Particuliere Initiatieven voor ontwikkelingssamenwerking in Kenia

Particuliere Initiatieven voor ontwikkelingssamenwerking in Kenia
Voor Nederlanders is Kenia een populair land om een ontwikkelingswerkproject te starten of te
steunen. Onderzoek wijst zelfs uit dat de meeste Nederlandse particuliere initiatieven zich richten op
Kenia (Schulpen en Kinsbergen, 2010 zie http://www.ru.nl/cidin/about_cidin/staff/virtual_mapall/kinsbergen/).
Veel Nederlanders komen hier graag op vakantie, gaan er voor bepaalde of onbepaalde tijd werken,
lopen hier stage of zetten zich in als vrijwilliger. Het is dan ook geen wonder dat Nederlanders
enthousiast raken over het land, de mensen en het klimaat. Echter, zij zien ook dat Kenianen op
bepaalde gebieden wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Ondanks dat men graag snel en met
veel enthousiasme wil beginnen aan een dergelijk project is een goede voorbereiding van groot
belang. De ambassade heeft voor u het één en ander op een rijtje gezet.
Vooraf









(Het beginnen van) een eigen project kan veel tijd en moeite kosten. Er zijn al veel initiatieven
waarbij u zich kunt aansluiten.
Zorg voor een goed ontwikkeld projectplan waarbij het wiel niet opnieuw wordt uitgevonden.
Informatie over vergelijkbare projecten kunt u vinden op http://www.myworld.nl/wie-is-ernog-meer-actief-in-hetzelfde-land-of-regio/ en http://www.myworld.nl/waar-vind-ik-adviesen-training/.
Het is handig om vooraf een algemene contextanalyse uit te voeren. Zie bijvoorbeeld “Vision
2030” van de Keniaanse overheid http://www.vision2030.go.ke/ en check regelmatig de
Keniaanse media (www.nation.co.ke/, www.the-star.co.ke/ en www.standardmedia.co.ke/).
Wees op de hoogte van structuren in de desbetreffende sector, zodat een project daar op aan
gesloten kan worden; zie http://www.information.go.ke/ en
http://www.statehousekenya.go.ke/government/ministries.htm.
Vraag advies over de duurzaamheid en effectiviteit van uw project bij instanties en
organisaties die verstand hebben van het onderwerp en de regio.
Zorg dat er bij het projectvoorstel ook gedacht wordt aan hoe het ooit verder moet zonder
buitenlandse steun.
Veel organisaties die fondsen verstrekken stellen als criterium dat uw organisatie een
Nederlandse rechtspersoon is (stichting, etc.). Een inschrijving bij de KvK en het aanvragen
van ANBI status kan wat tijd in beslag nemen. Check ook andere criteria bij verschillende
donoren en instanties.
Het zoeken van een evt. partner dient gedegen te gebeuren, zodat een duurzame relatie
opgebouwd kan worden.
Beginnen
NGO Co-ordination Board

Alle nieuwe organisaties (ook voor particuliere initiatieven en projecten) die zich in Kenia
willen bezig houden met ‘public benefit’ zaken, zoals een ontwikkelingssamenwerkingsproject,
zijn verplicht om zich te laten registeren bij de NGO Co-ordination Board. Zorg dat het bestuur
van uw organisatie bestaat uit ten minste één Keniaan.

Wees bewust van het feit dat het altijd om een nieuwe registratie gaat, ook al bestaat uw
organisatie al in Nederland.

Er zijn kosten verbonden aan de registratie. Zie http://www.ngobureau.or.ke/servicefees.aspx
‘Annual returns filling fee’ verandert binnenkort naar 2000 KES.

De NGO Co-ordination Board zorgt er alleen voor dat de organisatie een juridische status
krijgt. Vergeet niet u op de hoogte te stellen van alle andere regels die van invloed kunnen
zijn op de uitvoering van een project. Bij het bouwen en onderhouden van een school moet
bijvoorbeeld contact worden gezocht met de ‘City Council’ voor bouwvergunningen, maar ook
het Ministerie van Onderwijs. De NGO Co-ordination Board kan hier advies over geven.

