ze worden gebruikt. • Maak opslagplaatsen groter dan de items die daar zijn opgeslagen om ze gemakkelijker uit te nemen of terug te zetten. Voorbeeld – Computer Cleanup • Organiseer bestanden en het gebruik van bestandsmappen • Houd er rekening mee hoe vaak je ze nodig hebt en hoeveel tijd je nodig hebt om ze op te slaan • Maak specifieke snelkoppelingen naar de meest gebruikte bestanden of programma's © 2015 Deloitte Belgium 93 5 S: Schoonmaken (Sweep) 3 Omschrijving Deze S gaat over alles proper en geordend te houden (machines, werktuigen, werkplaats, bureau, etc.). Maak alles schoon, vanbinnen en vanbuiten. Controleer items door ze telkens schoon te maken. Belang Door alles proper te houden hou je alles in topconditie. Wanneer iemand het (een item, document, werkplaats,…) nodig heeft is het meteen beschikbaar om te gebruiken (minder tijdverlies). Voorbeeld – Computer Cleanup •Verwijder alle bestanden in prullenmand, “deleted items”, archiveer “sent items”, etc. •Ruim desktop regelmatig op om een overzicht te bewaren © 2015 Deloitte Belgium 94 4 5 S: Standaardiseer Omschrijving Standaardiseren bereik je door de continue toepassing van de eerste 3 S’s (Scheiden, Schikken, Schoonmaken) Belang • Het creëren van een consistente manier waarmee taken en procedures worden uitgevoerd. • Door te standaardiseren voorkom je defecten, opstoppingen, etc. • Bereikt men door het onderzoeken, observeren en documenteren van beste praktijken Voorbeeld • Standaard werkinstructies/fiches © 2015 Deloitte Belgium 95 5 S: Systematiseer (Sustain) 5 Omschrijving Maak er een gewoonte van om de correcte procedure te volgen Belang Alle vorige stappen zijn gewoon verspilde tijd en moeite als de organisatie niet de wil heeft om deze beste praktijken te blijven ondersteunen en toe te passen. Terwijl 5 S voordelen oplevert op korte termijn, is het eerder op de lange termijn dat de werkelijke waarde van deze methode wordt gerealiseerd. Problemen die we kunnen vermijden als we Systematiseren •Onnodige items beginnen op te stapelen •Medewerkers kunnen de nodige informatie niet terugvinden •Documenten worden niet op de juiste plaats opgeslagen •Weinig moeite gedaan om de werkomgeving proper te houden © 2015 Deloitte Belgium 96 Lean Six Sigma kan worden toegepast door gebruik van verschillende technieken • Verspillingsanalyse • 5S • Kanban • Visuele werkplaats en verbeterborden • Poka Yoke of fouten vermijden • SMED • Variabele factor planning • Kaizen • Lean kantoor methoden • …. © 2015 Deloitte Belgium 97 Voorraadbeheer en implicaties van het bijhouden van voorraad Er zijn verschillende redenen om Maar aanleggen van voorraad brengt voorraad aan te leggen kosten met zich mee Om te verwerken opslagcapaciteit Productielijn uit te balanceren Diensten voor voorraadbeheer Klantenreacties te verbeteren verzekeringen Tekorten voorkomen Stockcontrole procedures Gemak verlies Grondstofverbruik behouden schade Verval in kwaliteit overbodigheid Intrestverlies op kapitaal © 2015 Deloitte Belgium 98 Overtollige voorraad verbergt de echte productieproblemen en verbeterkansen LANGE OPSTART VOORRAAD ZEE VOORRAAD NIVEAU INSTABIELE VRAAG PRODUCT DEFECTEN VERTRAGING IN LEVERINGEN HERWERK SLECHT ONDERHOUD © 2015 Deloitte Belgium NOODZAAK HOGE AANTAL MANUREN GEMENGDE MATERIALEN MACHINE FALEN AFVOER VERSTOPT 99 Wat is