7. Producten - TU Delft Medewerkers

Producten
100
10
1
Honingproductie in 2005 getoond als
percentage van de grootste producent
(China - 298.000 ton)
3
1
2
Honing
Als de cel vol is wordt ie afgesloten met een dekseltje.
Honing is een voedingssupplement dat voor zo’n 80% uit
Het maken van was kost bijen veel energie en tijd.
de suikers fructose en glucose bestaat. De voedingswaarde
Imkers gebruiken daarom kunstraat van was of
ervan is niet meer of minder dan van riet- of bietsuiker
kunststof waarin de honingraatstructuur al voorgedrukt
en de werking ervan op mensen met diabetes is niet
is zodat de bijen zich maximaal bezig kunnen houden
anders dan die van gewone suiker. Behalve deze suikers
met nuttiger zaken. Bijenwas wordt gebruikt om
bevat honing water waardoor het enigszins vloeibaar is.
kaarsen van te maken, als boenwas, als glansmiddel
En, ook nog zo’n 3% bijzondere bestanddelen die maken
voor drop en in cosmetische preparaten. Ook wordt de
dat honing al duizenden jaren lang als een heel bijzonder
was gebruikt in de encaustiek, een speciale, zeer oude
product wordt gezien. Niet alleen door z’n voortreffelijke
tak van de schilderkunst. Geschilderd wordt op houten
smaak maar ook door z’n antibiotische werking.
panelen met verf die bestaat uit bijenwas, hars en
een pigment. De techniek is zeer duurzaam, getuige
Antibiotica
de Egyptische Fayoum-portretten uit het begin van
Er is een aantal oorzaken waardoor honing remmend
van onze jaartelling. Ook wordt bijenwas gebruikt om
werkt op bacteriën en schimmels. Allereerst door z’n hoge
onderdelen van het drijfwerk van de oude windmolens
suikergehalte waardoor ziektekiemen worden geabsorbeerd
te smeren.
en door z’n lage zuurgraad, die nadelig is voor de
vermenigvuldiging van bacteriën. Daarnaast, doordat onder
Koninginnegelei
inwerking van een enzym in de voedersapklieren van de
Dit is een hoogwaardig voedsel voor koninginnen en
bijen, glucose wordt omgezet in het bacterieremmende
aanstaande koninginnen. Het wordt geproduceerd door
waterstofperoxide. Zo’n bacterieremmende stof wordt een
voedsterbijen en heeft een hoger suikergehalte en een
‘inhibine’ genoemd. Naast waterstofperoxide zijn er in
andere vitaminensamenstelling dan het voedersap
honing nog meer inhibines, voor een deel afkomstig uit de
voor andere larven en bijen. Het wordt voor menselijke
planten waarop bijen fourageren. Andere inhibines worden
consumptie aangeboden in pure vorm, als capsules
door de bijen zelf tijdens het honingmaken toegevoegd.
of als een bijmenging (5%) in gewone honing. Het is
Een honingsoort die geroemd wordt om z’n antibiotische
een product waaraan allerlei vitaliserende kwaliteiten
kwaliteit is de manukahoning die bijen winnen uit de nectar
worden toegeschreven.
4
van het manukaboompje, Leptospermum scoparium, van
9
oorsprong uit Nieuw-Zeeland en Zuid-Australië. Deze
Propolis
honing wordt wel gebruikt voor het behandelen van
Dit is een mengsel van een groot aantal natuurlijke
wondinfecties.
stoffen: harsen, etherische oliën, was, pollen en
sporen van stoffen met een antibiotische werking.
Honingsoorten
Bijen verzamelen de hars uit de knoppen van allerlei
De omvang van het honingsortiment en afgeleide producten
bomen: berk, populier, eik, wilg, els en kastanje. Met
is gigantisch. Honing in allerlei soorten. Naar oorsprong:
hun kaken verwerken ze deze tot een kleverig goedje.
bloemenhoning, nectarhoning, honingdauwhoning. Naar
Ze gebruiken het om kieren en gaten in het nest te
presentatie: raathoning, slingerhoning. Naar bloemsoort:
dichten en om vreemde voorwerpen en ziektehaarden
lindehoning, lavendelhoning, rozenhoning, klaverhoning,
in te kapselen. In het oude Egypte en Griekenland
heidehoning. Koudgeslingerde honing wil zeggen dat de
werd het al gebruikt ter behandeling van wonden en
honing niet verontreinigd is met was doordat het slingeren
vele ziektes. En ook nu nog wordt er een heilzame
bij kamertemperatuur plaatsvindt. Bakkershoning moet
werking bij allerlei kwalen aan toegedicht.
