Zadenlijst wilde planten 2014

Zadenlijst wilde planten 2014
Dankzij de hulp van veel vrijwilligers van de KNNV hebben we
weer een mooie lijst van 378 soorten kunnen samenstellen! Er
zijn ook enkele nieuwe soorten bijgekomen. We hopen dat je
ook dit jaar weer een keus kunt maken.
neer je in de tuin tussen de zelf opgekweekte wilde planten
loopt en ziet, hoe vogels en insecten dankbaar gebruik maken
van deze natuurlijke voedselbron.
Wij wensen je alvast veel genoegen in je wilde plantentuin!
Zaaien:
Bestellen:
Maart-april is voor de meeste zaden het beste tijdstip om buiten te zaaien.
Tweejarigen kun je het best in de zomer zaaien. Zij zullen het
eerste jaar alleen een stevig bladrozet vormen, en gaan het
tweede jaar bloeien en daarna afsterven.
De meeste vaste planten bloeien pas vanaf het tweede jaar.
Er zijn ook zaden die alleen ontkiemen wanneer zij aan de
winterkou hebben blootgestaan. Dit noemen we koudekiemers
(staat op onze zaadzakjes en in de lijst vermeld). Zaai deze
soorten het liefst in de winter of in het vroege voorjaar buiten of
in een koude kas.
De zakjes 001 t/m 493 kosten € 1,- per stuk.
De mengsels 901 t/m 908 kosten € 3,-.
Zaden bestellen kan per email, per brief of per telefoon.
Elke soort heeft een uniek 3-cijferig nummer.
Toch is het opkweken van wilde planten niet zo gemakkelijk als
dat bij cultivars gaat. Het kiemproces van wilde plantenzaden is
vaak onberekenbaar. Soms laat het resultaat een jaar op zich
wachten, terwijl de groeiomstandigheden toch goed leken. In de
natuur komt van het vele zaad vaak ook maar een enkel plantje
op. Niet dat het zaad nutteloos is: vogels, insecten of muizen
doen zich te goed aan dit kostbare voedsel. Als je ter plekke
zaait, zal dat ook in jouw tuin vaak het geval zijn. Maar door in
eenvoudige zaaibakjes te zaaien (afgedekt met een plaatje glas
of wat fijnmazig gaas) kun je een grotere opkomst van kiemplantjes verwachten. Gebruik goede zaai/stekgrond!
Opkweken met kunstmatige warmte wordt afgeraden, ook omdat dit geen milieuvriendelijke maatregel is.
Wij hopen dat het je net zoveel voldoening geeft als ons wan-
Je kunt bij je bestelling alleen de nummers vermelden, maar wij
adviseren om voor alle duidelijkheid ook de naam van de plant
erbij te vermelden.
Je kunt je zaden schriftelijk of per e-mail bestellen door opgave
van de betreffende nummers te zenden aan:
KNNV-natuurinfocentrum DE HOORNBLOEM
Dorpsstraat 10 A
1689 EV Zwaag
tel (0229) 23 04 19
email: [email protected]
Wij zenden de zaadzakjes zo snel mogelijk toe, met bijsluiting
van een nota.
Wanneer de bestelling minder dan € 25,- bedraagt worden er
portokosten berekend plus € 0,50 administratiekosten.
Bij bestellingen boven € 50,- wordt een korting van 5% van
het totaal berekend.
Deze zadenlijst is te bestellen door € 4,- over te maken op
rekeningnummer NL52 INGB 000 369 25 53 t.n.v. KNNVnatuurinfocentrum De Hoornbloem in Zwaag.
De lijst is gratis vanaf onze website binnen te halen, zie
www.knnv.nl/hoorn
Je kunt ook afbeeldingen van de betreffende planten via deze
site bekijken. Als een soort is uitverkocht wordt dit op de website aangegeven.
Wil je meer weten over wilde planten, vogels, insecten enz.?
Sluit je dan aan bij een natuurstudiegroep in je omgeving, zoals
de KNNV, vereniging voor veldbiologie.
Kijk op www.knnv.nl of bel naar (030) 23 14 797. Tijdens elke
excursie, cursus of lezing leer je dan weer nieuwe dingen over
onze boeiende natuur.
De KNNV geeft ook prachtige veldgidsen uit op het gebied van
mossen en andere planten, vlinders en zoogdieren. Zie
www.knnvuitgeverij.nl
Meer lezen over de tuin van De Hoornbloem? Kijk dan iedere
week even op http://knnvnatuurindetuin.blogspot.nl/
Putter eet zaden uit de Teunisbloem
Pagina 1
De KNNV-vereniging voor veldbiologie- is in 2012 gestart met het vijfjarenprojekt Natuur Dichtbij.
Het eerste jaar werd het “Jaar van de Bij”, 2013 was het thema “Natuur in de tuin”. In 2014 is het de
bedoeling dat de KNNV-leden samen met buurtgenoten proberen de woonbuurt te vergroenen .
Inmiddels zijn er ook KNNV-Tuinambassadeurs actief geworden. Dat zijn mensen die zelf al ervaring
hebben met het natuurlijk tuinieren. Deze mensen willen tuinbezitters adviezen geven om bij de inrichting van hun tuin meer rekening te houden met vogels, vlinders, egels.
Of je nu een grote of een kleine tuin hebt, landelijk of in de stad: met een paar eenvoudige aanpassingen wordt je tuin een waar paradijs voor dieren en insecten. Er valt veel te zien en te beleven vlakbij huis! Met een beetje aandacht en inspanning huizen in iedere tuin wel meer dan 100 plant- en
diersoorten.
Info op www.knnv.nl
Download van bovengenoemde site gratis de 100 soorten in de tuin-tellijst en kijk hoeveel soorten jij
in de tuin hebt! De KNNV heeft ook een handige herkenningskaart (inclusief 140 plantentips) uitgebracht van Dieren in de tuin (te koop via http://www.knnvuitgeverij.nl/ )
Ook is er een leuke flyer met tuintips gratis te downloaden:
Hoe krijg je met kleine aanpassingen meer dieren en planten
in je tuin?
Of….heb je juist veel ervaring met natuurlijk tuinieren en wil jij
anderen stimuleren om van hun tuin een waar
natuurparadijs te maken? In 2014 start de training tuinambassadeurs. Meld je aan!
Pagina 2
001
Acanthus mollis
ACANTHUS
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte tot 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Zuid-Europese plant met grote glimmende donkergroene bladeren en zware bloeiaren met vele grote roze /
witte bloemen. Opvallend paarsgroene kelk.
469
Achillea millefolium
DUIZENDBLAD
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 30 - 80 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Plant met witte bloemschermen (soms roze) die graag op voedselrijke, verstoorde grond groeit. Sterke plant
die goed tegen droogte kan en veel worteluitlopers maakt. Medicinale plant. Nachtvlinders!
003
Aconitum napellus
BLAUWE MONNIKSKAP
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte 60 - 120 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Niet inheems. Mooie donkerpaars / blauwe bloemen. Vochtige plaatsen, bossen, struweel. Koudekiemer, dus
voor de winter of zo vroeg mogelijk zaaien. Lokt hommels.
004
Aconitum vulparia
GELE MONNIKSKAP
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 50 - 125 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Prachtige bleekgele bloemtrossen. Plant van kalkrijke grond in vochtige loofbossen, langs beken. Uiterst
zeldzaam. Kwetsbare soort. Koudekiemer.
005
Agastache rugosa (v.h. foeniculum)
DROPPLANT
Bloeitijd: juni - oktober
Hoogte 90 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Stevige plant met naar venkel geurende violetblauwe bloemaren die lang doorbloeien. Ook na de bloei nog
mooi. Goede insectenplant!
007
Agrimonia procera
WELRIEKENDE AGRIMONIE
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 45 - 150 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Zoetgeurende gele bloemetjes in een langwerpige bloeiwijze. Vormt kenmerkende klitvruchtjes. Struwelen,
bosranden, vochtige en zware grond. Vrij zeldzaam. Koudekiemer.
008
Agrostemma githago
BOLDERIK
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 50 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Sierlijke paarsrode bloemen met fijne vlektekening. Oud akkeronkruid, combineert mooi met korenbloem en
kamille. Zaden giftig.
009
Alcea rosea, donkerroze
STOKROOS, donkerroze
Bloeitijd: juli - september
Hoogte tot 300 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Borstelig behaarde plant met grote bladeren (ca. 30 cm). Bloemen heel donkerrozerood. Niet inheems. Groeit
graag op stenige grond, tegen gevels of schuttingen.
361
Alcea rosea, geel
STOKROOS, geel
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 200 - 300 cm Standplaats: zonnig
2-jarig
Grote zachtgele bloemen, die druk door hommels worden bezocht. Groeit graag op beschutte plaats tegen
zuidgevels.
010
Alcea rosea, gemengd
STOKROOS, gemengd
Bloeitijd: juli - september
Hoogte tot 300 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Borstelig behaarde plant met grote bladeren (ca. 30 cm). Bloemen wit en diverse tinten roze. Niet inheems.
Groeit graag op stenige grond, tegen gevels of schuttingen.
395
Alcea rosea, lichtroze
STOKROOS, lichtroze
Bloeitijd: juni - september
Hoogte tot 300 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Sterke plant met grote bladeren en lichtroze bloemen. Groeit graag tegen zuidgevels en lokt insecten en
mezen.
381
Alcea rosea, wit
STOKROOS, wit
Bloeitijd: juli - september
Hoogte tot 300 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Bloemen wit (8 cm), soms geelwit, in lange slanke trossen. Niet inheems. Groeit graag op stenige
grond, tegen gevels of schuttingen. Lokt insecten en vogels.
011
Alisma plantago-aquatica
GROTE WATERWEEGBREE
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 50 - 100 cm
Standplaats: vochtige plaats
Vast
Sierlijke waterplant met grote bladeren met iets hartvormige voet. Witte bloemetjes in een ijle pluim op lange
stevige steel. Waterkanten. Geschikt voor de ondiepe vijver.
012
Alliaria petiolata
LOOK ZONDER LOOK
Bloeitijd: april - juni
Hoogte 20 - 70 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
2-jarig
Hartvormige bladeren die bij kneuzing heerlijk naar ui ruiken. Witte bloemen. Sterke plant, past goed in een
wilde plantentuin. Vlinders! Kalkliefhebber.
013
Allium carinatum
BERGLOOK
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Roze tot purper bloemen. Houdt van droge, grazige grond, lichte bossen, heidevelden.
Bolgewas uit Z- en M-Europa, zelden ingeburgerd in NL. Koudekiemer.
Pagina 3
014
Allium schoenoprasum
BIESLOOK
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 20 - 40 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
In pollen groeiende bolplant met ronde holle bladeren en lila/roze bloemen. Gekweekt als keukenkruid.
Zeldzaam langs de grote rivieren. Lokt hommels!
015
Allium tuberosum
CHINEESE BIESLOOK
Bloeitijd: juli - oktober
Hoogte 30 - 70 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Driekantige bloemstengel met aan het eind sierlijke witte bloemen. Onder glas opkweken maart / april, in zomer
uitplanten op 20 x 25 cm. Keukenkruid met zachte knoflooksmaak.
016
Allium ursinum
DASLOOK
Bloeitijd: april - juni
Hoogte 20 - 40 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Smal blad, bij kneuzing uiengeur. Witte stervormige bloemen (ca. 2 cm) in dichtbloemige schermen. Vochtige
loofbossen, kalk. Ideale plant voor donkere tuinen. Beschermde plant. Koudekiemer.
017
Allium vineale
KRAAILOOK
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Holle ronde bladeren, bloemen rozerood in een losbloemig scherm, vaak met bolletjes vermengd. Langs
dijken, wegen, in weilanden. Ruikt naar bieslook.
484
Alopecurus aequalis
ROSSE VOSSENSTAART
Bloeitijd: mei - herfst
Hoogte tot 45 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
1-jarig tot vast
Bloeit met 3-8 cm lange aarpluim. De helmhokjes hebben een helderoranje of goudgele kleur. Open,
stikstofrijke plaatsen in het rivierengebied. Elders zeldzaam.
018
Althea officinalis
HEEMST
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 60 - 120 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Grote en fraaie bleekroze tot witte bloemen. Vochtige plaatsen, oevers, rietmoerassen en ruigten. Vaak brak
milieu. Insectenlokker (hommels). Koudekiemer. Kwetsbare soort.
402
Amni majus
GROOT AKKERSCHERM
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 60 - 100 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Rechte stengels met mooi geveerd blad. Witte bloemen in schermen. Snijbloem uit Z-Europa, soms opslaand
uit gemorst zaad.
019
Anagallis arvensis
ROOD GUICHELHEIL
Bloeitijd: mei - oktober
Hoogte 5 - 30 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Scharlakenrode bloemetjes op dunne steeltjes, liggende of opstijgende stengels. Akkers, braakliggende grond,
zand en lichte omgewerkte kleigrond.
020
Anaphalis margaritacea
PRACHTROZENKRANSJE
Bloeitijd: augustus - sept.
Hoogte 30 - 80 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Sterk vertakte plant met witviltige bladeren. Gelige buisbloemen en sneeuwwitte omwindselbladeren. Uit NAmerika, in NL verwilderd en recent ingeburgerd.
325
Anethum graveolens
DILLE
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 45 - 120 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Geurig keukenkruid met sierlijke gele bloemschermen. Snijbloem. De zaden zijn makkelijk te oogsten.
021
Angelica archangelica
GROTE ENGELWORTEL
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 100 - 200 cm Standplaats: halfschaduw
2-jarig
Aangenaam ruikende plant met groenachtige bloemschermen van 25 cm. Vochtige standplaats.
Insectenlokker. Zaaien liefst voor de winter. Medicinale plant.
333
Angelica sylvestris
GEWONE ENGELWORTEL
Bloeitijd: juni - oktober
Hoogte 90 - 180 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Gestreepte en meestal paars aangelopen stengel. Bloemschermen wit of roze. Natte, voedselrijke grond, langs
sloten en in vochtige graslanden. Algemeen in NL.
360
Antennaria dioica
ROZENKRANSJE
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 5 - 15 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Zodevormende plant met vertakte uitlopers. Blad van onderen viltig. Omwindselblaadjes wit bij mannelijke, roze
bij vrouwelijke planten. Droge, voedselarme bodem, heide en duinen. Zeer zeldzaam in NL!
022
Anthemis tinctoria
GELE KAMILLE
Bloeitijd: juni - oktober
Hoogte 60 - 80 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Stevige plant met gele "margrietachtige" bloemhoofdjes. Op open droge grond langs spoorwegen en oude
muren. Ook uitgezaaid. Stelen met bloembodem zijn na de bloei nog decoratief.