kanban? Kanban (japanse term) kan een hele reeks van dingen zijn: een kaart een bak, container of pallet een leeg vak een ping-pong bal of tennisbal Visuele signalen De kanban heeft een bepaald doel, het werkt als een indicator voor voorraadbeheer en aanvullen op basis van vooraf ingestelde bestelniveaus en bestelhoeveelheden Bestel hoeveelheid Een eenvoudige kanban-kaart in een stapel onderdelen die aangeeft dat aanvulling van stock nodig is op dat punt. Bestelniveau © 2015 Deloitte Belgium 100 Een typische Kanban Card Uitstekende productie bereiken Kanban Kaart Beschrijving onderdeel Nummer Proces Details Bron / Locatie Bestemming / Locatie Batchgrootte Container Kanban kaartnummer Details omvatten meestal: Omschrijving product / stuk Item nummer Productfamilie Bronlocatie van onderdelen Bestemmingslocatie van item © 2015 Deloitte Belgium Batchgrootte / bestelhoeveelheid Laden en lossen methode Kanban kaartnummer 101 Kanban zorgt voor de omschakeling van een push naar pull omgeving Level 0: Push omgeving Level 1: eerste Kanban implementaties Level 2: Waardeketen met Kanban controle Complexe route Hoge voorraadniveaus Beperkte controle Systeem Push in het begin Kanban control in delen van de waardeketen Beperkte openheid Vicieuze cirkels kunnen bestaan Hoge voorraadstanden Betere controle Zichtbaar systeem © 2015 Deloitte Belgium Kanban controle in alle stappen van de waardeketen Klant spoort productie aan Gebalanceerde lijn Kanban brengt problemen en verspilling aan het licht 102 Lean Six Sigma kan worden toegepast door gebruik van verschillende technieken • Verspillingsanalyse • 5S • Kanban • Visuele werkplaats en verbeterborden • Poka Yoke of fouten vermijden • SMED • Variabele factor planning • Kaizen • Lean kantoor methoden • …. © 2015 Deloitte Belgium 103 Het doel van de visuele werkplaats Een visuele werkplaats heeft een plek voor alles en alles op zijn plek Bekende voorbeelden: Luchthaven Supermarkt Wegmarkeringen © 2015 Deloitte Belgium 104 Enkele voorbeelden van een visuele werkplaats Stock Levels and Bestelpunten (Kanban) Toner Cartridges Printers Printer Paper Candy Bars Identificeer locaties op machines Clear Paper Jam Load Paper © 2015 Deloitte Belgium Replace Toner 105 Verbeterborden • Het verbeterbord richt zich op praktische verbeteringen op de werkvloer. • Door de werkvloer direct te betrekken bij verbeteringen ontstaat een leereffect voor het gehele team. © 2015 Deloitte Belgium 106 Verbeterborden en visuele indicatoren Oplijsten van actiepunten • • • • • Omschrijving van probleem Wat is de oorzaak Wat is de oplossing Wie is verantwoordelijk Wanneer afgesloten? PRODUCTIE VERSUS PLANNING GW 140,00% Bepaalde indicatoren die mee op het verbeterbord moeten staan? 120,00% 100,00% 80,00% # arbeidsongevallen? # klachten? # defecten? 60,00% 40,00% 20,00% Productie versus planning Februari 2014; GW; 128,00% Productie versus planning Maart 2014; GW; 78,00% TEVREDENHEID KLANTEN (SIMULATIE) 0,00% Meest voorkomende opmerkingen: 1. Vriendelijk personeel 2. Snelle ophaling © 2015 Deloitte Belgium 107 Lean Six Sigma kan worden toegepast door gebruik van verschillende technieken • Verspillingsanalyse • 5S • Kanban • Visuele werkplaats en verbeterborden • Poka Yoke of fouten vermijden • SMED • Variabele factor planning • Kaizen • Lean kantoor methoden • …. © 2015 