allochtonen en kanker

Update deskresearch ‘allochtonen en kanker’
Initiatieven in de gezondheidszorg
De stand van zaken januari 2011
In opdracht van:
Uitgevoerd door
MCA Communicatie bv
Postbus 449
3500 AK Utrecht
Tel.
(030) 231 80 00
Fax
(030) 232 11 11
[email protected]
www.mcacommunicatie.nl
Contactpersonen: Coriën Vugts
Maart 2011, 100343A.cv
Inhoudsopgave
1
Inleiding
1.1 Aanleiding en doelstelling deskresearch
1.2 Leeswijzer
2
Projecten & initiatieven
2.1 Projecten gericht op allochtonen en kanker
2.2 Projecten gericht op allochtonen en gezondheid
2.3 Bijeenkomsten/Congressen/Seminars allochtonen en kanker
2.4 Bijeenkomsten/Congressen/Seminars allochtonen en gezondheid
2.5 Cijfers m.b.t. allochtonen en kanker
5
7
20
29
32
35
3
Voorlichtingsmateriaal
3.1 Voorlichtingsmateriaal gericht op allochtonen en kanker
3.2 Praktisch gezondheidsvoorlichtingsmateriaal voor allochtonen
38
40
46
4
Organisaties
4.1 Organisaties gericht op allochtonen en kanker
4.2 Organisaties gericht op kanker met aandacht voor allochtonen
4.3 Organisaties gericht op gezondheid en allochtonen
4.4 Overige organisaties
55
57
59
60
62
5
Publicaties rondom allochtonen en kanker
66
Bijlage A
Gehanteerde zoektermen
3
3
4
69
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 2
1.
1.1
Inleiding
Aanleiding en doelstelling deskresearch
In 2009 heeft MCA Communicatie een uitgebreide deskresearch in opdracht van KWF
Kankerbestrijding verricht. Het deskresearch had als doel om de verschillende initiatieven en
projecten rondom het thema „allochtonen en kanker‟ in Nederland in kaart te brengen. Op
verzoek van KWF Kankerbestrijding heeft MCA Communicatie dit deskresearch eind 2010
geactualiseerd.
De aanleiding voor de update is dat KWF Kankerbestrijding en verschillende professionals de
behoefte hebben aan een zo compleet mogelijk beeld van de verschillende projecten en
initiatieven rondom het thema „kanker en allochtonen‟. Het deskresearch kan mogelijkerwijs
voorkomen dat organisaties (steeds) het wiel opnieuw moeten uitvinden. Tevens kan dit
naslagwerk gebruikt worden om projectvoorstel, ingediend bij KWF Kankerbestrijding, te
beoordelen op authenticiteit, relevantie en aansluiting bij reeds bestaande projecten en
initiatieven.
Doelstellingen
De doelstellingen van deze deskresearch kunnen als volgt worden samengevat:
Actualiseren van de deskresearch uit 2009 met alle relevante projecten en
initiatieven in Nederland (en in beperkte mate Vlaanderen) die raakvlakken hebben met het
thema „allochtonen en kanker‟.
De verschillende projecten en initiatieven op overzichtelijke wijze in een verslag
verwerken, zodat men snel en gemakkelijk inzicht kan verkrijgen waar men eventueel
bestaande kennis en ervaring kan vergaren.
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 3
Werkwijze
Om tot het gewenste resultaat te komen zijn de volgende stappen doorlopen:
1.
Deskresearch
2.
Selectie projecten en initiatieven
3.
Opstellen van format
4.
Verwerken gevonden resultaten in het format
Voor de deskresearch zijn 37 zoektermen (zie bijlage A) geformuleerd en ingevoerd via Google.
De zoektermen leverden vele (ook niet relevante) hits op. In eerste instantie zijn alleen projecten
opgenomen rondom allochtonen en kanker in Nederland. Op verzoek van KWF
Kankerbestrijding is daarbij eveneens gekeken naar soortgelijke projecten en initiatieven in
Vlaanderen. Daarnaast zijn, vanwege de raakvlakken met het thema „allochtonen en kanker‟, ook
projecten en initiatieven opgenomen rondom het thema „allochtonen en gezondheid‟.
Tijdens het vullen van het format werd duidelijk dat niet alle informatie via internet te
achterhalen is. De ontbrekende informatie is via telefonische interviews in kaart gebracht. De
resultaten van de deskresearch zijn voorgelegd aan drie sleutelfiguren in het veld. Zij hebben
extra informatie gegeven over enkele projecten die niet terug te vinden zijn via internet of niet
volledig beschreven zijn.
De deskresearch heeft plaats gevonden in december 2010. Voor actualisatie van deze zoektocht is
het aan te raden om in de toekomst de deskresearch te digitaliseren. Het internet biedt veel
mogelijkheden om alle projecten en initiatieven op een overzichtelijke manier te presenteren en
aan te vullen wanneer dat gewenst is.
1.2
Leeswijzer
Voor u ligt het eindresultaat van de deskresearch uitgevoerd in december 2010. Onderscheid is
gemaakt naar projecten en initiatieven specifiek gericht op allochtonen en kanker en projecten en
initiatieven gericht op allochtonen en gezondheid in het algemeen. Om de leesbaarheid van de
deskresearch te vergroten, begint ieder hoofdstuk met een puntsgewijs overzicht van de projecten
(of bijvoorbeeld voorlichtingsmateriaal). Indien de lezer geïnteresseerd is, kan deze doorbladeren
naar desbetreffende paragraaf. Daar is een korte toelichting opgenomen, deze is veelal
rechtstreeks overgenomen van de website dus de schrijfstijl en helderheid van de toelichting
variëren. Aan het einde van elke projectomschrijving staat een bronvermelding, meestal is dit een
link naar een website, waar meer informatie is te vinden.
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 4
2.
Projecten & initiatieven
In dit hoofdstuk zijn projecten en initiatieven opgenomen die betrekking hebben op allochtonen
en kanker (§2.1) of op projecten die zich richten op allochtonen en gezondheid in het algemeen
(§2.2). Het overzicht m.b.t. allochtonen en gezondheid in het algemeen is niet uitputtend, het
geeft de lezer echter wel een globaal beeld wat er gaande is in ziekenhuizen, thuiszorg e.d.
Congressen waarvan het centrale thema Allochtonen en kanker is, zijn opgenomen in §2.3. In
§2.4 staan enkele andere congressen weergegeven met aandacht voor allochtonen en gezondheid
in het algemeen. De opgenomen congressen hebben expliciet raakvlakken met het thema
„allochtonen en kanker‟. Het hoofdstuk wordt afgesloten met websites (§2.5) waarop de cijfers
(incidentie en prevalentie) van kanker onder allochtonen terug te vinden zijn.
§2.1
Projecten gericht op allochtonen en kanker
Voorlichtingsbijeenkomst (preventief)
Voorlichtingsbijeenkomst uitgelicht
(Inloop)spreekuur
Verhogen deelname allochtone vrouwen aan bevolkingsonderzoek d.m.v. inzet van Turkse en
Arabische sprekende assistentes (Project uitgelicht)
Handvatten om thema allochtonen en kanker binnen uw organisatie vorm te geven
Training allochtone vrijwilligers, voorlichtingsbijeenkomsten en spreekuren
Stimuleren van diversiteit(sbeleid) binnen patiëntenorganisaties gericht op kanker
Ontwikkeling van een Vetc-(groeps)voorlichtingsmodule en training gericht op preventie van
kanker bij allochtonen
Verbetering voorlichting over kanker aan allochtonen binnen de gemeente Nijmegen
(Project uitgelicht)
Kunsttentoonstelling Kanker in Beeld
Pilotproject (extrene) zorgconsulenten voor allochtonen met kanker
Rapport met kwaliteitscriteria voor de zorg aan allochtonen met kanker
§2.2
Projecten gericht op allochtonen en gezondheid
Voorlichters in de eigen taal en cultuur (Vect)
Zorgconsulent
Onderzoek naar communicatie met allochtone cliënten: evaluatie van een wijkgericht
gezondheidsproject in Amsterdam
Opleiding voor allochtone mantelzorgers
Inzetten van allochtone geestelijke verzorgers
Aanpakken van personeelsproblematiek in de gezondheidszorg
Telefonische hulpdienst aan allochtonen vrouwen
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 5
Suggesties om de zorg- en dienstverlening meer open te stellen voor allochtone klanten
E-hulp voor Marokkaanse jongeren bij mantelzorg
Bestaanskwaliteit van migranten met handicap of chronische ziekte verbeteren
Informatie over de rituelen en gebruiken van moslims rond de laatste levensfase
Kennis van Turkse Rotterdammers vergroten over hart- en vaat ziekten
Werving zorgpersoneel van allochtone afkomst
§2.3
Bijeenkomsten/Congressen/Seminars gericht op allochtonen en kanker
Congres „Allochtonen en kanker. Wie, doet wat?‟
Invitational Conference „Allochtonen en kanker‟
Symposium „Betere begeleiding en advisering van allochtone mensen met kanker‟
Werkconferentie „Kanker in de Rif‟
§2.4
Bijeenkomsten/Congressen/Seminars gericht op allochtonen en gezondheid
Conferentie „Medezeggenschap vanuit het perspectief van migrantenpatiënten en – cliënten
in de gezondheidszorg‟
Congres „Zorg Ziel en Zakelijkheid Zorgen voor morgen‟
Congres „Laaggeletterdheid en kanker‟
Expertmeeting „Zorg voor en door allochtonen‟
Conferentie „Meedoen, meedenken, meebeslissen. Participatie van allochtonen in
gezondheidsbevordering‟
Lezing „Diversiteit als kans‟
§2.5
Cijfers m.b.t. allochtonen en kanker
Allochtonen en kanker: Sociaal-culturele en epidemiologische aspecten (KWF
Kankerbestrijding)
Algemene cijfers over kanker (IKCNET)
Algemene cijfers over kanker (Wereld Kanker Onderzoek)
Cijfers over kanker (CBS)
Cijfers over kanker (RIVM)
Vier keer zoveel borstkanker in Nederland (WCRF)
Internationale cijfers over kanker (IARC)
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 6
§2.1 Projecten gericht op allochtonen en kanker
PROJECT
TITEL
DOEL
OMSCHRIJVING
INITIATIEFNEMERS
Voorlichtingsbijeenkomsten
Voorlichtingsbijeenkomst (preventief)
Bereiken en bespreekbaar maken van kanker onder allochtonen
Een voorlichtingsbijeenkomst wordt vaak gehouden voor een groep
mensen. De omvang varieert van 10 tot 200 mensen (met of zonder
kanker). De opzet van de bijeenkomst is vaak dat een medisch specialist
aanwezig is die op een heldere manier uitlegt hoe kanker wordt ontdekt en
welke behandelmethodes er zijn. Daarnaast is een deskundige aanwezig
die goed inzicht /kennis heeft van het onderwerp kanker en allochtonen in
het algemeen. Veel van de voorlichtingsbijeenkomsten worden gegeven
door medewerkers van stichting Mammarosa of stichting Allochtonen
Kanker (zie § 4.1. voor een beschrijving van deze organisaties). De
voorlichting wordt soms gegeven in een ziekenhuis, maar ook vaak in
buurthuizen en bij zelforganisaties.
Onder andere onderstaande organisaties hebben een
voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd met betrekking tot allochtonen en
kanker:
De Hobbel (in Den Haag). Voorlichting over borstkanker.
Scholengemeenschap City College (in Den Haag). Voorlichting over
borstkanker.
Buurthuis De Oase i.s.m. Kariboe Bibi(in Den Haag). Voorlichting
over borstkanker.
Stichting Meredia (in Schiedam). Voorlichting over borstkanker.
Martha Kerk (in Den Haag). Voorlichting over borstkanker aan
Ghaneze vrouwen.
Alysis Zorggroep Ziekenhuis Rijnstate (in Arnhem). Voorlichting
over prostaatkanker.
Vereniging van Turkse vrouwen ATKB (in Amsterdam). Voorlichting
over borstkanker.
Inloophuis ADAMAS (in Nieuw Vennep). Lezing over
communicatieproblemen.
Multiculturele Vrouwencentrum (in Cuijk). Voorlichting over
borstkanker.
Inloophuis Parkhuys (in Almere). Lezing over SAK en
communicatieproblemen.
Zorgbelang Oud-west (in Amsterdam). Lezing over SAK en
palliatieve zorg.
Vluchtelingenwerk (in Lekkerkerk). Voorlichting over kanker.
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 7
Stichting Hertogenwijk (in Tiel). Voorlichting over borst en
gynaecologische kanker.
Versa welzijn/Mantelzorg Hilversum (in Hilversum). Voorlichting
over borstkanker en mantelzog.
AMC (in Amsterdam). Lezing over SAK en communicatieproblemen.
Vrouwengroep Betondorp (in Amsterdam). Voorlichting over
borstkanker.
Stichting Mooi (in Den Haag). Voorlichting over borstkanker.
Periode onbekend tot en met heden.
JAAR
MEER INFO
http://www.scp.nfk.nl/over_prostaatkanker/scp_artikelen_over
_prostaatkanker/_pid/content1/_rp_content1_elementId/1_128894
http://www.ivcsafina.nl/index.php?menuid=1
http://www.stichtingak.nl/voorlichtingen
http://www.mammarosa.nl/agenda.htm
Voorlichtingsbijeenkomst uitgelicht
PROJECT
TITEL
DOEL
OMSCHRIJVING
INITIATIEFNEMERS
JAAR
MEER INFO
Voorlichtingsbijeenkomst in eigen taal m.b.t. bevolkingsonderzoek
baarmoederhalskanker
Voorlichting voor en door migranten in Rotterdam
Via voorlichtingsbijeenkomst in eigen taal een grotere opkomst bij het
bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker onder allochtone vrouwen
generen.
Vanwege de geringe opkomst van Turkse en Marokkaanse vrouwen bij het
bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker heeft de GGD Rotterdam in
2000 besloten voorlichting in de eigen taal te organiseren. Of familieleden
of vrienden begeleiden de vrouwen, zodat diegenen die de Nederlandse
taal niet spreken geholpen worden door hun eigen landgenoten. In drie
buurtcentra in Rotterdam zijn voorlichtingsbijeenkomsten door de GGD
georganiseerd. Het aantal vrouwen dat een uitstrijkje liet maken was
beduidend hoger dan voorheen. Daarop voortbordurend is het plan
ontstaan om voorlichting te geven in samenwerking met een aantal
huisartsen.
GGD Rotterdam
2000
GGD Rotterdam (F.A.F. Kreuger, M. Kok, H. Sarink, J. Bleeker)
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 8
PROJECT
(Inloop) spreekuur
TITEL
(Inloop) spreekuur
DOEL
De zorg meer toegankelijk maken voor allochtonen (en hun naasten) met kanker
en hun kennis over de gezondheidszorg vergroten.
OMSCHRIJVING
Een (inloop)spreekuur kan voor sommige allochtone patiënten de drempel
verlagen om een beroep te doen op zorg en begeleiding. De allochtone
medewerker die het spreekuur veelal leidt, geeft informatie bijvoorbeeld over
kanker en de behandelmethode met als doel de kennis van allochtonen rondom dit
thema te vergroten. Patiënten en hun familie kunnen ook via het inloopspreekuur
in contact gebracht worden met lotgenoten uit dezelfde cultuur. De spreekuren
zijn op een vaste dag en tijdstip. Gedurende circa 2 uur kunnen patiënten (en
familie) binnenlopen. Een afspraak maken is meestal niet nodig. De spreekuren
worden geleid door bijvoorbeeld een Vect (zie paragraaf 2.2), een allochtone
zorgconsulent, een medewerker van Stichting Mammarosa of Stichting
Allochtonen en Kanker.
INITIATIEFNEMERS Onder andere onderstaande organisaties hebben (in samenwerking met Stichting
Mammarosa of Stichting Allochtonen en Kanker een inloopspreekuur voor
allochtonen:
Integraal Kankercentrum Oost (IKO) (in Nijmegen).
Gezondheidscentrum Nieuw Schilderswijk (in Den Haag).
Instituut Verbeeten (in Tilburg, Breda).
Het Ingeborg Douwes Centrum (IDC) (in Amsterdam).
Helen Dowling Instituut (HDI) (in Utrecht).
