PROTOCOLLENBOEK ALPE D’HUZES 2016 VOOR DEELNEMENDE SPORTMEDISCHE INSTELLINGEN FED3124 versie 19 januari 2016 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Procesbeschrijvingen 1a Afhandeling verzoeken Alpe d’HuZes 1e keer-deelnemers 4 1b Afhandeling verzoeken Alpe d’HuZes- deelnemers in bezit 5 van een nog geldende screening 2. Toegeleiding deelnemers Alpe d’HuZes naar deelnemende SMI 6 3. Tabel Inhoud screeningen Alpe d’HuZes 7 4. Sportmedische vragenlijst t.b.v. deelnemers Alpe d’HuZes (FED2484) 8 5. Te hanteren richtlijnen/protocollen/consensus 8 6. Na afloop van het onderzoek 12 7. Administratieve afhandeling 13 8. Privacy/BTW 14 FED3124 versie 19 januari 2016 2 Inleiding Wij gaan ervan uit dat in dit protocollenboek alle informatie is opgenomen die u nodig heeft om de deelnemers aan Alpe d’HuZes binnen uw SMI van dienst te kunnen zijn. Indien u vragen heeft dan verzoeken wij u deze vragen aan ons voor te leggen zodat we hierop kunnen inspelen. U kunt ons bellen op 030-2252290 of mailen via [email protected]. FED3124 versie 19 januari 2016 3 1a. Procesbeschrijving ‘Afhandeling verzoeken Alpe d’HuZes 1e keer deelnemers’ Zie stroomdiagram FED3118 Wat Wie 1. Deelnemer Alpe d’HuZes meldt zich bij een SMI voor: Aanvrager Wanneer - screening basis - screening basisplus - screening uitgebreid 2. SMI opent het mijnSportmotiv-systeem en maakt een Secretaresse Moment van afspraak met de deelnemer SMI aanvraag 3. Opsturen bevestigingsmail vanuit onderzoeksapplicatie Secretaresse direct SMI 4. Alpe d’HuZes deelnemer meldt zich op de afgesproken Aanvrager Datum afspraak Sportarts Als aanvrager bij datum bij de SMI voor het sportmedisch onderzoek 5. Uitvoering onderdelen sportmedisch onderzoek door sportarts/assistenten volgens protocol 6. Ten tijde van het sportmedisch onderzoek invoeren sportarts is Sportarts onderzoeksdata en uitslag in onderzoeksapplicatie 7. Bespreking onderzoeksuitslagen met Alpe d’HuZes Als aanvrager bij sportarts is Sportarts deelnemer (bij alleen screening basis beperkt bespreken, bij Als aanvrager bij sportarts is screening basisplus of uitgebreid, uitgebreid bespreken) 8. Aan het einde van het sportmedisch onderzoek Sportarts overhandigen (naar keuze) informatiefolder van betreffende Als aanvrager bij sportarts is SMI 9. Factuur meegeven of deelnemer direct factuur laten Secretaresse Direct na afloop van betalen SMI het sportmedisch onderzoek 10. Zodra onderzoeksdata van betreffende Alpe d’HuZes Sportarts of Zodra alle data in de deelnemer compleet zijn in de onderzoeksapplicatie dan secretaresse onderzoeksapplicatie melding hiervan vanuit onderzoeksapplicatie versturen aan SMI compleet zijn Secretaresse z.s.m. na afloop SMI sportmedisch betreffende Alpe d’HuZes deelnemer en aan Alpe d’HuZes 11. Optioneel: uitdraai maken voor papieren archief onderzoek FED3124 versie 19 januari 2016 4 1.b Procesbeschrijving ‘Afhandeling verzoeken Alpe d’HuZes- deelnemers in bezit van een nog geldende screening’ Zie stroomdiagram FED3118 * zie aanpassing Wat Wie 1. Deelnemer Alpe d’HuZes meldt zich bij een SMI voor: Aanvrager Wanneer (her)beoordeling van de laatste screening. Deelnemer vult nieuwe vragenlijst in. 2. SMI opent het mijnSportmotiv-systeem en de Sportarts Sportarts beoordeelt vorige screening en nieuwe vragenlijst: Moment van aanvraag a. indien normaal en vorige screening akkoord is bevonden