5
volgens de Warenwet onder die naam aangeboden
worden en heeft soms een vreemde smaak of kleur. De
Bijengif
wereldproductie van honing is ruim een miljoen ton.
Dit is een afbraakproduct van polleneiwit dat in de
Bedenk dan ‘ns dat een zomerbij in haar werkzame leven
gifklier van de bij gevormd wordt. Als het diëet van de
van ongeveer 6 weken een halve gram honing inbrengt.
bij geen pollen bevat, produceert de bij geen gif. Dit is
het geval bij heel jonge en bij heel oude bijen. Bijengif
8
Was
werkt heftig in op het menselijk lichaam. Onder andere
Met klieren aan hun achterlijf maken 12 tot 18 dagen oude
op de bloedsomloop - verlaging van de bloeddruk -
werksterbijen was, waarmee ze de honingraat bouwen.
en op het zenuwstelsel. Bijengif wordt gepropageerd
In de zeshoekige cellen van deze raat legt de koningin
als een probaat middel tegen allerlei kwalen. Een
haar eitjes. De eitjes groeien uit tot larven die vervolgens
gefundeerd bewijs voor dergelijke claims ontbreekt
verpoppen, waarna de jonge bij verschijnt. In andere van
veelal. Wel is het zo dat er serieus onderzoek
die cellen slaan de werksters stuifmeel en honing op.
wordt gedaan naar de effectiviteit van apitherapie
6
(bijensteektherapie) ter bestrijding van onder andere
multiple sclerose.
Stuifmeel
Met een vernuftig apparaat, een zogenaamde
‘stuifmeelval’, kunnen bijen ontdaan worden van
het stuifmeel waarmee ze na een fouragevlucht
terugkeren in het nest; stuifmeel dat eigenlijk bedoeld
is als voedsel voor het volk. Ook stuifmeel wordt
1.
Wereldproductie van honing in 2005. De grootste producent is
China met een productie van 298.000 ton. De productie-omvang
van de overige regio’s is aangegeven als een percentage daarvan.
Bron: Wikipedia.
2. Het drijfwerk van deze korenmolen, de kammen en de staven,
wordt gesmeerd, gewassen, met bijenwas. Molen De Hoop in Garderen.
Auteur: Jan Bakker, Wikipedia.
3. Machinaal vervaardigde kunstraten van bijenwas (diameter: 5 - 6 mm).
Auteur: Algont from nl, Wikipedia.
4. Aesculus hippocastaneum, paardekastanje.
Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé Flora von Deutschland, Österreich
und der Schweiz 1885. Bron: Wikipedia.
voor mensen geafficheerd dat bij gedoseerde inname
5. Aesculus hippocastanum, paardekastanje, knop eind januari.
Een bestanddeel van propolis is hars van de knoppen van planten,
onder andere van de paardekastanje. Auteur: Rasbak, Wikipedia.
aan de gezondheid kan bijdragen.
6. Propolis. Wordt door bijen gebruikt om de kieren in hun nest te dichten.
Auteur: Edukas, Wikipedia.
commerciëel als een hoogwaardig voedingssupplement
7. Leptospermum scoparium, manuka.
Van de nectar van deze plant maken de bijen de befaamde
manukahoning. Auteur: Kenpei, Wikipedia.
7
TU Delft
8.
Afbeelding door een onbekende meester uit de Tacuinum Sanitatis,
een Middeleuws handboek over gezondheid en welzijn, gebaseerd
op een 11de eeuwse Arabische medische verhandeling door Ibn
Butlan uit Baghdad. Bron: Wikipedia
9.
Afbeelding van een jonge vrouw, Egypte, 3de eeuw. Dit is één van
de meer dan 1000 Fayoum-portretten, ontdekt aan het eind van
de 19de eeuw. Ze werden aan overledenen meegegeven in hun
graf. Bij de gebruikte schildertechniek, encaustiek genaamd,
worden pigmenten gemengd met bijenwas. Bron: Wikipedia.