Stichting Honingraad (in Breda).
Maasstad Ziekenhuis (in Rotterdam).
Laurens Cadenza (in Rotterdam).
Inloopspreekuur Amsterdam (in Amsterdam).
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (in Amsterdam).
Stichting Allochtonen en Kanker (in Amsterdam).
Gezondheidscentrum De Rubenshoek (in Den Haag).
JAAR
Onbekend
MEER INFO
is bijvoorbeeld te vinden op
http://www.laurens.nl/nieuws/2010/04/inloopspreekuur-voor-allochtonen-metkanker
http://www.olvg.nl/over_het_olvg/nieuws_en_persberichten/
archief_nieuws_en_persberichten/archief_2009/inloopuren_patientenverenigingen
http://www.honingraad.nl/index.php?option=com_
content&view=article&id=50:activiteiten&catid=37:activiteiten&Itemid=68
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 9
Project uitgelicht
TITEL
DOEL
OMSCHRIJVING
Opkomstbevorderende maatregelen/uitstrijkcentrum “Den Haag”
Vanaf de start van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker (bvo
bmhk), blijft de opkomst van het grote stedengebied Den Haag, achter bij
de gemiddelde opkomst in de regio West. Met deze pilot wilden de
initiatiefnemers komen tot een verhoging van de opkomst tot minimaal het
regiogemiddelde van 65%, uiterlijk in het jaar 2008. Als uitgangspunt
hebben zij het totale aantal uit te nodigen vrouwen in deze gebieden nl.
8200. Concreet zijn de doelen:
- Vergroten van de bekendheid van het uitstrijkcentrum in Haagse
achterstandswijken.
- Het opstellen van opkomstbevorderende maatregelen in Den Haag.
- Voorlichting geven over het bvo bmhk in Den Haag.
Om deze doelstelling te halen is er voor gekozen om een (nieuw)
uitstrijkcentrum in een huisartsenpraktijk op te starten. In het
uitstrijkcentrum zullen de uitstrijkjes gemaakt worden door Arabische
sprekende en Turkse assistentes.
Het project richt zich op allochtone Haagse vrouwen, huisartsen in Den
Haag en intermediairs (allochtone vrouwenorganisaties, medewerkers
infolijn) en VETC’ers van de GGD Den Haag.
Kernactiviteiten
Er is een businessplan, met een gedetailleerde begroting en
communicatieplan opgesteld.
Het nieuwe uitstrijkcentrum bij de huisartsenpraktijk is ingericht.
De allochtone (huisarts)assistentes zijn (bij)geschoold.
Het op te starten uitstrijkcentrum is opgenomen in op de lijst met
vervangende huisartsen in Den Haag
Er is een brief gestuurd naar de huisartsen waarin de opening
van het uitstrijkcentrum wordt aangekondigd.
Er is een brief/uitnodiging in het Turks en Arabisch naar
vrouwen uit diverse huisartsen praktijken gestuurd.
Aan Marokkaanse en Turkse vrouwenverenigingen in Den Haag
is een mailing gestuurd waarin het bevolkingsonderzoek werd
toegelicht en waarin de mogelijkheid van het uitstrijkcentrum
wordt genoemd. Tevens zijn er meertalige folders meegestuurd
voor verspreiding mee gestuurd.
Om nog meer bekendheid te creëren is er een oproep geplaatst in
de digitale muurkrant. De ‘digitale muurkrant’ bestaat uit 6
digitale schermen in Schilderswijk. Op het scherm verschijnen per
15 minuten 30 berichten bestaande uit 100 woorden.
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 10
Maar ook is er informatie opgenomen op de website en
nieuwsbrief van SBBW* en Lijn1.
Allochtonenvoorlichting (VETC’ers) zijn geïnformeerd over het
uitstrijkcentrum. Eveneens zijn er kaartjes gemaakt (in het Turks
en Arabisch) met daarop het telefoonnummer van het
uitstrijkcentrum zodat de vrouwen een afspraak konden maken. De
kaartjes werden aan het einde van een voorlichtingsbijeenkomst
uitgedeeld.
Aan het einde van het project zijn er terugkoppelingrapportages
naar de huisartsen gestuurd. In de rapportage is aangegeven
hoeveel vrouwen er door de huisarts zijn opgeroepen en hoeveel
vrouwen er daadwerkelijk een uitstrijkje hebben laten maken. Zo
kon de huisarts zien wat het opkomstpercentage van zijn/haar
praktijk was.
* SBBW als stichting bestaat niet meer en valt nu onder Bevolkingsonderzoek Zuid-West (bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker)
INITIATIEFNEMERS
JAAR
TIPS
MEER INFO
Resultaten
Het streven van de pilot was dat er vergeleken met 2005/2006 750 vrouwen
meer een uitstrijkje kwamen maken. In de Hindoestaanse doelgroep 100 en
in de islamitische doelgroep 650. In het tweede deel van de pilot was het
streven om 1.500 vrouwen te bereiken, (200 vrouwen van Hindoestaanse
afkomst en 1300 met islamitische achtergrond). Deze streefcijfers zijn niet
gehaald. In het uitstrijkcentrum van huisarts Y. Baskaya zijn in 2007 en
2008 totaal 1270 vrouwen uitgestreken. Geconcludeerd kan worden dat het
uitstrijkcentrum niet heeft geleid tot een hogere opkomst maar wel heeft
voorzien in een ‘vangnetfunctie’. In 2009 is het centrum dan ook gesloten.
Stichting Lijn 1 in Den Haag, voormalig Stichting SBBW in Leiden, en het
destijds nog op te starten uitstrijkcentrum van huisarts Y. Baskaya in Den
Haag.
projectperiode 2007 – 2008
Een gedegen businessplan geeft duidelijk weer welke activiteiten er door
wie gedaan moeten worden;
Zorg dat de financiën helder zijn;
Creëer een goed netwerk;
Houd de betrokken zorgverleners op de hoogte van de resultaten
www.bevolkingsonderzoekzuid-west.nl
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 11
PROJECT
Handvatten om het thema allochtonen en kanker binnen uw
organisatie vorm te geven
Betere ondersteuning Minderheden met Kanker (BLOOM)
Het project had o.a. tot doel om een schets van de situatie (in 2006) te
maken.
Dit is dit doel is bereikt door:
Het in kaart brengen van de (informatie)behoeften van allochtone
kankerpatiënten van eerste en latere generaties.
Het in kaart brengen van de ondersteuningsmogelijkheden aan
allochtone kankerpatiënten.
Het in kaart brengen van de obstakels die allochtone kankerpatiënten
ondervinden bij de ondersteuning en begeleiding tijdens hun
ziekteproces.
Het in kaart brengen van de rol van kankerpatiëntenorganisaties in de
ondersteuning en begeleiding van allochtone kankerpatiënten.
Met vragenlijsten, checklists en tips worden handvatten aangereikt om het
thema allochtonen en kanker binnen een kankerpatiëntenorganisatie vorm
te geven. Daarbij is ervoor gekozen om de vragenlijsten, checklists en tips
zoveel mogelijk af te wisselen met achtergrondinformatie die gebruikt kan
worden om een eventuele activiteiten te starten.
TITEL
DOEL
OMSCHRIJVING
INITIATIEFNEMERS
JAAR
MEER INFO
De Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties en
de Borstkanker Vereniging Nederland.
2006
De resultaten van het project zijn terug te vinden in “Handreiking
Kankerspecifieke Ondersteuning Allochtonen”.
www.mammarosa.nl/materiaal/BLOOM-Handreiking301206foto_s2.pdf
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 12
PROJECT
Training allochtone vrijwilligers, voorlichtingsbijeenkomsten en
spreekuren
TITEL
Allochtonen en Kanker
DOEL
Met getrainde allochtone vrijwilligers voorlichtingsbijeenkomsten aan
allochtonen over kanker realiseren, om kanker beter bespreekbaar te
maken.
OMSCHRIJVING
Op dit moment is kanker onder de Nederlandse bevolking doodsoorzaak
nummer 1. Allochtonen zullen de komende jaren ook te maken krijgen met
een toename van deze ziekte . Het project „Allochtonen en Kanker‟ in Den
Haag bestaat uit drie onderdelen:
Organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten.
Trainen van allochtone vrijwilligers zodat zij voorlichting kunnen
geven in de eigen groep (en zo taboes rondom kanker kunnen
doorbreken).
Het ondersteunen en organiseren van spreekuren.
INITIATIEFNEMERS STIOM werkt in dit project samen met Stichting Mammarosa en de
Stichting Allochtonen en Kanker. Het project wordt financieel ondersteund
door het Fonds 1818, de Stichting Nuts OHRA en de Stichting Groene
Kruis Fonds.
JAAR
2010
MEER INFO
http://www.stiom.nl/
PROJECT
TITEL
DOEL
OMSCHRIJVING
Stimuleren van diversiteit(sbeleid) binnen patiëntenorganisatie gericht
op kanker
Allochtonen en Kanker (NFK)
Door middel van een training en een congres patiëntenorganisatie wegwijs
maken hoe zij allochtone doelgroepen kunnen bereiken.
Steeds meer kankerpatiëntenorganisaties willen er ook zijn voor allochtone
patiënten en hun naasten. Maar hoe bereik je als patiëntenorganisatie
allochtone doelgroepen? Met trainingen en een handreiking wordt getracht
de kankerpatiëntenorganisaties kleurrijker te maken. In het project
'Allochtonen en kanker' ontwikkelen ze:
een training voor bestuursleden voor het opzetten van diversiteitsbeleid
en een plan van aanpak om de eigen patiëntenorganisatie
aantrekkelijker te maken voor allochtonen;
een training voor vrijwilligers in interculturele communicatie en
dienstverlening;
een handreiking die kankerpatiëntenorganisaties helpt zelf de
dienstverlening aan allochtone patiënten te ontwikkelen;
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 13
een congres waarin de opgedane kennis en ervaring wordt gedeeld. Ter
afsluiting van het project wordt een congres georganiseerd waarop het
modelinstrument en de best practices (praktijkvoorbeelden van
vraaggestuurde dienstverlening aan allochtone kankerpatiënten) zullen
worden gepresenteerd.
INITIATIEFNEMERS NFK, werkt samen met Stichting Allochtonen en Kanker (SAK) en
trainingsinstituut Odyssee. Project wordt gefinancierd door Fonds PGO
(fonds van het ministerie van VWS dat patiëntenorganisaties subsidieert)
JAAR
Projectperiode: september 2009 tot september 2011
MEER INFO
http://www.nfk.nl/overdenfk/wat_doen_we/projecten/_pid/content1/_rp_content1_elementI
d/1_301011
PROJECT
Ontwikkeling van een Vetc-(groeps)voorlichtingsmodule en training
gericht op preventie van kanker bij allochtonen
TITEL
Project Allochtonen en Kanker (NIGZ)
DOEL
Middels een voorlichtingsmodule en trainingen de preventie van kanker
onder allochtonen onder de aandacht brengen.
OMSCHRIJVING
In het kader van het Meerjarenplan 2009-2011 van KWF
Kankerbestrijding ontwikkelt het NIGZ in samenwerking met KWF
Kankerbestrijding een Vetc-(groeps)voorlichtingsmodule gericht op
preventie van kanker onder allochtonen. Het NIGZ ontwikkelt tevens een
training. Naar verwachting wordt deze training na de zomer van 2011
aangeboden.
INITIATIEFNEMERS NIGZ in samenwerking met KWF Kankerbestrijding
JAAR
Periode 2010-2011
MEER INFO
http://www.nigz.nl/index.cfm?act=dossiers.inzien&vardossier=65
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 14
Project uitgelicht
TITEL
DOEL
OMSCHRIJVING
Verbetering voorlichting over kanker aan allochtonen binnen de gemeente
Nijmegen
Via spreekuur, voorlichtingsbijeenkomsten, lotgenotencontact en
richtlijnen voor hulpverleners, allochtone patiënten beter voorbereiden op
verschillende zorgsituaties, zodat zij als gelijkwaardige gesprekspartner
mee kunnen beslissen in hun behandel- en zorgtraject.
Het project richt zich primair op allochtone patiënten met kanker en
naasten. Daarnaast richt het project zich op hulpverleners, met name
medisch specialisten, verpleegkundigen en huisartsen.
Kernactiviteiten
1. Het houden van Allochtonen Spreekuur door een allochtone
zorgconsulent.
2. Organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten over kanker in
wijkcentra.
3. Oprichten van een netwerk allochtone lotgenoten.
4. Opstellen van een richtlijn voor hulpverleners over de omgang met
allochtone patiënten met kanker.
5. Ketentraject inzichtelijk maken, de relatie in- en extramuraal is
benoemd.
6. Samenwerkingsverband op te zetten tussen de diverse allochtone
zorgconsulenten.
7. Ervaringen (van zorgconsulenten) uitwisselen d.m.v. van
intervisiebijeenkomsten.
Om de kwaliteit van het Allochtonen Spreekuur te waarborgen, worden de
zorgconsulent begeleidt en coacht via een extern bureau.
Taken van de zorgconsulent zijn het houden van het spreekuur:
Huisbezoeken (duur bezoek circa 1 uur)
Patienten begeleiden bij de gesprekken met de arts in het
ziekenhuis (duur begeleiding soms enkele uren)
Telefonisch consult (duur circa 10-25 minuten)
Voorlichtingbijeenkomsten organiseren/geven (duur circa 1,5 -2
uur)
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 15
Er is een netwerk ontstaan voor allochtone patiënten met kanker. Het
UMC St. Radboud heeft één allochtone zorgconsulent in dienst. De
huisartsenpraktijken in Nijmegen hebben twee allochtone zorgconsulenten
in dienst. Het IKO heeft twee allochtone zorgconsulenten in dienst. Contact
wordt onderhouden met allochtone organisaties en organisaties die
allochtone belangen behartigen om samenwerking onderling te
bevorderen. Enkele organisaties zijn: Interlokaal, SWON, Stichting
Allochtonen en Kanker, Zorgbelang Gelderland, STON, RIVM, SVOKON,
Agis Zorgverzekeraar, Internationaal Vrouwencentrum, Allochtone
thuiszorgorganisaties, Stichting Mammarosa, Turkse kranten/websites en
andere allochtone consulenten.
Resultaten
In de periode van november 2007 – januari 2009 zijn er in het totaal 226
individuele contacten geweest tussen de allochtone consulente en cliënten.
Er zijn 16 voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd in de diverse
wijkcentra in de gemeente Nijmegen voor allochtone vrouwen en 1 voor
allochtone mannen. Er is intensief geïnvesteerd in netwerken regionaal en
landelijk met allochtone organisaties, allochtone personen of organisaties
die betrokken zijn met allochtone zaken. Er zijn halfjaarlijks
intervisiebijeenkomsten georganiseerd voor de diverse allochtone
consulenten binnen de gemeente Nijmegen. Hierdoor is de samenwerking
verbeterd en zijn de krachten gebundeld.
In 2010 zijn er o.a. 170 personen naar het spreekuur gekomen. Er zijn acht
voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd (met circa 20 bezoekers per
bijeenkomst). In Nijmegen is een uniek netwerk ontstaan voor allochtone
patiënten met kanker. Het UMC St. Radboud heeft één allochtone
zorgconsulent in dienst. De huisartsenpraktijken in Nijmegen hebben twee
allochtone zorgconsulenten in dienst. Het IKO heeft twee allochtone
zorgconsulenten in dienst.
INITIATIEFNEMERS
Verankering van het project
De continuïteit van het Allochtonen Spreekuur is gewaarborgd door het
aanstellen en inwerken van een tweede allochtone zorgconsulent
(gefinancierd via subsidie van de gemeente). Als de subsidie stopt, is nog
niet bekend hoe hun werk gecontinueerd gaat worden. De voorkeur van het
IKO is om het onder te brengen bij GGD. Een andere mogelijkheid is om
het onder te brengen bij een oncologische centrum. In het centrum zou
voldoende aandacht moeten zijn voor allochtone patiënten. Het aanstellen
van een allochtone zorgconsulent zou een positieve bijdrage leveren aan
de dienstverlening aan allochtone patiënten.
IKO Nijmegen. Het project wordt gefinancierd door Gemeente Nijmegen.