volgt een goedkeuring geschiktheid voor Alpe d’huZes 2016 (ga verder bij 3) b. indien niet normaal dan verplicht sportmedisch onderzoek met ECG in rust door sportarts (begin bij processtap 2 in procesbeschrijving 1a ‘Afhandeling verzoeken Alpe d’HuZesdeelnemers 1e keer) 3. Uitslag en keuringsdatum in onderzoeksapplicatie invoeren Sportarts Na afloop beoordeling 4. Zodra onderzoeksdata van betreffende Alpe d’HuZes Sportarts of Zodra alle data in de deelnemer compleet zijn in de onderzoeksapplicatie dan secretaresse onderzoeksapplicatie melding hiervan vanuit onderzoeksapplicatie versturen aan SMI compleet zijn Secretaresse Na afloop beoordeling betreffende Alpe d’HuZes deelnemer en aan Alpe d’HuZes 5. Financiële afhandeling naar beleid SMI SMI 6. Optioneel: uitdraai maken voor papieren archief Secretaresse z.s.m. na afloop SMI keuring *Deelnemers in het bezit van een geldige keuring en een medisch verleden werden tot op heden via sportmotiv toegeleid naar een uitgebreide screening met ademgasanalyse. Dat blijkt een te strenge regel voor deelnemers die inmiddels uitbehandeld zijn en weer normaal kunnen presteren. Besloten is dan ook dit in het systeem aan te passen zodat deelnemers in het bezit van een geldige keuring en een medisch verleden voortaan worden toegeleid naar een verplichte basiskeuring, die de sportarts op indicatie kan uitbreiden naar screening met inspannings-ECG dan wel ademgasanalyse. Een en ander dus afhankelijk van de belasting en de belastbaarheid. FED3124 versie 19 januari 2016 5 2. Toegeleiding deelnemers Alpe d’HuZes naar deelnemende SMI In het mijnSportmotiv-systeem kunnen deelnemers zich bij een van de deelnemende SMI aanmelden voor het ondergaan van een van de Alpe d’HuZes-screeningen. Deelnemers Alle deelnemers aan Alpe d’HuZes krijgen van Sportzorg/SportMotiv een persoonlijke inlogcode waarmee zij toegang krijgen tot het systeem waarin zij de sportmedische vragenlijst invullen. Deelnemers kunnen kiezen uit 5 opties. afspraak maken bij een sportarts/SMI voor een screening basis afspraak maken bij een sportarts/SMI voor een screening basisplus afspraak maken bij een sportarts/SMI voor een screening uitgebreid herbeoordeling van een nog geldende sportkeuring Zodra een deelnemer: heeft aangegeven welk sportmedisch onderzoek/beoordeling hij/zij wil ondergaan en heeft aangegeven bij welke SMI hij/zij het sportmedisch onderzoek zou willen ondergaan en in geval van een nieuwe deelnemer heeft aangegeven in welke periode en op welke dagen/dagdelen hij/zij beschikbaar is voor het ondergaan van het sportmedisch onderzoek wordt er een bericht verzonden naar de betreffende SMI. Na afloop van de screening is de onderzoeksrapportage of uitslag van de herbeoordeling in het mijnSportmotiv-systeem in te zien. Deelnemers die hun wachtwoord kwijt of vergeten zijn kunnen via de mijnSportmotiv homepage een nieuw wachtwoord opvragen (klikken op ‘wachtwoord vergeten’). SMI Alle SMI hebben/krijgen een inlogcode per instelling. Daarmee kunnen de SMI in de onderzoeksapplicatie: waar zij de gegevens van hun SMI kunnen controleren en invoeren (contactgegevens, welke sportartsen de sportmedische onderzoeken uitvoeren zodat die gegevens automatisch in de rapportage opgenomen kunnen worden) waar zij afspraken kunnen plannen/bevestigen voor het sportmedisch onderzoek waar de gegevens, bevindingen en conclusies