Gezondheidsaspecten met betrekking tot KI Fits Bouwkamp 17 november 2012 Bevruchten van de zeug • Natuurlijke dekking • Eigen beer • Geen eigen beer • Kunstmatige Inseminatie • Inseminatoren KI • Doe Het Zelf KI (DHZ-KI) Via de beer Natuurlijk: Argumenten voor • Zeug laat berigheid “beter” zien • Alleen dekking indien de zeug goed berig is • Complete varkensstapel • Past binnen “hobby-gevoel” • Dierenwelzijn • Geloofsovertuiging • Goede drachtigheidscontrole Natuurlijk: Argumenten tegen • Eigen beer is duur (1 beer per 15 - 60 zeugen) • Spermakwaliteit ?? • Kwaliteit beer (erfelijkheid) ?? • Risico op dekinfecties • Insleep dierziekten bij aankoop • Beer stinkt Alternatieven voor eigen beer • Met beer op pad • Met zeug op pad • KI Gemeenschappelijke beer Voordelen Nadelen • Goedkoper • Reizen • Contacten • Wettelijke eisen • Gezellig • Kans op ziekten Dierenwelzijn varkens China Varkenspest 1997 • Kosten: 4,7 miljard • 1,8 miljoen varkens Ť • Niet door hobbyvarkens • Wel door vervoer varkens. • Regelgeving • Tentoonstellingen Preventie Varkenspest • Voorkom insleep via o.a. • verbod swill voedering (slachtafval, vlees) • Voorkoming verspreiding via o.a. • Aan en afvoer varkens (transport) • Reiniging en Desinfectie transportmiddelen • Hygiëne eisen varkensbedrijven • Preventief onderzoek • • • • • Meldingsplicht Secties (tonsilonderzoek) Klinische inspecties op varkensbedrijven Bloedonderzoek A en C bedrijven Onderzoek wilde zwijnen Vervoer varkens Regelgeving Geldt voor >4 varkens • VVL = varkensleveringen • I&R = Identificatie / Registratie A bedrijf: A,B,D bedrijven B bedrijf: F of D bedrijf D bedrijf: Slachthuis Vervoer door “recreanten” • Minder dan 5 varkens Geen VVL • Bedoeld voor Uitwisseling varkens NIET bedoeld voor Vervoer naar beer Overleg VWA Geen oplossing Als nog verbieden Risico buitenlandse beren • Insleep aangifteplichtige ziekten • Ziekte van Aujeszky (wilde zwijnen Belgie) • Klassieke varkenspest (wilde zwijnen oost Eu?? • Afrikaanse varkenspest (Rusland, Sardinië) • Mond en klauwzeer (midden oosten) • Blaasjesziekte (Italië) • Insleep niet aangifteplichtige ziekten • Nieuwe virusstammen (PRRS) • Nieuwe bacteriën (B.suis; Leptospiren) • Parasieten (wormen) Contactinfecties • • • • • • • • • PRRS Influenza Mycoplasma Vlekziekte Dysenterie Salmonella Schurft Luizen Wormen Kunstmatige Inseminatie Dierplezier Natuurlijke dekking versus KI Ontwikkeling KI Vanaf 1956-1958 Vanaf 1961 een sterke stijging (na MKZ en KVP uitbraken) Vooral toegepast op kleine bedrijven (geen eigen beer) Voordelen KI (rond 1965) • Vooral toepasbaar op kleine bedrijven (< 60 zeugen). • Minder risico op infectieuze ziekten. • Varkenspest • Mond en Klauwzeer • Besmettelijk hoesten Stellingen uit 1965 Als gevolg van het groter worden van varkensbedrijven zal KI bij varkens geen grote vlucht nemen. Het verdwijnen van kleine bedrijven betekent een verlies voor de KI Voordelen KI • • • • Arbeidsbesparing Kosten besparing Geen contact infecties Geen dekinfecties •Toevoeging antibiotica aan sperma •Controle op virussen • Betere beren / verervingsonderzoek • Gecontroleerd sperma Brucellose (B.suis) • Abortus • Witvuilen • Onvruchtbaarheid Leptospirose • L.pomona • L.bratislava • L.tarrasovi •Abortus • L.icterohaemorrhagiae •Terugkomen • L.muenchen SMEDI / Parvo • Doodgeboorte • Mummificatie • Kleine tomen • Onvruchtbaarheid mummies Spermakwaliteit - afwijkingen Morfologie: • Max. 25% • Kop: < 12% Protoplasmadruppels • Max. 40% Beweeglijkheid • > 60% Volume • > 100 cc eicel Nadelen KI • • • • Afhankelijk van inseminator Afstand KI station Lastiger berigheidscontrole Moment inseminatie / overinseminatie • Lastiger drachtigheidscontrole • Grotere kans op witvuilen??? Witvuilen • ontsteking van schede, blaas of baarmoeder • meestal omgevingskiemen Oorzaken • Verkeerd tijdstip inseminatie • slechte hygiëne • Tocht Alternatieven • DHZ-KI cursussen • KI via d’ arts Samenvatting Voordelen KI Nadelen KI Nauwelijks ziekterisico’s Lastiger berigheidscontrole Gecontroleerd sperma Afstand tot bedrijven Relatief goedkoop Het is steriel Conclusies Gebruik gemeenschappelijke beer is gezien dierziekte risico’s ontoelaatbaar Voordelen van de KI wegen duidelijk op boven de nadelen