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 16
JAAR
TIPS
MEER INFO
projectperiode 2007 – 2009 en 2010-2012
Onderbouw de aanvraag voor een subsidie goed (met bijv.
onderzoeksrapporten), zorg voor voldoende financiering;
Heb een lange adem; heb geduld;
Organiseer voorlichtingbijeenkomsten die laagdrempelig zijn voor
allochtonen;
School het ziekenhuispersoneel m.b.t. palliatieve zorg en ethische
kwesties die bij deze doelgroepen spelen;
Verschillen tussen allochtonen en autochtonen zijn niet alleen taal. Maar
zeker ook door cultureel en het geloof;
Ga naar de mensen toe. Bijvoorbeeld door op de markt een stand te
huren. Of in de gang van het ziekenhuis;
Mondelinge reclame is noodzakelijk, met alleen een vertaalde folder ben
je er niet;
Er ligt al voorlichtingsmateriaal wat zo gebruikt kan worden.
Bijvoorbeeld de voorlichtingsfilm van het RIVM over vaccinatie bij
jonge vrouwen tegen baarmoederhalskanker;
Er is bij de doelgroep behoefte aan feitelijke informatie;
Werk via intermediairs, zelforganisaties e.d. om allochtonen te bereiken;
Betrek goed geschoolde (allochtone) vrijwilligers bij het project;
Zoek/werf nieuwe zorgconsulent via allochtonen organisatie;
Een Marokkaanse zorgconsulent heeft een nog grotere meerwaarde als
zij diverse talen spreekt (Marokkaans, Berbers, Klassiek Arabisch en
Frans);
Zorg voor bekendheid van de zorgconsulent bij de hulpverleners in het
veld. Dit kan o.a. door het organiseren van een congres, aanwezigheid
zijn op bijeenkomsten waar veel zorgverleners zijn;
Organiseer intervisiebijeenkomsten zodat de zorgconsulenten van
verschillende zorginstellingen elkaar goed kennen, zo kan ook de
kwaliteit van zorg gewaarborgd blijven;
Overtuig ziekenhuizen dat een allochtone zorgconsulent een meerwaarde
is voor hun dienstverlening;
Probeer een goed netwerk op te bouwen, probeer organisaties met
elkaar te verbinden;
Probeer het project in te bedden in de zorgketen zodat continuïteit
gewaarborgd blijft ook als de subsidie op is;
http://www.google.nl/search?hl=nl&q=project+kanker+allochtonen+nijmegen&aq=f&aqi
=&aql=&oq=
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 17
PROJECT
Kunsttentoonstelling Kanker in beeld
TITEL
Tentoonstelling Kanker in beeld
DOEL
Via een tentoonstelling (ex-)kankerpatiënten en hun naasten in aanraking
brengen met de mogelijkheid van het expressief en beeldend verwerken
van de emoties rondom kanker.
OMSCHRIJVING
Verwoorden, verklanken, verbeelden, verwerken. Dat is het thema van
deze bijzondere manifestatie. De Stichting Kanker in Beeld presenteert
een tentoonstelling van circa 170 indrukwekkende kunstwerken die zijn
gemaakt door mensen die met kanker geconfronteerd zijn. Er waren
dagelijks lunchlezingen. Op dinsdag 22 september 2009 gaf Jörgen
Raymann, cabaretier en televisiepresentator een lunchlezing “Kanker kent
geen Kleur‟.
INITIATIEFNEMERS De Stichting Kanker in Beeld
JAAR
2009
MEER INFO
http://www.grotekerkdenhaag.nl/index.cfm/grote-kerk-denhaag/agenda/jaar/2009/maand/oktober/agendaitem/kanker-in-beeld
En
http://www.kankerinbeeld.nl/site/sept-2009-j-rgen-raymann-geeftpersoonlijke-lunchlezing
PROJECT
TITEL
DOEL
OMSCHRIJVING
Pilotproject (Externe) Zorgconsulenten voor allochtonen met kanker
Zorgnetwerk rond de allochtone patiënt met kanker: de positieve rol van
(externe) zorgconsulenten.
De kwaliteit van leven van allochtone kankerpatiënten(Turks en
Marokkaanse afkomst) vergroten door het ontwikkelen en uitvoeren van
een specifieke vorm van individuele ondersteuning. Middels de
ondersteuning zal de kennis over de ziekte en de behandeling ervan bij
patiënten en hun familieleden worden vergroot. Daarnaast zal aan patiënten
en hun directe omgeving individuele steun geboden worden bij het omgaan
met de ziekte kanker. Inzichtelijk maken van de individuele
ondersteuningsbehoeften van allochtonen met kanker, gedurende het
verloop van de ziekte. De ervaringen en inzichten die naar voren komen uit
ieder individueel traject tussen de (externe) zorgconsulent en patiënt,
vormen de bouwstenen voor de ontwikkeling van een toolkit, om
allochtone patiënten in de toekomst makkelijker de gewenste
ondersteuning te bieden.
Het centrale uitgangspunt van het pilotproject is dat de kwaliteit van leven
voor de betreffende doelgroep vergroot door de ontwikkeling en uitvoering
van een specifieke vorm van individuele patiëntondersteuning. Met deze
pilot is een eerste stap gezet om deze specifieke groep mensen buiten het
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 18
ziekenhuis, in de thuissituatie, individueel te ondersteunen in hun leven
met kanker. Daartoe zijn, in de periode van een jaar, acht zorgconsulenten
(derde of oudere jaars studenten medicijnen die de taal van de patiënten
spreken) ingezet. Bijna 70% van de patiënten (uit twee ziekenhuizen) die
de ondersteuning aangeboden kreeg heeft er gebruik van gemaakt.
Gemiddeld ontvingen patiënten een half jaar ondersteuning. De
ondersteuning werd afgestemd op de behoeften van de patiënten. De
terreinen waarop de ondersteuning kon worden geboden waren kennis over
de ziekte kanker en behandelmethoden, communicatie met zorgverleners
en familieleden, emotionele en praktische ondersteuning. Aan alle vormen
van ondersteuning was in meerdere of mindere mate behoefte. Aan
praktische ondersteuning hadden alle patiënten behoefte. Iedere keer is met
de patiënten en hun familie tot afstemming gekomen hoe de ondersteuning
eruit zou zien.
INITIATIEFNEMERS Pacemaker in Global Health, KWF Kankerbestrijding.
JAAR
Periode 2008 - 2010
MEER INFO
www.pacemaker.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=14
&Itemid=14
www.pacemaker.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=18
&Itemid=19
PROJECT
Rapport met kwaliteitscriteria voor de zorg aan allochtonen met
kanker
TITEL
Kwaliteitscriteria voor de zorg, vanuit het perspectief van allochtonen met
kanker
DOEL
Professionals inzicht geven in wat allochtonen verwachten van de
oncologische zorg.
OMSCHRIJVING
De Stichting Allochtonen & Kanker heeft, met ondersteuning van de
Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK), een set
kwaliteitscriteria opgesteld voor de zorg aan allochtonen met kanker en
hun naasten. Omschreven wordt wat allochtonen met kanker en hun
naasten verwachten van de oncologische zorg. De kwaliteitscriteria zijn
ingedeeld naar de fasen van het (ziekte)proces dat iemand met (mogelijk)
kanker doorloopt/kan doorlopen. Daaraan voorafgaand wordt een aantal
algemene kwaliteitscriteria beschreven die gelden in alle fasen.
INITIATIEFNEMERS NFK, uitvoering Stichting Allochtonen en Kanker
JAAR
November 2010
MEER INFO
www.nfk.nl/mmbase/attachments/.../Kwaliteitscriteria
_Allochtonen.pdf
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 19
§2.2 Projecten gericht op allochtonen en gezondheid in het algemeen
PROJECT
Voorlichting in de eigen taal en cultuur (Vect)
TITEL
Voorlichting in de eigen taal en cultuur (Vect)
DOEL
Voorlichting en kennisoverdracht aan allochtonen in eigen taal en cultuur
OMSCHRIJVING
Vetc staat voor voorlichting in de eigen taal en vanuit de eigen cultuur van
allochtonen. Het gaat in de eerste plaats om voorlichting over gezondheid
en opvoeding. De voorlicht(st)er is zelf afkomstig uit de voor te lichten
groep en heeft een speciale basisopleiding gevolgd in gezondheid,
opvoeding en voorlichtingstechnische vaardigheden. De voorlichtster kan
hierdoor een belangrijke bijdrage leveren aan de communicatie tussen de
zorginstelling en allochtonen. Enerzijds geeft een vect-er voorlichting aan
allochtonen over gezondheid, opvoeding en het zorgstelsel.
Anderzijds verschaft de vetc-er informatie of advies aan de instelling over
de allochtone doelgroep.
De functie vect-er bestaat sinds 1991, en is vooral bedoeld voor
collectieve preventieve voorlichting aan groepen op laagdrempelige
locaties. Voorlichters zijn werkzaam voor een lokaal of regionaal vetcsteunpunt. De meeste steunpunten zijn ondergebracht bij een GGD. De
steunpunten hebben een breed aanbod aan onderwerpen waarover
voorlichting gegeven wordt, zoals overgewicht, diabetes mellitus,
psychische klachten, veilig vrijen, alcoholgebruik en roken. In de nabije
toekomst wordt kanker aan dit aanbod toegevoegd.
Uit de vetc-functie is de functie 'allochtone zorgconsulent' voort gekomen.
De taken van de zorgconsulenten zijn uitgebreider en meer gericht op
individuele voorlichting en ondersteuning van patienten. De functies
liggen in elkaars verlengde
INITIATIEFNEMERS In Nederland zijn 16 Vect-steunpunten. Op onderstaande website
(Nationale Atlas Volksgezondheid van het ministerie van VWS) is
gevisualiseerd waar de Vect-steunpunten gevestigd zijn:
http://www.zorgatlas.nl/preventie/organisatie-en-beleid/locaties-vetcsteunpunten-2008/
JAAR
sinds 1991 - heden
MEER INFO
http://www.nigz.nl/index.cfm?act=dossiers.inzien&vardossier=65
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 20
PROJECT
TITEL
DOEL
OMSCHRIJVING
Zorgconsulent
Zorgconsulent
Allochtone zorgconsulenten vervullen een brugfunctie tussen hulpverlener
en patiënt.
Allochtone zorgconsulenten vervullen een brugfunctie tussen hulpverlener
en patiënt. Op die manier verloopt de communicatie beter en wordt de
kwaliteit van de zorg verhoogd. Allochtone zorgconsulenten helpen bij
klachtenverheldering en uitleg over diagnose en behandeling. Zij
verwijzen mensen naar de juiste voorziening en leggen uit wat men daar
kan verwachten. Ook signaleren zij knelpunten tussen vraag en aanbod.
Dit gebeurt in de vorm van individuele voorlichtingsgesprekken en
driegesprekken tussen hulpverlener, patiënt en zorgconsulent. Tevens
geven zij groepsvoorlichting aan patiënten met dezelfde klachten en
adviseren hulpverleners over cultuurspecifieke vragen. De functie
'allochtone zorgconsulent' komt voort uit de functie van Voorlichter Eigen
Taal en Cultuur (Vetc). De Vetc is vooral bedoeld voor collectieve
preventieve voorlichting aan groepen op laagdrempelige locaties. Deze
functies liggen in elkaars verlengde. Momenteel zijn in Nederland (sinds
1996) allochtone zorgconsulenten van verschillende etnische groepen
werkzaam. Zij werken met name in de eerstelijnsgezondheidszorg, in
huisartsenpraktijken, gezondheidscentra, of bij de thuiszorg. De consulent
organiseert spreekuren voor allochtone patiënten, maar ook bijeenkomsten
tussen de zorginstelling, de patiënt en de consulent.
• De consulent geeft voorlichting aan specifieke groepen allochtonen.
• Daarnaast geeft de consulent ondersteuning aan personeel in een
zorginstelling.
• De zorgconsulent is opgeleid om allochtone doelgroepen te informeren
over een scala aan onderwerpen, zoals: chronische ziekten, zelfzorg,
kinderziekten, vrouwenklachten, anticonceptie, voeding, psychosomatiek,
depressies en opvoedingsproblemen.
• De coördinatie van de zorgconsulent wordt verzorgd door een centrale
organisatie in de regio. Dit zijn bijvoorbeeld GGD's en
thuiszorgorganisaties. Zorginstellingen kunnen kosteloos gebruik maken
van een zorgconsulent, mits de instelling binnen de eigen organisatie een
centraal aanspreekpunt voor de zorgconsulent aanstelt.
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 21
INITIATIEFNEMERS
Allochtone zorgconsulenten werken o.a. in:
Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis( in Amsterdam).
Ingeborg Douwes Centrum (IDC) (in Amsterdam).
Elkerliek Ziekenhuis in Helmond op de diabetespolikliniek (in
Helmond).
Academische ziekenhuis UMC St Radboud (locatie Nijmegen).
Meander Medisch Centrum (in Amersfoort).
BovenIJ Ziekenhuis (in Amsterdam).
Medische Centrum Haaglanden (in Den Haag).
JAAR
Onbekend
MEER INFO
www.nigz.nl of http://www.tegenkanker.be/7_januari_2011__recht_op_informatie_niet_gewaarborgd_voor_allochtone_patiënten
http://www.sintlucasandreasziekenhuis.nl/
smartsite.dws?ch=WEB&id=21015
PROJECT
Onderzoek naar communicatie met allochtone cliënten
TITEL
Communicatie met allochtone cliënten: evaluatie van een wijkgericht
gezondheidsproject in Amsterdam
DOEL
Evaluatie van een wijkgericht gezondheidsproject in Amsterdam gericht
op communicatie met allochtone cliënten.
OMSCHRIJVING
In de periode 1996-1999 werd in drie achterstandsgebieden in Amsterdam
een wijkgericht gezondheidsproject uitgevoerd. In één van de wijken,
Venserpolder in Amsterdam-zuidoost, is gestart met het opzetten en
uitvoeren van interventies rond het thema 'cultuurverschillen en
communicatieproblemen tussen zorg- en dienstverleners en allochtone
cliënten'. Onderzocht zijn zes bevolkingsgroepen namelijk Syrischorthodoxe christenen, Surinaamse hindoes, Ghanezen, Pakistaanse en
Surinaamse moslims, Creolen, Antillianen en Arubanen. De resultaten van
de interventies zijn openbaar gemaakt via een artikel.
INITIATIEFNEMERS Pharos (auteur: Dijkshoorn, H.)
JAAR
1996-1999
MEER INFO
http://www.pharos.nl/directnaar/bibliotheek/details/4171/
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 22
PROJECT
Opleiding voor allochtone mantelzorgers
Allochtone Mantelzorgers Werken Aan Hun Toekomst
DOEL
Via opleiding de kennis van allochtone mantelzorgers verbreden zodat zij
hun behoeften beter/goed kunnen formuleren naar o.a. gemeenten en
zorgorganisaties.
OMSCHRIJVING
Het project bestaat uit drie delen:
Het ontwikkelen van een opleiding voor allochtone mantelzorgers,
Het opleiden van mantelzorgers,
Het ontwikkelen en uitvoeren van 4 tot 6 praktijkexperimenten op
wijkniveau waarin de mantelzorgers die de opleiding hebben gevolgd
het geleerde in praktijk kunnen brengen.
INITIATIEFNEMERS Stichting Bevordering Maatschappelijke Participatie
JAAR
projectperiode 2009 - 2011
MEER INFO
http://www.stichtingbmp.nl/amwahtzoekt.htm
TITEL
PROJECT
TITEL
Inzetten van allochtone geestelijk verzorgers
Allochtone geestelijk verzorgers
DOEL
Vergroten van de kwaliteit van de geestelijke verzorging
OMSCHRIJVING
Zorginstellingen krijgen bij de begeleiding van patiënten steeds vaker te
maken met een imam en pandit als geestelijk verzorger. Zij begeleiden
moslim- en hindoe-patiënten en adviseren artsen en verpleegkundigen
over godsdienstige en levensbeschouwelijke thema's. In het Academisch
Ziekenhuis Utrecht zijn de ervaringen met deze nieuwe vormen van
geestelijke verzorging in kaart gebracht. Daar uit blijkt dat naast
ziekenhuizen (bijv. in Rotterdam) ook andere hulpdiensten allochtone
geestelijke verzorgers inschakelen.