van het sportmedisch onderzoek dienen te worden ingevuld waarin oude keuringsverslagen en/of ECG’s geupload kunnen worden waarin de rapportage van het sportmedisch onderzoek wordt gegenereerd Zodra u telefonisch een afspraak heeft gemaakt met een deelnemer kunt u vanuit het systeem een afspraakbevestiging naar de deelnemer sturen. Er staat in het systeem een gestandaardiseerde mail waaraan u uw eigen informatie kunt toevoegen. FED3124 versie 19 januari 2016 6 3. Tabel Inhoud screeningen Alpe d’HuZes Onderdeel Controle bestaande medisch verklaring met ECG + datum Invullen medische vragenlijst (<35 jaar Lausanne, > 35 jaar Leuven) en bespreking met sportarts (anamnese) Intern onderzoek (hart en bloedvaten, longen, buik) inclusief bloeddrukmeting Onderzoek houdings- en bewegingsapparaat (HBA) Bepalen lengte, gewicht, BMI Bepalen vetpercentage Bepaling gezichtsscherpte Herbeoordeling oude keuring ja Basis AD6 Basisplus AD6 Uitgebreid AD6 nee ja ja Ja nee ja ja Ja nee ja, beperkt ja, indicatief screenend ja, uitgebreid ja ja nee ja nee ja <35 Nee Hb sec (bij afwijkende >35 jaar waarde klein bloedbeeld Bloedonderzoek cholesterol bepalen) Zie wijziging HDL ** en HDL (>35 jaar cholesterol en (SCORE) HDL (SCORE)) Longfunctie nee nee nee Aanwezig ja/nee ja ja Rust-ECG Evt. herhaling ECG Inspanningstest op de fietsergometer nee nee ja tot maximaal, waarbij de maximale belastingsprotocol: belasting en de maximale naar keuze sportarts. hartfrequentie worden bepaald. Aan Wel vastlegging in de hand van de maximale belasting onderzoeksapplicatie. kan uitgerekend worden hoe hoog de maximale zuurstofopname is. Tijdens en ná de inspanningstest vindt er een ECG- (hartfilmpje) en bloeddrukregistratie plaats om indruk te krijgen van de belastbaarheid van het hart- en vaatstelsel. Nabespreking met sportarts nee ja, beperkt ja, uitgebreid ja + datum oude ja ja Keuringsuitslag in systeem verwerken keuring Gestandaardiseerde rapportage nee ja ja Trainingsadvies nee nee globaal Optioneel Zelf vast Zelf vast te stellen Tarief Maximaal € 15, te stellen Excl.ECG Afdracht aan SportVitalIT (deel gaat 0,15,15,- FED3124 versie 19 januari 2016 nee nee nee nee Ja Ja Ja Hb en cholesterol (HDL-bepaling) Ja Ja ja, inclusief oxymetrie belastingsprotocol ter nadere bepaling door sportarts. Wel vastlegging in onderzoeksapplicatie. ja, uitgebreid Ja Ja gericht/specifiek Zelf vast te stellen 15,- 7 naar FSMI) NB De witte onderdelen gelden voor alle screeningen, de groene onderdelen verschillen per soort. ** Wijziging bepaling HDL: bepaling HDL Bij deelnemers met een laag risicoprofiel (geen DM, geen hart- en vaatziekten, geen hypertensie, geen reuma, man <60, vrouw <65, BMI <25, niet-roker, geen naaste familie met HV-ziekten <65, geen naaste familie met DM2) en voldoende lichaamsbeweging is meting van cholesterolwaarden niet strikt noodzakelijk. In dat kader is besloten dat bij de screening voor Alpe d’HuZes kan worden volstaan met de bepaling van het totaal cholesterol. Bij een sterk verhoogde cholesterolwaarde en/of verhoogd risicoprofiel kan verwijzing naar de huisarts voor evaluatie zinvol zijn. 4. Sportmedische vragenlijst t.b.v. alle nieuwe deelnemers Alpe d’HuZes Vragenlijst 35 min (VSG1961) en vragenlijst 35 plus (VSG6616) zijn vanaf 19 oktober a.s. beschikbaar op: http://www.sportgeneeskunde.com/ bij het onderdeel ‘kwaliteit’. 