Wanneer een organisatie zich registreert bij de NGO Co-ordination Board, krijgt het de status
van ‘public benefit organization’. Een organisatie zonder winstoogmerk en die gecontroleerd
wordt door de Board hoeft geen belasting te betalen.

Uitzondering: Wanneer men zich wil in zetten voor een project in Kenia, de uitvoering
daarvan gedaan wordt door een Keniaanse of in Kenia geregistreerde NGO en het donorgeld in
Nederland ingezameld is, hoeft men zich niet in te schrijven.

Er is een voorstel voor vrijstelling van registratie in de maak voor organisaties die geen
projecten implementeren, maar alleen andere organisaties financieel ondersteunen. Wel moet
het geld dan ergens anders dan in Kenia ingezameld zijn en de organisatie een (klein) kantoor
in Kenia hebben dat projecten kan monitoren. Omdat het om een voorstel gaat, is het nog niet
zeker of en wanneer dit aangenomen wordt. Voor meer informatie kunt u contact opnemen
met de NGO Co-ordination Board http://www.ngobureau.or.ke/.
1. Registreren: Eerst dient men een reservering voor de naam van uw organisatie aan te
vragen. De beschikbaarheid wordt dan gecheckt. Daarna kan het ‘application form’ worden
ingevuld. Hierbij is het belangrijk dat u de statuten van de organisatie kunt bijvoegen. Naar
aanleiding van de statuten krijgt de NGO Co-ordination Board inzicht in de doelen van de
organisatie en of dit in lijn is met ‘public benefits’. Ook kan er een achtergrondcontrole (van de
werknemers en mensen in het bestuur) en een financiële check uitgevoerd worden. Dit wordt
door een extern bedrijf gedaan, waardoor het proces langer kan duren. Wanneer dit
goedgekeurd is, kan het ‘registration form’ ingevuld worden.
2. Het complete proces kan maximaal 90 dagen in beslag nemen. Formulieren kunnen gevonden
worden op http://www.ngobureau.or.ke/forms.aspx
Partnerorganisaties vinden in Kenia



Het is aan te raden om eerst de status van een evt. partner organisatie na te gaan bij de NGO
Co-ordination Board en anderen. Er is in Kenia veel corruptie dus het komt voor dat donaties
naar niet bestaande organisaties gaan. U wilt natuurlijk dat uw geld goed terecht komt.
Wanneer u ontdekt dat er niet eerlijk met geld om wordt gegaan bij een NGO partner, kan de
NGO Board hierover ingelicht worden. Zij hebben een speciaal team dat zaken als fraude en
corruptie onderzoekt (corruption investigation team). In geval van fraude kunt u ook
rechtstreeks aangifte doen bij de politie.
Controleer of de organisatie een goed gestructureerd bestuur heeft en probeer referenties van
anderen over de bestuursleden te achterhalen.
Doneren


Wees voorzichtig met het overmaken van donorgeld. Ga altijd een contract aan en zorg dat
het doel van het donorgeld hierin omschreven staat (designated en earmarked funding).
Verder, wanneer u wilt samenwerken met organisaties die zich CBOs (Community-Based
Organizations) noemen, realiseert u zich dan dat deze organisaties geen rechtspersoon zijn in
Kenia. Dit betekent dat zij geen contracten kunnen ondertekenen die rechtsgeldig zijn. De
persoon die tekent is persoonlijk aansprakelijk.
Bij verdenkingen van onregelmatigheden bij deze specifieke groep organisaties kan alleen een
individu aangesproken worden die verdacht wordt van deze onregelmatigheden (een evt.
rechtszaak tegen de organisatie zelf is niet mogelijk).
Donorgeld dient overgemaakt te worden naar een (Keniaanse) bankrekening van een
geregistreerde organisatie. Laat u niet verleiden geld over te maken naar rekeningen van
individuen. Rekeningen van een organisatie vergen altijd meerdere handtekeningen, dit maakt
de kans dat iemand er met uw geld vandoor gaat kleiner.
Meer informatie over het starten van een eigen project?
Er bestaan ook andere informatiebronnen die u wellicht kunnen helpen bij het starten van een
eigen project. Naast het boek ‘Eerste hulp bij ontwikkelingswerk’ van Mirjam Vossen kunt u ook
een kijkje op de volgende websites:

http://www.partin.nl/fileadmin/user_upload/starters/5doedingen-xlr.jpg

http://www.myworld.nl/hoe-start-ik-een-project-in-een-ontwikkelingsland/

http://www.impulsis.nl/kenniscentrum/advies/een-project-starten

7 Aandachtspunten in de samenvatting van het onderzoek van Lau Schulpen
http://bijsluitervangoeddoen.nl/wpcontent/uploads/2011/12/schulpen2007developmentintheafricaforbeginners.pdf

http://www.ru.nl/cidin/@687797/pagina/

Andere voorbeelden van wetenschappelijk onderzoek naar particuliere initiatieven kunt u
bijvoorbeeld vinden op http://bijsluitervangoeddoen.nl/wetenschappelijke-onderzoeken.

Wilde Ganzen heeft 10 handzame documenten ontwikkeld (gebaseerd op aangeboden
trainingen voor particuliere initiatieven) waarin allerhande praktische en bruikbare informatie
gevonden kan worden: http://www.wildeganzen.nl/pi/trainingen/
Verder kunt u trainingen volgen om handvaten te verkrijgen bij het beginnen van uw project. Zie
http://www.ncdo.nl/. U kunt ook denken aan trainingen voor uw partnerorganisaties in Kenia. In
2013 zal Wilde Ganzen starten met een trainingsprogramma in Kenia om lokale Keniaanse
partnerorganisaties te trainen in ‘local fundraising’, ‘project management’ en ‘claim-making
capacity’. Voor verdere details over dit programma, houd de volgende website in de gaten:
www.wildeganzen.nl of neem contact op met [email protected]
Goed om te weten
Ten slotte willen wij u nog een paar algemene tips meegeven zodat u minder snel voor
verrassingen komt te staan bij het oprichten of ondersteunen van een project in Kenia:

Het verkrijgen van een werkvergunning in Kenia kan een lange tijd duren. De ambassade
bemiddelt niet in het verkrijgen van Keniaanse visa voor Nederlanders. Graag verwijzen wij u
door naar de Keniaanse Immigratie Dienst
http://www.immigration.go.ke/index.php?option=com_content&view=category&id=43&Itemid
=113 of de Keniaanse Ambassade in Nederland (http://www.kenyanembassy-nl.com).

Er zijn gebieden in Kenia waar reizen wordt afgeraden. Voor het actuele reisadvies zie
http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/reisadviezen/kenia.

De ambassade raadt Nederlanders die langere tijd in Kenia verblijven aan om zich te
registeren bij de ambassade. Zie http://kenia.nlambassade.org/producten-endiensten/consular-services/registreren-bij-verblijf-in-het-buitenland/registreren-bij-verblijf-inkenia.html.

Vanwege het grote aantal particuliere initiatieven in Kenia en de beperkte menskracht van de
ambassade kunnen wij u helaas niet (verder) helpen bij het ontwikkelen van uw activiteiten.
Fondsen werven in Nederland voor particuliere initiatieven