INITIATIEFNEMERS Academisch Ziekenhuis Utrecht
JAAR
2003
MEER INFO
http://www.degeschiedenisvaninburgering.nl/
nieuws/nieuwsbrief/vb01202.html
http://www.atriummc.nl/Allochtonenzorg.7281.0.html
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 23
PROJECT
Aanpakken van de personeelsproblematiek in de gezondheidszorg
TITEL
Project hechten en sluiten
DOEL
Intercultureel arbeidsmarktbeleid opstellen om de personeelsproblematiek
in de gezondheidszorg aan te pakken.
OMSCHRIJVING
Het project 'Hechten en sluiten' behelst:
Het oprichten van een ambassadeursnetwerk van prominente
allochtonen om de contacten met de verschillende bevolkingsgroepen
in de regio te verbeteren.
Inventarisatie van, onderzoek en effectmetingen naar zorggebruik en –
behoefte van allochtone zorgvragers, naar aantallen medewerkers en
leerlingen in de zorg, naar intercultureel personeelsbeleid en
toegankelijkheid voor allochtone medewerkers.
Instellingen ondersteunen bij interculturele ontwikkeling gericht op
leidinggevenden en aandachtsfunctionarissen.
Training voor leidinggevenden hoe samen te werken in een
multiculturele organisatie.
Versterking van het middenkader met meer allochtone zorgmanagers.
Gerichte voorlichting aan allochtone groepen om de sector
aantrekkelijker te maken als werkgever.
Instroom en behoud allochtone leerlingen in zorgopleidingen
vergroten door het ontwikkelen van scholings- en
mentoringsprogramma
INITIATIEFNEMERS Gemeente Amsterdam en Sigra (Samenwerkende Instellingen
Gezondheidszorg Regio Amsterdam)
JAAR
2003-2006
MEER INFO
http://www.amsterdam.nl/gemeente/
volg_het_beleid/dossiers/integratie/de_integratienota/maatschappelijke
/#Diversiteitindegezondheidszorg
PROJECT
TITEL
DOEL
Telefonische hulp aan allochtone vrouwen
Allochtone vrouwentelefoon
Bieden van telefonische hulp- en dienstverlening aan allochtone
vrouwen. De vrouwen kunnen onder andere terecht voor informatie
over de opvoeding van hun kinderen, relatieproblemen, financiën en over
verblijfsvergunningen. Ook heeft het project tot doel om de participatie
van allochtone vrouwen in de maatschappij te stimuleren en hun sociale
isolement te doorbreken. Tot slot biedt het project allochtone vrouwen de
mogelijkheid om werkervaring op te doen. Dit gebeurt door allochtone
vrouwen in te zetten als vrijwilliger.
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 24
OMSCHRIJVING
De Allochtone Vrouwen Telefoon biedt twee vormen van persoonlijke
ondersteuning. Ten eerste kunnen de vrouwen gebruik maken van de
telefonische hulpdienst. Vrijwilligers met verschillende etnische
achtergronden staan de vrouwen te woord in hun eigen taal. De talen die
gesproken worden zijn Turks, Arabisch, Aramees, Koerdisch, Iranees en
Farsi. Ook biedt de Allochtone Vrouwen Telefoon ondersteuning aan voor
een langere periode. Dit laatste aanbod is met name gericht op de vrouwen
in de provincie Overijssel. De vrouwentelefoon bestaat ook in Rotterdam.
INITIATIEFNEMERS Sensoor Oost Nederland
JAAR
2005
MEER INFO
http://www.allochtonevrouwentelefoon.com/
http://www.oostnederland.sensoor.nl/voor-een-gesprek-met-echteaandacht/allochtone-vrouwentelefoon.html
PROJECT
Suggesties om de zorg- en dienstverlening meer open te stellen voor
allochtone klanten
TITEL
Nalatenschap project Gekleurde Belangenbehartiging
DOEL
De zorg- en dienstverlening meer open te stellen voor allochtone klanten
met een handicap of chronische ziekte.
OMSCHRIJVING
Verslag van een project (2005) met betrekking tot belangenbehartiging
van allochtonen met een handicap of chronische ziekte. De publicatie
betreft drie terreinen: het belang van emancipatie en ontwikkeling, het
belang van dienstverlening op maat, het belang van collectieve
belangenbehartiging. Dit verslag bevat de kennis van twee jaar Gekleurde
Belangenbehartiging en suggesties aan u om uw organisatie en zorg- en
dienstverlening meer open te stellen voor allochtone klanten.
INITIATIEFNEMERS PP/CP Provinciaal Patiënten/Consumenten Platform Utrecht
JAAR
2005
MEER INFO
http://www.movisie.nl/119488/def/home_/publicaties/publicaties_
/nalatenschap_project_gekleurde_belangenbehartiging/?onderwerpid
=0&toonLinkerMenu=False
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 25
PROJECT
E-hulp voor Marokkaanse jongeren bij mantelzorg
TITEL
www.zorgvoorjeouders.marokko.nl
DOEL
Via de website ondersteuning leveren aan jonge Marokkaanse
mantelzorger met als doel de gezondheidsachterstand van de eerste
generatie Marokkanen zo veel mogelijk weg te nemen.
OMSCHRIJVING
De website www.zorgvoorjeouders.marokko.nl staan allerlei praktische
tips voor Marokkanen die voor hun ouders zorgen. Op de site staan
ervaringsverhalen, is er de mogelijkheid om vragen te stellen aan een
internetdokter en kan men gezondheidsinformatie en informatie over de
apotheek vinden.
INITIATIEFNEMERS Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) en Marokko
Media (MM) voeren samen het project Marokkanen, Mantelzorg en
Medicijngebruik uit. Het VSB-fonds neemt het leeuwendeel van de
financiering voor haar rekening.
JAAR
2008
MEER INFO
www.zorgvoorjeouders.marokko.nl
PROJECT
Bestaanskwaliteit van migranten met handicap of chronische ziekte
verbeteren.
TITEL
Onze Hoop
DOEL
De bestaanskwaliteit van migranten met een handicap of chronische ziekte
verbeteren en hun welbevinden bevorderen.
OMSCHRIJVING
In de gemeente Amsterdam is het project “Onze Hoop” gestart met als
doel de bestaanskwaliteit van migranten met een handicap of chronische
ziekte te verbeteren en hun welbevinden te bevorderen. Het project richtte
zich met name op het terugdringen van het sociaal isolement van
gehandicapten en chronisch zieken, ondersteuning zelforganisatie en
belangenbehartiging en tot slot op de politieke lobby en brugfunctie tussen
Comité Onze Hoop, gehandicapte en chronisch zieke migranten,
gemeenten en maatschappelijke instellingen.
INITIATIEFNEMERS Samenwerkende organisaties: Amsterdams Patiënten/Consumenten
Platform (APCP) Multiculturele Vriendschapsvereniging Assadaaka
JAAR
start 2006
MEER INFO
www.forum.nl/wmo-diversiteit/project-pdf/onze-hoop.pdf
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 26
PROJECT
Informatie over de rituelen en gebruiken van moslims rond de laatste
levensfase voor verpleegkundigen
TITEL
Kleur bekennen
DOEL
Via een checklist, achtergrondinformatie, dvd en lesmateriaal informatie
over de rituelen en gebruiken van moslims rond de laatste levensfase
verschaffen.
OMSCHRIJVING
Dit project richtte zich op de begeleiding van moslimpatiënten in de
laatste levensfase. Informatie over de rituelen en gebruiken van moslims
rond de laatste levensfase zijn inzichtelijke gemaakt. Deze informatie is
bedoeld voor verpleegkundigen tijdens de begeleiding van patiënten en
hun familie. Eveneens is een checklist voor verpleegkundigen met
bijbehorende achtergrondinformatie opgesteld en is een DVD en
lesmateriaal bestemd voor de opleiding tot verpleegkundige ontwikkeld.
Door de kennis van verpleegkundigen over interculturele zorg te
vergroten, zal de kwaliteit van de zorg voor moslimpatiënten toenemen.
INITIATIEFNEMERS VUmc afdeling gynaecologie
JAAR
2007
MEER INFO
http://www.vumc.nl/afdelingen/epz/nieuws/kleurbekennen
http://www.google.nl/search?hl=nl&q=kleur+bekennen+Vumc&aq=f
&aqi=&aql=&oq=&gs_rfai=
http://www.vumc.nl/afdelingen/patientenfolders-brochures/zoekenalfabet/K/Kleur_bekennen.pdf
PROJECT
TITEL
DOEL
OMSCHRIJVING
Kennis van Turkse Rotterdammers vergroten over hart- en
vaatziekten
Kalbine iyi bak (zorg goed voor je hart)
Met dit project wil de Hartstichting de doelgroep (meer) bewust maken
van de gevolgen van hun gedrag op de eigen gezondheid en de kennis
vergroten over (de risicofactoren van) hart- en vaatziekten.
In 2009 is een pilot gestart voor het project Kalbine iyi bak. De pilot werd
in Rotterdam onder Turkse doelgroepen gehouden. In het project werd op
een informatieve en leuke manier de boodschap overgebracht. De
voorlichtingen werden door zelforganisaties georganiseerd. De
Hartstichting wil deze voorlichtingen ook in Amsterdam, Utrecht en Den
Haag laten plaats vinden. Voor het project zijn een aantal materialen en
een draaiboek ontwikkeld, die in een toolkit zijn verzameld. De
Hartstichting heeft het NIGZ gevraagd om deze toolkit te ontwikkelen. In
2008 zijn drie bijeenkomsten georganiseerd voor de lokale Turkse
bevolking in een drietal Rotterdamse wijken. Vooral 45-plussers namen
deel aan een middag met plenaire lezingen, workshops over voeding,
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 27
bewegen, roken en een gezondheidscheck. Uit een evaluatieonderzoek
bleek dat bijna zestig procent van de deelnemers het voornemen had om
hun leefstijl aan te passen.
INITIATIEFNEMERS De Nederlandse Hartstichting
JAAR
2008 - 2009
MEER INFO
http://jaarverslag2008.hartstichting.nl/verslag.asp?
ElementID=354&Level1=22&Level2=351
PROJECT
Werving zorgpersoneel van allochtone afkomst
Kleurrijke Zorg Werkt
DOEL
Belemmeringen overbruggen en zorg dragen voor een daadwerkelijke
toename van instroom en participatie van allochtonen binnen de directe
reguliere autochtone zorg (Welzijn, Jeugdzorg, Kinderopvang en
Maatschappelijke opvang).
OMSCHRIJVING
Het succesvol werven van allochtone medewerkers voor zorg en welzijn
is, gelet op de toekomstige tekorten als ook de culturele verschillen,
uitermate belangrijk
INITIATIEFNEMERS ZW Haaglanden
JAAR
2009 - 2010
MEER INFO
http://www.zwhaaglanden.nl/index.php?p=184584
TITEL
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 28
§2.3 Bijeenkomsten/Congressen/Seminars gericht op
allochtonen en kanker
CONGRES
OMSCHRIJVING
INITIATIEFNEMERS
JAAR
MEER INFO
Allochtonen en kanker, wie, doet wat?
Op 1 juli 2010 organiseerde het IKO het congres "Allochtonen en
Kanker, wie doet wat" te Nijmegen. Het doel van het congres was:
aandacht vragen bij hulpverleners voor de allochtone kankerpatiënt. De
deelnemers waren voornamelijk artsen, psychologen, geestelijk
verzorgers, maatschappelijk werkers, verpleegkundigen en
zorgconsulenten. Naast plenaire sessies waren er workshops met diverse
thema's. De presentaties:
- Slecht nieuwsgesprek bij een allochtone patiënt. Door: G. Ünal
(internist-oncoloog);
- Palliatieve zorg voor allochtone patiënten: Door: M. van den
Muijsenbergh (huisarts);
- Stichting Allochtonen en Kanker: Door M. Uygun (voorzitter);
- Zorgbeleving onder allochtonen. Door: F. Polat (chirurg);
- Lezing over project: Verbetering voorlichting over kanker aan
allochtonen binnen de gemeente Nijmegen. Door: F. Tas
(wethouder).
IKO
1 juli 2010
http://www.ikcnet.nl/IKO/index.php?id=2855&nav_id=110&regio_id=68
INVITATIONAL
CONFERENCE
Allochtonen en kanker van KWF Kankerbestrijding
OMSCHRIJVING
KWF Kankerbestrijding organiseerde op 7 juni 2007 een invitational
conference. Aanleiding voor deze bijeenkomst waren de volgende
rapporten:
„Allochtonen en kanker, Sociaal-culturele en epidemiologische aspecten‟
(2006) van de Werkgroep „Allochtonen & Kanker‟ van de
Signaleringscommissie Kanker van KWF Kankerbestrijding;
„Etnische diversiteit bij patiënten met kanker onder de loep‟ van
PaceMaker in Global Health, het kenniscentrum voor gezondheidszorg
en etnische diversiteit. Het rapport van Pacemaker in Global Health is in
opdracht van KWF Kankerbestrijding opgesteld.
KWF Kankerbestrijding
7 juni 2007
http://www.kwf.oggi.nl/uitnodiging.html
INITIATIEFNEMERS
JAAR
MEER INFO
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 29
SYMPOSIUM
OMSCHRIJVING
INITIATIEFNEMERS
JAAR
MEER INFO
Betere begeleiding en advisering van allochtone mensen met kanker
Hoe spelen we in op de leefwereld van deze patiëntengroep?
Taalbarrières, cultuurverschillen, bespreekbaarheid van kanker en
gebruik van de zorg. Slechts enkele redenen waarom allochtone
patiënten met kanker mogelijk op een andere manier met hun ziekte
omgaan dan autochtone patiënten. Ze durven bijvoorbeeld niet goed over
hun ziekte te praten of vragen te stellen aan hulpverleners. Een gevolg
daarvan kan zijn dat de allochtone patiënt minder goed geïnformeerd is
en minder goed voorbereid een behandeling ingaat. De keuzes die hij of
zij maakt zijn vanwege deze achtergrond ook niet altijd weloverwogen.
Tijdens het symposium brachten de initiatiefnemers de sociale en
culturele aspecten, die de beleving van de ziekte door allochtone mensen
beïnvloeden, onder de aandacht. De deelnemende partijen droegen
mogelijke oplossingen aan.
Laurens, locatie Cadenza, De Vruchtenburg, SAK (Stichting
Allochtonen & Kanker) en het Maasstad Ziekenhuis
10 februari 2011
http://www.maasstadziekenhuis.nl/Informatie_over_het_ziekenhuis/
Evenementenkalender/
Symposium_betere_begeleiding_en_advisering_van
_allochtone_mensen_met_kanker/
10_februari_2011_symposium
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 30
WERKCONFERENTIE
DOEL
OMSCHRIJVING
INITIATIEFNEMERS
JAAR
MEER INFO
Kanker in de Rif
Via een werkconferentie de problematiek rondom kanker in het
Rifgebied bespreekbaar maken en daar oplossingen voor te bedenken.
Forum Noumidia is een Marokkaanse non-profit organisatie in Nador
die regelmatig in aanraking komt met gezinnen die geconfronteerd
worden met kanker en weinig perspectief hebben op zorg en
behandeling. Het zijn veelal schrijnende gevallen waarbij gezinnen erg
gebukt gaan onder deze ziekte en vaak nergens terecht kunnen voor
hulp. De ziekte gaat gepaard met een lange lijdensweg voor de patiënt
maar vaak ook voor familie. In de afgelopen periode is een aantal
organisaties en artsen in de regio Nador en Rabat door Forum Noumidia
gepolst of ze interesse hadden in een werkconferentie. Forum Noumidia
heeft geconstateerd dat er een sterke behoefte is om de problematiek
rond kanker in het rifgebied met elkaar te bespreken en daar
oplossingen voor te bedenken. Daarom organiseerde deze vereniging op
27 december 2008 een werkconferentie over kanker in de Rif. Het
Marokko Fonds deed daar met haar subsidiefonds MarokGO een
bijdrage voor. Tijdens de werkconferentie werd een commissie
samengesteld die de aanbevelingen, acties en projecten uit gaat werken.