5. Te hanteren richtlijnen/protocollen/consensus De te gebruiken richtlijnen/protocollen/consensus zijn vanaf 19 oktober a.s. beschikbaar op: http://www.sportgeneeskunde.com/ bij het onderdeel ‘kwaliteit’. Een uitzondering vormt het protocol spirometrie/flowvolume meting omdat daarvoor geen door de VSG goedgekeurd protocol beschikbaar is. Besloten is gebruik te maken van het onderstaande protocol. Protocol Spirometrie/Flowvolume meting Doel Het meten van de dynamische longvolumes en de vitale capaciteit (IVC). Lijst van gebruikte afkortingen IC Inspiratoire Capaciteit (I)VC (Inspiratoire) Vitale Capaciteit FEV1 Geforceerd Expiratoir Volume in 1 seconde FVC Geforceerde Vitale Capaciteit PEF Expiratoire Piekstroom ERV Expiratoire reserve volume Contra-indicatie Het uitvoeren van een longfunctietest kan voor een klein deel van de patiënten een forse fysieke belasting betekenen. Aanbevolen wordt geen test uit te voeren bij patiënten die minder dan een maand voorafgaand aan het onderzoek door een myocardinfarct getroffen zijn. Verder kan van patiënten met een of meerdere van de in tabel 1 vermelde aandoeningen aangenomen worden dat bij hen geen optimale of herhaalbare resultaten verkregen kunnen worden. FED3124 versie 19 januari 2016 8 Informeer altijd naar de huidige omstandigheden. Is er sprake van een aneurysma, een recent infarct, een recente operatie aan thorax of abdomen of een andere omstandigheid die relevant zou kunnen zijn m.b.t. het voortijdig beëindigen of zelfs niet starten van de test (bv 6 weken na een staaroperatie). Aandoeningen die optimale resultaten bij longfunctieonderzoek in de weg staan: Pijn op de borst of in de buikstreek, ongeacht de oorzaak ervan Pijn in of aan de mond of het gezicht die door een mondstuk verergerd wordt Stressincontinentie Dementie of verwardheid Benodigdheden Gekalibreerd meetsysteem Mondstuk/neusknijper(met gaasje) Luchtwegverwijder (als deze niet verneveld wordt bij voorkeur met voorzetkamer) bij een patiënt met een tracheastoma een tracheastomapleister met aansluitstukje bij een liggende meting: een bed Voorbereiding De patiënt dient tenminste 30 min voor de test geen zware inspanning te hebben verricht. Alle te gebruiken apparaten dienen geijkt te zijn volgens de bij deze apparatuur horende criteria. Uitvoering spirometrie Informeer bij de sporter naar rookgedrag en gebruikte medicatie. Vertel de sporter wat het doel van het onderzoek is, hoelang het ongeveer gaat duren en leg hem de oefeningen kort uit. Instrueer de sporter rechtop in de stoel te gaan zitten en laat de patiënt het mondstuk in de mond nemen. Let goed op dat het mondstuk op de juiste manier tussen de tanden in de mond zit. Plaats een neusklem op de neus. Uitvoering vitale capaciteit Laat de sporter normaal ademen totdat er een stabiel ademniveau ontstaat. Vraag de sporter volledig uit te ademen zonder veel kracht of snelheid te gebruiken gevolgd door een rustige maximale diepe inademing. Zo wordt de (I)VC bepaald. Voer deze meting minimaal 3 maal uit waarbij de hoogste 2 metingen binnen de herhaalbaarheid zijn van 150 ml (en 10 % op de IC). Uitvoering flow-volume Laat de sporter na even rustig ademen maximaal diep inademen en laat dan krachtig, maximaal fel en zo lang mogelijk uitblazen. Laat de sporter vervolgens weer zo snel mogelijk en zo diep mogelijk inademen. Het geëxtrapoleerde volume mag niet meer dan 