Wilde Ganzen: check of uw particuliere initiatief (en organisatie als Nederlands
rechtspersoon) binnen de werkwijze van WG past: http://www.wildeganzen.nl/quickscan/ en
http://www.wildeganzen.nl/pi/project-indienen/
Rabobank Foundation: steunt vooral microfinancieringsorganisaties en boerencoöperaties en
focust daarbij op microfinanciering en duurzame ketenontwikkeling. Lees meer:
http://overons.rabobank.com/content/images/2012-0821%20RF%20NL%20Aanvraagformulier%20Rabobank%20Foundation%20voor%20Nederland
se%20projecten_tcm64-167146.doc
Share4more (Rabobank): focust zich op onderwijs en gezondheidszorg voor vrouwen,
kinderen en gehandicapten en steunt kleinschalige buitenlandse (en eenmalige) projecten,
gericht op kansarmen in de samenleving. Voor criteria en benodigde documenten zie
http://overons.rabobank.com/content/mvo/share4more/
Cordaid: steunt ook stichtingen en servicehubs voor kleinschalige projecten en initiatieven in
het buitenland. Lees meer op http://www.cordaid.nl/nl/over-cordaid/Steun-voor-uwproject.html of stuur een email naar: [email protected].
Andere mogelijkheden kunnen gevonden worden op http://www.myworld.nl/hoe-kom-ikaan-financiering-voor-mijn-project/ of http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/subsidiesvoor-ontwikkelingssamenwerking-en-europa/subsidies-ontwikkelingsprojecten-particulieren.
Sociale media: Plaats een bericht op Facebook, Hyves en Twitter. Benoem hierin kort en
krachtig wat u gaat doen, voor wie u het gaat doen, hoe de lezers kunnen bijdragen en vraag
hen om uw oproep te delen.
Activiteiten organiseren: Bijvoorbeeld een diner met familie en vrienden. Stuur een
informerende e-mail naar vrienden en familie over het project en nodig ze uit en vraag een
vrijwillige bijdrage. Denk ook aan events voor maatschappelijke organisaties zoals
(sport)verenigingen of kerken. Onderzoek wijst uit dat particuliere initiatieven de meeste
financiering van individuen uit de samenleving ontvangen (Schulpen en Kinsbergen, 2010 zie
http://www.ru.nl/cidin/about_cidin/staff/virtual_map-all/kinsbergen/).
Crowdfunding: Dit is een vrij nieuwe en alternatieve manier om aan financiering voor uw
project te komen. Er wordt direct contact gezocht met investeerders zonder tussenkomst van
bijvoorbeeld een bank, als financiële instelling. Voor meer informatie kijkt u op
http://www.crowdfunding.nl/wat-is-crowdfunding/wat-is-crowdfunding/ en
http://financieel.infonu.nl/geld/97718-financiering-via-crowdfunding.html.
Fondsen werven in Kenia voor particuliere initiatieven

Lokale fondsenwerving heeft veel potentie in Kenia. Verschillende events voor liefdadigheid
hebben er al plaatsgevonden, niet alleen Kenya for Kenya gedurende de droogte in 2011,
maar ook bijvoorbeeld speciale Kerstconcerten. Ondanks de grote verschillen tussen arm en
rijk, zorgt de steeds groter wordende middenklasse in Kenia voor grote mogelijkheden voor
lokale fondsenwerving. Bij de middenklasse moet alleen nog een bepaalde ‘mind-set’ en
mechanisme gecreëerd worden zodat de financiering van deze projecten als een ‘social thing’
wordt beschouwd. Er is veel geld in Kenia beschikbaar, maar het komt vaak niet bij de armen
terecht. Veel organisaties die in Kenia gevestigd zijn, moeten tegenwoordig ook naar eigen
fondsen zoeken, vaak met succes. Ook via een private manier kan naar mogelijke fondsen in
Kenia worden gezocht. Ten slotte zal Wilde Ganzen in 2013 starten met een
trainingsprogramma in Kenia om lokale Keniaanse partnerorganisaties o.a. te trainen in ‘local
fundraising’. Voor meer informatie en details, houd de website van Wilde Ganzen in de gaten
of mail: www.wildeganzen.nl of [email protected].
Handige links
http://www.partin.nl/
http://www.impulsis.nl/
http://www.ngobureau.or.ke/
http://www.platformkenia.nl/page/Links.htm
http://www.cosnederland.nl/
http://www.bettercarenetwork.nl
http://www.myworld.nl