Suikerziekte (Diabetes Mellitus) en het oog

Oogheelkunde
Suikerziekte (Diabetes Mellitus)
en het oog
Deze folder gaat over suikerziekte (Diabetes Mellitus) en beschadigingen
die hierdoor in het oog kunnen optreden. De folder is aanvullend op de
mondelinge informatie die u van uw medisch specialist heeft ontvangen.
Wat kan suikerziekte (Diabetes Mellitus) in het oog veroorzaken?
Suikerziekte (Diabetes mellitus) is een aandoening waarbij een verstoring optreedt in
de glucosestofwisseling in het lichaam. Als gevolg van suikerziekte kunnen ook
afwijkingen ontstaan aan de ogen. Er bestaat vooral een grotere gevoeligheid voor
aandoeningen aan het netvlies. Zonder dat direct het zien wordt aangetast kunnen er
toch afwijkingen aanwezig zijn in het netvlies. Men noemt dit diabetische retinopathie
(DRP). Dit kan in het uiterste geval tot een blijvend verminderd gezichtsvermogen
leiden.
Oogproblemen bij suikerziekte (DRP)
Bij suikerziekte kunnen de wanden van de bloedvaten in het lichaam in een slechte
conditie raken. Dit geldt ook voor de fijne bloedvaten in het oog die het netvlies van
voedingsstoffen moeten voorzien (het oog is dus in feite een spiegel voor de conditie
van de rest van de bloedvaatjes in het lichaam). De bloedvaatjes verzwakken en
kunnen gaan lekken. Deze lekkage leidt tot beschadiging van het omliggende
netvliesweefsel (exsudatieve retinopathie).
Ook is een totale afsluiting van de kleine vaatjes door beschadiging van de vaatwand
mogelijk. Als reactie hierop maakt het netvlies nieuwe bloedvaten om toch aan
voldoende voedingsstoffen en zuurstof te komen (proliferatieve retinopathie). Met
deze bloedvaten groeit bindweefsel mee dat kan samentrekken, met als gevolg
dat het netvlies kan losraken. De nieuwe bloedvaatjes zijn bovendien erg broos
en kunnen eenvoudig bloedingen in het glasvocht van het oog veroorzaken
(glasvochtbloeding).
Controle
Het risico van het krijgen van een netvliesafwijking neemt toe met de tijd dat de
suikerziekte bestaat. Omdat het mogelijk is al geruime tijd aan suikerziekte te lijden
zonder dat u daar iets van heeft gemerkt, is het verstandig ook uw ogen te laten
controleren wanneer er suikerziekte is vastgesteld.
15108703
Het algemeen advies luidt om deze controle jaarlijks te herhalen, ook als u geen
oogklachten heeft. Meestal attendeert de huisarts of internist u hierop, maar het is
ook belangrijk om dit zelf in de gaten te houden. Er kunnen afwijkingen optreden in
de ogen die (nog) geen klachten geven, maar wel behandeld moeten worden om
beschadiging van het netvlies te voorkomen of te stoppen.
Onderzoek naar oogproblemen als gevolg van suikerziekte
Op de polikliniek Oogheelkunde wordt de pupil met druppels verwijd, zodat de
oogarts uw netvlies goed kan bekijken. Deze druppels maken het zien tijdelijk wazig.
Wij raden u af om zelf auto te rijden wanneer u voor dit onderzoek komt.
Als er afwijkingen gevonden worden, kan het noodzakelijk zijn dat er
een vervolgafspraak wordt gemaakt voor foto’s met contrastvloeistof
(fluorescentieangiografie).
Voor het maken van de foto’s wordt een kleurstof in de arm gespoten. Soms kan
men hier wat misselijk van worden. Met behulp van dit onderzoek kan de oogarts de
mate en de ernst van de afwijking beter beoordelen.
Zie ook de folder ‘Fluorescentieangiografie (contrastfoto’s van de ogen)’.
Medicijngebruik
Neem altijd uw actueel medicatieoverzicht mee. Dit overzicht kunt u krijgen bij uw
apotheek. Gebruikt u bloed verdunnende medicijnen, meld dit altijd vooraf aan uw
arts.
Laserbehandeling
Wanneer er afwijkingen in het netvlies zijn vastgesteld, kan een laserbehandeling
helpen. Laserbehandelingen vinden meestal in meerdere sessies plaats. Door deze
behandeling kan de oogarts de complicaties zo beperkt mogelijk houden waardoor
de kans dat het gezichtsvermogen behouden blijft, groter wordt.
Voorbereiding
De laserbehandeling vindt plaats op de polikliniek Oogheelkunde. U dient een half
uur voor de laserbehandeling aanwezig te zijn op de polikliniek Oogheelkunde. U
krijgt oogdruppels toegediend, waardoor de pupillen wijder worden. Het oog wordt
vervolgens met oogdruppels verdoofd.
De behandeling
Er wordt een contactlensje op het hoornvlies van het oog geplaatst. Via dit lensje
worden de laserstralen op het netvlies gericht. De behandeling duurt 15 - 25
minuten en is vrijwel pijnloos. Laserstralen hebben overigens niets te maken met
röntgenstralen of radioactiviteit.