407
Anthericum liliago
GRASLELIE
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 40 - 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Sierlijke plant met onvertakte stengels met 3 - 4 cm grote witte stervormige bloemen. Goed ontwaterde grond,
kalkgrasland, niet zuur. In ons land bijna uitgestorven.
Pagina 4
309
Anthriscus sylvestris
FLUITENKRUID
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 60 - 150 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Bloeit uitbundig met schermen met witte bloemen. Vochtige, voedselrijke grond. Loofbossen, bermen en dijken.
Ook wel Hollands kant genoemd.
023
Anthyllis vulneraria
WONDKLAVER
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 15 - 50 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Goudgele bloemen in viltige bolvormige hoofdjes, soms rood aangelopen. Houdt van open kalkrijke
groeiplaatsen. Spoorbermen. Zeldzaam, soms aangevoerd met zand. Kwetsbare soort.
024
Aquilegia vulgaris
WILDE AKELEI
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 45 - 80 cm
Standplaats: schaduw / halfschaduw
Vast
Sierlijke bosplant met heel dieppaarsblauwe bloemen. Geschikt voor verwildering. Voedselplant voor hommels.
Vrij zeldzaam.
410
Arabis glabra
TORENKRUID
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 50 - 120 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Blauwgroen blad, lichtgele bloemen. Droge voedselrijke en kalkrijke bodem. Bosranden, grazige hellingen,
duinen en dijken. Zeer zeldzaam in NL.
420
Arabis hirsuta subsp. Hirsuta
RUIGE SCHEEFKLEK
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig
Kleine witte bloemetjes. Stengelbladen tegen de stengel aangedrukt. Droge standplaatsen,muurtjes, rotstuinen.
388
Arctium tomentosum
DONZIGE KLIT
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 tot 200 cm Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig
Kleine ronde bloemhoofdjes. Grote hartvormige bladeren. Blad en bloem sterk spinnewebachtig behaard.
Bosranden, heggen, vochtige voedselrijke kleigrond. Drenthe en Groningen, elders zeldzaam.
026
Armeria maritima
ENGELS GRAS
Bloeitijd: mei - herfst
Hoogte 10 - 40 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Kussenvormende plant, lijnvormige bladeren in een wortelrozet. Roze bloemen in ronde hoofdjes. Zandig,
brakke grond, geschikt voor rotstuinen.
343
Arnica montana
VALKRUID (WOLVERLEI)
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 20 - 45 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Goudgele bloemhoofdjes op lange steel. Steeds zeldzamer wordende plant van lichtzure grond, grazige
heiden, open plekken in het bos. Beschermde en medicinale plant
027
Arum italicum
ITALIAANSE ARONSKELK
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Fraai getekende glimmende bladeren, ook 's winters. Onopvallende bloemen, maar schitterende feloranje
vruchten op rechte stelen ("trommelstokken"). Mooi als onderbegroeiing.
029
Aster tripolium
ZULTE (ZEEASTER)
Bloeitijd: juli - herfst
Hoogte 20 - 100 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig tot 2-jarig
Dikvlezige bladeren, hoofdjes met lila lintbloemen en geel hart. Langs de zeekust, schorren, kwelders,
rietlanden, uiterwaarden en opgespoten terreinen.
030
Astragalus glycyphyllos
HOKJESPEUL
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 120 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Groenachtig gele bloemen. Zeldzame plant van vochtige kalkrijke grond aan bosranden, dijken en spoorwegen.
031
Astrantia major
GROOT STERRENSCHERM
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 40 - 60 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Sierlijke roze-witte stervormige bloemen met groene nervatuur (3 cm). Ook geschikt om te drogen.
Koudekiemer.
488
Atriplex hortensis
TUINMELDE, groen
Bloeitijd: juli - september
Hoogte tot 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
1-jarig
Vrij hoge, rechtopstaande plant, met hartvormig of driehoekig blad. Houdt van stikstofrijke grond. Wordt ook
wel gekweekt als groente.
455
Atriplex hortensis var. Rubra
TUINMELDE, rood
Bloeitijd: juli - september
Hoogte tot 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
1-jarig
Deze kleurrijke plant met purperen driehoekig blad wordt ook als groente geteeld.
033
Atropa belladonna
WOLFSKERS
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 50 - 150 cm
Standplaats: schaduw / halfschaduw
Vast
Klokvormige hangende bloemen, bruinviolet tot groen (3 cm). Glanzende zwarte bessen. Giftig! Open plekken
in bos, kalkbodem.
Pagina 5
427
Barbarea vulgaris
GEWOON BARBARAKRUID
Bloeitijd: april - juni
Hoogte 20 - 90 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig
De plant bloeit met gele bloemtrossen. Het blad is eetbaar (vitamine C). Vrij algemeen in vochtige, matig
voedselrijke grond in bermen, oevers en heggen.
034
Berteroa incana
GRIJSKRUID
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 20 - 60 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
1-jarig
Rijkbloeiende plant met witte bloemetjes in kleine toefjes bij elkaar. Op open plaatsen op matig voedselrijke
grond. Wegbermen, spoordijken. Vrij zeldzaam in Nederland. Bijen en hommels!
305
Borago officinalis
BERNAGIE (BORAGE)
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 40 - 60 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Borstelig behaarde plant met hemelsblauwe stervormige knikkende bloempjes. Houdt van voedselrijke grond.
Keukenkruid.
394
Briza maxima
GROOT TRILGRAS
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 50 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Sierlijke grassoort met blauwgroene bladeren, lange stengels met bungelende, ritselende groenig / paarse
bloemhoofdjes (2 cm). Zaait zichzelf uit.
339
Briza media
BEVERTJES
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte 15 - 50 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Een heel fijn grasje, dat zeer geschikt is voor verwildering tussen andere 1-jarigen. Open plaatsen in natte,
voedselrijke grond. Vrij zeldzame en bedreigde plant.
364
Bryonia dioica
HEGGENRANK
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 200 - 400 cm Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Klimmende plant met spiraalvormige ranken. Handlobbige bladeren, groenwitte bloemetjes die uitgroeien tot
knalrode bessen. Tweehuizig. Heggen, bosranden, duinen. Kalkrijke grond.
037
Calendula arvensis
AKKERGOUDSBLOEM
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 10 - 20 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Bladeren in het midden het breedst. Goudgele bloemhoofdjes van ca. 1 - 2 cm. Adventief uit Z-Europa. Ook
voor culinair en medicinaal gebruik.
038
Calendula officinalis
GOUDSBLOEM, enkel
Bloeitijd: april - herfst
Hoogte ca. 30 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Gemakkelijk te kweken plant, die zich ook weer uitzaait. Geeloranje bloemhoofdjes. Ook voor culinair en
medicinaal gebruik.
039
Calendula officinalis "Nova"
GOUDSBLOEM, dubbel
Bloeitijd: april - herfst
Hoogte ca. 30 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Gemakkelijk te kweken plant, die zich ook weer uitzaait. Dubbele bloemhoofdjes in geeloranje tinten. Ook voor
culinair en medicinaal gebruik.
040
Caltha palustris
DOTTERBLOEM
Bloeitijd: april - mei
Hoogte 20 - 50 cm
Standplaats: moerasplant
Vast
Uitbundig bloeiende plant met dooiergele bloemen. Verdraagt zowel zon als schaduw. Vermeerdert zich
makkelijk.
295
Campanula glomerata
KLUWENKLOKJE
Bloeitijd: juni - oktober
Hoogte tot 30 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Grijsviltig behaarde plant met prachtige blauwpaarse klokjesbloemen in een kluwenvormige groeiwijze.
Bermen, rivierdijken, ook als tuinplant. Waardplant voor nachtvlinders.
379
Campanula latifolia
BREED KLOKJE, gemengd
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte ca. 60 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Violette en witte bloemen op stevige stelen. Stinzeplant, vochtige beschaduwde plaatsen. Beschermde plant.
043
Campanula persicifolia
PRACHTKLOKJE (gemengd)
Bloeitijd: juli - augustus
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Sierlijke hemelsblauwe en smetteloos witte bloemen (4 cm) in een losse tros. Snijbloem. Vroegere naam:
Perzikbladig klokje. Beschermd.
045
Campanula rapunculus
RAPUNZELKLOKJE
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 60 - 90 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig tot vast
Sierlijke lichtpaarse bloemen (2 cm), wijd open in een losbloemige tros. Beschermde plant van dijken, vochtige
bermen, bosranden, spoorwegen. Kwetsbare en beschermde plant. Koudekiemer.
416
Campanula rotundifolia
GRASKLOKJE
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 15 - 60 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Heel sierlijk blauw klokje, dat niet veel concurrentie verdraagt. Lang doorbloeiend. Droge, grazige grond zoals
rivierdijken en langs spoorwegen. Vrij zeldzaam. Beschermde soort.
Pagina 6
046
Campanula trachelium
RUIG KLOKJE
Bloeitijd: juli - augustus
Hoogte 60 - 90 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Blauw-lila bloemen (3 - 5 cm) met van binnen lange haren. Bosranden, heggen, vooral op kalk. Plaatselijk
zeldzaam. Beschermd.
492
Cardamine pratensis
PINKSTERBLOEM
Bloeitijd: april - juni
Hoogte 20 - 50 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Wortelbladen in een rozet. Bloemen lilaroze, soms wit. Op vochtige, voedselrijke grond in weiden, oevers,
bossen en bermen.
316
Carduus nutans
KNIKKENDE DISTEL
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 150 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Sierlijke plant als solitair, met heldere roodpurperen knikkende bloemen (ca. 5 cm). Bladeren stekelig getand
en aan onderzijde witviltig. Belangrijke voedselplant voor insecten.
047
Carex pendula
HANGENDE ZEGGE
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 50 - 150 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Bladeren 11 cm breed, sierlijke lange hangende aren. Vormt decoratieve pollen. Natte grond langs beekjes en
loofbossen. Gevoelige soort.
457
Carum carvi
ECHTE KARWIJ
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Plant van vochtige voedselrijke weilanden, bermen en dijken. Heel fijn blad, bloemschermen met witroze
bloemetjes. De zaden worden als keukenkruid gebruikt. Ze lijken op anijs maar smaken veel sterker.
049
Centaurea cyanus
KORENBLOEM
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 40 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Helderblauwe bloemhoofdjes. Oud akkeronkruid. Goed te combineren met andere 1-jarigen. Insectenlokker,
vooral hommels.
051
Centaurea jacea
KNOOPKRUID
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 50 - 80 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Lichtpurper. Sterke en rijkbloeiende plant van dijken en bermen. Lokt veel hommels en vlinders! Onmisbaar in
de wilde plantentuin.
052
Centaurea montana
BERGCENTAURIE
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Vrij forse plant, zacht viltig behaarde bladeren. Blauwe bloemen (7 cm) met wijd afstaande randbloemen.
Kalkrijke bodem. Midden- en Zuid-Europa. Hommels!
053
Centaurea scabiosa
GROTE CENTAURIE
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 60 - 120 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Borstelig behaarde plant met grote purperen bloemhoofdjes (3 - 5 cm) en lange randbloemen. Grazige ruigten,
heggen en wegkanten, op droge kalkrijke bodems. Zuid-Limburg, Rijnoevers.Kwetsbare soort.
055
Centranthus ruber
SPOORBLOEM, rood
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 80 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Zuid-Europese plant met rozerode bloemen in losse pluimen met een opvallende geur. Sierplant, soms
verwilderd op muren en ruines.
056
Centranthus ruber spec.
SPOORBLOEM, wit
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 80 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Zuid-Europese plant met witte bloemen in losse pluimen met een opvallende geur. Tuinplant, soms verwilderd
op kalkrijke plaatsen zoals muren en ruines.
057
Chelidonium majus
STINKENDE GOUWE
Bloeitijd: mei - herfst
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: schaduw / halfschaduw
Vast
Decoratief blauwgroen blad, oranje melksap (helpt tegen wratten). Gele bloemen en openspringende hauwtjes.
Op voedselrijke grond onder bomen in stedelijk gebied.
387
Chenopodium rubrum
RODE GANZEVOET
Bloeitijd: juli - oktober
Hoogte tot 100 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Liggende tot rechtopstaande plant, vaak rood aangelopen. Bloemen in kluwens. Vochtige, stikstofrijke, vaak
zware grond. Ook op brakke bodem langs de kust.
058
Cichorium intibus
WILDE CICHOREI
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 20 - 120 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Dekoratieve bermplant met opvallende lichtblauwe bloemen. Af en toe bijknippen geeft een steviger groeiwijze.
Vruchtbare, kalkhoudende bodem.
450
Cicuta virosa
WATERSCHEERLING
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte tot 1,5 meter Standplaats: in ondiep water
Vast
Schermbloem net holle bladsteel, gezaagde bladeren 2 - 3 voudig geveerd. Fraaie bloemschermen met 10 - 30
stralen met wit tot roze bloemhoofdjes. Vaak op venige bodem, zoutmijdend. Giftig!
Pagina 7
060
Cirsium eriophorum
WOLLIGE DISTEL
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 60 - 120 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig
Fraaie langgestekelde bladeren. Roodpurperen bloemhoofdjes met een wollig omwindsel. Droge, kalkrijke
bodems. In Nederland alleen op de dijken in Zuid-Beveland.
435
Cirsium helenioides
ONGELIJKBLADIGE DISTEL
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 50 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Prachtige grote purperen bloemhoofdjes op stevige rechte stelen. Bladeren met zachtstekelige rand, van
onderen witviltig. De plant vormt wortelstok. Vochtige, iets beschaduwde plaatsen. Mid-Eur. Insectenlokker.
061
Cirsium oleraceum
MOESDISTEL
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 60 - 150 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Bleekgroene bladeren, geelachtig-witte bloemhoofdjes dicht bijeen aan het eind van de stengel. Drassige
terreinen, rivier- en beekoevers. Zeldzaam in Zuid-Nederland. Hommels!
062
Cirsium vulgare
SPEERDISTEL
Bloeitijd: juli - september
Hoogte tot 150 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
2-jarig
Purperen bloemhoofdjes (2 - 4 cm). Mooie rozetten met bladen met hardstekelige rand; stengel stekelig
gevleugeld. Grazige, vruchtbare bodem. Lokt vlinders en Putters.
324
Claytonia sibirica
ROZE WINTERPOSTELEIN
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte 10 - 40 cm
Standplaats: halfschaduw
1-jarig
Kroonblaadjes roze, zelden wit. Open, voedselrijke omgewerkte grond in loof- en naaldbossen, vaak verwilderd
uit tuinen. Oorspronkelijk uit N.-Amerika en O.-Azië.
063
Clematis vitalba
BOSRANK
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 400 - 1000 cm Standplaats: schaduw / halfschaduw
Vast
Forse klimplant met ranken die door bomen en heggen heen groeit. Groenachtige geurende bloemen. In herfst
fraaie zilvergrijze harige vruchten. Kalkhoudende bodem.