Deloitte Belgium 108 Fouten vermijden (Poka Yoke) Fouten vermijden of Poka Yoke is een techniek om fouten te voorkomen door het proces, materiaal of gereedschap zo te ontwerpen dat een handeling niet incorrect kan gebeuren vertaling van Poka Yoke uit het Japans: Vermijden (yokeru) van bijkomstige fouten (poka) Enkele voorbeelden: © 2015 Deloitte Belgium 109 Poka Yoke: wanneer en waarom Wanneer? • • Nieuwe of bestaande processen bevatten potentiële fouten die voorkomen kunnen worden Om risico’s geassocieerd met FMEA te voorkomen of verlagen • Fouten gebeuren herhaaldelijk • Risico op fouten moet verlaagd worden • Ingebrachte veranderingen hebben onvoorziene risico’s meegebracht Waarom? • Foute acties uitvoeren wordt moeilijker • Maakt het mogelijk acties teniet te doen of acties die niet teniet kunnen worden gedaan worden moeilijker • Maakt opsporen van fouten makkelijker • Herhaalde fouten te vermijden en fouten vrij ontwerpen te maken • Ongevallen, veiligheidsrisico’s of slechte producten vermijden © 2015 Deloitte Belgium Fouten vermijden werkt goed… Waar aanpassingen nodig zijn Waar team gezond verstand tools nodig hebben Waar opleidingskosten en personeelswissels hoog zijn Waar gemengde modellen productie is Waar klanten fouten maken en de leverancier de schuld geven Waar de kosten van een extern falen dramatisch hoger zijn dan een intern falen 110 Hoe bouw je Poka Yoke? (1/2) 1. Kies het proces waarin je fouten wil vermijden • Een analyse van klachten van klanten kan een eerste aanzet zijn in de selectie van een proces 2. De geselecteerde Poka Yoke techniek zou de volgende kenmerken moeten hebben: • Niet duur • Gebaseerd op gezond verstand, bij voorkeur van de operator of 1e lijn medewerker • Het moet het voorkomen/opsporen van het probleem elimineren aan de basis van het probleem. 3. Classificeer de basis van het probleem als volgt: • Een vereiste actie wordt niet uitgevoerd of incorrect uitgevoerd • Een ongewenst actie wordt uitgevoerd • Essentiële informatie om de actie uit te voeren wordt fout geïnterpreteerd • Vergissingen gebeuren omwille van complexiteit © 2015 Deloitte Belgium 111 Error-Proofing (Poka-Yoke) – How to Build 4. Na het bepalen van de basis, pas een bijpassende techniek toe om het voorkomen van het probleem te elimineren • 100% preventie middelen zoals schaduwvormen of sjablonen, foto-elektrische sensoren, micro schakelaars, waarschuwingslichten of alarmen • Pas het ontwerp aan om gebruik te verzekeren. Bvb. Snijmachine zal niet werken tenzij beschermkap naar beneden is • Deze technieken zouden een integraal onderdeel moeten zijn van het proces zodat er snelle feedback is als er alsnog fouten gebeuren © 2015 Deloitte Belgium 112 Error-Proofing (Poka-Yoke) – How to Build 5. Poka Yoke technieken gericht op opsporen zouden één van de volgende technieken moeten gebruiken om 100% detectie te verzekeren • 100% inspectie die gebeurt zonder interventie • Bepalen op voorhand of de condities voor 100% kwaliteit er zijn of niet • Een fout moet zichtbaar worden voor de operator • Overweeg het gebruik van elektronische sensors tesamen met waarschuwingslichten en alarmen • Gebruik kleur gecodeerde onderdelen of afbeeldingen 6. De effectiviteit van de techniek zou pas beoordeeld worden na observatie van een minimale periode van één maand © 2015 Deloitte Belgium 