5% van het totale volume zijn. Er moet sprake zijn van een vloeiende uitademing van minimaal 6 seconden, tot er een plateau is ontstaan of de patiënt niet meer verder kan. Voer minimaal 3 technisch goede metingen uit die aan de accepteerbaarheid criteria voldoen: geen hoest in de eerste seconde geen afgebroken curve FED3124 versie 19 januari 2016 9 De 2 beste metingen moeten binnen de herhaalbaarheid zijn van: FEV1 en FVC binnen 150 ml en PEF binnen 0,670 liter per seconde Opmerkingen Let tijdens de meting op door de meting veroorzaakte benauwdheid (‘Spirometer geïnduceerde bronchoconstrictie ’), verandering van ademniveau bij benauwdheid na spirometrische manoeuvres (‘airtrapping’) of het ontstaan van hyperventilatie. Criteria voor de acceptatie van de (I)VC en flow-volumecurve (I)VC: een langzaam aflopende expiratie zonder onderbreking, gevolgd door een langzaam oplopende inspiratie zonder onderbreking tot maximaal. Flow-volumecurve: een snelle start van de expiratie, met een scherpe piek, de curve loopt daarna geleidelijk af naar de x-as. De inspiratie moet snel zijn en zonder haperingen. Bronnen Nederlandse Vereniging van Longfunctie Assistenten, mei 2010 (document ID NVLA 100215 prt S/FV lf) Gebruikte tabel voor de voorspelde waarde in de onderzoeksapplicatie Alpe d’HuZes Alleen de FVC, de FEV1 en de flowcurve worden in de beoordeling gebruikt. Klinische betekenis van de testuitslagen: abnormaal = norm - 1.64 x SD (ongeveer -25%) Let op: de normwaarde FV1 van ligt voor Afrikanen en Aziaten 0.4-0.45 liter lager! Aan de berekening van de voorspelde waarde van elke parameter ligt een formule ten grondslag. Deze formule kan verschillend zijn per geslacht en leeftijdsgroep. Het programma heeft een indeling in de volgende vier groepen: • groep 1 = mannen jonger dan 17 jaar • groep 2 = mannen ouder dan 18 jaar • groep 3 = vrouwen jonger dan 17 jaar • groep 4 = vrouwen ouder dan 18 jaar longfunctieparameter (eenheid) groep Formule FVC (l) 1 H2.7 2 5.757*H - 0.026*A - 4.345 3 H2.7 4 4.426*H - 0.026*A - 2.887 FED3124 versie 19 januari 2016 10 FEV1 (l) 1 0.84*E 2 4.301*H - 0.029*A - - 2.492 3 0.81*E 4 H = lengte; A = leeftijd; E=FVC(I) 3.953*H - 0.025*A - 2.604 Berekening % van de norm = uitkomst delen door norm x 100 FED3124 versie 19 januari 2016 11 6. Na afloop van het onderzoek Bespreking resultaten met sporter Zoals gebruikelijk bespreekt u na afloop van het sportmedisch onderzoek de uitkomsten met de Alpe d’HuZes-deelnemer. Met deelnemers die alleen voor een basis onderzoek komen betreft dit een beperkte bespreking, met deelnemers die een screening basisplus of uitgebreid hebben ondergaan worden de uitkomsten uitgebreid besproken. Zodra alle onderzoeksgegevens compleet zijn kunt u vanuit de onderzoeksapplicatie een gestandaardiseerde mail sturen naar de Alpe d’HuZes-deelnemer, waarin wordt aangegeven dat de rapportage of medische verklaring gereed is. De Alpe d’HuZesdeelnemer kan deze dan zelf via zijn inloggegevens in het ‘mijnSportmotiv-systeem’ bekijken, uitprinten en nog eens rustig nalezen. Ook kunt u als SMI een uitdraai maken van de rapportage t.b.v. uw (papieren) archief. De eindconclusie die u na afloop van het onderzoek heeft aangevinkt in de onderzoeksapplicatie (goedgekeurd, afgekeurd, herkeuring nodig, goedgekeurd na herkeuring of afgekeurd na herkeuring) wordt automatisch aan Alpe d’HuZes