ORDENING samenvatting • BACTERIEN Waar zijn ze? • Hoe groot zijn ze? • Hoeveel cellen? • Hoe zijn ze opgebouwd? • Wat doen ze? WAAR ZIJN ZE? • Eten • Drinken • Lichaam • Overal HOE GROOT ZIJN ZE? • Micro. • Kleiner dan puntje pen. • Alleen met microscoop te zien. HOEVEEL CELLEN/HOE ZIJN ZE OPGEBOUWD? • Celwand • Celmembraam • Celkern --Ja --Ja --Nee WAT DOEN ZE? • Schadelijke bacterien? • Nuttige bacterien? WAT DOEN ZE/HOE PLANTEN ZE VOORT? • Deling • Opruimers HOE IS EEN SCHIMMEL OPGEBOUWD? Celwand Celinhoud Zonder bladgroen korrels Celkern Sporen Schimmels zijn opgebouwd uit lange dunne draden Schimmeldraden 600x vergroot VOORPLANTING VAN SCHIMMELS. Nope! Schimmeldraden Paddestoelen Oeh Yeah! 1. 2. 3. 4. Plaatjes van de hoed. Sporen beschermd door de hoed. Steel bestaand uit draden. Beurs onder de grond Rechts: 1. Sporen vormen 2. Sporen vrijlaten 3. Draden ontwikkelen 4. Vruchtlichaam groeit Zijn schimmels goed of slecht? Schimmels die je kan eten: Kaas Sommige paddestoelen Gist Schimmels waarvan medicijnen worden gemaakt Penicilline Giftige schimmels: Knolzwam SCHIMMEL VOEDSEL Schimmels ruimen dood organisch materiaal op! BOUW VAN DE PLANTEN Planten hebben een: • Celwand • Celkern • Bladgroenkorrels Het groene deel van de plant bevat: • Bladgroenkorrels Wat behoort allemaal tot de plantenwereld: • Planten bijv: • Kastanjeboom • Brandnetel • Wieren •Groenwier • Algen •Die je op een boom ziet. PLANTEN WORDEN INGEDEELD OP DE VOLGENDE KENMERKEN: • Stengel • Wortel • Bladeren • Voortplanting • Zaadverspreiding HIERDOOR WORDT PLANTENRIJK INGEDEELT IN: Wieren Sporenplanten Zaadplanten WIEREN EN ALGEN Wieren hebben geen: • Wortels • Stengels • Bladeren • Bloemen EENCELLIG EN TWEECELLIG Kranswier(meercellig) Boomalg(eencellig) SPORENPLANTEN Bestaan uit: • Wortels • Stengels • Bladeren Maar hebben geen: • Bloemen MOSSEN Hun sporen komen uit sporendoosjes Mosbed VARENS Varens Hebben hun sporen onderaan Het blad ZAADPLANTEN Zaadplanten hebben: • Stengels • Wortels • Bladeren • Bloemen VOORPLANTING VAN ZAADPLANTEN Zaadplanten kunnen: • Bedektzadig • Naaktzadig BEDEKTZADIG EN NAAKTZADIG Bedektzadig Naaktzadig SYMMETRIE Symmetrisch, Tweezijdig simmetrisch, veelzijdig Symmetrisch en niet symmetrisch SKELET Inktvis Gewervelden Slak Kever EENCELLIGE DIEREN - Niet symmetrisch - Geen skelet - Bestaan uit een cel - Leven in water SPONZEN - Niet symmetrisch - Skelet van hoornvezels tussen de cellen - Vast op de bodem van de zee HOLTEDIEREN - Veelzijdig symmetrisch - Vaak geen skelet - Leven in water - Vangen hun prooi met tentakels WORMEN Tweezijdig symmetrisch Geen skelet Lang en dun lichaam WEEKDIEREN Tweezijdig symmetrisch Meestal een schelp of huis als skelet GELEEDPOTIGEN - Tweezijdig symmetrisch - Pantser als skelet STEKELHUIDIGEN - Veelzijdig symmetrisch - Inwendig skelet van kalk - Huid is bedekt met stekels en knobbels - Leven op de bodem van de zee GEWERVELDEN - Tweezijdig symmetrisch - Een inwendig skelet Dierengroepen Geleedpotigen Wormen Gewervelden Stekelhuidigen Holtedieren Holtedieren •Leven in de zee •Hebben een holte in hun lichaam •Hebben geen skelet Kwal Zeeanemoon Regenwormen WORMEN •Hebben geen skelet •Lichaam is lang en dun •Leven in de grond Lintworm e.a wormen WEEKDIEREN •Hebben een week lichaam •Hebben als skelet een huisje of schelp Naaktslak Slak Mossel Nautilus STEKELHUIDIGEN •Hebben een skelet •Het skelet zit in het lichaam •Huid is bedekt met stekels of knobbels •Stekelhuidigen leven in de zee Zee ster Zee egel Zeekomkommer GELEEDPOTIGEN Blinde vlieg Spin Kever •Hebben een skelet •Het skelet zit buitenom het lichaam •Het skelet is een soort pantser •Het skelet van de poten bestaat uit leden Kameelspin INSECTEN ZIJN OOK GELEEDPOTIGEN •Insecten hebben een: •Kop •Borststuk •achterlijf Vlieg Wandelende tak Mug Bij WAT ZIJN ALLEMAAL GEWERVELDEN? •Vissen •Amfibieën •Vogels •Reptielen •Zoogdieren HUN HUID •Slijm •Veren •Schubben •Veren •Haren LICHAAMSTEMPERATUUR •Warmboedig •Koudbloedig •Verschillende manieren van opwarmen. ADEM HALEN? •Kieuwen •Longen •Door je huid? VOORPLANTEN •Eieren •Harde schaal •Leerachtige schaal •Geen schaal •Levendbarend •Mensen •Apen •Koe •Katten •Honden GEWERVELDEN VIND JE OVERAL • De lucht • Het water • Het land • Onder de grond