113 Lean Six Sigma kan worden toegepast door gebruik van verschillende technieken • Verspillingsanalyse • 5S • Kanban • Visuele werkplaats en verbeterborden • Poka Yoke of fouten vermijden • SMED • Variabele factor planning • Kaizen • Lean kantoor methoden • …. © 2015 Deloitte Belgium 114 In de extreme vorm lijkt SMED hierop… Pre-SMED Post –SMED Vier banden vervangen duurt 1 à 2 uur Vier banden vervangen duurt ongeveer 8 tot 12 seconden En de tank wordt gevuld! “Single Minute Exchange of Dies (SMED)” of “Eén minuut wisseling van modelvorm of mal” is een theorie en set van technieken die toelaat om het opstellen van en wisselen van gereedschap, uitrustingen en materialen uit voeren in minder dan 10 minuten © 2015 Deloitte Belgium 115 Omschrijving van SMED “Single Minute Exchange of Dies (SMED)” of “Eén minuut wisseling van modelvorm of mal” is een theorie en set van technieken die toelaat om het opstellen van en wisselen van gereedschap, uitrustingen en materialen uit voeren in minder dan 10 minuten Opstellen en wisselen wordt gedefinieerd als: De tijd tussen de afwerking van het laatste Change -over Time deel van de laatste opdracht en de afwerking en verificatie van het eerste goede deel van de volgende opdracht Typische oplossingen zijn: Gestandaardiseerd gereedschap “Quick Fit” verbindingen Gereedschappen bewaard bij gebruiksstation Production Shut Down Tool change Run up (trial and adjust) Production Wissel en opstellingsteams De kracht van deze methodologie is de systematische aanpak in analyseren van de activiteiten die effectief gebeuren en hoe tijd wordt gebruikt in de wissel of opstel activiteit © 2015 Deloitte Belgium 116 De voordelen van SMED • Hogere flexibiliteit: bedrijven kunnen veranderende klantennoden beantwoorden zonder nood aan overtollige voorraden • Snellere levertijd: kortere leadtijd en minder wachttijd • Verhoogde kwaliteit: Minder opslag betekent minder voorraad gerelateerde defecten. SMED verminderd ook defecten door opstel fouten te vermijden. • Hogere productiviteit: Kortere wisseltijd verminderd de wachttijd, wat zorgt voor hogere productiviteit van de machine • Veiligere werkomgeving: Simpelere ombouw betekent veiligere wissels SMED betekent zoveel mogelijk niet waarde-toevoegende tijd wachttijd omzetten in productietijd © 2015 Deloitte Belgium 117 SMED in de praktijk Stap 1: Documenteren en scheiden van activiteiten A. Observeer en meet de opstel-en wisseltijd, betrek iedereen die met de machine werkt • Operators hebben vaak de meest gedetailleerde kennis & veranderingen worden makkelijker geaccepteerd • Dit vereist vaak verschillende personen omdat verschillende acties tegelijk gebeuren A. Breng de stroom in kaart B. Splits de activiteiten op in interne & externe activiteiten • Interne activiteiten zijn die activiteiten waarvoor de machine stopgezet moet worden • Externe activiteiten zijn diegene die uitgevoerd kunnen worden terwijl de machine draait (bvb. gereedschap klaar leggen) © 2015 Deloitte Belgium 118 SMED in de praktijk Stap 2: Van Interne naar externe activiteiten A. Vorm activiteiten om van intern naar extern en van serieel naar parallel • verbeter de organisatie, planning & communicatie • Let op de veiligheid Stap 3: Stroomlijn de interne activiteiten A. Simplificeer, reduceer & elimineer verspilling B. Werk slimmer, niet