De commissie zal verder voorzien in advies en ondersteuning bij de
uitvoering daarvan. De leden van de commissie worden ook
uitgenodigd voor de vervolgconferentie in Nederland en mogelijk
vervolgconferenties in andere Europese landen om continuïteit te
garanderen voor de uitvoering van de verschillende acties en projecten.
Stichting Marokko Fonds is een onafhankelijke organisatie, opgericht in
2005 met steun van de NCDO. Het Fonds beoogt projecten gericht op
duurzame ontwikkeling in Marokko te steunen. Belangrijkste
aandachtsgebieden van het Fonds zijn onderwijs, gezondheidszorg,
schoon drinkwater, gelijke rechten, cultuur en sport.
2008
http://
www.marokkofonds.nl/
index.php?nav=static&pagina=MarokGO:_
Werkconferentie_over_kanker_in_de_Rif
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 31
§2.4 Bijeenkomsten/Congressen/Seminars gericht op allochtonen en
gezondheid
Medezeggenschap vanuit het perspectief van migrantenpatiënten en –
cliënten in de gezondheidszorg
OMSCHRIJVING
In Nederland hebben we als uitgangspunt dat er kwalitatief goede zorg
voor iedereen moet zijn. Maar hoe versterken we de rol van de migrant als
cliënt in de gezondheidszorg? En vinden migranten het belangrijk om
medezeggenschap in de zorg te hebben? Hoe kunnen migranten meer
verantwoordelijkheid nemen voor hun gedrag en gezondheid? Over
bovenstaande vragen werd de conferentie “medezeggenschap vanuit het
perspectief van migrantenpatiënten en –cliënten in de gezondheidszorg”
georganiseerd. Centraal stond de vraag: hoe kunnen we medezeggenschap
van migranten versterken en verankeren in de reguliere patiënten- en
cliëntenbeweging en in het stelsel van de Nederlandse gezondheidszorg?
INITIATIEFNEMERS Pharos en de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ)
JAAR
17 november 2010
MEER INFO
http://www.zorgbelang-nederland.nl/index.php?p=351&iid=3735
CONFERENTIE
CONGRES
Zorg Ziel en Zakelijkheid Zorgen voor morgen
OMSCHRIJVING
Tijdens dit congres werd een workshop gegeven over aandacht voor
culturele aspecten bij kwetsbare oudere migranten. Inhoud van de
workshop: Kennismaking en ervaringen uit de praktijk, Kwetsbare
ouderen in beeld, Cultuur en interculturele communicatie, Dementie
maakt extra kwetsbaar, Het testen van analfabeten anderstaligen,
SYMBOL, Tips voor de dagelijkse praktijk
INITIATIEFNEMERS Zorgnetwerk Midden-Brabant
JAAR
23 september 2010
MEER INFO
http://www.zorgzielenzakelijkheid.nl/workshops.php
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 32
CONGRES
Laaggeletterdheid en kanker
OMSCHRIJVING
Op 9 september 2010, in de week van de alfabetisering, vond in
Amersfoort het eerste landelijke congres gezondheidsvaardigheden plaats:
Effectief communiceren met laaggeletterden. Op dit congres stond de
communicatie tussen laaggeletterden en werkers in de zorg en
gezondheidsbevordering centraal. Zorgverleners krijgen concrete tips over
hoe zij laaggeletterden kunnen herkennen én hun informatie voor alle
Nederlanders begrijpelijk kunnen maken.
INITIATIEFNEMERS Gezondheidsinstituut NIGZ, Stichting Lezen en Schrijven, Nederlandse
Patiënten en Consumenten Federatie, RIVM, Pharos, AMC/Universiteit
van Amsterdam, Nederlands Huisartsen Genootschap, en het
Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO.
JAAR
9 september 2010
MEER INFO
http://www.leefwijzer.nl/nieuws/read/7301/betere-zorg-voorlaaggeletterden-organisaties-slaan-handen-ineen/
EXPERTMEETING
Zorg voor en door allochtonen
OMSCHRIJVING
De Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg
(PRVMZ) en Palet (adviseurs diversiteit), organiseerden een
expertmeeting over het onderwerp „Allochtonen en de zorg voor
verstandelijk gehandicapten‟. Deze werd gehouden op 15 januari 2009 in
het Provinciehuis Noord-Brabant.
INITIATIEFNEMERS De Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg
(PRVMZ) en Palet
JAAR
15 januari 2009
MEER INFO
www.prvmz.nl/fileadmin/nieuws/Verslag_Zorg_allo150109.pdf
CONFERENTIE
Meedoen, meedenken, meebeslissen. Conferentie over Participatie van
allochtonen in gezondheidsbevordering
OMSCHRIJVING
Lezingen en workshops over het belang van participatie van allochtonen
in de gezondheidsbevordering. Met resultaten uit recent onderzoek en
ervaringen uit het veld. Aandacht voor o.a. het praktisch realiseren van
participatie, succes- en faalfactoren, het verankeren van participatie in
beleid, peer educatie, verschillende doelgroepen waaronder jongeren en
mensen met een beperking.
INITIATIEFNEMERS NIGZ
JAAR
24 juni 2010
MEER INFO
http://ws10.e-vision.nl/nigz/index.cfm?act=cursus.detail&cid=275
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 33
LEZING
Diversiteit als kans
OMSCHRIJVING
In april 2009 heeft het Landelijk Steunpunt een lezing gegeven op een
congres voor eerstelijns verpleegkundigen over 'Diversiteit als kans'.
VPTZ Nederland is de landelijke vereniging van organisaties voor
vrijwillige palliatieve terminale zorg, thuis of in hospices.
INITIATIEFNEMERS Agora en V&VN, Landelijk Steunpunt VPTZ
JAAR
april 2009
MEER INFO
http://www.vptz.nl/page/166/etnische-diversiteit---diverse-producten.html
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 34
§2.5 Cijfers m.b.t. allochtonen en kanker
TITEL
JAAR
Allochtonen en kanker: Sociaal-culturele en epidemiologische
aspecten (KWF Kankerbestrijding)
Kanker is een relatief weinig voorkomende doodsoorzaak bij allochtone
Nederlanders. Dit komt doordat ouderen in deze groep meestal behoren tot
de eerste generatie migranten en minder last hebben van negatieve
effecten van een 'westerse' leefstijl. Door de vergrijzing van de tweede
generatie zal het percentage kankerpatiënten de komende jaren fors
stijgen. En daarmee ook de vraag naar een cultuursensitievere benadering
van de ziekte. Het rapport is opgesteld door de werkgroep 'Allochtonen &
Kanker' , onder voorzitterschap van prof. dr. Harry Nijhuis. De werkgroep
maakt onderdeel uit van de Signaleringscommissie Kanker van KWF
Kankerbestrijding.
2006
INITIATIEFNEMERS
KWF Kankerbestrijding
MEER INFO
http://www.kwfkankerbestrijding.nl/over-ons/wat-doen-wij/Pages/trendsin-kankerbestrijding-onderzoeken-(signaleringscommissie)-allochtonenen-kanker.aspx
OMSCHRIJVING
TITEL
Algemene cijfers over kanker (IKC NET)
OMSCHRIJVING
incidentie, prevalentie, sterfte, overleving, kans op kanker, indicatoren
tumorindeling.
JAAR
2008
INITIATIEFNEMERS IKC NET
MEER INFO
http://www.ikcnet.nl/page.php?id=2905&nav_id=114
TITEL
Algemene cijfers over kanker (Wereld Kanker Onderzoek)
OMSCHRIJVING
Kanker in Nederland, Kanker wereldwijd, Prostaatkanker, Borstkanker,
Longkanker, Darmkanker, Kankerpreventie
JAAR
2009
INITIATIEFNEMERS Wereld Kanker Onderzoek
MEER INFO
http://www.wcrf-nl.org/onderzoek/feitenencijfers.php
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 35
TITEL
OMSCHRIJVING
JAAR
INITIATIEFNEMERS
MEER INFO
Cijfers over kanker (CBS)
diverse artikelen over kanker met daarin uitsplitsing naar etniciteit.
Doorlopend
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
www.cbs.nl
http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/_unique/search/default.htm?
cx=018020871965988641477:rvmzjpho2wq&cof=FORID:11&q=kanker#
851
TITEL
Cijfers over kanker (RIVM)
OMSCHRIJVING
Het Nationaal Kompas Volksgezondheid is een website met
onafhankelijke en wetenschappelijk onderbouwde informatie over de staat
van de volksgezondheid in Nederland. Het bevat meer dan 200
onderwerpen, die doorlopend geactualiseerd worden. Het Nationaal
Kompas Volksgezondheid is een product van het centrum
Volksgezondheid Toekomst Verkenningen van het RIVM in
samenwerking met verschillende instellingen. Het vormt samen met de
Nationale Atlas Volksgezondheid en andere websites een onderdeel van
de Volksgezondheid toekomstverkenning. Loket gezond leven: Het Loket
biedt u een groot aantal interventies voor gezondheidsbevordering en
instrumenten voor planmatig werken. Ook vindt u op
Loketgezondleven.nl informatie over gezondheid binnen bepaalde settings
zoals school, gemeente, wijk en werk.
JAAR
Doorlopend
INITIATIEFNEMERS Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
MEER INFO
www.nationaalkompas.nl
Meer informatie over: Nationaal Kompas en allochtonen en kanker:
http://www.rivm.nl/vtv/objectdocument/o4237n16906.html
http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid-en-ziekte/sterftelevensverwachting-en-daly-s/sterfte-naar-doodsoorzaak/zijn-erverschillen-naar-etniciteit/
http://www.nationaalkompas.nl/bevolking/etniciteit/allochtonen-engezondheid/
In volksgezondheid toekomstverkenning:
http://www.rivm.nl/cgi-bin/htsearch?config=zoeknl&words=allochtonen+kanker&method=and&restrict=
http://www.rivm.nl/vtv/object_document/o5458n30053.html
http://www.rivm.nl/vtv/object_document/o4215n21020.html
http://www.rivm.nl/vtv/object_document/o4163n18744.html
www.loketgezondleven.nl
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 36
TITEL
Vier keer zoveel borstkanker in Nederland (WCRF)
OMSCHRIJVING
Borstkanker komt ruim vier keer zoveel voor in Nederland als in OostAfrika, maakt het Wereld Kanker Onderzoek Fonds op 9 aug. 2010.
Volgens de meest recente kankerstatistieken werd bij 96,8 per 100.000
vrouwen in Nederland (aangepast naar leeftijd) in 2008 de diagnose
borstkanker gesteld, tegenover slechts 19,3 per 100.000 vrouwen in OostAfrika, zoals Kenia en Tanzania
JAAR
9 augustus 2010
INITIATIEFNEMERS Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WCRF)
MEER INFO
http://www.wcrf-nl.org/nieuws/persberichten/persberichten.php?ID=67
TITEL
Internationale cijfers over kanker (IARC)
OMSCHRIJVING
International Agency for research on cancer publiceert internationel cijfers
over incidentie en prevalentie van kanker wereldwijd.
JAAR
doorlopend
INITIATIEFNEMERS International Agency for research on cancer
MEER INFO
www.iarc.fr, klik dan de button: Global cancer statistics
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 37
Hoofdstuk 3
Voorlichtingsmateriaal
In dit hoofdstuk zijn de resultaten opgenomen van de zoektocht gericht op
voorlichtingsmateriaal, in de breedste zin van het woord. Gedacht kan worden aan folders (in
diverse talen), dvd‟s, checklisten, televisieprogramma‟s e.d. Wederom is onderscheid gemaakt
tussen materiaal specifiek gericht op allochtonen en kanker en voorlichtingmateriaal gericht op
gezondheidsvoorlichting aan allochtonen in het algemeen. Gezien de grote hoeveelheid
gezondheidsvoorlichtingmaterialen voor allochtonen, is getracht om alleen (het praktische)
materiaal op te nemen dat een meerwaarde zou kunnen hebben voor professionals die werken met
allochtonen (en hun naasten) met de diagnose kanker.
§3.1
Voorlichtingsmateriaal gericht op allochtonen en kanker
Vragen over kanker? De allochtone zorgconsulent helpt u op weg (folder)
Een gesprek met een allochtone kankerpatiënt (checklist/ rapport)
Publieksfolder voor allochtone of laaggeletterde vrouwen over het Vlaams
bevolkingsonderzoek naar borstkanker (folder)
Wat is kanker? (folder)
Informatie over borstkanker (website met o.a. gesproken taalversies)
Patiëntenvereniging Stichting Allochtonen en Kanker (website en folders)
Patiënteninformatie over het Allochtonen spreekuur (folder)
„Borstkanker ontsluierd‟ (dvd)
Migranten en borstkanker, kennis over kanker (televisieprogramma)
Taboe rondom kanker. Moslims en Kanker (televisieprogramma)
Chemotherapie wat is dat? (dvd)
De teledokter (televisieserie)
Slecht nieuws gesprekken bij een allochtone kankerpatiënt (powerpointpresentatie)
Is dit de wil van Allah? (televisieprogramma)
Schildklier en schildklieraandoening (website)
Ayda 1 kez 5 dakika (folder over borstkanker onderzoek)
9 sinyali iyi tanimaliyiz! (folder over 9 signalen van kanker)
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 38
§3.2
(Praktisch) gezondheidsvoorlichtingsmateriaal aan allochtonen
Tips voor materiaal- en methodiekontwikkeling voor doelgroepen met
gezondheidsachterstand (To-do-list)
Aandacht op de juiste plek (boek)
Praten-platen over diabetes. Visueel materiaal voor advisering en voorlichting aan allochtone
een laaggeletterde patiënten(praat-platen)
Communicatie hulpverlening allochtonen: communiceren met patiënten van Turkse,
Marokkaanse, Surinaamse en Antilliaanse afkomst (zakboekje)
Elkaar begrijpen helpt (communicatieboekje)
Palliatieve zorg aan allochtonen; Informatie bestemd voor zorgverleners (folder)
Cultuurkoffer (toolkit)
Zorg voor stervende van allochtone afkomst (rapportage, DVD, folder)
Project Kleur bekennen (checklist, DVD)
Sterven, dood en rouw wereldwijd (adressen- en informatiegids)
Voeding - Lesboek voor de kadercursus gezondheidsvoorlichting aan groepen allochtonen
(Lesboek)
Interculturele zorgverlening in de praktijk (training)
Van top tot teen; Interactieve lessen over het menselijke lichaam voor anderstaligen (lessen)
Interculturalisatie van de zorg (cursus)
Masterclass Participatie Allochtonen (workshop)
De kinderafdeling (voorlichtingsfilm)
Diabetes Risicotest instructievideo (voorlichtingsfilm)
Sterven en rouwen in multicultureel Nederland (rapport)
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 39
§3.1 Voorlichtingsmateriaal gericht op allochtonen en kanker
TITEL
Vragen over kanker? De allochtone zorgconsulent helpt u op weg
PRODUCT
Folder
OMSCHRIJVING
In juni 2010 is een nieuwe, folder verschenen: „Vragen over kanker? De
allochtone zorgconsulent helpt u op weg‟. De folder is in het Nederlands,
Turks en Arabisch. De folder is te downloaden, meerdere exemplaren zijn
aan te vragen bij het Informatiecentrum IKO, tel. 024- 354 23 09.
INITIATIEFNEMERS Informatiecentrum IKO
JAAR
2010
MEER INFO
http://www.ikcnet.nl/page.php?nav_id=110&regio_
id=68&id=2452
TITEL
Een gesprek met een allochtone kankerpatiënt
PRODUCT
Checklist/rapport
OMSCHRIJVING
Op grond van literatuur en van de resultaten van interviews met artsen,
verpleegkundigen en allochtone patiënten van Turkse en Marokkaanse
herkomst, zijn aandachtspunten/tips opgesteld ten behoeve van
voorlichting aan allochtone kankerpatiënten.
INITIATIEFNEMERS IKZ Eindhoven
JAAR
2002
MEER INFO
http://www.google.nl/
search?hl=nl&q=Een+gesprek+met+een+allochtone+
kankerpati%C3%ABnt+&aq=f&aqi
=&aql=&oq=&gs_rfai=
TITEL
Publieksfolder voor allochtone of laaggeletterde vrouwen over het
Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Belangrijk voor
vrouwen van 50 tot en met 69 jaar
PRODUCT
Folder
OMSCHRIJVING
Publieksfolder voor allochtone of laaggeletterde vrouwen over het Vlaams
bevolkingsonderzoek naar borstkanker.