Na de behandeling
U mag direct na de behandeling naar huis, maar u mag niet zelf aan het verkeer
deelnemen. Neemt u een begeleider mee die u na de behandeling weer naar huis
begeleidt.
De oogdruppels zijn na enkele uren uitgewerkt. Bij zonnig weer is het verstandig een
zonnebril te dragen na de laserbehandeling.
Risico’s en complicaties
Na een uitgebreide laserbehandeling is het mogelijk dat u in het donker minder
goed ziet en meer hinder ondervindt van tegenlicht. Ook kan het gezichtsvermogen
minder goed worden. De oorzaak van de netvliesafwijking, de suikerziekte, wordt
immers niet weggenomen. Door de laserbehandeling worden slechts de nadelige
gevolgen van suikerziekte aan het netvlies zoveel mogelijk beperkt.
Injecties in het oog
Indien de gele vlek is aangedaan door de suikerziekte kan hier vochtophoping
plaats vinden (macula oedeem). Dit ontstaat door lekkage van bloedvaten en kan
behandeld worden met injecties met Anti-VEGF in het glasvocht (intravitreale
injecties).
Zie voor deze behandeling ook de folder ‘Behandeling van nieuwvorming en/of
lekkage van bloedvaten in het oog met Anti-VEGF’.
De behandeling
Op de behandelkamer wordt het oog verdoofd met oogdruppels en gedesinfecteerd
met een betadine (jodium) oplossing. Daarna wordt het oog met een speciaal
instrumentje (de Invitria) open gehouden. Vervolgens wordt het Anti-VEGF hier
doorheen toegediend.
De gehele ingreep is nagenoeg pijnloos en duurt circa 10 minuten. Het oog zal circa
één dag licht geïrriteerd aanvoelen. Na de injectie mag u niet in uw oog wrijven. Er
wordt voor enkele uren een oogverband aangebracht. Na de injectie mag u weer
naar huis.
Behandelduur
Als de diagnose is vastgesteld wordt de eerste behandeling zo snel mogelijk
gepland, gevolgd door een 2e en 3e met een interval van 4 tot 6 weken.
Vier weken na de laatste injectie wordt het gezichtsvermogen opnieuw getest en het
netvlies bekeken. Afhankelijk van het resultaat wordt de behandeling dan in overleg
met u herhaald, gestaakt of herhaald met een ander middel.
Glasvochtbloeding
In zeldzame gevallen blijkt een laserbehandeling niet voldoende te zijn. Als er
een bloeding in de glasvochtruimte ontstaat kan soms een behandeling met
‘bevriezing’ (cryotherapie) helpen om de abnormale bloedvaten, die de bloeding
hebben veroorzaakt, te doen verdwijnen. Als de bloeding hiermee niet voldoende
opheldert, kan een vitrectomie worden uitgevoerd. Dit is een operatie, waarbij het
glasvocht wordt verwijderd. Indien nodig kan tijdens de operatie het netvlies ook
nog met laserstralen worden behandeld. Deze behandelingen vinden plaats in een
academisch ziekenhuis.
Tot slot
Helaas geeft suikerziekte nogal eens problemen met het zien. Door steeds beter
onderzoek en behandelingstechnieken is het tegenwoordig mogelijk de DRP tot
staan te brengen. In veel gevallen is het daardoor mogelijk blindheid te voorkomen.
Laat bij suikerziekte uw ogen jaarlijks onderzoeken!
Vragen
Als u nog vragen heeft, stelt u deze dan aan uw medisch specialist. Bent u onder
behandeling van de oogarts stel deze dan tijdens uw volgende afspraak. Voor
dringende vragen over oogproblemen belt u polikliniek Oogheelkunde
T 0348 42 72 22.
Kosten
In Nederland worden de meeste ziekenhuisbehandelingen rechtstreeks met de
zorgverzekeraar afgehandeld. Niet alle ingrepen en behandelingen vallen onder het
basispakket en daarbij heeft u een eigen risico.
• Informeer altijd vooraf bij uw zorgverzekeraar of u voor een (volledige)
vergoeding van uw behandeling in ons ziekenhuis in aanmerking komt.
• Bent u onverzekerd dan krijgt u zelf de rekening van uw behandeling
toegestuurd.
• Voor de vergoeding van ziekenhuiszorg heeft u altijd een verwijzing nodig van uw
huisarts of andere specialist.
• Neem altijd uw legitimatiebewijs (paspoort, identiteitskaart of rijbewijs) en uw
verzekeringspas mee bij een bezoek aan het ziekenhuis.
Meer informatie vindt u op www.zuwehofpoort.nl/kosten.
Interessante websites
Informatie over de behandeling staat op de website van het Zuwe Hofpoort
Ziekenhuis. Kijk op www.zuwehofpoort.nl en zoek op Specialismen / Oogheelkunde.
U vindt daar ook links naar de websites van patiëntenorganisaties. Voor aanvullende
informatie kunt u tevens terecht op de website van de met ons samenwerkende
Focuskliniek van het Oogziekenhuis Rotterdam: www.oogziekenhuisfocuskliniek.nl.
Bronvermelding
Deze folder is gebaseerd op informatie van Polikliniek Oogheelkunde.
Juni 2016
Zuwe Hofpoort Ziekenhuis
Polanerbaan 2
3447 GN Woerden
T 0348 42 79 11
I www.zuwehofpoort.nl