harder Stap 4: Elimineer aanpassingen aan de interne processen van de opstel A. Bepaal een proces dat niet afhankelijk is van experten B. Standardiseer en documenteer alle opstel operaties C. Maak standaarddocumenten, checklists D. Automatiseer, gebruik Poka Yoke © 2015 Deloitte Belgium 119 Winst bij toepassing van SMED Originele set-up Stap 1: documenteren en scheiden Stap 2: Maak interne activiteiten extern Stap 3: Stroomlijn interne activiteiten Stap 4: Elimineer aanpassingen Tijd Interne act. © 2015 Deloitte Belgium Externe act. 120 Lean Six Sigma kan worden toegepast door gebruik van verschillende technieken • Verspillingsanalyse • 5S • Kanban • Visuele werkplaats en verbeterborden • Poka Yoke of fouten vermijden • SMED • Variabele factor planning • Kaizen • Lean kantoor methoden • …. © 2015 Deloitte Belgium 121 Variabele factor planning: aanpak 1 Communicatie • 2 Communiceer de doelstelling van de oefening Oplijsten taken • Maak een lijst van taken • Analyse werkmethoden en beschrijf verbeterkansen 3 Bepaal de werklast • Verzamel data over de werklast voor elke taak • In het geval van variatie, bepaal minimale, maximale en gemiddelde werklast 4 Bepaal taak tijden • Bepaal ‘basis’ taken en meeteenheid • Complexe taken zijn een combinatie van eenvoudige taken Voorbeeld: © 2015 Deloitte Belgium 122 Variabele factor planning: aanpak 5 Bereken de capaciteitsvereisten 6 • Bereken de capaciteitsvereisten per taak • Totalen capaciteit = som van alle basis taken • Bepaal factor voor variatie in workload • Bepaal factor voor pauzes • Bepaal factor voor absenteïsme • Gevoeligheidsanalyse: min – max – normale berekening Rapportering en opvolging • Maak formuleren voor dagelijkse/wekelijkse opvolging • Rapportering binnen team en naar management • Identificatie van bottlenecks © 2015 Deloitte Belgium 123 Variabele factor planning: voorbeeld Distripost 2.00 FTE 1.50 1.00 0.50 0.00 jan feb mar apr may jun jul aug sep oct nov dec jul aug sep oct nov dec sep oct nov dec sep oct nov dec AM/DM FTE 6.00 4.00 2.00 0.00 jan feb mar apr may jun FTE Annual and 3-monthly engagement review 2.50 2.00 1.50 1.00 0.50 0.00 jan feb mar apr may jun jul aug migration to Collect&Stamp 2.00 FTE 1.50 1.00 0.50 0.00 jan feb mar apr may jun jul aug AS IS average staffing © 2015 Deloitte Belgium 124 Variabele factor planning: voorbeeld © 2015 Deloitte Belgium 125 Lean Six Sigma kan worden toegepast door gebruik van verschillende technieken • Verspillingsanalyse • 5S • Kanban • Visuele werkplaats en verbeterborden • Poka Yoke of fouten vermijden • SMED • Variabele factor planning • Kaizen • Lean kantoor methoden • …. © 2015 Deloitte Belgium 126 Kaizen: nastreven van perfectie KAI: Veranderen of aanpassen ZEN: Verbeteren KAIZEN: Veranderen om te verbeteren, continue aanpassen © 2015 Deloitte Belgium 127 Wat is Kaizen? • Een reeks workshops die erkende, beste praktijk tools aanleren • Training ontworpen om medewerkers kosten te laten besparen om verspilling te elimineren • Een collectieve oefening voor management en medewerkers om verspilling te verwijderen, beste praktijken te delen en ontdekken en standaarden te benoemen • Een initiatief gericht op het samenbrengen van management en medewerkers in een democratische en coöperatieve omgeving • Tools ontworpen om zelfstandig en creatief personeel