Recent onderzoek kanker, sport en bewegen

Recent onderzoek kanker, sport en bewegen Woensdag 4 februari was het Wereldkankerdag. Op die dag wordt jaarlijks wereldwijd aandacht gevraagd voor de preventie, de detectie en de behandeling van kanker. Sport en beweging kunnen bij preventie en behandeling een belangrijke rol spelen. Dat wisten we al, maar dat komt opnieuw aan de orde in twee recente Nederlandse onderzoeken op het gebied van kanker. NISB zet beide onderzoeken naar aanleiding van Wereldkankerdag nog even nadrukkelijk in de schijnwerper. Wereldkankerdag is een initiatief van de ​
Union For International Cancer Control (UICC)​
, bedoeld om wereldwijd het bewustzijn rondom kanker te vergroten. Daarbij gaat het erom preventie, detectie en behandelingen aan te moedigen, maar ook om het belang van een goede kwaliteit van leven voor mensen met kanker te onderstrepen. ​
In Nederland​
gaven elf organisaties op het gebied van onderzoek, medische en psycho­oncologische zorg invulling aan Wereldkankerdag. Invloed leefstijlfactoren op kanker Het belang van een gezonde leefstijl voor de preventie van kanker bleek in december uit een onderzoeksrapport van TNO. In opdracht van KWF Kankerbestrijding berekende het kennisinstituut voor het eerst in de geschiedenis wat verschillende leefstijlfactoren in de Nederlandse situatie bijdragen aan het krijgen van kanker. Grove conclusie: ruim 30% van de nieuwe kankergevallen in ons land is te wijten aan een minder gezonde levensstijl en valt in principe dus te voorkomen. In Nederland is jaarlijks sprake van 100.000 nieuwe gevallen van kanker bij volwassenen boven de 20 jaar en overlijden 44.000 mensen aan de ziekte. Wat betreft leefstijlfactoren vormt roken het grootste risico: 19.000 van de nieuwe gevallen (19%) en 12.000 sterfgevallen (bijna 28%) worden hierdoor veroorzaakt. Andere leefstijlfactoren waarvan wetenschappelijk is bewezen dat ze bijdragen aan het ontstaan van kanker zijn: minder gezonde voeding (9.500 nieuwe patiënten), overgewicht (3.600), alcoholconsumptie (2.900), gebrek aan beweging (2.100) en zonnen (geen concreet getal). KWF Kankerbestrijding gebruikt deze cijfers om het Nederlandse publiek op een juiste wijze te informeren en aan te zetten tot een gezondere levensstijl. Niet roken is het belangrijkste advies, maar ook ​
gezondere voeding, minder alcohol en meer beweging krijgen de aandacht. Opname leefstijlcoaching in basiszorgverzekering Bij de start van de publieksvoorlichting in december 2014 besteedde Sport & Strategie Online aandacht aan het onderzoek van TNO en vroeg daarbij om een reactie van NISB­adviseur Toine de Wert. ‘Geen leuke getallen, maar wel een duidelijke boodschap en een extra reden om leefstijlcoaching op te nemen in de basiszorgverzekering’, vond hij. Wat betreft dat laatste mislukte een eerste poging met de BeweegKuur, maar inmiddels biedt een proef van zorgverzekeraars CZ en VGZ in drie gemeenten nieuw perspectief. ● ‘Meer kans op kanker door onvoldoende beweging’ Artikel van Tessa de Wekker voor Sport & Strategie Online, 24 december 2014 ● ‘​
Verklein jouw kans op kanker​
’ Factsheet met de risicofactoren voor kanker t.b.v. publieksvoorlichting KWF Kankerbestrijding ● ‘De bijdrage van leefstijlfactoren aan de incidentie van en de sterfte aan kanker in Nederland’ TNO­rapport, mei 2014 Betekenis sport voor vrouwen met borstkanker Sport en bewegen zijn niet alleen van belang bij de preventie van kanker, maar worden ook ingezet ten behoeve van het herstel en de kwaliteit van leven van (ex­)kankerpatiënten. In Nederland gebeurt dat onder meer binnen het oncologische revalidatieprogramma ‘​
Herstel & Balans​
’ en zijn er patiënteninitiatieven zoals B­actief​
. Interessant in dit verband is een kwantitatieve studie van het VU Medisch Centrum en het Mulier Instituut naar de ervaringen met sport en bewegen van 104 vrouwen met borstkanker. De studie maakt deel uit van het bredere onderzoeksproject ‘Sport in Tijden van Ziekte’. Dat verzamelt ook de ervaringen van mensen met andere chronische ziekten (diabetes, HIV en depressie). De kwantitatieve rapportage ‘Borstkanker’ verscheen eind januari. Conclusie: sport en bewegen ondersteunen het proces van herstel en acceptatie, zowel medisch­fysiek (bijvoorbeeld conditioneel), als psychosociaal (afleiding, plezier, sociaal contact, zingeving). Naast deze positieve ervaringen kampt een aantal vrouwen echter ook met bepaalde verliesaspecten. Zij voelen zich belemmerd om te sporten (lichamelijke beperkingen, emotionele veranderingen), ze vinden het eng of ze voelen zich schuldig dat ze niet zo sportief zijn. Aanbeveling voor de zorgverlening: besteed vooral meer aandacht aan de vrouwen voor wie sport en bewegen niet vanzelfsprekend is (ouderen, lage sociaal economische status, migranten), aan vrouwen die hun gezondheid als slecht ervaren en aan vrouwen die met verliesaspecten kampen. Deze drie groepen zouden baat hebben bij een langduriger persoonlijke begeleiding als zij bewegen en sport (opnieuw) willen oppakken. Meer over ‘Sport in Tijden van Ziekte’ Naast kwantitatieve studies worden binnen ‘Sport in Tijden van Ziekte’ ook kwalitatieve studies uitgevoerd. Daarin gaan de onderzoekers specifieker in op persoonlijke verhalen van mensen met een chronische ziekte, maar ook op die van de professionals die hun daarbij begeleiden. Het totale onderzoeksproject wordt gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Namens NISB is Marian ter Haar lid van de begeleidingscommissie van het onderzoeksproject. Dit najaar worden de resultaten van het project voor een breder publiek gepresenteerd, tijdens een NISB Kenniscafé Live! ●
●
●
Sport in Tijden van Ziekte – Kwantitatieve rapportage borstkanker' Mulier Instituut, december 2014 ‘Verhalen over sport en ziekte. Borstkankerpatiënten en hun paramedische professionals’ Mulier Instituut, april 2013 Website onderzoeksproject Sport in Tijden van Ziekte Contactpersoon NISB: Marian ter Haar [email protected]​
, 06­21649577 [Auteur: Nelleke Naaktgeboren] [NISB, 5 februari 2015]