NIV for COPD patients

Achtergrondinformatie
Ook eerste MRI-scanner in Nederland kwam van Philips
Op de ontwikkel- en assemblagelocatie van Philips in Best werd 31 jaar geleden
gewerkt aan de allereerste MRI-scanner van Nederland. De productieversie werd in
1983 aan het Leids Universitair Medisch Centrum geleverd, die daarmee als eerste
ziekenhuis in Nederland de primeur in huis haalde. Drie decennia van innovatie
volgden waarin de toepassing van MRI een enorme ontwikkeling doormaakte.
De allereerste MRI-scanner die Philips ontwikkelde, de Gyroscan R, was maarliefst
twintig keer minder krachtig dan de huidige generatie. Niettemin wist hij
wetenschappers te verbazen met zijn vermogen om de ongekende wereld van detail
van het menselijk lichaam te onthullen. “Met zijn veldsterkte en omvang was dit
destijds de krachtigste “whole body” magneet ter wereld,” zegt Sjef Gulpers, MRIspecialist bij Philips.
Koosnaam “Proton”
De Philips-ingenieurs en -wetenschappers noemden het allereerste prototype
liefkozend “Proton”. De techniek van MRI is namelijk gebaseerd op een klein deeltje
in de kern van het waterstofatoom, waaruit het menselijk lichaam voor 63% bestaat.
Dat deeltje is uitermate gevoelig voor de magnetische velden waarvan MRI gebruik
maakt. Door de snelle schakeling van een radiofrequent signaal in het magneetveld,
nemen de protonen een ander energieniveau aan. Dit energieniveau bevat informatie
over de plaats en de eigenschappen van het zachte lichaamsweefsel dat hieraan
onderworpen wordt. Met deze gegevens kunnen beelden (doorsnijdingen) van het
menselijk lichaam gemaakt worden. MRI is daarom bijzonder geschikt voor het
opsporen van tumoren.
In 1981 werden voor de eerste maal in Nederland patiënten onderzocht met MRI.
Vier academische ziekenhuizen (Leiden, Utrecht, Groningen en Amsterdam) konden
gebruik maken van de medische innovatie en kwamen met hun patiënten naar Best
voor medisch onderzoek.
Naast voortdurende doorbraken op het gebied van beeldkwaliteit en snelheid is de
door Philips ontwikkelde ‘actief afgeschermde magneet’ misschien wel de grootste
innovatie geweest. De storende effecten van de magneet op zijn omgeving werden
hierdoor sterk verminderd. Nu dit probleem was opgelost, was het mogelijk om een
MRI-scanner op de bestaande diagnostische afdeling van een ziekenhuis te zetten.
Het was de eerste stap van MRI binnen het vakgebied radiologie.
Een andere belangrijke mijlpaal zette Philips eerst in 1989 maar vooral in 1993 met de
ontwikkeling van de ‘compacte magneet’. Eerdere magneten waren gemiddeld
ongeveer twee meter lang geweest. Patiënten verdwenen met hun hele lichaam in de
benauwende tunnel. Met de compacte magneet kwam hier een eind aan. De magneet
werd aanzienlijk korter en patiënten konden in vele gevallen met hun hoofd buiten
het systeem blijven, indien dit niet het lichaamsdeel was dat onderzocht moest
worden. Met de komst van de compacte magneet maakte de patiëntervaring een grote
verbetering door.
Over de jaren is veel tijd en geld besteed aan het sneller en universeler maken de MRI
scanner. Daar waar het in het begin niet abnormaal was om één tot anderhalf uur in
een scanner te moeten liggen voor een beperkt hoofdonderzoek gebeurt dat nu in
luttele minuten. Bovendien is de MRI-techniek tegenwoordig zeer breed inzetbaar. In
de beginjaren was het uitsluitend geschikt voor hersenonderzoek, tegenwoordig zijn
alleen de longen nog taboe voor de MRI-scanner.
Een grote bijdrage aan de enorme reductie in onderzoektijd werd geleverd door de in
2000 door Philips geïntroduceerde scantechniek SENSE, de “moeder” van alle
paralelle beeldvormende technieken.
Ook in het patiëntvriendelijker maken van de MRI-scan is door Philips veel tijd en
geld geïnvesteerd. Naast de reeds genoemde compacte magneten, werd in 2004 het
eerste hoogveld open systeem geleverd. Omdat de patient in alle richtingen naar
buiten kan kijken kreeg het de toepasselijke naam Panorama 1.0T. Daarnaast
introduceerde Philips enkele jaren terug ‘Ambient Experience’ waarbij de directe
omgeving van de scanner door de patiënt naar eigen smaak kan worden aangepast
met als doel de spanning weg te nemen die komt kijken bij medisch onderzoek.
Het bieden van positieve afleiding is niet enkel rustgevend voor patiënten, een kalme
patiënt vereenvoudigt ook het werk van de specialisten
Nobelprijswinnaars
De uitvinders van de MRI techniek kwamen niet uit de medische industrie maar uit
de academische wereld. Onder hen waren twee toekomstige Nobelprijswinnaars. De
Amerikaan Paul Christian Lauterbur (Stoneybrook University, USA) en Brit Sir Peter
Mansfield (Nottingham University, UK). Zij kregen in 2003 de Nobelprijs voor de
Fysiologie of Geneeskunde voor hun bijdrage aan de ontwikkeling van MRI en de
betekenis van MRI voor de medische wereld.
Andere wetenswaardigheden
De toepassing van magnetische resonantie voor het maken van beelden stamt
oorspronkelijk uit het laboratorium. Reeds vanaf 1946 werd de techniek gebruikt
voor uitvoeren van chemische analyses. Die eerste labversie was niet groot. Er paste
misschien net een vinger in de magneet.
Met MRI werd in 1987 voor het eerst inzichtelijk gemaakt wat het effect van alcohol
is op het menselijk brein. Men kon duidelijk aantonen dat de zuurgraad in de
hersenen veranderde na het nuttigen van alcohol.
#### EINDE ####