INITIATIEFNEMERS Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid
JAAR
2008
MEER INFO
Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker - folder voor allochtone of
laaggeletterde vrouwen (PDF, 2,11 MB)
http://www.zorg-en-gezondheid.be/Publicaties/Publicaties-ziektes/
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 40
TITEL
Wat is kanker?
PRODUCT
Folder
OMSCHRIJVING
Een algemene voorlichtingsfolder voor laaggeletterden over kanker
INITIATIEFNEMERS KWF Kankerbestrijding in samenwerking met NIGZ
JAAR
2011
MEER INFO
www.kwfkankerbestrijding.nl
TITEL
Informatie over borstkanker
PRODUCT
website met o.a. gesproken taalversies, folders, DVD
OMSCHRIJVING
De website van stichting Mammarosa heeft tot doel het geven van
voorlichting over borstkanker aan allochtone vrouwen, en het bevorderen
van de communicatie rond borstkanker bij deze groepen vrouwen. Dit
doet zij onder andere door het ontwikkelen van een website in twaalf
verschillende talen, te gebruiken voor individuele en groepsvoorlichting.
In de agenda op de website staan de data van de
voorlichtingsbijeenkomsten en lotgenotenbijeenkomsten. Er zijn diverse
folders (zoals borstzelfonderzoek) van de site te downloaden. Daarnaast
heeft Stichting Mammarosa een DVD ontwikkeld in samenwerking met
ETV “Kijk op de Haagse zorg” en meegewerkt aan een TV programma
“Het derde Testament”waar een jonge Marokkaanse borstkankerpatiënte
haar verhaal vertelt.
INITIATIEFNEMERS Stichting Mammarosa
JAAR
2004 – heden
MEER INFO
http://www.mammarosa.nl/materiaal.htm
http://www.youtube.com/watch?v=kBUPY-QZQls
TITEL
Patiëntenvereniging Stichting Allochtonen en Kanker
PRODUCT
Website en folders
OMSCHRIJVING
De activiteiten (voorlichting, lotgenotencontact en belangenbehartiging)
staan op de website toegelicht. De Stichting heeft informatie folders over
SAK in het Nederlands, Turks, Arabisch en Engels verspreid onder
huisartsen en ziekenhuizen. Het voorlichtingsmateriaal is eveneens te
bestellen via de website van NFK (http://www.nfk.nl/bestellen/folders).
INITIATIEFNEMERS Stichting allochtonen en kanker (SAK)
JAAR
2008 - heden
MEER INFO
www.stichtingak.nl, tel: 0880036500
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 41
TITEL
Patiënteninformatie over het Allochtonen spreekuur
Folder
OMSCHRIJVING
Patiënteninformatiefolder over het Allochtonen Spreekuur van IKO zijn in
diverse talen te downloaden: Nederlands, Turks-Nederlands, MarokkaansNederlands en Engels. De folders zijn ook te bestellen bij het
informatiecentrum IKO: 024 - 354 23 09.
INITIATIEFNEMERS IKO
JAAR
2007
MEER INFO
http://www.palliatiefconsult.nl/index.php?iPageId=174&iParentId=8
PRODUCT
Borstkanker ontsluierd’
PRODUCT
DVD
Voorlichtingsfilm (dvd) voor allochtone vrouwen over borstkanker. In
drie afzonderlijk te bekijken delen geeft de film inzicht over: preventie,
OMSCHRIJVING
behandeling en beleving van borstkanker. Allochtone vrouwen uit diverse
culturen worden gevolgd bij het bevolkingsonderzoek en de behandeling.
Daarnaast worden ze geïnterviewd over hun ervaringen met en beleving
van borstkanker. Zij praten openhartig over geloof, vooroordelen, schuld
en schaamte rondom kanker.
INITIATIEFNEMERS de film is mede mogelijk gemaakt door Pink Ribbon. De producenten zijn:
Nelleke Dinnissen en Paul van Laere. In samenwerking met zorgconsulente Saïda Aoulad Baktit is de film tot stand gekomen.
JAAR
2009
MEER INFO
http://www.medicalfacts.nl/2009/09/23/borstkanker-ontsluierdvoorlichtingsfilm-voor-allochtone-vrouwen/
TITEL
TITEL
Migranten en borstkanker, kennis over kanker
PRODUCT
Televisieprogramma
OMSCHRIJVING
Bespreking van borstkanker en prostaatkanker.
INITIATIEFNEMERS Infocus bij Moslim Omroep
JAAR
Uitzending 7 februari 2010
MEER INFO
http://www.gezond24.nl/video/bekijk/kennis-over-kanker1.htm
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 42
TITEL
Taboe rondom kanker. Moslims en kanker
PRODUCT
Televisieprogramma
OMSCHRIJVING
Een uitzending over moslims met kanker. Abdellah Dami sprak met een
viertal moslims die zelf mantelzorger waren voor vrienden en verwanten
of zelf patiënt zijn.
INITIATIEFNEMERS Infocus bij Moslim Omroep
JAAR
uitzending op 23 november 2008
MEER INFO
http://www.op.tv/infocus/comment-page-1/
TITEL
Chemotherapie wat is dat?
PRODUCT
DVD
OMSCHRIJVING
Deze DVD/voorlichtingsfilm ontwikkeld i.s.m. KWF Kankerbestrijding
en is bestemd voor patiënten die voor de eerste keer chemotherapie
krijgen. De DVD heeft naast de Nederlands gesproken versie nog een
Marokkaans-Arabische, een Turkse en een Nederlands ondertitelde
module. Tevens kan de DVD gebruikt worden voor onderwijs aan
studenten verpleegkunde.
INITIATIEFNEMERS Geneeskundige Oncologie VUmc
JAAR
2007
MEER INFO
http://www.voorlichtingsfilmchemotherapie.nl/
TITEL
De teledokter
PRODUCT
Televisieprogramma
OMSCHRIJVING
Doktor, Tabib, de Teledokter. Onder deze titel zond het Erasmus MC in
2005 via ETV.nl een vijftal medische programma‟s uit in de Turkse en
Marokkaanse taal met Nederlandse ondertiteling. De programma‟s werden
in de vier grote steden aangeboden in een Turkse en Marokkaanse versie
en waren bedoeld voor mensen die de Nederlandse taal niet machtig zijn.
De uitzendingen ging over diabetes, astma en COPD, hart- en vaatziekten,
kanker, depressie en stemminsgsstoornissen. Elke aandoening werd in
twee afleveringen behandeld.
INITIATIEFNEMERS Erasmus MC
JAAR
2005
MEER INFO
http://www.medicalfacts.nl/2005/09/29/erasmus-mc-brengt-teledoktervia-etvnl/
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 43
TITEL
Slecht nieuws gesprekken bij een allochtone kankerpatiënt
Powerpointpresentatie
OMSCHRIJVING
een powerppointpresentatie van Gülseren Ünal, internist-oncoloog van het
Ruwaard van Putten Ziekenhuis, Spijkenisse over het voeren van slecht
nieuwsgesprekken.
INITIATIEFNEMERS Gülseren Ünal
JAAR
2010
MEER INFO
http://www.ikcnet.nl/page.php?nav_id=110&regio_id=68&id=2855
PRODUCT
TITEL
Is dit de wil van Allah?
PRODUCT
Televisieprogramma en DVD
OMSCHRIJVING
Driedelige serie reportages over de ethische overwegingen bij kwesties aan
het eind van het leven van moslims in Turkije, Marokko en Nederland.
Afl.3. 'We hebben hem gezegd dat het een nierontsteking is, en voor deze
ontsteking behandelt de dokter hem. We vechten tegen deze ziekte door
onze broer en onszelf voor te liegen.' In veel culturen vallen dodelijke
ziekten onder een stilzwijgend taboe. Ook in de oncologische kliniek van
Istanbul. Op verzoek van de familie blijft de patiënt onkundig van zijn
naderende dood, en de dokter werkt vriendelijk mee. Het materiaal is ook
verkrijgbaar op DVD.
INITIATIEFNEMERS NMO
JAAR
20 mei 2007
MEER INFO
http://www.allesgemist.nl/video/Is+dit+de+wil+van+Allah%3F/14759
TITEL
Schildklier en schildklieraandoeningen
PRODUCT
Website met informatie in 8 verschillende talen
OMSCHRIJVING
International Thyroid Awareness Week. Jaarlijks terugkerende week om
het bewustzijn rond schildklieraandoeningen te vergroten.
INITIATIEFNEMERS Thyroid Federation International
JAAR
24 - 30 mei 2010
MEER INFO
www.thyroidweek.com
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 44
TITEL
Ayda 1 kez 5 dakika
PRODUCT
Folder
OMSCHRIJVING
Folder over borstkanker onderzoek in het Turks, Koerdisch en Arabisch.
INITIATIEFNEMERS Stichting Allochtonen en Kanker
JAAR
2011
MEER INFO
www.gak.nl
TITEL
9 sinyali iyi tanimaliyiz!
PRODUCT
Folder
OMSCHRIJVING
Folder over de negen signalen van kanker in het Turks, Koerdisch en
Arabisch.
INITIATIEFNEMERS Stichting Allochtonen en Kanker
JAAR
2011
MEER INFO
www.gak.nl
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 45
§3.2 Praktisch gezondheidsvoorlichtingmateriaal voor allochtonen
TITEL
Tips voor materiaal- en methodiekontwikkeling voor doelgroepen met
een gezondheidsachterstand
PRODUCT
To-do list
OMSCHRIJVING
De TO DO-lijst is een checklist voor gezondheidsvoorlichting aan
moeilijk te bereiken doelgroepen, zoals allochtonen.
Gezondheidsvoorlichting in folders, brochures, video's of websites voor
mensen met een gezondheidsachterstand, schiet vaak z'n doel voorbij.
Soms omdat het taalgebruik te moeilijk is, soms omdat de makers zich
onvoldoende hebben verdiept in de doelgroep. De TO DO-lijst geeft tips
voor het opstellen van communicatiemiddelen voor moeilijk te bereiken
doelgroepen. Ook handig voor eerstelijnsgezondheidscentra.
INITIATIEFNEMERS De nieuwe praktijk, Den Haag.
JAAR
2009
MEER INFO
http://www.denieuwepraktijk.nl/denieuwepraktijk/Producten/to-dolijst/default.htm
TITEL
Aandacht op de juiste plek
PRODUCT
Boek
OMSCHRIJVING
Boekje "Aandacht op de juiste plek. Communicatie met niet-Nederlands
sprekenden". Bij de opvang van patiënten op de afdeling Spoedeisende
Hulp komen zorgverleners regelmatig in aanraking met mensen die de
Nederlandse taal niet beheersen. Dit bemoeilijkt het uitleggen van
handelingen. Ook ambulancepersoneel wordt hier regelmatig mee
geconfronteerd.
Tijdens zijn afstudeerfase aan de Fontys Hogeschool (HBOVerpleegkunde) heeft Sander Greve hier een communicatiemiddel voor
ontwikkeld. In het boekje worden veel voorkomende verpleegkundige
handelingen afgebeeld en vertaald in verschillende veel voorkomende
talen.
INITIATIEFNEMERS Sander Greve
JAAR
2009
MEER INFO
http://www.umcutrecht.nl/subsite/tweeculturenindespreekkamer/
Producten/Aandacht-op-de-juiste-plek.htm
http://www.project-seh.nl/index.htm
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 46
TITEL
Praten-platen over diabetes. Visueel materiaal voor advisering en
voorlichting aan allochtone en laaggeletterde patiënten
PRODUCT
Voorlichting via tekeningen en foto‟s
OMSCHRIJVING
Zorgverleners kunnen voortaan met behulp van tekeningen en foto's
voorlichting geven over diabetes aan allochtone en laaggeletterde
patiënten. Door toelichting te geven bij de tekeningen en foto's kunnen
zorgverleners de patiënten inzicht geven in het verloop en behandeling
van deze chronische ziekte en motiveren hun leefstijl aan te passen.
INITIATIEFNEMERS NIGZ in samenwerking met de Nederlandse Diabetes Federatie (en met
financiële steun van het Innovatiefonds zorgverzekeraars)
JAAR
2008
MEER INFO
http://www.nigz.nl/index.cfm?act=actueel.persitem&id=372
TITEL
Communicatie hulpverlening allochtonen: communiceren met
patiënten van Turkse, Marokkaanse, Surinaamse en Antilliaanse
afkomst
PRODUCT
Zakboekje
OMSCHRIJVING
Een praktisch informatieboekje met tips. In het boekje vindt u informatie
over communicatie met patiënten van Turkse, Marokkaanse, Surinaamse
en Antilliaanse komaf. In het boekje is extra aandacht voor de ramadan.
Ook treft u een lijst met Turkse en Arabische woorden aan.
INITIATIEFNEMERS Integraal Kankercentrum West in Leiden, het Regionaal Patiënten en
Consumenten Platform Den Haag en het NIGZ.
JAAR
2001
MEER INFO
http://www.umcutrecht.nl/subsite/tweeculturenindespreekkamer/
Producten/Hulpverlening-allochtonen.htm
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 47
TITEL
Elkaar begrijpen helpt
Communicatieboekje
OMSCHRIJVING
Ter ondersteuning in communicatie met allochtone oudere cliënten zijn
voor zowel cliënten als hulpverleners in verpleeg- en verzorgingshuizen,
thuiszorg en ziekenhuizen handzame communicatieboekjes in meerdere
talen ontwikkeld. Met anderstalige cliënten zijn woordenlijsten
samengesteld en pictogrammen van begrippen en situaties verzameld. De
situaties zijn zowel in het Nederlands als in de vreemde taal benoemd.
Van de vreemde taal is fonetisch aangegeven hoe het moet worden
uitgesproken. Het boekje is beschikbaar in het Hindoestaans, Marokkaans
(Arabisch en Berber), Turks, Chinees (Kantonees en Hakka) en Spaans.
INITIATIEFNEMERS Een samenwerking van Meavita (Verpleeghuis De Schildershoek,
wooncentrum Om en Bij en Meavita Thuiszorg,) en het nationaal
gezondheidsinstituut NIGZ en werd financieel mede mogelijk gemaakt
door ZonMw.
JAAR
2007
MEER INFO
http://www.umcutrecht.nl/subsite/tweeculturenindespreekkamer/
Producten/elkaar-begrijpen-helpt.htm
PRODUCT
TITEL
Palliatieve zorg aan allochtonen. Informatie bestemd voor
zorgverleners
PRODUCT
Folder
OMSCHRIJVING
Zorgbelang Gelderland heeft een folder gemaakt voor hulpverleners hoe
om te gaan met allochtone patiënten in de palliatieve fase.
INITIATIEFNEMERS Zorgbelang Gelderland
JAAR
2009
MEER INFO
http://www.palliatiefconsult.nl/index.php?iPageId=167&iParentId=8
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 48
TITEL
Cultuurkoffer
Toolkit
OMSCHRIJVING
Artsen en verpleegkundigen in het Albert Schweitzer ziekenhuis hebben
sinds eind 2008 de beschikking over een Cultuurkoffer®. De
Cultuurkoffer is een unieke toolkit, gericht op het versterken en verbeteren
van de communicatie tussen medisch personeel (artsen,
verpleegkundigen) en patiënten uit andere culturen. De Cultuurkoffer is in
eigen beheer ontwikkeld door de afdeling Patiëntenvoorlichting en
gebaseerd op vragen en problemen uit de praktijk van de dokters en
verpleegkundigen in het ziekenhuis. De koffer bevat behalve informatie
voor hulpverleners en patiënten in vele talen, ook allerlei andere
hulpmiddelen, zoals woordenboekjes, brochures met pictogrammen, een
folderreeks met veelgestelde vragen aan anderstalige patiënten en
informatie over culturele gebruiken en waarden van diverse religies.
INITIATIEFNEMERS UMC Utrecht
JAAR
2008
MEER INFO
http://www.umcutrecht.nl/subsite/tweeculturenindespreekkamer/
PRODUCT
Producten/Cultuurkoffer.htm
TITEL
Zorg voor stervende van allochtone afkomst
PRODUCT
Rapportage, DVD, folder
OMSCHRIJVING
Diverse materialen zijn door VPTZ ontwikkeld:
- Brochure: Gaat u het gesprek aan?