doorgegeven. Meegeven na afloop Wij adviseren u de folder van uw eigen SMI aan de Alpe d’HuZes-deelnemers mee te geven, want heel veel deelnemers hebben geen idee waarvoor zij nog meer bij een SMI terecht kunnen. Ook kan het geen kwaad om de deelnemer nog eens extra te attenderen op het feit dat heel veel zorgverzekeraars vergoedingen verstrekken voor sportmedische onderzoeken via de aanvullende pakketten en dat het sportmedisch onderzoek niet ten laste komt van het eigen risico. U kunt dit ook vermelden op de factuur. FED3124 versie 19 januari 2016 12 7. Administratieve afhandeling Facturatie aan Alpe d’HuZes-deelnemer De betaling van de kosten voor de door uw SMI geleverde diensten aan de Alpe d’HuZes-deelnemer kunt u afhandelen op de voor uw SMI gebruikelijke wijze. Het is handig om in de bevestigingsmail van de afspraak naar de Alpe d’HuZes-deelnemer toe melding te maken van de kosten en de wijze waarop hij/zij de kosten dient te voldoen, zodat daar geen onduidelijkheid over bestaat. Om problemen met vergoedingen door de zorgverzekeraar te voorkomen adviseren wij u op de factuur alleen ‘sportmedisch onderzoek’ te vermelden. Tevens kunt u op de factuur aangeven dat de kosten voor dit sportmedisch onderzoek in veel gevallen worden vergoed door de zorgverzekeraar en dat deze kosten niet ten laste komen van het eigen risico. Afdracht In de onderzoeksapplicatie wordt automatisch bijgehouden hoeveel onderzoeken Alpe d’HuZes door uw SMI zijn uitgevoerd. Op basis daarvan ontvangt u maandelijks van SportVitalIT een factuur voor de afdracht van het afgesproken bedrag per uitgevoerd sportmedisch onderzoek. Het betreft 15,- euro per uitgevoerde screening Alpe d’HuZes. SportVitalIT betaalt ook maandelijks een deel van dit bedrag aan de FSMI. Voor herbeoordelingen van oude keuringen (1b) wordt geen afdracht gedaan. Met deze inkomsten zal SportVitalIT en/of de FSMI zorg dragen voor: de uniformering van de uitvoering van de sportmedische onderzoeken de standaardisering van de rapportages de (door)ontwikkeling van het mijnSportmotiv-systeem t.b.v. duursportevenementen de (door)ontwikkeling van een database voor uniformering van gegevensopslag (ook met het oog op wetenschappelijk onderzoek) de sportmedische informatievoorziening naar deelnemers Alpe d’HuZes inclusief presentaties tijdens deelnemersbijeenkomsten de digitale sportarts uitvoering van een klanttevredenheidsonderzoek onder deelnemers relatiebeheer Alpe d’HuZes Vanuit deze inkomsten worden ook de sportartsen gehonoreerd die als digitale sportarts vragen van deze doelgroep beantwoorden. FED3124 versie 19 januari 2016 13 8. Privacy/BTW Privacy De onderzoeksapplicatie die is ontwikkeld heeft een veiligheidscertificaat ontvangen waarmee is gewaarborgd dat deze voldoet aan de eisen die worden gesteld aan de opslag van medische gegevens. Voor alle duidelijkheid: er worden geen medische gegevens verstrekt aan de FSMI. De FSMI is alleen beheerder van de database waarin de gegevens terecht komen, maar dat is iets anders dan het kunnen inzien van deze gegevens. De deelnemende SMI en de deelnemers aan Alpe d’HuZes krijgen persoonlijke inlogcodes om gegevens in de database te kunnen invoeren en inzien, dus er is ook geen sprake van het versturen van medische gegevens via de mail. BTW Deze sportmedische onderzoeken vallen niet onder de BTW-plicht. FED3124 versie 19 januari 2016 14