Reproductie Management Cursus Arno Joosten 27 februari 2013 Programma • Opening • Anatomie, fysiologie en hormoonhuishouding • Film, de praktijk • PIGSIS Doel van de cursus • Kennis • Reproductieresultaten Programma • • • • • Anatomie geslachtsapparaat zeug De cyclus van de zeug Inseminatiestal (theorie en praktijk) Insemineren (theorie en praktijk) Materialen Anatomie van het geslachtsapparaat Anatomie van het geslachtsapparaat Eierstokken met follikels Eierstokken met follikels Eierstokken met CL’s Cysteuze eierstokken De cyclus van de zeug Hypothalamus GnRH Hypofyse LH Oestrogenen Progesteron FSH Eierstokken Progesteron zorgt PGF2α Progesteron voor dracht behoud en Baarmoeder maakt de baarmoeder klaar voor de embryos PGF2α breekt CL’s af als er geen dracht tot stand komt Cyclus van de zeug • Folliculaire en luteale fase • Folliculaire fase - - Laatste 5-7 dagen voor de bronst Follikels ontwikkelen zich van ca. 4 mm tot ca. 8-9 mm tot de eisprong De oestrogenenproductie leidt tot bronstgedrag Cyclus van de zeug • Folliculaire fase - - Laatste 5-7 dagen voor de bronst Follikels ontwikkelen zich van ca. 4 mm tot ca. 8-9 mm tot de eisprong De oestrogenenproductie leidt tot bronstgedrag • Luteale fase - 14-16 dagen na de bronst - Na de eisprong ontwikkelen zich uit de follikelresten de zgn gele lichamen; deze produceren progesteron; bereidt de baarmoeder voor op de dracht Cyclus van de zeug Cyclus van de zeug LH piek en ovulatie Stijgende E2 Cyclus van de zeug Bij geen dracht, CL’s in regressie en dalende progesteron niveau’s Stijgende progesteron niveaus door CL progesteron productie Licht Stress (positief vs negatief) Voeding Beer Hypothalamus GnRH Hypofyse LH FSH De cyclus van de zeug De inseminatiestal •Inrichting •Werkwijze •De praktijk Perfecte inseminatiestal •Beercontact •Hekje openen •Licht •Frisse neuzen •Handsfree •Overzicht •Werkgemak De inseminatiestal (onderzoek) % Berig < 7 dagen Inseminatiestal Elders Conclusie: 80% 97% Berigheidsduur (uren) 45 60 Huisvest de beren niet in de inseminatiestal Knox et. al. 2004 De inseminatiestal (onderzoek) Berig na spenen (uren) Spreiding (uren) Boxen Groepen 94 105 Conclusie: Huisvest de zeugen tijdens de stimulatie in boxen Langendijk et. al., 2000 72-120 72-168 De inseminatiestal (onderzoek) Signoret et al. (1975) Het effect van de verschillende prikkels op het tonen van de berigheid. • • • • Mens + berengeur Mens + berengeluiden Mens + berengeur + berengeluiden Mens + berengeur + berengeluiden + beer De inseminatiestal (onderzoek) Tonen van de berigheid % Mens + berengeur Mens + berengeluiden Mens + berengeur + berengeluiden Mens + berengeur + berengeluiden + beer 46% 50% 90% 97% Conclusie: Voor een optimale berigheidsdetectie is een goede actieve beer nodig, en goed contact met de zeugen De inseminatiestal (De praktijk) Inrichting en gebruik •Speciale K.I. boxen met open fronten. •Zeugen geen uitloop geven. •Zeugen vanaf de dag na spenen 2 keer per dag stimuleren met de beer (10 minuten per keer). De inseminatiestal (De praktijk) Inrichting en gebruik •Zeugen vanaf de dag na spenen 2 keer per dag stimuleren met de beer (10 minuten per keer). •Sluit de beer tijdens de stimulatie op per 4-5 zeugen. •Gebruik meerdere beren. •Licht: 100 lux op zeugniveau, 16 uur per dag. •Huisvest de beren niet in de inseminatiestal!!! Insemineren (onderzoek) • Inseminatiemomenten • Ovulatievoorspelling • Ovulatie op 2/3 van de berigheidsduur • Baarmoederactiviteit Inseminatiemomenten before ovulation after ovulation 100% fertilisation rate fertilisation rate 80% 60% 40% 20% 0% -36 -24 -12 0 12 24 36 48 insemination to ovulation interval (h) 60 Inseminatiemomenten Ovulatie voorspelling op bedrijfsniveau mogelijk • Berigheidsduur • Variatie van berigheidsduur • Relatie van berigheidsduur met interval spenen-1e berigheid • Frequentie van zeugen met interval spenen-1e berigheid Insemineren Baarmoederactiviteit 70 Min Max 60 Min Max 50 Amplitude (mmHg) Frequency (per h) 30 Amplitude Frequentie (n/uur) 20 10 40 30 20 10 0 0 -4 3 -3 6 -2 15 -1 19 0 24 1 23 2 18 3 day 5 n -4 3 -3 6 -2 15 Day 0 = eerste dag bronst -1 19 0 24 1 23 2 18 3 day 5 n Insemineren Baarmoederactiviteit • Tijdens berigheid baarmoedercontracties verhoogd • Veel variatie tussen zeugen • Wat is de rol van de baarmoederactiviteit? • Inseminatieduur • Terugvloei tijdens insemineren • Bevruchtingsresultaat aantal zeugen Insemineren Baarmoederactiviteit 10 - 8 + 6 4 2 0 0-20 20-40 40-60 60-80 80-100 >100 tijd (sec) Langendijk et. al., 2000 aantal zeugen Insemineren Baarmoederactiviteit 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 geen weinig terugvloei Langendijk et. al., 2000 veel % bevruchte eicellen Insemineren Baarmoederactiviteit 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Ctrl Rem Langendijk et. al., 2000 Stim. Insemineren Baarmoederactiviteit BPT + KI Oxytocineafgifte Baarmoedercontracties Dekbeugel BPT BPT + spray + beer Insemineren Baarmoederactiviteit •Contracties nodig voor bevruchting •Inseminatieduur/terugvloei zegt iets over contracties •Sta-reflex zegt niets over contracties •Beer bij het insemineren is een must! PAUZE De praktijk • Film • Materialen PIGSIS Praktijkvoorbeeld Hartelijk dank voor uw aandacht! Vragen?