- Rapportage eerste fase diversiteitsproject „Het gesprek aangaan...‟
- DVD „De ander ontmoeten (?)‟
- DVD „Terminaal ziek - Dilemma's in migrantengezinnen‟
Folder in het Nederlands/Turks over: „Zorgen voor een familielid in de
laatste levensfase‟
INITIATIEFNEMERS Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ)
JAAR
2008 - 2010
MEER INFO
http://www.vptz.nl/page/166/etnische-diversiteit---diverse-producten.html
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 49
TITEL
Project Kleur bekennen
Checklist DVD
OMSCHRIJVING
Op de VUmc (afdeling gynaecologie) heeft 2008 het project “Kleur
bekennen” uitgevoerd. Dit project was niet specifiek gericht op
allochtonen en kanker maar was gericht op de begeleiding van
moslimpatiënten in de laatste levensfase. Informatiemateriaal over de
rituelen en gebruiken van moslims rond de laatste levensfase is
ontwikkeld. De publicatie Kleur bekennen. Verpleegkundige hulp aan
moslims in de palliatieve fase van een ziekte, is bedoeld voor
verpleegkundigen tijdens de begeleiding van patiënten en hun familie in
deze periode. Eveneens is een checklist voor verpleegkundigen met
bijbehorende achtergrondinformatie opgesteld en is een DVD en
lesmateriaal bestemd voor de opleiding tot verpleegkundige ontwikkeld.
Door de kennis van verpleegkundigen over interculturele zorg te vergroten
zal de kwaliteit van de zorg voor moslimpatiënten toenemen.
INITIATIEFNEMERS VUmc
JAAR
2008
MEER INFO
http://www.vumc.nl/afdelingen/epz/4261744/4260166/
PRODUCT
TITEL
Sterven, dood en rouw wereldwijd
PRODUCT
Adressen- en informatiegids
OMSCHRIJVING
In 2008 verscheen een informatieve gids van het COS Gelderland (een
ondersteuningsorganisatie van de provincie Gelderland) over "Sterven, dood
en rouw wereldwijd, adressen- en informatiegids". De gids bevat informatie
over alle wereldreligies en de rituelen die zij hanteren bij sterven, dood en
rouw. De adressen zijn zowel landelijke als in de provincie Gelderland. Gids
is te downloaden via de website.
INITIATIEFNEMERS COS Gelderland
JAAR
2008
MEER INFO
http://www.gelderland.nl/eCache/DEF/4/884.Zm9udD0zJnRleHQ9MA.html
http://www.palliatiefconsult.nl/index.php?iPageId=164&iParentId=8
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 50
TITEL
Voeding - Lesboek voor de kadercursus gezondheidsvoorlichting aan
groepen allochtonen
PRODUCT
Voeding - Lesboek
OMSCHRIJVING
Voeding - Lesboek voor de kadercursus gezondheidsvoorlichting aan
groepen allochtonen. Het lesboek is samengesteld voor voorlichters die
gezondheidsvoorlichting gaan geven in hun eigen taal en vanuit hun eigen
cultuur. Het lesboek is op twee manieren te gebruiken: Om te leren hoe
men voedingsvoorlichting geeft en als voorbereiding op een voorlichting.
INITIATIEFNEMERS NIGZ
JAAR
1999
MEER INFO
http://www.nigz.nl/index.cfm?act=winkel.detail&pid=649
TITEL
Interculturele zorgverlening in de praktijk
PRODUCT
Training
OMSCHRIJVING
Mutant ontwikkelde voor Actiz (organisatie van zorgondernemers) een
training „Interculturele zorgverlening in de praktijk‟ voor verzorgenden en
verpleegkundigen. In de training leren deelnemers omgaan met verbale en
non-verbale communicatieverschillen, verschillen in opvattingen over
ziekte en gezondheid, verschillen in religieuze en culturele normen en
waarden, verschillen in leef- en opvoedingsstijlen.
INITIATIEFNEMERS Mutant
JAAR
onbekend
MEER INFO
http://www.mutant.nl/vb-activiteiten-gezondheidszorg.htm
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 51
TITEL
Van top tot teen; Interactieve lessen over het menselijke lichaam voor
anderstaligen
PRODUCT
Interactieve lessen
OMSCHRIJVING
Voor anderstaligen met weinig opleiding is het soms moeilijk te bepalen
met welke klachten zij naar de dokter moeten. En als ze daar eenmaal zijn,
kunnen zij zich vaak niet zelfstandig redden. Om hun klachten te
verwoorden en om de instructies van de dokter te begrijpen zijn
anderstaligen vaak afhankelijk van vertaling door familie of tolken. Met
„Van top tot teen' ontwikkeld door RBO Educatief te Haarlem, doen
anderstaligen basiskennis op over het functioneren van het menselijk
lichaam én leren zij de juiste Nederlandse begrippen om hierover te
kunnen communiceren. Bovendien geeft „Van top tot teen' mensen tips om
beter voor hun eigen gezondheid te zorgen.
INITIATIEFNEMERS RBO Educatief
JAAR
2008
MEER INFO
http://www.nigz.nl/index.cfm?act=nbarchief.editie&editie=250
TITEL
Interculturalisatie van de zorg
Cursus
OMSCHRIJVING
Het doel van de cursus is om de student inzicht te geven in de theorie en
praktijk van de interculturalisatie van de zorg: de afstemming van de
inhoud en organisatie van de zorg op de multiculturele samenleving. Om
interculturalisatie van de zorg goed te kunnen begrijpen worden
verschillende thema's belicht, zoals gevolgen van migratie op gezondheid,
gezondheidsverschillen en -determinanten tussen verschillende
bevolkingsgroepen, de rol van cultuur en religie in de zorg; interculturele
communicatie, de ontwikkeling van een intercultureel zorgaanbod, de
aansturing van het proces van interculturalisatie, interculturele
ouderenzorg, geestelijke gezondheidszorg voor migranten en zorg voor
ongedocumenteerden.
INITIATIEFNEMERS Vrije Universiteit Amsterdam
JAAR
2010 - 2011
MEER INFO
http://www.falw.vu.nl/nl/studenten/studiegids/20102011/bachelor/gezondheid-enleven/index.asp?view=module&origin=50051538&id=50043839
PRODUCT
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 52
TITEL
Participatie Allochtonen
PRODUCT
Workshop
OMSCHRIJVING
Meer dan tien procent van de mensen in Nederland beschikt over beperkte
'gezondheidsvaardigheden' (health literacy). Deze mensen zijn niet goed
in staat gezondheidsinformatie te zoeken, te begrijpen of toe te passen.
Laaggeletterden van Nederlandse komaf houden het uit schaamte vaak
geheim als zij iets niet begrijpen. Mogelijk merkt u wel dat uw informatie
en adviezen niet goed overkomen of opgevolgd worden.
In deze introductieworkshop leert u hoe u mensen met beperkte
gezondheidsvaardigheden kunt herkennen, welke obstakels zij ervaren en
hoe u daar het beste mee om kunt gaan.
INITIATIEFNEMERS NIGZ
JAAR
2011
MEER INFO
http://www.nigz.nl/index.cfm?act=cursus.detail&cid=289
TITEL
De Kinderafdeling
Voorlichtingsfilm
OMSCHRIJVING
Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam heeft een
voorlichtingsfilm gemaakt om te laten zien hoe de Kinderafdeling in het
ziekenhuis werkt. De film is bedoeld voor allochtone patiënten. De reden
hiervoor is dat het ziekenhuis merkt dat zij door taalproblemen vaak niet
alle informatie over het ziekenhuis begrijpen.
INITIATIEFNEMERS Sint Lucas Andreas Ziekenhuis
JAAR
Onbekend
PRODUCT
MEER INFO
http://www.slaz.nl/smartsite.dws?id=17758.
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 53
TITEL
Diabetes Risicotest instructievideo
PRODUCT
Instructiefilm in vier talen
OMSCHRIJVING
De Diabetes Risicotest is een wetenschappelijk onderbouwde test. Aan de
hand van zeven vragen wordt het risico op diabetes gemeten. Bij een score
van 10 of hoger is het risico dat iemand diabetes krijgt of al heeft, groot.
Het project Kijk op Diabetes adviseert mensen met deze uitslag van de
test naar de huisarts te gaan. Vroege opsporing van diabetes is belangrijk
om complicaties voor te zijn. Bij een verhoogd risico kunnen mensen zelf
veel doen om het risico op diabetes te verminderen. Er is een video in vier
talen beschikbaar: Nederlands, Turks, Arabisch en Berbers. Alle versies
zijn ook als download beschikbaar om te gebruiken bij
voorlichtingsbijeenkomsten.
INITIATIEFNEMERS Diabetes fonds
JAAR
onbekend
MEER INFO
http://www.kijkopdiabetes.nl/professionals/index.php/productenkit/diabetes-risicotest-videos
TITEL
Sterven en rouwen in multicultureel Nederland
PRODUCT
Rapport
OMSCHRIJVING
In het rapport worden zes godsdiensten, die in Nederland het meeste
beleden worden, besproken en toegelicht worden aan de hand van
thema‟s. Het overzicht is volledig noch uitputtend, maar kan
ondersteuning bieden voor de omgang van hulpverleners met patiënten en
hun geloofsovertuigingen. Afsluitend wordt een aantal tips gegeven..
INITIATIEFNEMERS IKCnet
JAAR
Juli 2010
MEER INFO
http://www.google.nl/search?hl=nl&source=hp&q=sterven+en
+rouwen+in+multicultureel+nederland&aq=f&aqi=&aql=&oq=
http://www.rouwrituelen.nl/
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 54
Hoofdstuk 4
Organisaties
In dit hoofdstuk zijn diverse organisaties opgenomen. Onderscheid is gemaakt naar organisaties
die zich alleen inzetten voor allochtonen en kanker (§4.1). Desbetreffende paragraaf wordt
afgesloten met enkele organisaties gevestigd in Turkije, Marokko, Suriname en de Nederlandse
Antillen. Organisaties die zich bezighouden met kanker en aandacht hebben voor allochtonen
worden in §4.2 getoond. Met als kanttekening dat de organisatie alleen is opgenomen in het
overzicht als op de website informatie te vinden is over allochtonen.
Daarnaast zijn in dit hoofdstuk enkele organisaties opgenomen die zich inzetten voor het thema
allochtonen en gezondheid in het algemeen. Zowel in praktische zin (§4.3) als bijvoorbeeld door
middel van onderzoek (§4.4).
§4.1
Organisaties gericht op allochtonen en kanker
Stichting Allochtonen en Kanker
Stichting Mammarosa
Organisaties in land van herkomst
§4.2
Organisaties gericht op kanker met aandacht voor allochtonen
KWF Kankerbestrijding
Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK)
Pink Ribbon
§4.3
Organisaties gericht op gezondheid en allochtonen
Platform Allochtone Zorgvragers (PAZ)
STIOM (Stichting ter ondersteuning van de gezondheidszorg en maatschappelijke
dienstverlening)
Associatie Marokkaanse Artsen Nederland (AMAN)
Stichting Moslimarts
Mozaïekkliniek in het St. Lucas Andreas Ziekenhuis
Vatan polikliniek
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 55
§4.4
Overige organisaties
Mikado (Kenniscentrum interculturele zorg)
VUmc Cancer Center Amsterdam
Pacemaker in Global Helath
Pharos
NIGZ
NIVEL (Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg)
Movisie (Kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkelingen)
GG&GD
Eramus MC
Academisch Medisch Centrum (AMC)
Agis zorgverzekeringen
Zilveren kruis
Stichting Miletus (Patiëntenervaringen voor betere zorg)
Tolk- en Vertaalcentrum Nederland (TVcN)
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 56
§4. 1 Organisaties gericht op allochtonen en kanker
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
Stichting Allochtonen en kanker
Patiëntenorganisatie
Stichting allochtonen en kanker (AK) komt op voor de belangen van
allochtone kankerpatiënt en hun familie. Stichting AK speelt een actieve
rol bij de begeleiding, advisering, doorverwijzing en verbetering van de
leefwereld van allochtone kanker patiënten in Nederland. Verder wil de
Stichting AK maatschappelijke en sociale positie van allochtone kankerpatiënten
te verbeteren en hun naaste families te ondersteunen. De stichting organiseert
MEER INFO
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
o.a. voorlichtingsbijeenkomsten en (inloop)spreekuren. Op hun website
staat waar en wanneer zijn bijeenkomsten, lezingen en
themabijeenkomsten organiseren.
http://www.stichtingak.nl/
Stichting Mammarosa
Patiëntenorganisatie gericht op borstkanker
Stichting Mammarosa heeft tot doel het geven van voorlichting over
borstkanker aan allochtone vrouwen, en het bevorderen van de
communicatie rond borstkanker bij deze groepen vrouwen. Stichting
Mammarosa is een initiatief van Lide van der Vegt.
Activiteiten van Stichting Mammarosa zijn:
Inloopspreekuur en lotgenotencontact;
Netwerk opbouwen van lotgenoten;
Ontwikkelen van informatieve website in 12 talen (gesproken)
talen over borstkanker.
http://www.mammarosa.nl/index.htm
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 57
Organisaties in de landen van herkomst
CURAÇAO EN ARUBA
ORGANISATIE
Prinses Wilhelmina Fonds
MEER INFO
http://www.pwf.an/
TURKIJE
ORGANISATIE
Turkisch Association against Cancer
MEER INFO
http://www.europeancancerleagues.eu/about-ecl/ecl-members/65turkey.htmlhttp://www.ukdk.org/pdf/kitap/42.pdf
MAROKKO
ORGANISATIE
MEER INFO
ORGANISATIE
MEER INFO
ORGANISATIE
MEER INFO
ORGANISATIE
MEER INFO
ORGANISATIE
MEER INFO
Association Lalla Salma contre la cancer
http://www.contrelecancer.ma/en/our-mission/view?set_language=en
A.M.I.N.O. Friends of the National Institute of Oncology Association
onbekend
Avenir Parents and Friends of Children with Cancer Associations
http://www.almoustakbal.org/
S.M.O.P. Moroccan Pediatric Oncology Society
Onbekend
Société Marocaine de Cancérologie
Onbekend
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 58
§4.2 Organisaties gericht op kanker met aandacht voor allochtonen
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
KWF Kankerbestrijding
Organisaties gericht op kanker met aandacht voor allochtonen
KWF Kankerbestrijding zet zich in op het gebied van wetenschappelijk
onderzoek, voorlichting, patiëntenondersteuning en fondsenwerving. In de
beleidsvisie 2007-2011 „Stuwende kracht‟ beschrijft KWF
Kankerbestrijding dat allochtonen een speciale doelgroep vormen omdat
hun kennis over het functioneren van het lichaam, over ziekte in het
algemeen en kanker in het bijzonder, heel beperkt is. Middels het
meerjarenplan Allochtonen en Kanker geeft KWF Kankerbestrijding
specifiek aandacht aan allochtonen.
http://www.kwfkankerbestrijding.nl/index.jsp?objectid=17150
Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK)
Organisaties gericht op kanker met aandacht voor allochtonen
Binnen de NFK hebben de kankerpatiëntenorganisaties hun krachten
gebundeld. Vanuit de ervaring en visie van patiënten signaleert de NFK
waar en hoe de zorg en nazorg voor kankerpatiënten beter kan. Ook wil de
federatie patiënten toerusten om zelf de regie te kunnen voeren, over hun
behandeling, over hun leven na de ziekte, over hun terugkeer naar werk.
www.nfk.nl
Stichting Pink Ribbon aandacht voor borstkanker
Organisaties gericht op borstkanker met aandacht voor allochtonen
Stichting Pink Ribbon is een fondswervende organisatie die aandacht
vraag voor borstkanker. Zij heeft als doel het aantal mensen dat
borstkanker krijgt verminderen, vroege diagnose bevorderen en de zorg
voor patiënten en hun omgeving verbeteren.
www.pinkribbon.nl
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 59
§4.3 Organisaties gericht op gezondheid en allochtonen
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
Platform Allochtone Zorgvragers (PAZ)
belangenvereniging
Het platform Allochtone Zorgvragers is opgericht om voor de belangen
van allochtone zorgvragers op te komen. In de praktijk richt het PAZ zich
momenteel in hoofdzaak op Marokkaanse en Turkse zorgvragers en hun
omgeving. Daarnaast richt het PAZ zich op instellingen en overheden die
een taak hebben in de zorgverlening, zoals Provincie en gemeente,
instellingen voor zorg en dienstverlening en organisaties op het gebied
van wonen, welzijn en zorg.Opkomen voor de belangen van zorgvragers
wil het PAZ door middel van informatie en voorlichting, het in kaart
brengen van behoeften, vragen en problemen op het terrein van zorg,
wonen en welzijn, het organiseren van lotgenotencontacten en bijdragen
leveren aan de interculturalisering van instellingen.
http://www.zorgbelang.nl/Web_HvdZ/Internet/Content/Content.nsf/
0/9D6A12868FFE4F80C1256F6D004E0B78
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
STIOM
Netwerk- en ontwikkelingsorganisatie
STIOM is een onafhankelijke netwerk- en ontwikkelingsorganisatie voor
(sociale) kwaliteit van zorg en dienstverlening in Den Haag. Zij werken
aan een wijkgericht, laagdrempelig en samenhangend aanbod van wonen,
welzijn en zorg en proberen via netwerken en vernieuwende
projecten de 1e lijns hulpverlening te ondersteunen. Op de site vindt u een
overzicht van de werkzaamheden.
http://www.stiom.nl/
Associatie Marokkaanse Artsen Nederland (AMAN)
Vereniging voor artsen (in spé)
De Nederlandse gezondheidszorg kent problemen die samenhangen met
de cultuur- en religie van 'de' Nederlandse- Marokkaanse patiënt, naast het
vaker voorkomen van specifieke medische problematiek bij deze groep.