401
Cleome spinosa
KATTESNOR, wit en roze
Bloeitijd: juli - herfst
Hoogte 120 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
In februari / maart binnen opkweken en half mei buiten plaatsen in goed gedraineerde grond. Geurende forse
plant met prachtige bloemen met opvallende meeldraden (kattesnor) in bolvormige trossen.
385
Conium maculatum
GEVLEKTE SCHEERLING
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 60 - 180 cm
Standplaats: zonnig
1-2 jarig
Holle stengels, paarsbruin gevlekt met een witachtige waas. Schermen met witte bloemen, bolvormige
vruchtjes. Vochtige standplaatsen, zware grond. Zeer giftig!
066
Consolida regalis
WILDE RIDDERSPOOR
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Oud akkeronkruid met ranke blauwviolette bloemen, dat het goed doet op niet te voedselrijke ruderale en
omgewerkte terreinen. Kalkliefhebber. Bedreigde soort!
330
Corydalis solida
VINGERHELMBLOEM
Bloeitijd: maart - april
Hoogte 10 - 50 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Inheems knolgewas, stinzenplant. Bloemtrossen roodpaars, soms wit.Matig voedselrijke grond, vaak op kalk in
binnenduinbossen en bij buitenplaatsen. Koudekiemer, dus zaaien voor / tijdens de winter.
465
Cotula coronopifolia
GOUDKNOPJE
Bloeitijd: juli - herfst
Hoogte 10 - 50 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Vlezige blaadjes, gele bloemhoofdjes zonder straalbloemen. Afkomstig uit Z-Afrika, maar in NL op brakke of
recent ingepolderde en vochtige grond. Vormt mooie goudegele vlaktes.
068
Crambe maritima
ZEEKOOL
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 50 - 80 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Forse plant met leerachtige blauwberijpte bladeren en zoetgeurende kleine witte bloemetjes. Op zeedijken en
vloedmerken aan het strand. Voorweken, koudekiemer.
461
Cuscuta europaea
GROOT WARKRUID
Bloeitijd: juli - herfst
Hoogte 30 - 150 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
1-jarig
Plant met windende stengels, vaak roodachtig aangelopen, dicht en warrig vertakt. Kleine witroze bloemen.
Parasiteert op Hop en grote Brandnetel. Veel in rivierengebied, elders zeldzaam.
069
Cymbalaria muralis
MUURLEEUWENBEK
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 15 - 40 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Kruipend plantje met sierlijke lichtpaarse bloemetjes (10-15 mm). Typische plant voor oude muren,
dijkglooiingen. Kalkliefhebber. Doet het goed in rotstuinen en stronkenwalletjes.
070
Cynoglossum officinale
VELDHONDSTONG
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte 50 - 80 cm
Standplaats: halfschaduw
2-jarig
Voedselarme droge grond, bosranden. Donkerrode bloemetjes. Insectenlokker. Klitvruchtjes met weerhaakjes.
Koudekiemer.
Pagina 8
071
Cytisus scoparius
BREM
Bloeitijd: april - juni
Hoogte 100 - 200 cm Standplaats: zonnig
Vast
Bezemvormige struik met kleine blaadjes. Goudgele geurende bloemen in aarvormige trossen. Vormt
langwerpige zwarte peulen, die bij droogte openspringen. Lokt hommels en andere insecten.
072
Dactylorhiza majalis subsp. praetermissa
RIETORCHIS
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 20 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Prachtige plant van vochtige weiden, veenmosrietlanden en opgespoten terreinen. Licht paarsrode bloemen in
cylindrische aren. Beschermde plant.
074
Datura stramonium
DOORNAPPEL
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 60 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
1-jarig
Witte trompetachtige bloemen van 8 cm doorsnede. Opvallend vanwege de gestekelde doosvruchten. Giftig.
073
Datura stramonium var metel
DOORNAPPEL "METEL"
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 60 - 100 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Opvallende witte bloemen, heerlijk geurend. Hangende kogelronde vruchten met stekels. Inheems in Indonesië
en verwilderd in Midd. Zeegeb. Binnen voorzaaien maart-april, mei buiten zetten.
431
Datura stramonium var. tatula
DOORNAPPEL "TATULA"
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 60 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
1-jarig
Mooie lilablauwe trompetachtige hangende bloemen van 8 cm doorsnede. Opvallende plant met een paarse
gloed over de gehele plant. Giftig. Humusrijke grond.
075
Daucus carota
PEEN
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Wit-roze bloeischermen die ook in de knop heel fraai zijn. Fijn wortelachtig loof. Insectenlokker (vlinders!).
Verfplant. Droge grond. Uitgebloeid laten staan voor overwinterende insecten.
077
Dianthus armeria
RUIGE ANJER
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 45 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
2-jarig
Stijf vertakte lichtbehaarde stelen met helderroze of rode bloemen. Droge graslanden, dijkhellingen, kalkrijke
bodem.
422
Dianthus barbatus
DUIZENDSCHOON
Bloeitijd: mei - september
Hoogte tot 505 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig
Ouderwetse en sterke tuinplant in allerlei tinten roze - rood. In juni zaaien, het jaar daarop gaat de plant
bloeien. De rozetten in strenge winters afdekken. Goede snijbloem.
079
Digitalis grandiflora
GROOT VINGERHOEDSKRUID
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte tot 150 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Bleekgele klokvormige bloemen (tot 5 cm) met purperbruine aderen in lange slanke trossen. Rotsachtige
hellingen in Duitsland en Frankrijk.
080
Digitalis lutea
GEEL VINGERHOEDSKRUID
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte tot 100 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Zachtgele bloemen met bijna gesloten keel in vrij dichte aren, naar één zijde afhangend. Kalkhoudende
bodem. Plant van puinhellingen, o.a. Ardennen en Zuid-Duitsland.
081
Digitalis purpurea
VINGERHOEDSKRUID
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 40 - 150 cm
Standplaats: halfschaduw
2-jarig
Sierlijke rijkbloeiende plant van kalkarme grond met rozerode en witte klokvormige bloemen. Insectenlokker,
vooral hommels.
082
Dipsacus fullonum
KAARDEBOL, GROTE
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 100 - 200 cm Standplaats: zonnig
2-jarig
Lichtroze bloemetjes in stekelige bloemhoofdjes. Decoratieve plant met grote stekelige bladeren.
Insectenlokker. Na de bloei komen vooral puttertjes van de zaden eten. Droogboeketten!
083
Dipsacus laciniatus
SLIPBLADKAARDEBOL
Bloeitijd: juli - augustus
Hoogte 100 - 250 cm Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig
Stengelbladeren veerspletig. Lichtroze bloemen, vaak wat rondere bloemhoofdjes dan de Grote kaardebol.
Lokt hommels en vlinders.
084
Dipsacus pilosus
KAARDEBOL, KLEINE
Bloeitijd: juli - augustus
Hoogte 100 - 200 cm Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig
Kleine ronde witte bloemhoofdjes. Insectenlokker. Na de bloei dankbare voedselplant voor Putters. Vrij
zeldzaam in NL.
413
Dryas octopetala
ACHTSTER
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 10 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Kruipend heestertje uit arctische gebieden. Fraai gelobd blad, grote alleenstaande witte bloemen, zilvergrijs
zaadpluis. Humusrijke en doorlatende grond. Rotstuin! Koudekiemer, zaaien in najaar of vroege voorjaar.
Pagina 9
085
Echinacea purpurea
ZONNEHOED, rood
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Sierlijke en sterke plant met oranje kegelvormig hart en rozerode kroonbladen. Goede snijbloem en
insectenlokker. Niet inheems.
086
Echinacea purpurea spec. alba
ZONNEHOED, wit
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 80 - 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Sierlijke en sterke plant met oranje kegelvormig hart en melkwitte kroonbladen. Goede snijbloem en
insectenlokker. Niet inheems.
419
Echinops sphaerocephalus
KOGELDISTEL
Bloeitijd: juni - september
Hoogte tot 200 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Witviltige stengels, prachtige stekelige bolvormige lichtblauwe bloemhoofdjes die heel veel insecten trekken.
Droge stenige plaatsen. Tuinplant uit Midden-Europa.
087
Echium vulgare
SLANGENKRUID
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 30 - 100 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Sierlijke ruwbladige plant van droge, kalkhoudende grond. Bloemen eerst roze, daarna blauwkleurend.
Rijkbloeiend. Insectenlokker!
326
Epipactus helleborine
BREDE WESPENORCHIS
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 80 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Bladeren in spiralen ingeplant langs stengel. Bloemdelen groenachtig tot rozerood. Beschermde plant van
kalkrijke bossen en struwelen.
088
Eranthis hyemalis
WINTERAKONIET
Bloeitijd: februari - maart
Hoogte tot 15 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Stinzenplant met gele bloemen. Knolvormige wortelstok. Zeer geschikt voor verwildering in het gazon en onder
struiken. Koudekiemer.
340
Erigeron annuus
ZOMERFIJNSTRAAL
Bloeitijd: juli - augustus
Hoogte 30 - 75 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Rechte stengels, bovenaan vertakt. Bloeit rijkelijk met witte of blauwachtige madeliefachtige bloemen. Natte,
voedselrijke omgewerkte grond, bermen, dijken en rivieroevers.
482
Eriophorum angustifolium
VEENPLUIS
Bloeitijd: mei - herfst
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: vochtige plaats
Vast
Sierlijke grassoort met lange wortelstok. Groeit op vochtige heiden, graslanden en duinvalleien. Opvallend wit
vruchtpluis.
089
Eryngium campestre
KRUISDISTEL
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 50 - 80 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Dekoratieve plant met stekelig getand grijsgroen blad. Groenwitte bloemhoofdjes. Op kalkhoudende grond, op
dijken en duinen.
449
Eryngium planum
VLAKBLADIGE DISTEL
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte tot 120 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Onbehaarde stevige vertakte plant. Onderste blad langwerpig-hartvormig, stengelblad zittend. Talrijke
eivormige blauwe bloemhoofdjes. Droge, open standplaats, ook rotsplant. Uit Midden-Europa. Vlinderplant.
090
Erysimum cheiri
MUURBLOEM
Bloeitijd: maart - juli
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Kalkrijke grond, vrij droog. Oranje/geel, geurt heerlijk zoet en bloeit verrassend vroeg. Groeit prima op oude
muurtjes en rotstuinen. Ernstig bedreigde soort.
091
Eupatorium cannabinum
KONINGINNENKRUID
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 100 - 150 cm Standplaats: vochtige plaats
Vast
Forse plant van rietlanden, waterkanten en kapvlakten. Bleekroze bloemhoofdjes, sierlijk blad. Dankbare
insectenplant.
093
Euphorbia lathyrus
KRUISBLADWOLFSMELK
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 50 - 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig
Plant met een heel strak uiterlijk door het kruisgewijze grijsgroene smalle blad. Kleine geelgroene bloemetjes,
die in ronde zaaddoosjes veranderen en met kracht openspringen.
094
Euphorbia palustris
MOERASWOLFSMELK
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 60 - 150 cm
Standplaats: zonnig / vochtig
Vast
Forse en stevige plant met goudgele schermen, die goed combineert met Kattenstaart, Heemst en
Moerasspirea. Blijft ook na de bloei nog lang mooi.
462
Euyonimus europaeus
WILDE KARDINAALSMUTS
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 2 tot 6 m
Standplaats: halfschaduw
Struik
Sterke struik met groenwitte bloemetjes en prachtige opvallende oranje-roze vruchten. Houdt van kalkrijke
bodem. De oranje zaden worden door veel tuinvogels gegeten.
Pagina 10
096
Filipendula ulmaria
MOERASSPIREA
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 60 - 120 cm
Standplaats: halfschaduw / vochtig
Vast
Welriekende roomwitte bloemen in dichte schermvormige trossen. Geschikt voor oeverbeplanting. Hommels en
bijen!
097
Filipendula vulgaris
KNOLSPIREA
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 60 - 120 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Vlakke pluimen met roomwitte tot roze bloemetjes (ca. 1 cm), sierlijk fijn blad. Vrij droge plaatsen, hooilanden,
bosranden, kalkgrond.
099
Foeniculum vulgare
VENKEL
Bloeitijd: juli - oktober
Hoogte 90 - 200 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Sterk geurende plant met gestreepte stengel en bleekgroene bladeren. Gele bloemschermen. Plant van
ruderale terreinen, rotsachtige standplaatsen, vaak dicht bij zee. Uit Middellandse Zeegebied.
363
Fritillaria meleagris
WILDE KIEVITSBLOEM
Bloeitijd: april - mei
Hoogte 20 - 50 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Bolplantje met knikkende licht- of donkerpaarse klokvormige bloemen met opvallend dambordpatroon.
Drassige weilanden en uiterwaarden in NW-Overijssel. Elders zeer zeldzaam.
490
Fumaria officinalis
GEWONE DUIVENKERVEL
Bloeitijd: mei - herfst
Hoogte 10 - 50 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
1-jarig
Plant van omgewerkte, voedselrijke grond zoals akkers en moestuinen. Sierlijke langwerpige roze bloemetjes,
aan de top donkerder, in kleine bloeiaren.
100
Galega officinalis
GALEGA
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 60 - 150 cm
Standplaats: vochtige plaats
Vast
Sierlijke langwerpige bladeren. Bloem wit tot roodlila in zijdelingse trossen. Vormt peulen tot ca. 5 cm lang.
Afkomstig uit Z- en O-Europa.
101
Galeopsis tetrahit
GEWONE HENNEPNETEL
Bloeitijd: juli - oktober
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw
1-jarig
Rijkbloeiende plant met wit tot purperen bloemen met gevlekte onderlip. Lichte bossen, akkers, humusrijke
grond. Hommels!
102
Galium mollugo
GLAD WALSTRO
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 30 - 120 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Vierkantige stengels, bladeren in kransen. Liggende of klimmende plant met lange ondergrondse uitlopers.
Witte bloemen in een losse pluim. Op meer of minder voedselrijke grond in lichte bossen, struweel, dijken.
367
Galium verum
GEEL WALSTRO
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 15 - 120 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Liggende plant met uitlopers. Bloemen goudgeel, geurig, in een dichtbloemige eivormige pluim. Graslanden,
lichte bossen, houtwallen en zandige bermen.
104
Genista tinctoria
VERFBREM
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Ongedoornde halfheester met gele bloemen. Voedselarme grond, wegbermen, dijken, heidevelden. Vrij
zeldzaam in Waddengebied. Vroeger gebruikt als verfplant. Bedreigde soort. Koudekiemer.
105
Gentiana asclepiadea
ZIJDEPLANTGENTIAAN
Bloeitijd: augustus - sept.
Hoogte 30 - 50 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Mooie trompetvormige diepblauwe bloemen (5 cm). Vochtige, humusrijke plek. Plant uit kalkrijke bergstreken.
