Herstel biodiversiteit in Noord-Brabant

Herstel biodiversiteit in Noord-Brabant,
hoe doen we dat en werkt het?
Wiel Poelmans
Programma Natuur
Provincie Noord-Brabant
Wat komt er aan de orde?
Positie biodiversiteit in natuurbeleid
Waarom, wat, hoe?
Werkt de aanpak?
Natuurbeleid
Rijk: behoud en herstel biodiversiteit hoofddoelstelling
natuurbeleid
Noord-Brabant: biodiversiteit rode draad in de vier
natuurprogramma’s:
Ecologische Hoofdstructuur
Biodiversiteit Brabantbreed
Karakteristiek landschap
Verankerd in de samenleving
Waarom herstel/behoud biodiversiteit?
Achteruitgang biodiversiteit
Verdrag van Rio 1992: Verdrag aangaande de
Biologische Diversiteit
Natura 2000 netwerk
Kaart 1897
Volledig door mens gemaakt
landschap
Daarvoor broekbossen en
zeggenmoerassen, venen en
bossen
Groot gemeenschappelijk
gebruikte hooi/graaslanden al in
1336 als zodanig aanwezig
In de periode 700-1300 zijn alle
grote veranderingen al flink op
gang gekomen
Hoe bereiken we de biodiversiteitsdoelen?
1 Realiseren natuurnetwerk (EHS)
-
100.000 bestaande natuur en 20.000 nieuwe EHS in Noord-Brabant
2 Werken aan kwaliteit
-
verbetering leefgebieden bedreigde soorten en habitats binnen bestaande natuurgebieden
en agrarisch gebied
-
watersysteemherstel binnen natte natuurparels en KRW-gebieden
-
adequaat milieubeleid
Ecologische hoofdstructuur
Wat? Referenties voor biodiversiteit
Referentie rijk: biodiversiteit 1950-1980
Behoud en herstel van heide, stuifzand, beekdalbos en blauwgrasland
e.d.
Ruimte voor en herstel van natuurlijke landschappen
en natuurlijke processen
Hoogveenlandschap, boslandschap en zoetwatergetijdenlandschap
Werken aan biodiversiteit
Vanaf 1982 soortenbeleid
Het ging slecht met een aantal aansprekende soorten
Soortbeschermingsplannen
Boomkikker
Korhoen
Leefgebiedenbenadering
Integrale analyse en aanpak van bedreigde soorten
gebaseerd op systeemherstel op het niveau van
landschappen en beheertypen
Leefgebied: afgebakende eenheid op basis van
fysisch-geografische, geoformologische of
gebruikseenheden
Uitwerking Noord-Brabant
Zes leefgebiedsplannen Brabantbreed
Vier binnen EHS (Zandgronden, Beekdalen,
Laagveenzoom en Rivierdalen en Voormalige
zeearmen)
Twee buiten EHS (Agrarisch landschap en Stedelijk
gebied)
Uitwerking Noord-Brabant
Circa 65 cruciale gebieden voor biodiversiteit binnen
EHS
Circa 35 gebieden van belang voor ‘agrarische’
biodiversiteit
15 maatregelkaarten (alleen voor EHS)
ca. 3,5 miljoen beschikbaar op jaarbasis
Maatregelenkaart Groene Woud
Maatregelen Groene Woud
Verbinden en vergroten heiderestanten
Benoemen van en realisatie cruciale delen van de nieuwe EHS
Watersysteemherstel en beekherstel
Herstel bodemchemie droge heide en voedselarme bossen
Werken aan natuurlijke beekdal- en leembossen
Geleidelijke overgangen bos-heide en bos-graslanden creëren (boszomen)
Invoeren natuurlijke begrazing voor bossen, gestuurde begrazing voor heide
Soortmaatregelen (kamsalamander, boomkikker, knoflookpad, zwartblauwe rapunzel,
knolsteenbreek)
Werkt de leefgebiedenaanpak?
Prestaties 2010-2014
125 projecten in uitvoering gegaan
ca. 15 onderzoeksprojecten gefinancierd
cofinanciering 5 Life/Interregprojecten
Resultaten?
overgang van soort- naar leefgebiedprojecten
plas-dras voor weidevogels in de Beerse Overlaet
Gladde slangen, droog schraalland en heide in de
Kempen
Weidevogelgebied Beerse Overlaet
Plas-drasaanleg Beerse Overlaet
2011
2012
2013
Broedparen 2014
Variant: Greppel-plasdras (proef in
2013 en 2014)
Resultaat greppelplas-dras
4 projecten
ontwikkeling 5 weidevogels
2012
17 paar
2013
35 paar
2014
46 paar
Van Gladde slang naar droog schraalland
Soortbeschermingsplan Gladde slang in 2006
Gladde slang als gidssoort voor droog schraalland en
droge heide
Beheeraanbevelingen Kempen
Aanleg corridors
Omvorming naaldbos naar heide
Omvorming landbouwgrond naar schraal
grasland en heide
Van Delft & van Rijsewijk, 2006.
Beschermingsplan voor de gladde slang
in Noord-Brabant. RAVON i.o.v. provincie
Noord-Brabant.
1000 m
Maatregelen
>50 ha naaldbos en opslag verwijderd
35 km heidecorridor door naaldbos
30 ha landbouwgrond omgezet
Gladde slang
vóór 1988 7 kmh
nu 37 kmh
Met dank aan
Jeroen van Delft
Gert-Jan van Duinen
Jochem Sloothaak
Das en Boom
Natuurmonumenten
Staatsbosbeheer
Ravon
Stichting Bargerveen
Brabants Landschap