Winterharde Citrus in de tuin als haag en solitair

Winterharde
haag
en solitair
Winterharde Citrus in de
tuin alsCitrus
haagalsen
solitair
Door: Johan van der Perk
Iedereen kent wel de bekoorlijke geur van de
bloemen en de frisse zoete geur van rijpende
vruchten uit de Citrus-familie waartoe onder andere
citroen, mandarijn, sinaasappel, limoen en
grapefruit behoren. Bekend is ook dat deze planten
geen of nauwelijks vorst kunnen verdragen en
daardoor gebonden zijn aan een leven in kuipen en
oranjerieën. Veel minder bekend is dat er ook een
vorstbestendig familielid is, namelijk Poncirus
trifoliata, een botanische citrus uit China en Japan.
Poncirus is hier gesnoeid tot dichte haag
De bloemen geuren zoals Citrus betaamt
Een bijzonder herfstcadeau in de tuin
Bloei en vruchten
Poncirus bloeit in mei en juni met witte geurige bloemen. Kort
daarop verschijnen de groene citroentjes die in het najaar
mooi geel verkleuren. Deze citroentjes zijn zeer decoratief en
geven een sterk aroma af. De bloemen zijn groot en net als
de meeste andere citrusplanten sterk geurend. De plant is
goed zelfbestuivend, zodat een enkele plant toch een goede
vruchtzetting zal opleveren. De vruchten hebben het midden
tussen een citroen en mandarijn. De smaak is als van de
citroen, alleen zuurder en bitterder, wat ze ongeschikt maakt
voor rechtstreekse consumptie. De vrucht wordt verwerkt tot
marmelade en tot sukade in peperkoek. De oranjekleurige
vruchten zijn 3,5 tot 5 cm groot. De oogsttijd is van eind
oktober tot begin november
Verzorging
De Poncirus is een zeer gezond groeiende plant en mits op
de juiste standplaats, weinig vatbaar voor ziekten en
plagen. De winterharde citrus, is een forse, relatief
snelgroeiende plant. Het blad is drietalig, een andere naam
voor deze plant is dan ook driebladige citroen, de takken zijn
voorzien van groene punten. In oude naamgeving staat de
plant nog bekend als ‘Citrus Trifoliatus’, later is het toch in
een andere familie ondergebracht.
Ongesnoeid groeit de plant uit tot een struik van 2-2.5 meter
hoog en breed, hij heeft dus uiteindelijk de ruimte nodig.
Hoewel de plant voor een citrus een vlotte groeier is kan het
nog enige tijd duren voordat de plant zo groot wordt.
Standplaats is bij voorkeur zonnig tot halfschaduw. Zorg voor
goed doorlatende maar wel vochtvasthoudende grond,
neutraal tot licht zuur (niet kalkhoudende) grond. En ook geen
kalkhoudend gietwater maar regenwater gebruiken. De grond
altijd licht vochtig houden.
Poncirus Trifoliata is de enige echte vorstbestendige citrus.
Deze citrus is ook in een ander opzicht uniek. Hij verliest n.l.
het blad na een mooie herfstverkleuring. In de winter is de
prachtige dichte groene takstructuur zichtbaar met de
achtergebleven vruchten. Temperaturen van meer dan 20
graden onder nul schijnen voor deze plant geen probleem te
zijn. Hierbij moet wel de aantekening gemaakt worden dat we
in zo’n geval spreken van een iets oudere plant (hoewel, ik
heb zelf eenjarige zaailingen in de winter, minimum
temperatuur was minus 7,5 gr C, buiten in potjes laten staan,
zonder dat deze vorstschade hebben opgelopen).
Standplaats
De pH is bijvoorkeur lichtzuur tot neutraal (pH 5 tot 6,5) en de
bodem goed doorlatend. Planten in container kunnen bijna het
jaarrond geplant worden, maar bij voorkeur toch tussen september
en april. De Poncirus is dus de (citrus)plant die in de volle grond
geplant kan worden. Een ander belangrijk punt (om de vorst goed
te doorstaan) is dat de plant wel in winterrust moet zijn.
Aanplanten op (basische) klei is zonder meer mogelijk door in het
plantgat voldoende turf of compost te mengen om de pH te
verlagen. Daar de Poncirus in de winter de bladeren verliest en de
vruchtknoppen reeds in de herfst zichtbaar zijn, is de Poncirus een
plant die de bloemen toont zonder dat er een enkel blad aanwezig
is. Het zaad van de Poncirus is soort-echt, dat betekent dat alle
kenmerken identiek zijn aan de moederplant. Het zal wel jaren van
geduld vragen voordat de eerste bloemen/vruchten aan deze
planten zichtbaar zullen zijn. Opmerkelijk hierbij is dat het zaad, in
tegenstelling tot ander citruszaad reeds bij lage temperatuur tot
ontwikkeling komt.
Poncirus toegepast als haag
Informatiebordje bij Kwekerij `De Groene Toko`
Soorten en variëteiten
Er bestaan meerdere soorten Poncirus. Soorten waarvan de
bloemen sterk geuren (sinaasappel) en andere waarvan de
bloemen helemaal niet geuren. Een Poncirus met een afwijkende
vorm is de Flying Dragon. Deze plant heeft een gedraaide stam.
Deze Flying Dragon is een bijzonder mooie plant met lange dorens
die hier naar binnen zijn gedraaid. Voor de rest is ze gelijk aan de
gewone Poncirus.
Poncirus trifoliata 'Flying Dragon' (syn. Poncirus var. monstrosus
'Flying Dragon'): hoogte ca 2,5 m
Poncirus trifoliata 'Enghien': hoogte ca 1 m, breedte ca 0,80 m
(dwergvorm, eventueel ook als boompje te kweken)
Toepassingen
Poncirus heeft nog een interessante toepassing voor onze tuinen,
namelijk als haag. De plant laat zich goed snoeien en kan met
gemak als een haag gekweekt worden op de gewenste afmetingen
variërend van 50 – 150 cm hoog en 30 – 60 cm breed. De
plantafstand ligt tussen 40 tot 60 cm. Normaal gesproken is een
snoeibeurt per jaar voldoende. Is sommige groeirijke jaren kan een
tweede snoeibeurt noodzakelijk zijn. Belangrijk is om de laatste
snoeibeurt voor half augustus te doen. De takdelen welke daarna
gevormd worden dragen het opvolgende voorjaar namelijk de
bloemen en vruchten. Binnen enkele jaren vormt Poncirus dichte
haag in de tuin welke veel meer aandacht trekt dan een traditionele
beuken of taxushaag. Als is dat alleen al door het mediterrane
karakter.
Verkrijgbaarheid
De Poncirus is te verkrijgen bij:
De vrucht in doorsnede
Detail van de bloemen
Kwekerij “De Groene Toko”. Meinte 10, 4153 XE Beesd (Gld).
www.DeGroeneToko.nl, tel. 0612529974.