Koudekiemer (let op slakkenvraat!). Rotstuin of goed gedraineerde plek.
487
Geranium dissectum
SLIPBLADIGE OOIEVAARSBEK
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 10 - 40 cm
Standplaats: voedselrijke grond
1-jarig
Makkelijke plant met paarsroze bloemetjes. Op open vochtige en voedselrijke grond, bermen, akkers, dijken.
Vrij algemeen, maar zeldzaam in pleistocene districten.
491
Geranium lucidum
GLANZIGE OOIEVAARSBEK
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte 10 - 40 cm
Standplaats: schaduw / halfschaduw
1-jarig
Glanzend groene bladeren, vaak rood aangelopen. Roze bloemen. Houdt van schaduwrijke, kalkrijke plekken,
bijv. onder heggen en op oude muurtjes.
106
Geranium phaeum
DONKERE OOIEVAARSBEK
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 50 - 70 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Polvormende plant met sierlijke knikkende zwartpaarse bloemen. Stinseplant. Zeer geschikt voor verwildering
onder bomen en struiken. De zaden worden graag door Groenlingen gegeten.
107
Geranium pratense
BEEMDOOIEVAARSBEK
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 70 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Helderblauwe grote bloemen (3 cm). Plant voor voedselrijke grond. Geschikt als snijbloem. Bijenplant.
Afknippen betekent tweede bloei.
Pagina 11
108
Geranium pyrenaicum
BERMOOIEVAARSBEK
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 20 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Fel gekleurde lila bloemetjes in losse bloeiwijzen. Rijk en langdurig bloeiend. Vrij zeldzaam. Insectenlokker.
Groenlingen en Bosmuizen zijn gek op de zaden. Droge wegbermen, spoordijken.
109
Geranium pyrenaicum spec. album
BERMOOIEVAARSBEK, wit
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 20 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Witte bloemetjes in losse bloeiwijzen. Rijk en langdurig bloeiend. Vrij zeldzaam. Insectenlokker. Droge
wegbermen, spoordijken.
110
Geum rivale
KNIKKEND NAGELKRUID
Bloeitijd: april - september
Hoogte 40 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Klokvormige knikkende bloem met roze-purperen kelkblaadjes. Vochtige voedselrijke grond. Vormt
bodembedekkende pollen.
373
Geum urbanum
GEEL NAGELKRUID
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: lichte schaduw
Vast
Gele bloemen, die na de bloei veranderen in haakvormige vruchtjes. Sterke plant met wortelstok die naar
kruidnagel ruikt. Komt vaak voor in stedelijk gebied.
111
Glaucium flavum
GELE HOORNPAPAVER
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Grijsgroene plant met grote gele bloemen. Opmerkelijke lange doosvrucht. Zandige plaatsen, duinen,
rolsteenstranden en vloedlijnen. Kalkrijke grond. Vrij zeldzaam.
153
Glebionis segetum
GELE GANZENBLOEM
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Oud akkeronkruid met vrolijke gele bloemhoofdjes. Omgewerkte grond in akkers en bermen. Goed te
combineren met klaproos, bolderik en pekbloem. Vrij zeldzaam. Voor de winter gezaaien geeft goed resultaat.
112
Helianthus annuus
ZONNEBLOEM
Bloeitijd: juli - oktober
Hoogte 100 - 150 cm Standplaats: zonnig
1-jarig
Voedselrijke grond. De bloemen lokken bijen en hommels. 's Winters uitgebloeide bloemen in de tuin hangen
als vogelvoer.
113
Helleborus foetidus
STINKEND NIESKRUID
Bloeitijd: januari - mei
Hoogte 40 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Groenblijvende plant met handvormig gedeeld blad. Klokvormige knikkende groenige bloemen met
purperen rand. In bossen, vaak op kalk. Giftig. Winterhard. Koudekiemer.
114
Helleborus lividus
BLEEK NIESKRUID
Bloeitijd: januari - mei
Hoogte 50 - 70 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Decoratieve glanzende getande bladeren en grote geelgroene bloemen. Rijkbloeiende plant, tegen strenge
vorst beschermen. Voedselrijke grond. Koudekiemer. Giftig.
414
Hesperis lutea
GELE DAMASTBLOEM
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig tot vast
Een forse plant met rechte stelen en grote pluimen met gele bloemen die heerlijk geuren. Niet te natte
standplaats en niet te zure tuingrond. Niet inheems maar wel winterhard. Lokt insecten. Zaden niet met aarde
116
Hesperis matronalis
DAMASTBLOEM, gemengd
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte tot 100 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Witte en lila bloemen die vooral op windstille avonden heerlijk geuren en nachtvlinders aanlokken. Sierplant uit
Zuid-Europa, vaak verwilderd op vruchtbare plaatsen.
117
Hesperis matronalis spec. album
DAMASTBLOEM, wit
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte tot 100 cm
Standplaats: lichte schaduw
Vast
Witte bloemen die vooral op windstille avonden heerlijk geuren en nachtvlinders aanlokken. Sierplant uit ZEuropa, vaak verwilderd op vruchtbare plaatsen.
118
Hieracium aurantiacum
ORANJE HAVIKSKRUID
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Behaarde plant met veel uitlopers. Bladeren in rozet. Oranjerode bloemhoofdjes 15 mm, steeds in een toefje bij
elkaar. Grazige plaatsen. Oorspronkelijk uit Oost-Europa.
119
Hieracium caespitosum
WEIDEHAVIKSKRUID
Bloeitijd: juni
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Behaarde stengel en bladeren, vrolijke gele bloemhoofdjes op lange rechte stelen. Maakt veel uitlopers.
Vochtige bodem. Vaak langs slootkanten en bospaden. Vrij zeldzaam.
120
Hieracium laevigatum
STIJF HAVIKSKRUID
Bloeitijd: juli - herfst
Hoogte 20 - 120 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Harige plant, gele bloemhoofdjes. Houdt van droge voedselrijke grond. Bermen, veenmosrietland maar soms
ook op muren.
Pagina 12
121
Hieracium maculatum
GEVLEKT HAVIKSKRUID
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Gele bloemhoofdjes in schermvormige pluim, decoratieve zwart gevlekte bladeren met spitse top. Houdt van
zandige en kalkrijke bodems. Rijke bloeier. Zeldzaam.
362
Hieracium pilosella
MUIZENOOR
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 10 - 30 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Wollig behaard plantje, zeer geschikt voor droge plaatsen en muurtjes. Bodembedekker. Bloemhoofdjes
citroengeel.
397
Hieracium sabaudum
BOSHAVIKSKRUID
Bloeitijd: aug. - oktober
Hoogte 30 - 120 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Gele bloemhoofdjes in schermvormige pluimen. Plant van vochtige, matig voedselrijke terreinen, houtwallen,
lichte loofbossen en bermen. Vrij zeldzaam in oost en midden Nederland.
406
Hieracium umbellatum
SCHERMHAVIKSKRUID
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte tot 120 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Stevige plant met smal blad en gele bloemhoofdjes (3 cm) in een los scherm. Houdt van zandige, voedselarme
en licht beschaduwde plaatsen.
383
Hosta spec.
HOSTA "ROYAL STANDARD"
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte tot 50 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Prachtige geurende witte bloemen op lange stengels. Gerimpeld, ovaal en iets glimmend decoratief blad.
Weinig last van slakkenvraat. Winterharde plant. Niet inheems.
122
Humulus lupulus
HOP
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 200 - 600 cm Standplaats: halfschaduw
Vast
Slingerplant met ruwe stengel en sierlijk handvormig blad. Heggen, bossen, op muren. Vrouwelijke plant vormt
hopbellen. Lemige en humusrijke grond. Koudekiemer, dus liefst 's winters zaaien.
302
Hyoscyamus niger
BILZEKRUID
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Kleverig behaarde plant met schitterende bleekgele paarsgeaderde bloemen. Kale voedselrijke plaatsen,
vooral aan zee en op dijkhellingen. Giftig! Vroeger gebruikt tegen kiespijn.
123
Hypericum androsaemum
MANSBLOED
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 40 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Lage struik met opvallende lichtgele bloemen (ca. 2 cm). Vormt decoratieve rode bessen die later zwart
worden. Tuinplant, afkomstig uit W- en Z-Europa.
350
Hypericum hirsutum
RUIG HERTSHOOI
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 40 - 100 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Rechtopstaande stengels met rijkbloemige schermen met gele stervormige bloemetjes. Op droge kalkrijke
grond, hellingbossen, kapvlakten en grazige noordhellingen. Zeldzame soort in NL.
124
Hypericum perforatum
SINT-JANSKRUID
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 80 cm
Standplaats: zonnig / droog
Vast
Rijkbloeiend met vele dooiergele bloemetjes. Stevige bloemstelen. Zaait zich gemakkelijk uit. Insectenlokker,
verfplant en medicinaal gebruik.
125
Hypericum tetrapterum
GEVLEUGELD HERTSHOOI
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 50 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Vierkantige stengels met 4 smalle vleugels. Heldergele stervormige bloemen (tot 1 cm) in een uitgespreide
pluim. Vochtige voedselrijke grond, oevers.
417
Hypochaeris radicata
GEWOON BIGGENKRUID
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 15 - 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Gele bloemhoofdjes die de hele dag geopend zijn. Behaarde rozetblaadjes. Droge tot vochtige voedselrijke
grond in graslanden en bermen, en langs dijken.
126
Hyssopus officinalis
HYSSOP
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 50 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Naar één zijde gekeerde aren vol donkerblauwe bloemetjes. De geurige blaadjes worden als keukenkruid
gebruikt. Warm opkweken. Insectenplant.
127
Impatiens glandulifera
REUZENBALSEMIEN
Bloeitijd: juli - oktober
Hoogte 60 - 200 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
1-jarig
Trossen van roze of witte bloemen, van binnen gevlekt, met een zoete geur. De knotsvormige doosvrucht
springt open bij aanraking. Vochtige bodem. Uit M-Azië en in NL verwilderd.
128
Impatiens noli-tangere
GROOT SPRINGZAAD
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 80 cm
Standplaats: halfschaduw
1-jarig
Sierlijke gele bloemen met bruine stipjes, in ijle trossen. Vochtige standplaatsen, voedselrijke grond. Vaak
langs rivieren.
Pagina 13
130
Inula helenium
GRIEKSE ALANT
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 150 - 200 cm Standplaats: zonnig
Vast
Grote gele bloemhoofdjes in een vertakte bloeiwijze. Decoratieve solitaire plant met grote bladeren. De zaden
worden graag door vogels gegeten.
131
Iris pseudacorus
GELE LIS
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 40 - 120 cm
Standplaats: moerasplant
Vast
Blauwgroen langwerpig blad, sierlijke gele bloemen. Langs sloot en plas. Verfplant. Koudekiemer.
132
Isatis tinctoria
WEDE
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 60 - 120 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Rijkbloeiende solitaire plant. Gele bloemen. Ook na de bloei imposant met honderden hangende zwarte
hauwtjes Verfplant.
133
Jasione montane
ZANDBLAUWTJE
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 10 - 45 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Hemelsblauwe bloemhoofdjes op een rechte stengel. Droge, kalkarme grond. Nectarplant voor vlinders.
424
Juncus ensifolius
ZWAARDRUS
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 20 - 50 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Blad en stengel sterk zijdelings afgeplat (als een zwaard). Sierlijke bruine ronde bloemhoofdjes die lang blijven
zitten. Vochtige, schrale grond langs sloot of vijver. Oorspronkelijk uit West-Amerika en Japan.
478
Kitaibelia vitifolia
MALVA spec.
Bloeitijd: juli - sept
Hoogte 200 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Opvallende witte bloemen met gele meeldraden. Mooie statige plant met decoratief blad.Vernoemd naar de
Hongaarse botanicus Paul Kitaibel.Groeit op goed doorlatende grond. Vroeg opkweken betekent hetzelfde jaar
134
Knautia arvensis
BEEMDKROON
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 80 - 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Rijkbloeiende plant met zachtbehaarde veerlobbige bladeren, mooie lila bloemhoofdjes (tot 4 cm). Op
kalkhoudende bodem, droge en grazige plaatsen. Insectenlokker.
425
Lapsana communis
AKKERKOOL
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 30 - 120cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Lichtgele bloemetjes op lange stelen. Plant van zeer voedselrijke, vochtige en veel omgewerkte grond.
Heggen, bosranden, bermen.
135
Lathyrus aphaca
NAAKTE LATHYRUS
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 20 - 60 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Aparte klimplant met ranken en gele bloemen. Goed doorlatende kalkrijke grond, bosranden, akkers. Kiemt in
herfst. Zeldzaam in Nederland.
136
Lathyrus hirsutus
RUIGE LATHYRUS
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Bloemen rood met lichtblauwe vleugels en witte kiel. Zijdeachtig behaarde bruine peul. Vochtige, voedselrijke
grond, onbegroeide en braakliggende terreinen. Zeldzaam.
138
Lathyrus latifolius
BREDE LATHYRUS
Bloeitijd: juni - september
Hoogte tot 180cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Bloemen in allerlei tinten roze. Een sterke plant die heel weelderig over een hek of muurtje kan klimmen. Niet
geurend, wel fraaie snijbloem.
454
Lathyrus latifolius
BREDE LATHYRUS, wit
Bloeitijd: juni - september
Hoogte tot 180 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Stralend witte bloemen in kleine trossen. Een sterke plant die leuk over een hek of muurtje kan klimmen. Niet
geurend, wel fraaie snijbloem.
139
Lathyrus niger
ZWARTE LATHYRUS
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 30 - 80 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Bloemen roodpurper, later blauw verkleurend. Peul wordt zwart. Vochtige kalkrijke grond in hellingbossen en
struikgewas. Verdwenen uit NL.
483
Lathyrus odorata
SIERERWT
Bloeitijd: juni - september
Hoogte tot 150 cm, ra Standplaats: zonnig
1-jarig
Heerlijk geurende plant in veel tinten roze-paars.Opkweken in vroege voorjaar in koude bak of later in volle
grond. Vruchtbare grond. Vaak bloemen knippen bevordert doorbloeien.
141
Lathyrus pratensis
VELDLATHYRUS
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Sierlijke en sterke klimmer op voedselrijke en vochthoudende grond (kei/leem), bosranden. Gele bloemen. Kan
steun vinden in oude bloeistengels.
Pagina 14
142
Lathyrus sylvestris
BOSLATHYRUS
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 100 - 200 cm Standplaats: halfschaduw
Vast
Sterke klimplant met ranken, spiesvormige blaadjes. Purperroze tot geelgroene bloemen in langgesteelde
trossen. Bosranden, droge hellingen.
