Algemene voedingsadviezen bij een colo

Algemene voedingsadviezen bij een colo- of ileostoma
U hoeft met een colostoma geen speciaal dieet te volgen; bij een ileostoma gelden
wel enkele specifieke voedingsrichtlijnen (zie hoofdstuk ileorichtlijnen). Bepaalde
voedingsmiddelen kunnen reacties veroorzaken die u kunnen hinderen, zoals een
sterke gasvorming of sterke geur. U kunt hieronder lezen welke producten klachten
kunnen veroorzaken. Omdat iedereen echter anders reageert, is het moeilijk
nauwkeurig aan te geven wat u beter wel of niet kunt eten en drinken. U zult zelf
moeten uitproberen welke producten klachten veroorzaken. Ga er niet te snel van
uit dat u inderdaad de genoemde producten niet verdraagt! Vermijd alleen het
gebruik van bepaalde producten als u er meermalen last van heeft gekregen. En
probeer het specifieke product na enige tijd toch nog eens uit. De darm past zich
namelijk aan de nieuwe situatie aan, zodat het goed denkbaar is dat u bepaalde
producten in het begin niet verdraagt, maar dat u het later zonder problemen wel
kunt gebruiken.
Algemene richtlijnen waarmee u rekening kunt houden tijdens het eten.
Gebruik een voeding met voldoende energie, eiwit, vitamines en mineralen
en juist een beperkte hoeveelheid vet.
Gebruik niet te grote porties om overbelasting van de darmen te voorkomen.
Eet liever wat vaker verspreid over de dag.
Breng regelmaat aan in uw eetpatroon.
Eet rustig en kauw vooral goed. Vermijd opwinding en haast tijdens het eten.
Combineer vaste voedingsmiddelen en vocht. Drink daarom bij de
maaltijden en eet tussendoor wat als u iets drinkt.
Het gebruik van de warme maaltijd ‘s middags kan het voordeel hebben dat
de kans op ontlasting in de nacht minder wordt.
Wees voorzichtig met voedingsmiddelen waarvan u uit ervaring weet dat u
er last van krijgt.
Zorg voor een goed, constant gewicht. Als u zwaarder wordt, loopt u het
risico dat de opvang zakjes door de vele huidplooien niet goed blijven zitten.
Voldoende drinken en voedingsvezels gebruiken
Van belang is dat uw ontlasting een juiste vastheid (consistentie) heeft. De
volgende twee richtlijnen zorgen daarvoor:
Gebruik voldoende vocht
Gebruik dagelijks een normale hoeveelheid vocht, ongeveer 1½ - 2 liter vocht. Dit
komt overeen met de inhoud van 10-15 kopjes of glazen. De ontlasting wordt niet
méér gebonden als u minder drinkt. Hebt u altijd een vrij dunne ontlasting, dan raakt
u daarmee ook veel vocht kwijt. Let er dan extra goed op dat u voldoende drinkt!
Bij een ileostoma is het gebruik van voldoende vocht cruciaal.
Gebruik voldoende voedingsvezels
Het aanwezige deel van de darm moet normaal kunnen blijven functioneren. Dit kan
alleen als uw voeding voldoende voedingsvezels bevat. Voedingsvezels zijn
onverteerbare delen; een deel van deze vezels kan water opnemen en daardoor de
ontlasting binden. Voedingsvezels komen voor in plantaardige producten, zoals
volkoren- en roggebrood, zilvervliesrijst en andere volkoren graanproducten,
peulvruchten, fruit, groenten, rauwkost en aardappelen.
Welke voedingsmiddelen kunnen klachten veroorzaken?
Of een bepaald product klachten veroorzaakt, verschilt van persoon tot persoon.
Elk spijsverteringskanaal reageert anders, zodat u zelf met uw voeding moet
experimenteren om te ontdekken wat het effect is op uw ontlasting. Van de
hieronder vermelde voedingsmiddelen is bekend dat ze klachten kunnen
veroorzaken. Het zeker niet de bedoeling om ze bij voorbaat te vermijden. Als u
meerdere malen klachten hebt na het eten van een bepaald voedingsmiddel, let
daarmee dan op.
Sterk gasvormende voedingsmiddelen
Bepaalde voedingsmiddelen kunnen een verhoogde gasvorming in de darmen
veroorzaken. Het gaat om:
paprika, prei, ui, knoflook en koolsoorten (zoals rode en witte kool, spruitjes)
die langer die 20 minuten zijn gekookt;
peulvruchten;
onrijp fruit;
gerechten met scherpe specerijen, zoals gerechten met sambal, chilisaus en
dergelijke;
eieren;
koolzuurhoudende dranken en (alcoholvrij) bier.