te ontwikkelen • Creatief personeel maakt lean productie en flexibiliteit mogelijk © 2015 Deloitte Belgium 128 Lean Six Sigma kan worden toegepast door gebruik van verschillende technieken • Verspillingsanalyse • 5S • Kanban • Visuele werkplaats en verbeterborden • Poka Yoke of fouten vermijden • SMED • Variabele factor planning • Kaizen • Lean kantoor methoden • …. © 2015 Deloitte Belgium 129 Lean kantoor methoden Enkele voorbeelden van lean technieken buiten de productieomgeving zijn: • Vergadering analyse • Zelfopname – activiteiten analyse © 2015 Deloitte Belgium 130 Vergaderingsanalyse Waarom zijn vergaderingen niet productief? Overlappende vergaderingen Te veel deelnemers Duren te lang Gewoonte vergaderingen, nooit gestopt Late inplanning Te veel vergaderingen Geen duidelijke leiding Verkeerde mensen uitgenodigd Persoonlijke gesprekken Organisator faciliteert niet Niet doorpakken op actiepunten © 2015 Deloitte Belgium Niet opgenomen in de agenda Herhaalde vergaderingen Te weinig tijd Te veel vergaderingen in de organisatie Rollen en taken onduidelijk 131 Vergaderingsanalyse Doelstelling • Overzicht krijgen van de vergaderingen die plaatsvinden • Inzicht krijgen in de verbanden tussen vergaderingen • Inzicht krijgen in de efficiëntie van vergaderingen Voorbeeld © 2015 Deloitte Belgium 132 Vergaderingsanalyse in de praktijk Stap 1: Maak een overzicht van alle vergaderingen A. Maak een enquête formulier en stuur dit naar alle betrokkenen B. Breng het aantal vergaderingen en de aanwezigen in kaart Stap 2: Interview de verantwoordelijke van de vergadering A. Breng de agendapunten in kaart B. Breng de rol van de aanwezigen in kaart C. Doelstelling van de vergadering © 2015 Deloitte Belgium 133 Vergaderingsanalyse in de praktijk Stap 3: Evalueer de vergaderstructuur A. Maak een lijst van niveaus en verantwoordelijkheden B. Maak een lijst van functies A. Bepaal per vergadering voor elk agendapunt bevoegdheidsniveau en functie C. Stel een matrix op voor bevoegdheidsniveau en functie © 2015 Deloitte Belgium 134 Zelf opname en activiteitenanalyse Waterval % tijd per activiteit © 2015 Deloitte Belgium Activiteiten - Split 135 Zelf opname en activiteitenanalyse: efficiëntieverbeteringen Voorbeeld AVERAGE Tasks* % time spend # hours / week Order entry Communication between sales affiliates and customer service SAP data management Confirmation sales order prices from sales people Desk sales 24% 9,55 15% 6,05 12% 10% 9% 4,70 3,89 3,67 Administration Forecast updating Handling of customer questionaires/documentation Transport companies negotiations/communications Food esters sales Management of stock in France Logistic arrangments with customers Return orders Complaint handling Credit notes/debit notes TOTAL 6% 6% 5% 3% 2% 2% 2% 2% 1% 1% 100% 2,48 2,21 1,89 1,08 0,86 0,86 0,86 0,74 0,59 0,55 40,00 © 2015 Deloitte Belgium Across Sales Support Total # hours (18 FTE) 171,98 108,83 84,53 69,96 66,07 44,70 39,84 34,01 19,43 15,55 15,55 15,55 13,41 10,69 9,91 720 18 To Be To Be Efficiency improvements Total # hours Total # hours 10% (2) 15-20% (1) 10-15% (4) 10-15% (4) 10-15% (4)(8) lower 154,79 upper 154,79 92,50 84,53 62,96 66,07 44,70 39,84 34,01 19,43 15,55 15,55 15,55 12,07 9,62 9,91 677,07 16,93 87,06 84,53 59,47 66,07 44,70 39,84 34,01 19,43 15,55 15,55 15,55 11,40 9,09 9,91 