143
Lathyrus tuberosus
AARDAKER
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Klimplant met helderrode welriekende bloemen. Plant van dijken, duinvalleien en akkers. Beschermd. Na
ontvangst meteen zaaien in losgemaakte grond.
145
Lavatera arborea
STRUIKLAVATERA
Bloeitijd: juni - september
Hoogte tot 250 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Grote bladeren. Lila bloemen (4 cm) met paarse nerven, steeds 2 tot 7 bijeen. Bijkelkbladeren langer dan de
kelk. Voorkeur voor stenige bodem, ook langs heggen en op ruderale terreintjes. Hommels! Niet inheems.
146
Lavendula angustifolia spec.
LAVENDEL
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 60 - 100 cm
Standplaats: zonnig (rotstuin)
Vast
Smal grijsgroen blad met sierlijke paarse bloemen in aren. Kalkliefhebber. Op warme plaats in april zaaien.
Geen mest! Geurzakjes, lavendelolie. Vlinderplant.
147
Leontodon autumnalis
VERTAKTE LEEUWENTAND
Bloeitijd: juli - oktober
Hoogte 10 - 40 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Gele bloemhoofdjes, buitenste lintbloemen van onderen roodgestreept. Plant van vochtige, voedselrijke, vaak
kalkhoudende en soms brakke grond in graslanden en bermen.
433
Leontodon saxitilis
KLEINE LEEUWENTAND
Bloeitijd: juni - oktober
Hoogte 5 - 25 cm
Standplaats: zonnig
1-2 jarig tot vast
Gele alleenstaande bloemhoofdjes op kale stengels. Behaarde bladeren in rozetvorm. Plant van 's winters
gepekelde wegen, zandwegen, dijken, glooiingen, slootkanten in veenweidegebied.
148
Leonurus cardiaca
HARTGESPAN
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Decoratieve plant met bleekroze harige bloemen. Heggen, bosranden en ruderale plaatsen. Insectenlokker.
Medicinale plant. Zeldzaam.
443
Lepidium virginicum
AMERIKAANSE KRUIDKERS
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte 15 - 60 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Kleine witte bloemen in een tros. Het jonge blad is eetbaar als spinazie (in Amerika Poor man's Pepper). Komt
veel voor langs spoorwegen, op droge voedselrijke grond en tussen bestrating.
349
Leucanthemella serotina
HERFSTMARGRIET
Bloeitijd: september - okt.
Hoogte tot 170 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Robuuste plant, ook als solitair. Witte bloemen met geel hart. Afkomstig uit natte weidegebieden van OostEuropa.
486
Leucanthemum maximum
TUINMARGRIET
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte tot 90 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Een forse margrietsoort, afkomstig uit de Pyreneeën. Wordt vaak in tuinen gekweekt en verwildert soms.
150
Leucanthemum vulgare
GEWONE MARGRIET
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Witte bloemhoofdjes met geel hart. Vormt grote groepen en bloeit rijk. Graag vochthoudende, weinig bemeste
grond. Dijken, hooilanden.
151
Levisticum officinale
MAGGIPLANT (Lavas)
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte tot 250 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Forse, sterk geurende, vertakte plant. Bloemen groenachtig-geel in schermen. Vroeger gekweekt als
geneeskruid, tegenwoordig als keukenkruid en sierplant.
477
Ligusticum scoticum
ZEELAVAS
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 40 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Plant van de Schotse kust. Te gebruiken als de meer bekende maggiplant, maar dan met een zachte en
verfijnde smaak. Crêmewitte bloemschermen, paarse stengels. Vorstkiemer!
152
Linaria purpurea
WALSTROLEEUWENBEK,gemengd
Bloeitijd: juli - herfst
Hoogte 75 - 120 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Blauwgroen lijnvormig blad, lange slanke aren met paarse (soms roze) bloemen. Voedselrijke, stenige of
zandige grond. Oorspr. uit Midd. Zeegebied, nu in Nl ingeburgerd. Insectenlokker.
472
Linaria repens
GESTREEPTE LEEUWENBEK
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 80 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Paarsgestreepte bloemkroon, meestal geel gehemelte. Op droge, matig voedselrijke en omgewerkte grond.
Vaak zandig of stenig zoals langs spoorwegen. Zeldzaam! Koudekiemer!
Pagina 15
154
Linaria vulgaris
VLASBEKJE
Bloeitijd: juni - oktober
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Geel / oranje lipbloemen. Voedselplant voor vlinders. Leuke snijbloem. Zaait zich makkelijk uit op losgewerkte
grond. Langs spoorwegen en in duinen.
155
Linum usitatissimum
VLAS
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
1-jarig
Makkelijk te kweken plant met zachtblauwe bloemen van 1 cm. Zaaddozen geschikt om te drogen.
Voedselplant voor vogels.
156
Lithospermum officinale
GLAD PARELZAAD
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 30 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Kleine stervormige bloemetjes, geelachtig wit. Meestal droge plaatsen in duinen en op dijken. Nootjes
("pareltjes") glanzend blauwgrijs.
157
Lunaria annua gemengd
TUINJUDASPENNING, paars en wit
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 70 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
2-jarig
Lila-paars en soms wit bloeiende plant, die zich volop uitzaait. Fraaie doorzichtige zaaddoosjes. Cultuurplant.
Oorspronkelijk uit Z.O.-Europa.
412
Lunaria annua paars
TUINJUDASPENNING, paars
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 70 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
2-jarig
Paars bloeiende plant, die zich volop uitzaait. Fraaie doorzichtige zaaddoosjes. Cultuurplant. Waardplant voor
Oranjetipje.
158
Lunaria annua wit
TUINJUDASPENNING, wit
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 70 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw
2-jarig
Lila-paars en soms wit bloeiende plant, die zich volop uitzaait. Fraaie doorzichtige zaaddoosjes. Cultuurplant.
Oorspronkelijk uit Z.O.-Europa.
159
Lunaria rediviva
WILDE JUDASPENNING
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 35 - 90 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Fors gebouwde plant met rechte stevige stengels. Bloemen lichtpurper-violet, 25 mm. Welriekend. Elliptische
vrucht met spitse top. Bloeit iets later dan de gecultiveerde tuinsoort. Uit België.
423
Lupinus luteus
GELE LUPINE
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Deze lupine uit Zuid-Europa wordt soms in bermen uitgezaaid, maar ook als groenbemester op arme gronden
gebruikt. Bloeit met zoetgeurende gele bloemtrossen. Hommelplant.
160
Lupinus polyphyllus
VASTE LUPINE
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 50 - 150 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Blauwe bloemen in een tros met dichtbloemige kransen, welriekend. Ingezaaid en vaak verwilderd in
wegbermen en spoorwegtaluds. Insectenlokker.
162
Lychnis chalcedonia
BRANDENDE LIEFDE, rode
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 60 - 100 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Oude cultuurplant met strakke donkergroene bebladerde stengels en brede schermvormige tuilen met
scharlakenrode bloemen. Snijbloem.
163
Lychnis chalcedonia rose
BRANDENDE LIEFDE, roze
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 60 - 100 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Oude cultuurplant met strakke donkergroene bebladerde stengels en brede schermvormige tuilen vol met
zachtroze bloemen. Snijbloem.
445
Lychnis coronaria
PRIKNEUS, roze
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 70 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Mooi grijsviltig blad, fel roze bloemen. Zorg voor een goed gedraineerde bodem. Wolbijtjes gebruiken de haren
van het blad voor de stoffering van hun broedkamertje.
398
Lychnis coronaria "alba"
PRIKNEUS, wit
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 70 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Mooi grijsviltig blad, stralend witte bloemen. Zorg voor een goed gedraineerde bodem. Wolbijtjes!
164
Lychnis flos-cuculi
ECHTE KOEKOEKSBLOEM
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Helderroze (soms witte) bloem, in smalle slippen gedeeld. Sierlijke plant van vochtige weiden, duinvalleien en
venige grond. Insectenlokker.
165
Lycopus europaeus
WOLFSPOOT
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Plant van natte, voedselrijke grond aan waterkanten, moerasbossen, ook op stadsmuren. Kleine witte bloemen
in dichte kransen.
Pagina 16
166
Lysimachia vulgaris
GROTE WEDERIK
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 60 - 150 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Fraaie gele bloemen in pyramidevormige trossen. Vochtige bodems, rivieroevers, laagveengebieden, maar ook
droger in bermen en spoordijken. Vormt uitlopers.
167
Lythrum salicaria
GROTE KATTENSTAART
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 60 - 120 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Mooie plant voor vochtige plaatsen en oevers. Purperrode tot paarse bloemen in kransen die lange aren
vormen. Belangrijke insectenlokker.
168
Malva alcea
VIJFDELIG KAASJESKRUID
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 50 - 150 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Mooie plant met helderroze bloemen (4 cm). Rijkbloeiend. Belangrijke nectarplant voor vlinders en bijen. Houdt
van voedselrijke grond.
298
Malva moschata, gemengd
MUSKUSKAASJESKRUID, gemengd
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 50 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Voedselrijke grond. Grote, stralend witte bloemen (ca. 5 cm). Insectenlokker, vooral hommels. Snijbloem.
169
Malva moschata, roze
MUSKUSKAASJESKRUID, roze
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 50 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Voedselrijke grond. Grote, lichtroze bloemen (ca. 5 cm). Insectenlokker, vooral hommels. Snijbloem.
481
Malva moschata, wit
MUSKUSKAASJESKRUID, wit
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 50 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Houdt van tamelijk voedselrijke grond. Mooie plant met grote witte bloemen. Lokt insekten. Geschikt als
snijbloem.
170
Malva neglecta
KLEIN KAASJESKRUID
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte tot 40 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig tot 2-jarig
Vaak liggende behaarde plant met niervormige blaadjes en bleeklila tot roze bloemen. Algemeen op
stikstofrijke droge en omgewerkte plaatsen, op dijken en langs akkers.
171
Malva sylvestris
GROOT KAASJESKRUID
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 30 - 120 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Grote roze bloemen (tot 5 cm) met donkere nerven. Op dijken, bermen en ruderale plaatsen. Algemeen langs
rivieren.
375
Marrubium vulgare
MALROVE
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Donzige witviltige plant, naar tijm geurend. Witte bloemen in dichte schijnkransen langs de bebladerde stengel.
Open, droge, kalk- en stikstofrijke grond. Ernstig bedreigde soort.
172
Matricaria chamomilla
ECHTE KAMILLE
Bloeitijd: mei - herfst
Hoogte tot 40 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig tot 2-jarig
Sterk aromatische plant met geel, kegelvormig hartje. Algemeen kruid van vruchtbare grond en open bermen.
Veel gebruikt in thee. Verfplant.
174
Matthiola incana
VIOLIER
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 40 - 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Stevige grijsviltige plant met prachtige purper of roze bloemen in losbloemige trossen, heerlijk geurend.
Inheems in West-Frankrijk en Gr.Brittannië. Kalkrijke bodem.
175
Meconopsis cambria
GELE SCHIJNPAPAVER
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte tot 60 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Sierlijke gele en oranje bloemen (4 - 8 cm) op lange stelen. Doosvrucht geschikt voor droogboeketten. Niet te
droge plaatsen, bossen, heggen en stenige grond. Zaait zich makkelijk uit.
177
Medicago lupulina
HOPKLAVER
Bloeitijd: april - herfst
Hoogte 7 - 40 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig of 2-jarig
Kruipend plantje met gele bloemen in kortgesteelde dichte bolvormige trosjes. In graslanden en bermen, ook
op steenachtige plaatsen.
178
Medicago sativa
LUZERNE
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 30 - 80 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Rijkbloeiende plant met blauwpaarse bloemhoofdjes. Goede insectenlokker.
307
Melica nutans
KNIKKEND PARELGRAS
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Sierlijke purperbruine aartjes in een trosvormige, knikkende pluim. In loofbossen bij Bloemendaal.
Waarschijnlijk afkomstig uit Eurazië.
Pagina 17
329
Melica uniflora
EENBLOEMIG PARELGRAS
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Sierlijk gras met lange pluimen met afstaande takken. Groeit op vochtige, meestal lemige grond in loofbossen
en binnenduinrand. Vrij zeldzaam in Zuid-Limburg.
179
Melilotus albus
HONINGKLAVER, witte
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 150 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig tot 2-jarig
Plant van zonnige spoordijken en ruderale plaatsen. Insectenlokker. Zoet geurende, lange witte bloemtrossen.
180
Melilotus altissimus
HONINGKLAVER, goudgele
Bloeitijd: juni - oktober
Hoogte tot 150 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig tot vast
Lange gele zoetgeurende bloemtrossen. Vochtige bermen, bosranden en rivieroevers. Insectenlokker.
041
Melilotus indicus
HONINGKLAVER, kleine
Bloeitijd: juni - oktober
Hoogte 20 - 40 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Violette bloemen op stevige stelen. Stinzeplant, vochtige beschaduwde plaatsen. Beschermde plant.
181
Melilotus officinalis
HONINGKLAVER, citroengele
Bloeitijd: juli - oktober
Hoogte 30 - 150 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig
Gele bloemen in slanke losbloemige trossen. Een fraaie plant van omgewerkte grond in bermen en langs
spoorwegen. Zoetgeurende bloemen. Insectenlokker.
182
Melissa officinalis
CITROENMELISSE
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Behaarde blaadjes met sterke citroengeur. Lichtroze of lichtgele bloemetjes die erg aantrekkelijk zijn voor bijen.
Voor medicinaal en culinair gebruik.
183
Mentha aquatica
WATERMUNT
Bloeitijd: juli - herfst
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Lila bloemen in eindelingse hoofdjes. Sterk aromatische plant van waterkanten, laagveenmoerassen, lichte
loofbossen en rietlanden. Lokt veel insecten.
185
Mimilus guttatus
GELE MASKERBLOEM
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 10 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
2-jarig tot vast
Gele leeuwebekachtige bloemen met roodbruin gevlekte keel. Natte, moerassige standplaatsen, rivieroevers.
Oorspronkelijk uit N-Amerika. Zeer zeldzaam in NL.
303
Myosotis sylvatica
BOSVERGEETMENIETJE
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 10 - 50 cm
Standplaats: halfschaduw
2-jarig
Zachtharige blaadjes en hemelsblauwe bloemen tot 1 cm in ijle schichten. Afkomstig uit bergstreken, komt in
Zuid-Limburg in het wild voor. Veel gekweekt als tuinplant. Soms komt de roze variant voor.
186
Myrrhis odorata
ROOMSE KERVEL
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 60 - 120 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Aromatisch (anijs) geurende plant met varenachtige, frisgroene bladeren. Roomwitte bloemschermen. Vroege
nectarbron voor bijen. De onrijpe zaden zijn eetbaar. Koudekiemer.
