Marokkaans glaswerk (nl)

Marokkaans glaswerk: hoe het hoofd bieden aan de Chinese concurrentie?
Beldi, een bekende Marokkaanse glasblazerij, dreigde te verdwijnen toen China veel minder dure
producten op haar lokale markt aanbood. Beldi kroop uit het dal door zich te richten op een
westers cliënteel van bemiddelde toeristen en door een vennootschap aan te gaan met een
productieatelier dat belang hecht aan billijke handel.
Bij vele Marokkanen klinken de glazen van de populaire glasblazerij Beldi even bekend in de oren
als de glazen van Pyrex bij de Franse veertigers. Decennialang bood dit traditionele atelier glazen
aan tegen lagen prijzen, dit voornamelijk op de Marokkaanse markt. Het bedrijf heeft altijd glasblazers
in dienst gehad en gebruikt gerecycleerd glas als grondstof. Het aanbod is gericht op traditionele
producten, in het bijzonder theeglaasjes.
De daling van de douanetarieven, hetgeen leidde tot de import van producten tegen een lage prijs,
bracht de concurrentiepositie van dit Marokkaanse atelier in gevaar en werkte het faillissement van
vele andere minder prestigieuze bedrijven in de hand. Door de sterke concurrentie van Chinese
producten begonnen de bestuurders van Beldi zich vragen te stellen bij het voortbestaan van het
bedrijf op middenlange termijn. De traditionele positie van Beldi leverde haar in feite een sterk imago
op in de ogen van het doelpubliek van de Chinese importproducten, terwijl de trouwe, welgestelde
klanten hun oog lieten vallen op westerse producten, ten nadele van de glazen.
Om de activiteit een nieuwe impuls te geven, moest men bijgevolg nieuwe markten veroveren. De
toeristische aantrekkingskracht van bepaalde steden zoals Marrakech en meerbepaald het feit dat de
oude stad zich toespitst op welgestelde toeristen heeft ervoor gezorgd dat Beldi de aandacht van het
westers cliënteel wist te wekken voor de imperfecties die eigen zijn aan de ambachtelijke productie.
Daardoor wist Beldi opnieuw een plaats te veroveren op de minder prijsgevoelige markten, waarbij
men kon rekenen op het constante succes van oosterse tendensen binnen de wereld van de mode
en de decoratie.
Nog creatiever...
De eigenheid en de geschiedenis van de Beldi glazen waren eveneens een bron van inspiratie voor
andere initiatieven. Zo kwam de Nederlandse fabrikante Dorine Herbecq, die zich opnieuw in Marokko
gevestigd heeft, op het idee om een atelier te starten voor schildering op glas en porselein nadat de
moeilijkheden van Beldi haar ter ore kwamen. Ze had een opleiding voor schildering op porselein
genoten en wilde het behoud van ambachtelijke beroepen combineren met de oprichting van een
sociaal atelier. In 2003 richtte ze dan ook BELDINE op.
In eerste instantie paste de fabrikante de techniek van schildering op porselein aan aan die van het
glas en zo ontwierp ze verschillende collecties voor verscheidene soorten klanten. Ze kende
onmiddellijk succes. Haar atelier is gelegen in het dorp Tameslohte op zo’n vijftien kilometer van
Marrakech en heeft momenteel 7 arbeiders in dienst. Ze slijt haar producten zowel bij een cliënteel
van hotelgasten als in de chique boetieks van Parijs, Brussel of Madrid. Dankzij de kwaliteit van
haar creaties en haar producten is ze regelmatig te zien in de belangrijkste decoratiemagazines. Op
die manier krijgt Beldi door het werk van deze fabrikante bijkomende naambekendheid.
Een sociaal atelier
Bovendien heeft het atelier BELDINE ook een sociale dimensie. Dorine Herbecqs missie was om een
activiteit te starten die Marokkaanse vrouwen aan een baan kon helpen. Marokkaanse vrouwen zijn
inderdaad veel vaker het slachtoffer van werkloosheid dan mannen, voornamelijk omdat ze minder
geletterd zijn. ‘Ik ben zelf het meest verbaasd over de snelle ontwikkeling van onze activiteit’, zegt
Dorine Herbecq enthousiast. ‘Het atelier heeft al 7 personen voltijds in dienst. In de nabije toekomst
worden dat er 10,... dat betekent zodra we de tijd hebben om andere personen op te leiden en op
voorwaarde dat de andere arbeiders ermee akkoord gaan’ vervolgt ze. De omvang van BELDINE stelt
Dorine in staat een participerend bestuur te voeren tegenover haar werknemers. Zo betrekt de
zakenvoerster het voltallige personeel wanneer er een belangrijke beslissing genomen moet worden,
zoals het aanwerven van nieuwe arbeiders. Ook de beslissing om overuren te werken wordt in
groepsverband genomen. Deze uren worden uiteraard betaald. Het atelier biedt onder andere lessen
Frans en lezen-schrijven in Arabisch aan aan haar werknemers en aan andere vrouwen uit het dorp.
De glasblazerij Beldi, de laatste overlevende binnen de populaire sector van de glasblazerij in
Marokko, is erin geslaagd het hoofd te bieden aan de concurrentie van ingevoerde producten dankzij
een voorbeeldige omschakeling. Het gaat hier echter om een model dat zich niet snel opnieuw zal
voordoen.
Artikel van Pierre Marie Coupry op www.novethic.fr 2004