666,93 16,67 136 Introductie tot Lean Simulatiespel deel 3 © 2015 Deloitte Belgium 137 Oefening deel 3: toelichting 1. Pas het proces aan waar nodig geacht en breng dit in kaart (verwijdering geen waarde toevoegende activiteiten). Pas de technieken toe waar nodig 2. Voer het nieuwe proces uit als test © 2015 Deloitte Belgium 138 Introductie tot Lean Omgaan met en betrekken van je team © 2015 Deloitte Belgium 139 De veranderingscurve Impact Positief Negatief Stadium 0 1 2 3 4 Toestand Onbewust Status quo Ontwrichting Verkenning Heropbouw Reactie Onbewust Shock, ontkenning Woede Angst Aanvaarding Toewijding © 2015 Deloitte Belgium 140 De veranderingscurve met veranderingsbeheer Positief Impact Met veranderingsbeheer Zonder veranderingsbeheer Negatief Stadium 0 1 2 3 4 Toestand Onbewust Status quo Ontwrichting Verkenning Heropbouw Reactie Onbewust Shock, ontkenning Woede Angst Aanvaarding Toewijding © 2015 Deloitte Belgium 141 Verandering begrijpen: Onbewust Stadium 0 1 2 3 4 Toestand Onbewustzijn Status quo Ontwrichting Verkenning Heropbouw Onbewust Shock, ontkenning Woede, angst Aanvaarding Toewijding Reactie Actie • Maak de verandering zichtbaar • Geef informatie, maar overweldig de mensen er niet mee • Focus eerst op de redenering (het proces) dan pas op de beslissing (het gevolg) © 2015 Deloitte Belgium 142 Verandering begrijpen: Status quo - ontkenning Stadium 0 1 2 3 4 Toestand Onbewustzijn Status quo Ontwrichting Verkenning Heropbouw Onbewust Shock, ontkenning Woede, angst Aanvaarding Toewijding Reactie Actie • Maak de verandering zichtbaar • Geef informatie, maar overweldig de mensen er niet mee • Herhaal de boodschap • Leg uit waar de mensen meer informatie kunnen terugvinden of vragen kunnen stellen © 2015 Deloitte Belgium 143 Verandering begrijpen: Ontwrichting – Woede, angst Stadium 0 1 2 3 4 Toestand Onbewustzijn Status quo Ontwrichting Verkenning Heropbouw Onbewust Shock, ontkenning Woede, angst Aanvaarding Toewijding Reactie Actie © 2015 Deloitte Belgium • Identificeer proactief mogelijke impact/problemen • Onderneem actie om deze impact/problemen te minimaliseren • Luister naar je mensen • Erken hun gevoelens en zorg voor begrenzing indien nodig • Bied ondersteuning aan 144 Verandering begrijpen: Verkenning - aanvaarding Stadium 0 1 2 3 4 Toestand Onbewustzijn Status quo Ontwrichting Verkenning Heropbouw Onbewust Shock, ontkenning Woede, Angst Aanvaarding Toewijding Reactie Actie © 2015 Deloitte Belgium • Train je mensen • Voorzie gelegenheden en tijd om te leren en te verkennen • Motiveer • Focus op de oplossingen • Creëer successen op korte termijn (Quick Wins) 145 Verandering begrijpen: heropbouw - toewijding De reactie van mensen op verandering Stadium 0 1 2 3 4 Toestand Onbewustzijn Status quo Ontwrichting Verkenning Heropbouw Onbewust Shock, ontkenning Woede, Angst Aanvaarding Toewijding Reactie Actie © 2015 Deloitte Belgium • Vier de succesmomenten • Houd de vaart erin 146 Op wie ga je focussen? 2 % van de werknemers 80 % 10 % Lage motivatie Geen toewijding © 2015 Deloitte Belgium 1 10 % Besluiteloos Hoge motivatie Hoge toewijding 147 Je gaat van oude helden naar nieuwe helden Oude helden © 2015 Deloitte Belgium Nieuwe helden 148 Introductie tot Lean Lerend netwerk © 2015 Deloitte Belgium 149 Dank voor jullie aandacht! © 2015 Deloitte Belgium 150