378
Nepeta cat. faassenii
GRIJS KATTENKRUID
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 20 - 50 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Grijsgroene geurige bladeren. Bloeit weelderig met lilablauwe bloemen in langgerekte schijnkransen. Tuinplant.
Kalk- en stikstofrijke grond.
187
Nepeta cataria
WILD KATTENKRUID
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 50 - 100 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Grijswollig behaarde planten met sterke muntachtige geur. Bloemen wit met paarse vlekjes, in schijnkransen.
Kalkhoudende grond, duinen, bermen. Bijenplant. Kwetsbare soort.
188
Nicandra physalodes
ZEGEKRUID
Bloeitijd: juni - oktober
Hoogte 60 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw
1-jarig
Lichtblauwe trechtervormige bloemen en donkere kelken. Forse, breed vertakte plant met prachtige zaaddozen
in de vorm van een lantaarntje.
189
Nigella damascena
JUFFERTJE IN 'T GROEN
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 20 - 45 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Tere lichtblauwe bloemen, heel fijn vertakt blad. Doosvruchten bij rijpheid papierachtig. Leuk voor
droogboeketten. Droge standplaats.
352
Nuphar lutea
GELE PLOMP
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte drijvend
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Waterplant met wortelstokken en eironde drijvende bladeren. Grote gele bloemen. Zwak stromend of stilstaand
voedselrijk water. De geurende bloemen trekken veel kleine vliegjes aan.
Pagina 18
190
Oenanthe pimpinelloides
BEVERNELTORKRUID
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 50 cm
Standplaats: vochtige plaats
Vast
Sierlijke witte bloemschermen. Zeer zeldzame plant van vochtige graslanden, uiterwaarden. Bedreigde soort.
299
Oenothera biennis
MIDDELSTE TEUNISBLOEM
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 50 - 150 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Gele bloemen (circa 5 cm) die 's avonds open gaan. Op open, droge, vaak omgewerkte, zandige of stenige
grond. Plaatselijk algemeen.Vogels en insecten.
191
Oenothera deflexa
ZANDTEUNISBLOEM
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 100 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig tot 2-jarig
Gele bloemen (ca. 15 mm) in dicht bebladerde aar met iets overhangende top. Open standplaatsen, ruderaal
gebied of duinen. Vrij zeldzaam in Nederland. Avondbloeier, geurend.
192
Oenothera glazioviana
GROTE TEUNISBLOEM
Bloeitijd: juni - september
Hoogte tot 150 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Grote lichtgele bloemen (tot 8 cm) die zich 's avonds openen en zoet geuren. Droge standplaats. Lokt
nachtvlinders. 's Winters komen er graag vogels op de zaaddozen.
193
Onobrychis viciifolia
ESPARCETTE
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Gekweekt als voedergewas (onobrychis = ezelsvoer) en verwilderd. Fraaie rozerode bloemen, lokt hommels.
Kalkrijke grond. Zeer zeldzaam in Z-Limburg.
194
Onopordum acanthium
WEGDISTEL
Bloeitijd: juli - september
Hoogte tot 300 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Forse witviltige plant, stekelig gevleugeld. Purper bloemhoofdjes (3 - 5 cm). Mooi als solitair. Kalkrijke grond,
duinen, droge ruderale plaatsen. Insectenlokker. Vrij zeldzaam.
195
Origanum vulgare
WILDE MARJOLEIN
Bloeitijd: juli - herfst
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig, droog, krijt
Vast
Geurende rijkbloeiende plant met roze-rode (soms witte) bloemen in brede platte schermen. Dankbare
insectenplant. Keukenkruid. Zeldzaam.
196
Orobanche hederae
KLIMOPBREMRAAP
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 10 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Klierachtig behaarde plant met schubbladen en verdikte voet. Bloemen geelachtig met purper aangelopen top.
Groeit op wortels van klimop. Bossen, heggen, oude muren. Zeldzaam in Zuid-Limburg. Zeldzaam.
198
Papaver nudicaule
IJSLANDSE PAPAVER
Bloeitijd: april - september
Hoogte 15 - 30 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Behaard zachtgroen blad en sierlijke "kreukelige" gele of oranje bloemen. Past goed in rotstuinen. Niet
inheems.
199
Papaver orientale
REUZENKLAPROOS
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Ruig behaarde plant met lange bloemstelen. Grote rode bloemen met zwarte vlekken in het hart. Zaaddozen
geschikt voor droogboeketten. Tuinplant uit Azië, soms verwilderd.
200
Papaver rhoeas en Papaver dubium
GROTE EN BLEKE KLAPROOS
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig, losse grond
1-jarig
Sierlijk akkeronkruid. Scharlakenrode bloemen. Stuifmeelleverancier voor hommels en bijen. Zaaddozen voor
droogboeketten. Zaait zichzelf gemakkelijk uit.
201
Papaver somniferum
SLAAPBOL
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 60 - 80 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Grijsgroen blad, bloemen bleeklila (soms rood) met donker hart. Bolvormige doosvrucht. Medicinaal gebruik.
Zaden eetbaar. Vaak verwilderd.
202
Pastinaca sativa
PASTINAAK
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 50 - 100 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Stevige stengels met geelgroene bloemschermen. Insectenlokker. Ook na de bloei nog decoratief. Niet te arme
en te zure grond.
203
Persicaria bistorta
ADDERWORTEL
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 40 - 80 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Sierlijke plant van vochtige humeuze grond en oevers, met lichtroze aren. Insectenlokker. Kan zodevormende
oeverbegroeiing maken.
405
Petasites hybrides
GROOT HOEFBLAD
Bloeitijd: maart - april
Hoogte Bladstelen tot Standplaats: halfschaduw
Vast
Imposante bladeren die pas na de vroege bloei verschijnen. Bloemen rozeachtig in een lange tros. Vochtige,
voedselrijke grond. Vaak aan waterkanten.
Pagina 19
204
Petrorhagia prolifera
MANTELANJER
Bloeitijd: mei - oktober
Hoogte 10 - 45 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Bleekroze tot witte bloemhoofdjes door bruine schutbladen omsloten. Zeer zeldzaam in zuid-NL, ook wel
ingezaaid. Droge, open kalkrijke grond, spoorbermen.
205
Phacelia tanacetifolia
PHACELIA
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig, zandige grond
1-jarig
Ruigbehaarde plant. Prachtige aartjes met blauwe bloemen en lange meeldraden. Gekweekt als bijenbloem.
Zaait zich makkelijk uit.
206
Phlomis russeliana
PHLOMIS
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 50 - 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig tot vast
Wollig behaarde bladeren, en lange rechte stengels met schijnkransen van lichtgele lipbloemen. Ook
uitgebloeid fraai om te zien. Hommels!
207
Phyteuma spicatum (subsp. nigrum + spicatum)
RAPUNZEL, zwartblauw en wit
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 20 - 80 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Prachtige donker paarsblauwe en witte bloemen in een aarvorm op een rechte stengel. Plant van bergweiden
en open bossen. Zeer zeldzaam in Nederland. Koudekiemer.
300
Phyteuma spicatum subsp. spicatum
RAPUNZEL, wit
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 20 - 80 cm
Standplaats: schaduw / halfschaduw
Vast
Geel-witte bloemen (soms blauwachtig) in een aarvorm op een rechte stengel. Vochtige voedselrijke grond,
langs beken. Koudekiemer.
208
Phytolacca spec.
KARMOZIJNBES
Bloeitijd: juli - augustus
Hoogte tot 200 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Robuuste plant met groenwitte bloemen in lange trossen. Vormt na rijping glanzende zwarte bessen, die
gebruikt worden bij bereiding van verfstof. De vruchten zijn voor ons giftig, maar vogels zijn er dol op.
366
Picris echioides
DUBBELKELK
Bloeitijd: juni - oktober
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
1-2 jarig
Borstelharige plant, sterk vertakt. Hoofdjes goudgeel, 20 - 25 mm. Omwindselbladen groot, breed 3 - hoekig.
Ruig grasland, langs beken en op kalkrijke bodem.
368
Pimpinella major
GROTE BEVERNEL
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Schermen met witte tot dieproze bloemetjes. Rivierengebied. Vochtige, voedselrijke grond, beschaduwde
bermen.
209
Plantago arenaria
ZANDWEEGBREE
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 10 - 50 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Een zeldzame plant in NL, langs rivierstrandjes, spoorwegen en industrieterreinen. Houdt van wisselende
waterstand.
211
Plantago major rubrifolia
RODE WEEGBREE
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 30 - 50 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Weegbree met enorme bloeistelen, donkerpurper blad. Leuk als kleuraccent tussen roze/rode of witte bloemen.
212
Plantago media
RUIGE WEEGBREE
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 30 - 45 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Sierlijke plant met mooi bladrozet en langstelige aar met geurige witte bloemetjes, lila meeldraden. Vochtige,
kalkhoudende grond, dijken en bermen. Achteruitgaand in NL.
380
Polemonium caeruleum
JAKOBSLADDER, gemengd
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Bloemkroon hemelsblauw of wit. Samengesteld blad met sierlijke spitse blaadjes. Tuinplant uit MiddenEuropa en Noord-Azië, ook verwilderd.
377
Polemonium caeruleum
JAKOBSLADDER, wit
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Bloemkroon wit, fel oranje stuifmeeldraden. Samengesteld blad met sierlijke spitse blaadjes (tot 25 cm).
Tuinplant uit M-Europa en N-Azië, ook verwilderd.
376
Polemonium caeruleum
JAKOBSLADDER, blauw
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Paarsblauwe bloemen, oranje stuifmeeldraden. Samengesteld blad met sierlijke spitse blaadjes (tot 25 cm).
Tuinplant uit M-Europa en N-Azië, ook verwilderd.
214
Potentilla argentea
VILTGANZERIK
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 15 - 30 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Bladeren witviltig van onderen, gele bloemetjes in rijke bijschermen. Droge, kalkarme, omgewerkte zandgrond.
In NL vrij zeldzaam, langs rivieren en in de duinen.
Pagina 20
313
Potentilla palustris
WATERAARDBEI
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: ondiep water
Vast
Roodbruin tot purperen bloemen, en lange kruipende wortelstok. Vrij algemeen op veengrond. Hooilanden,
drassige terreinen, langs sloten en greppels.
452
Potentilla recta
RECHTE GANZERIK
Bloeitijd: juni - agustus
Hoogte 30 - 70 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Behaarde plant met grijsgroene bladeren en lichtgele bloemen. Droge, matig voedselrijke groeiplaatsen zoals
dijken, bosranden en wegbermen. Vrij zeldzame plant.
215
Primula elatior
SLANKE SLEUTELBLOEM
Bloeitijd: maart - mei
Hoogte 15 - 30 cm
Standplaats: lichte schaduw
Vast
Plant van kalkhoudende grond in loofbossen, natte graslanden en langs beekoevers. Zachtgele bloemtrosjes.
Beschermde plant. Koudekiemer.
216
Primula veris
GULDEN SLEUTELBLOEM
Bloeitijd: april
Hoogte 15 - 30 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Geschikte plant voor vochtige tuinen. Bloemen dooiergeel met oranje keel, in slanke trossen. Lokt vlinders.
Beschermde plant. Koudekiemer.
217
Prunella vulgaris
GEWONE BRUNEL
Bloeitijd: mei - herfst
Hoogte 15 - 25 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Makkelijk groeiende bodembedekker met blauwpaarse bloemhoofdjes. Ook wel bijenkorfjes genaamd. Matig
voedselrijke grond, bospaden en duinvalleien. Insectenlokker.
451
Pseudofumaria alba
GEELWITTE HELMBLOEM
Bloeitijd: mei - herfst
Hoogte 15 - 30 cm
Standplaats: lichte schaduw
Vast
In pollen groeiende sierlijke plant. Witte bloemen met gele top. Op stenige ondergrond, oude muren en kades.
Vrij zeldzaam, maar neemt tegenwoordig toe in stedelijk gebied.
218
Pseudofumaria lutea
GELE HELMBLOEM
Bloeitijd: mei - herfst
Hoogte 15 - 30 cm
Standplaats: lichte schaduw
Vast
In pollen groeiende sierlijke plant met goudgele bloemen in trossen. Op muren, beschaduwde plaatsen, vooral
op kalk. Verfplant.
219
Pulicaria dysenterica
HEELBLAADJES
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 60 - 80 cm
Standplaats: vochtige plaatsen
Vast
Gele bloemhoofdjes op stevige stelen. Bij voorkeur langs de slootkant, maar ook op andere vochtige plaatsen.
334
Pulmonaria officinalis
GEVLEKT LONGKRUID
Bloeitijd: maart - mei
Hoogte 10 - 30 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Ruwbladige plant met mooi witgevlekt blad. Mooi als bodembedekker onder struiken. Bloemen in knop roze,
later blauw-violet. Rijke, meestal kalkrijke bodem.
220
Pulsatilla vulgaris
WILDEMANSKRUID
Bloeitijd: maart - mei
Hoogte 10 - 20 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Behaarde plant met grote paarse klokvormige bloemen. Vroeger op droge, voedselarme zandheuvels langs de
rivieren. In NL uitgestorven. Koudekiemer.
456
Quinzotia abyssinica
GINGELLIKRUID
Bloeitijd: augustus - herfst
Hoogte 50 - 150 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Afrikaanse soort die het hier goed doet, vooral in warme zomers. Gele bloemhoofdjes. De zaden zijn sterk
oliehoudend en worden wel aangetroffen in vogelvoer (negerzaad). Goede bijenplant!
223
Ranunculus auricomus
GULDEN BOTERBLOEM
Bloeitijd: april - mei
Hoogte tot 50 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
De gele kroonblaadjes zijn vaak slechts ten dele ontwikkeld. De plant heeft 2 soorten bladeren en groeit op
vochtige, voedselrijke grond in bossen en aan dijken. Zeldzaam.
489
Ranunculus lingua
GROTE BOTERBLOEM
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 60 - 100 cm
Standplaats: moerasplant
Vast
Gele bloemen (94 cm). Rechtopstaande holle steel met lancetvormig blad. Onderste bladen eirond. Vormt
uitlopers in het water en op de oever. Voedselrijke vochtige plaatsen.
224
Reseda lutea
WILDE RESEDA
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 20 - 60 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig tot vast
Rijkbloeiende plant met zachtgele bloemen in lange pluimen. Kalkrijke bodems, omgewerkte braakliggende
grond, spoorbermen. Ideale insectenplant!
225
Reseda luteola
WOUW
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 50 - 100 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Zeldzame plant van spoorwegen, dijken en duinen, liefst kalkrijke grond. Decoratieve lichtgele langwerpige
bloemtrossen. Verfplant. Insectenlokker!
Pagina 21
226
Rhinanthus angustifolius
GROTE RATELAAR
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 20 - 50 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
1-jarig
Gele halfparasiet op gras. Zaaien in vochtige, grazige grond. De rijpe zaden maken een ratelend geluid in de
opgeblazen vruchtdoos. Koudekiemer.