Gasvorming kunt u bovendien verminderen door rekening te houden met de
volgende leefregels:
eet rustig;
sla geen maaltijden over;
kauw goed;
praat zo min mogelijk tijdens het eten;
gebruik zo min mogelijk kauwgom;
beperk het drinken door een rietje;
rook niet of zo in mogelijk;
een goed passend gebit te hebben.
Sterk geurende voedingsmiddelen
Bepaalde voedingsmiddelen kunnen een sterke geur verspreiden via de
ontlasting. Het gaat om:
koolsoorten (bloemkool, spruitjes), asperges, ui, prei en knoflook;
peulvruchten;
buitenlandse en oude kaassoorten, ei, vis;
sterk gekruide gerechten;
vitamine B-tabletten.
vitamine B-tabletten.
Zure melkproducten (zoals yoghurt en karnemelk) kunnen een overmatige
geur tegengaan.
Voedingsmiddelen die de stoma af kunnen sluiten
Vooral erg draderige voedingsmiddelen kunnen leiden tot een afsluiting van
de stoma. Er is minder kans op problemen als u deze producten matig
gebruikt en goed kauwt of goed fijngesneden eet.
Het gaat om:
asperges, bleekselderij, champignons, chinese kool, grote doperwten,
grove rauwkost, maïs, (overjarige) peulvruchten met een harde schil,
postelein, taugé en zuurkool;
taai en draderig vlees;
amandelspijs, grote hoeveelheden kokos, noten, pinda’s en popcorn;
vezels van ananas, citrusfruit en gedroogde vruchten, zoals
abrikozen, dadels, pruimen en vijgen.
Komt er geen ontlasting, raadpleeg dan altijd uw specialist!
Adviezen bij obstipatie en diarree
Obstipatie (verstopping)
Bij lichte verstopping moet u extra letten op voldoende vezels en vocht in uw
voeding. Kies voor volkorenbrood, volkoren ontbijtkoek, grove bindmiddelen
en zemelen, rauwe en kort gekookte groente, peulvruchten en fruit. Kauw
deze vezelrijke producten goed! Het is ook belangrijk dat u ruim 2 liter drinkt.
Kies bijvoorbeeld ook yoghurt, karnemelk, limonade van Roosvicee laxo en
vruchtensap. Gebruik daarnaast voldoende thee, koffie, melk, bouillon, water
en frisdrank. U drinkt voldoende als uw urine lichtgeel van kleur is. Als deze
adviezen niet helpen, raadpleeg dan uw specialist of diëtist.
Diarree
Neem bij diarree gedurende 2 dagen een streng vetbeperkte voeding (bij
voorkeur magere producten) met voldoende voedingsvezels. Drink
bovendien minimaal 2½ liter vocht. U kunt kiezen uit thee, (mineraal)water,
ontvette bouillon en in beperkte hoeveelheden melk, vruchtensap en
frisdranken. Een diepgeworteld misverstand is dat voedingsmiddelen zoals
beschuit, witbrood, witte rijst en (medicinale) bosbessesap een stoppende
werking hebben. Deze voedingsmiddelen helpen absoluut niet en moet u
dan ook niet gebruiken bij diarree. Duurt de diarree langer dan 2 dagen,
waarschuw dan direct uw specialist.
Om te weten...
De ontlasting kan een andere kleur krijgen na het eten van bepaalde producten. Dit
komt door de kleurstoffen in die voedingsmiddelen en is absoluut niet
verontrustend.
Bijvoorbeeld: bietjes (rode verkleuring), andijvie en spinazie (groen-zwarte verkleuring), bosbessesap, ijzerbevattende tabletten en met ijzer verrijkte
vruchtenlimonadesiropen zoals Roosvicee Ferro (zwarte verkleuring).
Voeding tijdens vakantie
Tijdens vakanties in het buitenland kunt u voorzichtig de gerechten van dat land
proberen. Houd u aan de voor iedereen geldende adviezen: kijk uit met rauwe
groente, ongeschild fruit, niet goed gaar gebakken/gestoofd vlees, vis of kip en
onverpakt ijs. Vermijd in zuidelijke landen het gebruik van ongekookt water.
Het is raadzaam ORS (orale rehydratie solutie) mee te nemen. Dit poeder is
verkrijgbaar bij apotheek of drogist. Opgelost in gekookt water of mineraalwater is
het een goed medicijn tegen uitdroging bij diarree.