322
Rosa pimpinellifolia
DUINROOS
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 10 - 90 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Struikje met grote creme - witte bloemen en kleine donkere bottels. Droge meestal kalkhoudende grond,
duinen maar ook onder struikgewas. Koudekiemer.
336
Rosmarinus officinalis
ROZEMARIJN
Bloeitijd: april - juni
Hoogte 50 - 150 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Groenblijvend struikje met heerlijk geurende lijnvormige, leerachtige blaadjes die vers en gedroogd als
keukenkruid worden gebruikt. Afkomstig uit Zuid-Europa.
480
Rubia tinctorum
MEEKRAP
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 100 - 150 cm Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Houtige dikke wortelstok waaruit vroeger kleurstof werd gewonnen. Ruwstekelige stengel zorgt voor houvast
aan struiken of klimrek. Groengele bloemetjes en zwarte bessen. Matig voedsel- en kalkrijke grond. Winterhard.
227
Rudbeckia fulgida spec.
RUDBECKIA "sullivantii"
Bloeitijd: augustus - sept.
Hoogte tot 60 cm
Standplaats:
Vast
Grofgetand, breed lancetvormig blad. Krachtige, vertakte stengels en grote goudgele bloemen met zwart
hart.Rijkbloeiende plant uit N-Amerika.
347
Rumex sanguineus
BLOEDZURING
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 60 - 120 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Kleine bloemen in lange pluimtakken. Smalle bladeren soms met purperen nerven. Op vochtige, matig
voedselrijke grond in loofbossen.
228
Ruta graveolens
WIJNRUIT
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 30 - 80 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Sierlijk blauwgroen blad. Kleine groengele bloemen. Katten hebben een hekel aan de tamelijk sterke geur.
Oude artsenijplant uit Z-Europa.
229
Salvia forsskaolii
SALVIA FORSSKAOLII
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 60 - 90 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Oost-Europese plant die mooie pollen kan vormen met grote bladeren, met sierlijke trossen lila met witte
bloemen. Heerlijk geurend. Goed doorlatende grond.
230
Salvia glutinosa
KLEVERIGE SALIE
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 50 - 70 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Prachtige lichtgele bloemen (ca. 3 cm) met roodbruine vlekjes. Bloeit nog lang door! Kalkbodems.
Oorspronkelijk uit Midden-Europa. Hommels!
232
Salvia pratensis
VELDSALIE
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Mooie blauwpaarse bloemen (2 - 3 cm). Matig vochtige, kalkrijke standplaats, rivierduinen, dijken en bermen.
Vrij zeldzaam in het rivierengebied, Z-Limburg en Zeeland. Kwetsbare soort.
233
Salvia sclarea
SCHARLEI
Bloeitijd: juni - september
Hoogte tot 100 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Grote fluwelige bladeren, opvallende lila-paarse bloemen in lange losse aren. Kleverig behaard. Aromatische
geur!
374
Salvia verticillata
KRANSSALIE
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Lilablauwe tot purperen bloemen in dichte kransen langs de stengel. Oorspronkelijk uit Z- en M-Frankrijk.
Kalkliefhebber.
328
Sambucus nigra Laciniata
PETERSELIEVLIER
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte tot 400 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Struik met sierlijk en fijner geveerd blad dan de gewone Vlier. Witte bloemschermen. Cultivar die vaak
verwilderd wordt gevonden.
345
Sanguisorba minor
KLEINE PIMPERNEL
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 20 - 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Plant met sierlijke samengestelde blaadjes. Bolvormige groenige bloemhoofdjes (10-20 mm), vaak paarsrood
aangelopen. Droge, grazige en vaak kalkrijke bodem. Keukenkruid. Bedreigde soort.
234
Sanguisorba officinalis
GROTE PIMPERNEL
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Plant van vochtige berm of waterkant. Decoratief blad en purperen bloemhoofdjes op lange stelen. Snijbloem.
Insectenlokker.
Pagina 22
235
Sanicula europaea
HEELKRUID
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 30 - 45 cm
Standplaats: schaduw
Vast
Groenachtig-witte bloempjes in schermen. Houdt van vochtige, humusrijke grond. Zaaitijd liefst voor de winter
of in vroege voorjaar. Zeldzaam.
236
Saponaria officinalis
ZEEPKRUID
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 40 - 70 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Uitbundig bloeiende plant met lichtroze bloemen (25 - 36 mm), dicht opeen aan de toppen van vrij slappe
stengels. Zoetgeurend. Op klei en kalk. Langs rivieren en spoordijken.
237
Scabiosa columbaria
DUIFKRUID
Bloeitijd: juli - oktober
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig, droog
Vast
Licht behaarde plant met leuke lila bloemhoofdjes (25 mm). Een succesnummer voor vlinders en bijen. Ook
geschikt als snijbloem.
384
Scandix pecten-venerus
NAALDENKERVEL
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 15 - 25 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Schermen met witte bloemen. Geribde vrucht met zeer lange snavel. Op vochtige en kalkhoudende grond,
akkers en ruderale terreinen. Zeer zeldzaam.
468
Scorzonera hispanica
GROTE SCHORSENEER
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 60 - 120 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Plant met lancetvormig blad en gele bloemhoofdjes, soms van buiten purperachtig (3 - 5 cm). Afkomstig uit
Zuid-Europa, gekweekt als groente en soms verwilderd.
238
Scrophularia nodosa
KNOPIG HELMKRUID
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 60 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Vochtige plaatsen. Stevige stelen met roodbruine bloemetjes met groene keel. Voedselplant voor de
Helmkruidvlinder en een soort vouwwespje.
239
Scrophularia umbrosa
GEVLEUGELD HELMKRUID
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 60 - 150 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Forse plant met langs de stengel smalle vleugels van 3 mm. Bloemen rood- tot paarsbruin. Bloeit later dan
andere helmkruiden. Slootkanten, greppels. Vrij zeldzaam.
240
Scrophularia vernalis
VOORJAARSHELMKRUID
Bloeitijd: maart - juli
Hoogte tot 80 cm
Standplaats: halfschaduw
2-jarig
Zachtbehaarde plant met groengele bloemetjes. Hommels zijn gek op deze vroegbloeiende plant. Zaait zich
makkelijk uit. Vrij zeldzaam.
241
Scutellaria columnae
TROSGLIDKRUID
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 25 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Lilablauwe bloemen in een eenzijdig gerichte lange tros. Snijbloem. Zeldzame plant van de binnenduinbossen.
213
Scutellaria galericulata
BLAUW GLIDKRUID
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 50 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Bloemkroon diep paarsblauw. Plant van waterkanten, rietmoerassen, stenige vochtige plaatsen. Geschikt voor
vijverrand en stapelmuurtjes.
242
Securigera varia
BONT KROONKRUID
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 100 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Plant met liggende en rechtopstaande stengels. Bolvormige bloemhoofdjes in roze-wit. Sterke groeier, geeft
veel bloemen. Matig vochtige kalkrijke grond, zoals dijken, duinen, spoorbermen.
421
Sedum aizoon
GEEL VETKRUID
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 20 - 40 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Goudgele stervormige bloemetjes in een losse pluim. Stengel bebladerd tot onder de bloeiwijze. Dikke,
getande bladeren. Rotsachtige standplaatsen. Niet inheems, maar wel winterhard.
243
Senecio sarracenicus
RIVIERKRUISKRUID
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 90 - 150 cm
Standplaats: vochtige plaats
Vast
Stevige rechtopstaande stengels, gele bloemhoofdjes in brede schermvormige pluimen. Zeldzame plant van
rivierengebied en langs de Geul in Z-Limburg.
244
Serratula tinctoria
ZAAGBLAD
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Scherp gezaagde bladeren, lichtpaarse distelachtige bloemen (tot 2 cm) in schermvormige trossen. Tamelijk
vochtige, matig voedselrijke grond, lichtzure tot kalkrijke bodem. In NL verdwenen soort.
245
Setaria viridis
GROENE NAALDAAR
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 20 - 100 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Sierlijk gras van goed doorlatende bodems zoals graanakkers, wegbermen. Afkomstig uit Oost-Europa.
Pagina 23
442
Sherardia arvensis
BLAUW WALSTRO
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte Vaak liggend o Standplaats: zonnig
1-jarig
Ruwbladig plantje met blaadjes in kransen. Lila/lichtblauwe bloemhoofdjes. Oud akkeronkruid en ook op
kalkhoudende grond tussen kort gras. Zeldzaam in Nederland.
247
Silene baccifer
BESANJELIER
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 60 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Steunzoekende stengels met groen-witte bloemen en zwarte bessen. Vochtige voedselrijke plaatsen. Van
nature tussen struiken en heggen in rivierengebied. Zeldzame en bedreigde soort.
418
Silene conica
KEGELSILENE
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 15 - 40 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Grijsgroene bladeren, kleverig behaard. Bloemen bleekroze. De kelk is in vrucht sterk opgeblazen. Kalkrijke,
droge en omgewerkte bodem. Vrij zeldzame duinplant.
248
Silene dioica
DAGKOEKOEKSBLOEM
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 40 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Bosplant, roze. De plant is tweehuizig. De mannelijke planten bloeien veel langer door. Geschikt voor
verwildering op een licht beschaduwde plaats.
249
Silene latifolia
AVONDKOEKOEKSBLOEM
Bloeitijd: mei - herfst
Hoogte 45 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Geurende witte bloemen, in de namiddag en avond geopend. Droge open plaatsen, bermen en bouwland.
Zaait zich gemakkelijk uit. Insectenlokker.
250
Silene vulgaris
BLAASSILENE
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Bloemen wit met groene nerven, geurend. Opvallende sterk opgeblazen kelk. Kalkrijke bodem. Vrij zeldzaam.
Insectenlokker.
400
Silybium marianum
MARIADISTEL
Bloeitijd: juli - augustus
Hoogte 60 - 150 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Bleekroze bloemhoofdjes. Opvallend gevlekt en wollig behaard blad met witte nerven en gele stekels. Vruchten
lokken putters aan. Voedselarme grond. Uit Zuid-Europa, soms verwilderd uit tuinen.
411
Sisyrinchium striatum
BIESLELIE
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 60 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Lange stevige aren met zwavelgele bloemen. Zwaardvormig grijsgroen blad. Matig winterhard, dus tegen vorst
beschermen. Niet te natte grond. Koudekiemer.
251
Smyrnium olusatrum
ZWARTMOESKERVEL
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte tot 150 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
2-jarig
Stevige plant met groengele bloemschermen. Na de bloei fraaie zwarte geribbelde zaden. Wordt alleen nog op
Texel in het wild aangetroffen. Vochtige, voedselrijke grond.
253
Solidago canadensis
CANADESE GULDENROEDE
Bloeitijd: augustus - okt.
Hoogte 50 - 150 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Een forse rechtopstaande plant. Goudgele bloemhoofdjes in pyramidale pluimen. Op vochtige omgewerkte
grond in bermen, vooral aan spoorwegen. In heel Europa verwilderd en ingeburgerd.
254
Solidago virgaurea
ECHTE GULDENROEDE
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 40 - 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Heldergele bloemhoofdjes in losse pluimen. Droge tot vochtige, lemige grond in lichte loofbossen en aan
bosranden. Vrij zeldzaam.
479
Sonchus palustris
MOERASMELKDISTEL
Bloeitijd: Juli - sept
Hoogte 100 - 250 cm Standplaats: vochtige plaats
Vast
Hoge karakteristieke plant met stengelomvattend grijsgroen blad met zachtstekelige rand. Lichtgele
bloemhoofdjes (tot 4 cm).Natte rietlanden of bij brakke wateren.
255
Spartium junceum
BEZEMSTRUIK
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte tot 300 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Rechtopstaande struik met bijna kale stengels en zeer smalle bladeren. Welriekende diepgele bloemen (tot 2,5
cm) in losbloemige trossen. Afkomstig uit M- en Z-Frankrijk.
257
Stachys officinalis
BETONIE
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Zachtbehaarde bladeren, paarsrode bloemen in zeer dichte schijnkransen rond de stengel. Lemige of kalkrijke
en vochtige grond. Zeldzaam in Z-Limburg. Bedreigde soort.
438
Stachys palustris
MOERASANDOORN
Bloeitijd: juni - oktober
Hoogte 40 - 60 cm
Standplaats: moerasplant
Vast
Rechte stengels met lange purperen bloemaren. Plant van vochtige standplaatsen, rivieroevers, sloten,
greppels of bouwland. Goede insectenplant.
Pagina 24
258
Stachys sylvatica
BOSANDOORN
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 50 - 80 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Donker paarsrode bloemen in aarvormige bloeiwijze. Plant maakt ondergrondse uitlopers. Voorkeur voor
vochtige standplaatsen onder heggen, struiken en houtwallen.
259
Succisa pratensis
BLAUWE KNOOP
Bloeitijd: juli - september
Hoogte ca. 70 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Sierlijke plant met bolvormige blauwe bloemhoofdjes. Achteruitgaand in Nederland. Vochtige schrale grond.
Een goede insectenlokker.
260
Succisa pratensis (spec.)
BLAUWE KNOOP (lichtblauw)
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 30 - 90 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Sterke plant met bolvormige lichtblauwe bloemhoofdjes. Niet te droge standplaats. Een enorm goede
insectenlokker (zweefvliegen, hommels, vlinders).
261
Tanacetum parthenium
MOEDERKRUID
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Aromatische plant. Witte lintbloemen, gele bloemhartjes in schermvormige pluimen. Kalkhoudende of neutrale
bodems zoals muren, wegbermen en bebouwde grond.
262
Tanacetum vulgare
BOERENWORMKRUID
Bloeitijd: juli - herfst
Hoogte 60 - 120 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Gele bloemhoofdjes in brede schermen. Sterke rechte stelen. Sterk aromatische plant, grote pollen vormend.
Liefst zandige grond.
263
Telekia speciosa
GROTE KOEIEOOG
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte tot 200 cm
Standplaats: halfschaduw / zon
Vast
Forse behaarde plant met geeloranje bloemhoofdjes in schermen. Mooi als solitair. Vochtige standplaats, lichte
bossen, bermen. Uit Z-Europa.
264
Tellima grandiflora spec.
FRANJEKELK
Bloeitijd: mei - juni
Hoogte 40 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Vast
Sierlijk hartvormig blad. Geurende, groenachtige klokvormige bloemetjes in lange hangende trossen. De plant
kan aan de voet nieuwe rozetjes vormen.
437
Teucrium hyrcanicum
VALSE SALIE spec.
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 50 - 60 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Prachtig halfheestertje met fraai salie-achtig blad en kattestaartachtige purperen bloemen. Bloeit lang door.
Droge, goed doorlatende grond. Insektenlokker.
266
Teucrium scorodonia
VALSE SALIE
Bloeitijd: juli - augustus
Hoogte 30 - 60 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Bloemen licht groengeel, samen een soort tros vormend. Droge kalkarme bodems, loofbossen, duinen,
zandige dijken. In herfst mooi paarsbruin verkleurend.
267
Thalictrum aquilegifolia
AKELEIRUIT
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte tot 80 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Bloemen in fraaie tuilen met sierlijke lange lila meeldraden en gele helmknoppen. Blad als van Akelei. Groeit
het liefst op iets vochtige plaatsen.
332
Thalictrum flavum
POELRUIT
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 45 - 90 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Plant met wortelstok. Lichtgele bloemen in langwerpige pluimen. Natte voedselrijke grond langs slootkanten en
in drassige weilanden. Vrij zeldzaam.
459
Thalictrum flavum ssp.glaucum
GELE RUIT
Bloeitijd: juli - augustus
Hoogte tot 180 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Fraaie plant met akeleiachtig blauwgrijs blad en dikke toeven met zachtgele bloemen. Houdt van humusrijke
grond op een beschaduwde plaats. Drachtplant voor bijen.
268
Thalictrum minus
KLEINE RUIT
Bloeitijd: juni - juli
Hoogte 30 - 120 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Sierlijke plant met fijn blad en losbloemig vertakte gele bloempluim. Graslanden, kalkbodem, duinhellingen,
beekoevers. Vrij zeldzaam in Nederland.
269
Thlaspi arvense
WITTE KRODDE
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte 15 - 50 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
1-jarig
Kleine witte bloemen in losse tros. Vrij grote sierlijke vruchten (15 mm) geschikt voor droogboeketten.
Akkeronkruid. Voedselrijke grond.
270
Tragopogon porrifolius
PAARSE MORGENSTER
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 50 - 120 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Voedselrijke vochtige grond. Grote violette bloemen. Van deze sierlijke plant werden vroeger de penwortels als
groente gegeten. Vogels zijn gek op de zaden. Bloeit alleen in de ochtenduren.
Pagina 25
485
Tragopogon prat. subsp. Minor
KLEINE MORGENSTER
Bloeitijd: mei - juli
Hoogte 20 - 90 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Rechte stengels, lang smal blad. Gele stervormige bloemen, ca. 3-6 cm. Korte buitenste lintbloemen waar de
omwindselbladeren ver buiten steken.
271
Tragopogon pratensis subsp. Pratensis
GELE MORGENSTER
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte 50 - 90 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig tot 2-jarig
Gele bloemen die alleen 's morgens opengaan. Geeft prachtige pluisbollen. Vogels eten de zaden.
Voedselrijke vochtige tot droge grond.
272
Trifolium arvense
HAZEPOOTJE
Bloeitijd: juli - herfst
Hoogte tot 30 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Klaversoort van open en droge grond, grappig donzig bloemhoofdjes (witachtig roze).
273
Trifolium incarnatum
INCARNAATKLAVER
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte 20 - 50 cm
1-jarig
Helder scharlakenrode bloemhoofdjes. Bijenplant. Leuke snijbloem.
415
Trifolium pratense
Standplaats: zonnig
KLAVER, RODE
Bloeitijd: juni - herfst
Hoogte 15 - 40 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Vast
Een klaversoort met rozeroze eivormige bloemhoofdjes. Wordt benut als voedergewas en grondverbeteraar
door aantrekken van stikstofbindende bacterien. Hommelplant!
275
Tripleurospermum maritimum
REUKELOZE KAMILLE
Bloeitijd: april - november
Hoogte tot 30 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig of 2-jarig
Een vrolijke noot in een bloemrijk gazon. Wit met geel hartje (ca. 3 cm). Bloeit lang door en zaait zichzelf weer
uit. Bermen en vochtige, voedselrijke plaatsen.
436
Triticum spelta
SPELT
Bloeitijd: juni
Hoogte 60 - 140 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Oude graansoort die op tarwe lijkt. Werd door de Romeinen ingevoerd in NL. Tegenwoordig wordt de soort
weer vaker gekweekt omdat hij minder mest nodig heeft en beter resistent is tegen ziekten.
277
Valeriana officinalis
ECHTE VALERIAAN
Bloeitijd: juni - augustus
Hoogte tot 150 cm
Standplaats: halfschaduw
Vast
Roze of witte bloemen in ronde kluwens, sierlijk geveerde bladeren. Waterkanten, dijken. Belangrijke
nectarplant voor vlinders.
315
Valerianella locusta
VELDSLA
Bloeitijd: april - mei
Hoogte 7 - 25 cm
Standplaats: zonnig
1-jarig
Spatelvormige blaadjes, kleine blauwachtige bloemetjes in schermvormige hoofdjes. Op omgewerkte, vochtige
en grazige grond. Ook gekweekt als groente.
278
Verbascum blattaria
MOTTEKRUID
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 80 - 120 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig
Lange ijle trossen met witte bloemen met paarse meeldraden. Een heel sierlijke toorts, weinig vertakt en
glanzend blad. Geeft in de herfst grappige ronde zaaddozen.
460
Verbascum blattaria, geel
MOTTEKRUID, GEEL
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 80 - 100 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
2-jarig
IJle trossen met gele bloemen met paarse meeldraden. Een heel slanke toorts, weinig vertakt. Goede
snijbloem. Geeft in de herfst grappige ronde zaaddozen.
279
Verbascum densiflorum
STALKAARS
Bloeitijd: juli - oktober
Hoogte tot 200 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Forse plant met grijsviltige bladen. Grote goudgele bloemen in lange aren. Droge zandige plaatsen.
Stuifmeelleverancier voor insecten.
280
Verbascum nigrum
ZWARTE TOORTS
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 60 - 150 cm
Standplaats: zonnig
Vast
Prachtige plant van spoordijken en zandige bermen. Gele bloemen met purperen meeldraden. Rijk bloeiend.
Voorkeur voor droge, matig voedselrijke grond in bermen en op dijken, spoorwegen.
281
Verbascum phlomoides
KEIZERSKAARS
Bloeitijd: juli - augustus
Hoogte 100 - 200 cm Standplaats: zonnig
2-jarig
Zandige grond. Forse hoogopgaande plant met lichtgele bloeiaren in vertakte groeiwijze. Solitair. Lokt
hommels en bijen. Groeit veel in spoorbermen.
282
Verbascum thapsus
KONINGSKAARS
Bloeitijd: juli - oktober
Hoogte tot 200 cm
Standplaats: zonnig
2-jarig
Dikke zuil met lichtgele bloemetjes. Decoratief dik witviltig blad en onvertakte bloemstengel. Verfplant.
Plant van duinen, spoorbermen, zanddepots.
Pagina 26
283
Verbena bonariensis
STIJF IJZERHARD
Vast
Bloeitijd: juni - september
Hoogte 100 - 150 cm Standplaats: zonnig
Geen inheemse plant, maar wel heel aantrekkelijk voor vlinders die van de paarse bloemschermen komen
snoepen. Niet erg winterhard.
284
Verbena hastata
BLAUW IJZERHARD
Vast
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 60 - 80 cm
Standplaats: zonnig
Langwerpige bloeiwijze op stevige rechte stengels. Paarse-blauwe geurige bloemen. Een cultivar, die veel
vlinders lokt. Goede snijbloem.
285
Verbena officinalis
IJZERHARD
Vast
Bloeitijd: juni - oktober
Hoogte 30 - 75 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Ruwharige plant, stijve stengels. Kleine bleekroze bloemetjes in eindelingse bloeiwijzen. Langs wegen en
dijken. Zwaardere grond.
321
Veronica beccapunga
BEEKPUNGE
Vast
Bloeitijd: mei - september
Hoogte 15 - 60 cm
Standplaats: moerasplant
Langgesteelde trossen met hemelsblauwe bloemetjes. Stengels kruipend en aan de voet wortelend, dik en
vlezig. In ondiep stromend water en in nat grasland.
286
Veronica longifolia
LANGE EREPRIJS
Vast
Bloeitijd: juli - september
Hoogte 60 - 100 cm
Standplaats: halfschaduw
Vochtige grond, greppeltjes en oevers. Hemelsblauwe bloemen in lange aren. Leuke snijbloem.
Insectenlokker. Beschermde soort!
287
Vicia cracca
VOGELWIKKE
Vast
Bloeitijd: april - september
Hoogte 40 - 80 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Klimplant met blauwviolette bloemtrossen op lange stelen. Heggen, dijken, bosranden en waterkanten.
Insectenlokker.
288
Vicia sativa
VOEDERWIKKE
1-jarig
Bloeitijd: april - september
Hoogte 40 - 80 cm
Standplaats: zon / halfschaduw
Behaarde plant met ranken. Bloemen roze tot donkerpurper, meestal in paren in de bladoksels. Geelbruine
peul. Bouwland, wegbermen. Veel gekweekt als groenbemester.
290
Vincetoxicum nigrum
ZWARTE ENGBLOEM
Vast
Bloeitijd: mei - augustus
Hoogte 50 - 200 cm
Standplaats: halfschaduw
Windende stengels met paarszwarte bloemschermen in de bladoksels. Op droge, kalkrijke grond in
duinstruwelen. Uiterst zeldzaam. Alle delen van de plant zijn giftig.
342
Viola reichenbachiana
DONKERSPORIG BOSVIOOLTJE
Vast
Bloeitijd: april - mei
Hoogte 10 - 25 cm
Standplaats: halfschaduw
Lila bloemen met donkerpaarse spoor. Houdt van kalkrijke, vochtige of lemige bodem. Vrij zeldzaam.
470
Viola riviana
BLEEKSPORIG BOSVIOOLTJE
Vast
Bloeitijd: half april - mei
Hoogte 5 - 25 cm
Standplaats: halfschaduw / schaduw
Diep blauwpaarse bloemen met bleekwitte spoor. Houdt van vochtige, matig voedselrijke bodem. Vrij
zeldzaam, maar niet moeilijk te houden in de tuin.
901
1-JARIGEN-mengsel
Wanneer u dit mengsel in april zaait op een zonnige en bij voorkeur voedselarme bodem, dan heeft u hetzelfde
jaar al een kleurig resultaat! Bovendien zaaien deze plantjes zich zelf weer uit.
Bevat o.a.: Klaproos, Vlas, Bolderik, Hopklaver, Kamille , Voederwikke, Phacelia, Incarnaatklaver, Hazepootje,
Zegekruid en Witte krodde (voor ca. 4 m²).
€ 3,00
902
HOMMELPLANTEN-mengsel
€ 3,00 Boeiend om te zien hoe hommels hun kostje vergaren op en in deze bloemenpracht, voor ca. 4 m². Zaaien in april
op een zonnige plek, ca. 4 m².
Bevat o.a.: Vingerhoedskruid, Beemdooievaarsbek, Incarnaatklaver, Witte klaver, Kattenstaart, Gele honingklaver,
Blauwe knoop, Duifkruid, Kleverige salie, Lange ereprijs, Keizerskaars, Wilde reseda.
903
BLAUW/PAARS/ROZE KLEUR-mengsel
€ 3,00 Dit mengsel bevat ruim 10 soorten zaden van vaste en kortlevende planten in de bovengenoemde tinten. Deze
soorten zaaien zich zelf weer uit. Bestemd voor zon/halfschaduw.
Bevat o.a. Beemdooievaarsbek, Kattenstaart, Blauwe knoop, Muskuskaasjeskruid, Dagkoekoeksbloem,
Phacelia, Lange ereprijs, Bont kroonkruid, Damastbloem, Paarse Morgenster en Zeepkruid (voor ca. 4 m²).
904
SCHADUWPLANTEN-mengsel
€ 3,00 Een zaadmengsel van vaste planten, voor ca. 4 m² waarmee u kleur brengt in de donkerste hoek van uw tuin.
Bevat o.a.: Daslook, Wilde Akelei, Knikkend Nagelkruid, Stinkende Gouwe, Ruig Klokje, Gele Helmbloem,
Knopig Helmkruid, Trosglidkruid, Donkere en Bermooievaarsbek, Vingerhoedskruid en Dagkoekoeksbloem.
905
VLINDERTUIN-mengsel
€ 3,00 Als u vlinders in uw tuin wilt zien moet u dit zakje met zaad van minstens 10 soorten nectarplanten bestellen!
Bevat o.a.: Sint-Janskruid, Peen, Koninginnekruid, Kattenstaart, Teunisbloem (nachtvlinders), Vogelwikke, Heemst,
Marjolein, Duifkruid, Blauwe knoop en Luzerne. Allemaal inheemse planten waarop deze langtongige insecten hun
voedsel vergaren (voor ca. 4 m²).
Pagina 27
906
VOGELTUIN-mengsel
€ 3,00 Dit zakje bevat een aantal soorten waar veel vogels (zoals Putter, Groenling en Mees) op af zullen komen om
zaden en/of insecten te zoeken. U zult uitgebloeide stengels met de zaaddozen dan wel moeten laten staan, zoals
in een vogelvriendelijke tuin altijd gebeurt. Ook is het wenselijk dat er wat dekking is (in de vorm van groenblijvende
struiken of takkenbossen) zodat vogels bij gevaar een schuilplaats kunnen zoeken. Bevat o.a.: Zonnebloem, Vlas,
Keizerskaars, Boekweit, Kleine en Wilde kaardebol, Teunisbloem, Knoopkruid en Paarse morgenster.
907
WESTFRIES BERM-mengsel
€ 3,00 Een vijftiental zaadsoorten van mooi bloeiende planten die zich thuisvoelen in de zwaardere grond van de bermen
van West-Friesland. Bevat o.a. Pastinaak, Gele morgenster, Voederwikke, Vogelwikke, Reukeloze kamille,
Veldlathyrus, Dagkoekoeksbloem, Stinkende gouwe, Look zonder look, Beemdooievaarsbek, Witte krodde en
klaversoorten (voor ca. 4 m²).
908
DRACHTPLANTEN-mengsel voor bijen, hommels en vlinders
€ 3,00 Omdat het landelijk gezien slecht gaat met de bijen, hommels en vlinders hebben we een mengsel (voor ca. 4 m²)
samengesteld dat bestaat uit wel 25 soorten wilde en cultuurplanten die nektar en stuifmeel leveren. Bevat bijv.
Bernagie, Boekweit, Dille, Dropplant, Esparcette, Gele ganzenbloem, Kaasjeskruid, Karwij, Kattensnor, Klaproos,
Knoopkruid, Luzerne, Marjolein, Ruig klokje, Slangenkruid, Veldsalie en Wilde Ridderspoor.
Van deze soorten staat vast dat zij druk bezocht worden door deze insecten. Zaaien op een zonnige plek.
2014-013HN/01ZL
d.d. 16-02-2014
Pagina
Pagina 27
28