AMAN wil vanuit haar eigenzinnige karakter en identiteit actief bijdragen
aan de verbetering en versterking van de gezondheidsstatus van met name
patiënten met een Nederlands- Marokkaanse achtergrond.
www.amanonline.nl/index.php
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 60
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
Stichting Moslimarts
Stichting voor zorgverleners met islamitische achtergrond
Stichting voor zorgverleners met islamitische achtergrond
Omschrijving: Is een stichting waarin artsen, apothekers, medisch
studenten en andere professionele hulpverleners met een Islamitische
achtergrond die vanuit hun Islamitische overtuiging hun medisch denken
en handelen vorm willen geven. Het doel van de site Moslimarts.nl l is om
als contactpunt te fungeren voor iedereen die informatie wil over de Islam
en Geneeskunde. En zij wil informatie verschaffen over (actuele)
medische, ethische en culturele onderwerpen.
MEER INFO
www.moslimarts.nl
ORGANISATIE
Mozaïekkliniek in St. Lucas Andreas Ziekenhuis, Amsterdam
Organisaties gericht op gezondheid en allochtone kinderen
De Mozaïek kinderpolikliniek is een zorg-, kennis- en opleidingscentrum
voor artsen en verpleegkundigen ten behoeve van chronisch zieke
kinderen. Het is een samenwerkingsverband tussen het Sint Lucas
Andreas Ziekenhuis, OLVG en AMC. De MP3 of Mozaïekkinderkliniek
is een wekelijkse polikliniek die sinds januari 2006 zowel in St. Lucas
Andreas Ziekenhuis, als in het OLVG en het AMC wordt gehouden.
Kinderen waarbij de zorg problematisch verloopt, zijn hier met hun ouders
van harte welkom voor extra ondersteuning op maat (in taal van de
ouders, met aandacht voor de sociaal-culturele achtergrond). Vaak gaat
het hierbij om allochtone kinderen.
http://www.sintlucasandreasziekenhuis.nl/smartsite.dws?id=23320
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
Vatan polikliniek, Amsterdam
CATEGORIE
Ziekenhuis met name voor Turkse patiënten
OMSCHRIJVING
De polikliniek wil zich, na doorverwijzing door artsen uit reguliere
ziekenhuizen, actief inzetten voor adequate en kwalitatief gelijkwaardige
medische zorg voor Turkse patiënten.
INITIATIEFNEMERS Drs. M. S. (Sukru) Genco, Drs. H. (Halil) Akol, Drs. S. (Sadettin) Tecim,
Drs. N. (Nader) Naderi, Ing. S. (Seyit) Seme
JAAR
2010
MEER INFO
http://www.vatankliniek.nl/index.php?page=454
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 61
§4.4 Overige organisaties
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
Mikado Kenniscentrum voor interculturele zorg
Kenniscentrum voor interculturele zorg
Mikado is het landelijke kenniscentrum voor interculturele zorg. Het
kenniscentrum adviseert en helpt bij het toegankelijk maken en houden
van zorg voor iedereen, ongeacht etnische of culturele achtergrond.
www.mikadonet.nl
VUmc Cancer Center Amsterdam (VUmc CCA).
Onderzoekscentrum
VUmc CCA is een bundeling van kennis en kunde op het gebied van
kanker. Bij VUmc CCA werken 26 disciplines samen om sneller nog
betere resultaten te boeken. Het centrum investeert in toponderzoek met
als doel de patiënt zo goed en effectief mogelijk te behandelen en op deze
manier de kans op genezing te vergroten.
http://www.vumc.nl/afdelingen/CCA/
Pacemaker in Global Health
Kenniscentrum voor gezondheidszorg en etnische diversiteit
Pacemaker in Global Health is een kenniscentrum voor gezondheidzorg en
etnische diversiteit. PaceMaker in Global Health bevordert de gezondheid
van een etnisch diverse bevolking, verhoogt de kwaliteit van de zorg aan
allochtonen en maakt de zorg voor allochtonen toegankelijker.
www.pacemaker.nl
Stichting Pharos
Kenniscentrum
Pharos is het landelijke kenniscentrum dat gespecialiseerd is op het gebied
van
de gezondheidsbevordering van vluchtelingen en nieuwkomers;
de toegankelijkheid en de aansluiting en kwaliteit van zorg voor
deze groepen;
interculturalisatie van de zorg
www.pharos.nl
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 62
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
NIGZ
Gezondheidsinstituut
Het Gezondheidsinstituut NIGZ ondersteunt professionals en organisaties
bij het ontwikkelen en uitvoeren van gezondheidsbevordering. NIGZ
werkt op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Het doel is
gezondheidsbevordering doeltreffend en doelmatig te maken. Ook biedt
NIGZ informatie over gezondheid aan het algemene publiek.
www.nigz.nl
NIVEL
Onderzoeksinstituut
onderzoek uitgevoerd door het NIVEL: “Allochtonen en kanker:
persoonlijke beleving en dagelijkse (sociale ) bestaan met kanker”. Dit
betreft een studie van de bestaande literatuur naar de persoonlijke
beleving van de ziekte kanker en dagelijkse (sociale) bestaan met kanker
als chronische ziekte in een terminale fase. Ook wordt aandacht besteed
aan het contact tussen patiënt en professional in het kader van deze ziekte.
www.nivel.nl
Movisie
Kenniscentrum
MOVISIE werkt voor en met overheden, burgerinitiatieven, vrijwilligersen professionele organisaties met als doel de participatie en de
zelfredzaamheid van burgers te bevorderen. De organisatie verzamelt,
valideert, verrijkt en verspreidt kennis over welzijn, zorg en sociale
veiligheid. en adviseert over de toepassing van die kennis.
www.movisie.nl
GG&GD (en)
GGD
Verschillende GG&GD-en hebben projecten gericht op allochtonen.
via de GG&GD websites
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 63
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
Erasmus MC
Onderzoek
Het Erasmus MC is het grootste en meest veelzijdige van de acht
universitair medische centra van Nederland. Erasmus MC wil haar
internationale reputatie verder uitbouwen en in 2013 tot de twintig beste
medisch instituten ter wereld behoren. De organisatie bestaat uit ruim
vijftig afdelingen. Elke afdeling levert een bijdrage aan de drie kerntaken
van het Erasmus MC: patiëntenzorg onderzoek onderwijs. In sommige
studies wordt specifiek aandacht besteedt aan allochtonen.
http://www.erasmusmc.nl/search/?view=ZoekMetGoogle&lang= nl&freesearch=allochtoon
Academisch Medisch Centrum (AMC)
Onderzoek
Als universitair medisch centrum heeft het AMC drie hoofdtaken. Voorop
staat de behandeling van patiënten. Daarnaast wordt in het AMC veel
medisch-wetenschappelijk onderzoek verricht. Derde hoofdtaak is het
verzorgen van geneeskundig onderwijs. Op deze pagina's vindt u korte
informatie over deze kerntaken en een overzicht van de feiten en cijfers
van het AMC. In sommige studies wordt specifiek aandacht besteedt aan
allochtonen.
http://www.amc.uva.nl/index.cfm?pid=54&keywords=allochtoon
OMSCHRIJVING
Agis zorgverzekeringen
Zorgverzekeraar
Agis ontwikkelt (in samenwerking met Pacemaker in Global Health) een
keurmerk voor ziekenhuizen m.b.t. toegankelijkheid van de zorg voor
allochtonen
MEER INFO
http://www.google.nl/search?hl=nl&source=hp&q=keurmerk+voor+ziekenhuizen+m.b.t.
+toegankelijkheid+van+de+zorg+voor+allochtonen&aq=f&aqi=&aql=&oq=
CATEGORIE
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
Zilveren Kruis
Zorgverzekeraar
De zorgverzekeraar heeft op de website informatie opgenomen over kanker
(enkele onderwerpen gericht op allochtonen).
health.zilverenkruis.nl/data/leef_gezond/chronisch_ziek/nieuws.php?
zoek=Kanker&show=1767
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 64
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
ORGANISATIE
CATEGORIE
OMSCHRIJVING
MEER INFO
Stichting Miletus
Samenwerkingsverband van zorgverzekeraars
De Stichting Miletus is een samenwerkingsverband van zorgverzekeraars
voor het meten van de ervaringen van de patiënt in de zorg. Doel daarvan
is, ten behoeve van verzekeraars, zorgaanbieders en patiëntenorganisaties
sturingsinformatie te verkrijgen om de kwaliteit van de zorgverlening te
bevorderen.
www.stichtingmiletus.nl
Tolk- en vertaalcentrum Nederland (TVcN)
Tolk- en vertaalcentrum
TVcN verzorgt al meer dan dertig jaar tolkdiensten en vertaaldiensten in
meer dan 130 talen. De relaties bevinden zich in zowel profit als nonprofit sectoren. Zo werkt het centrumvoor diverse commerciële
organisaties, ministeries van VWS en Justitie, in maatschappelijke
dienstverlening en voor asielketen.
www.tvcn.nl
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 65
Hoofdstuk 5
Publicaties rondom allochtonen en kanker
Dit laatste hoofdstuk bevat een literatuuroverzicht over allochtonen en kanker. Het hoofdstuk
wordt afgesloten met „lectuur‟ dit zijn bijvoorbeeld artikelen in nieuwsbrieven of kranten.
Literatuuroverzicht
Berkum, van M.T.M., Smulders, E.M.C. Migranten, preventie en gezondheidszorg. Utrecht:
Stichting Pharos, 2010.
Devillé, W. Diversiteit in de Nederlandse gezondheidszorg. De migrant als klant. Amsterdam:
UvA, 2009.
Dijk, van . Themanummer allochtonen en kanker, NFK&U, feb. 2005.
Dorling Kindersley. Kanker van neus-keelholte. Kies Beter, 2003.
Website:http://www.kiesbeter.nl/medische-informatie/medischeencyclopedie/keelkanker/kanker-van-neus-keelholte/
Emmelkamp, L. Zorgnetwerk rond de allochtone patiënt met kanker: de positieve rol van
zorgconsultenten. Rapportage pilot 2008-2010. Amsterdam: Pacemaker in Global Health, 2010.
Graaff, de F.M.; Francke, A.L.; Muijsenbergh, van den M.E.T., Geest, van der S. Communicatie
en besluitvorming in de palliatieve zorg voor Turkse en Marokkaanse patiënten met kanker”.
Amsterdam, Utrecht: Universiteit van Amsterdam, Utrecht: NIVEL, 2010.
Graaff, de F.M., Francke, A. L., Muijsenbergh, M.E.T.C. Geest, van den S. Communicatie en
besluitvorming in de palliatieve zorg voor Turkse en Marokkaanse patiënten met kanker. ,
Amsterdam: UvA, Spinhuis, 2010.
Hoopman, R. Quality of life assessment among Turkish and Moraccan cancer patients in the
Netherlands: translation and validation of questionaires. Amsterdam: VU, 2011.
Janssen, S. et al. Allochtonen en kanker. Gids voor hulpverleners. Vlaamse Liga tegen Kanker,
2007. http://www.tegenkanker.be/allochtonen
John, E.M., Phipps, A.I., Davis, A., Koo, J. Migration History, Acculturation, and Breast Cancer
RiskHispanic WomenBackground. Northern California Cancer Center 2005.
Koppenol-van Hooijdonk, M.A.G.J., Francke, A.L. Vlems, F.A., et al. Allochtonen en kanker:
enkele onderzoeksbevindingen rond betekenisverlening, communicatie en zorg”. In: CMG:
Cultuur Migratie Gezondheid; jrg. 3 nr. 4 (2006) , p. 212-222.
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 66
Koppenol-van Hooijdonk, M.A.G.J., Francke, A.L., Vlems, F.A., Nijhuis, H.G.J. Kanker bij
patiënten met een Turkse of Marokkaanse achtergrond. Ziektebeleving, communicatie en
zorggebruik. In: IKR Bulletin, juni (2007), p.10..
Lale N, Öry FG, Detmar S: Redenen om niet naar de screening voor baarmoederhalskanker te
gaan onder Turkse vrouwen. In: TSG 2003-4.
McCoy, H.V., Ritchey, P.N., McCoy, C.B. Effects of migration on cancer incidence and
resources for prevention and treatment in Florida. Website:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1403668/
Meyere, de V. Verwerking van borstkanker bij Turkse vrouwen. Op zoek naar een cultureel
aangepaste ondersteuning. In: CMG jrg.1 nr. 2,. (2004), p. 2-13.
Pacemaker in Global Health. Etnische diversiteit bij patiënten met kanker onder de loep.
Rapportage van het onderzoek voorlichting & begeleiding van allochtone patiënten met kanker.
Amsterdam, 2005.
Pathak, D. R., Breast Cancer in Women of Polish Ancestry, Michigan State University, 2006.
Website http://projectreporter.nih.gov/project_info_description.cfm?aid=6653259&icde=0
Ploemacher, J. Marokkanen minst vaak in ziekenhuis opgenomen voor kanker. CBS, 2010.
Website http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/gezondheidwelzijn/publicaties/artikelen/archief/2010/2010-3167-wm.htm
Signaleringscommissie Kanker. Allochtonen en kanker: Sociaal-culturele en epidemiologische
aspecten. KWF Kankerbestrijding, 2006. Website: http://www.pharos.nl/home/nieuws/3/365/
Vermeer, B. Migrant women and the national breast cancer screening program. Their attendance
and the role of Lay Health Advisors”. Utrecht: Stichting Pharos, 2009.
Visser, O., Busquet, E.H., Leeuwen, van F.E., Aaronson, N.K.., Öry, F.G. Incidentie van
baarmoederhalskanker naar geboorteland bij vrouwen in Noord-Holland in 1988-1998. In: Ntvg
2003; 147:70-4.
Visser, O., Peppen, van A.M., Öry, F.G., Leeuwen, van F. Breast cancer screening participation
among Turks and Moroccans in the Netherlands: exploring reasons for nonattendance. In:
European Journal of Cancer Prevention: September 2009 - Volume 18 - Issue 5 - pp 349-353.
Vlaamse Liga tegen kanker. Allochtonen en kanker. Gids voor hulpverleners. Brussel: VLK,
2007.
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 67
Vlaamse Liga tegen Kanker. Interculturele bemiddeling in de kankerzorg, In: Een kritische kijk
op het kankerbeleid. Brussel: VLK, 2010.
Lectuur
Groen, J. Somalische gemeenschap wil qatverbod. Volkskrant 05/08/10. Website:
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Binnenland/article/detail/1007834/2010/08/05/Somalischegemeenschap-wil-qatverbod.dhtml
Hall, L. Cancer risk for migrants, Sunday Morning Herald, July 12, 2009
Website: http://www.smh.com.au/national/cancer-risk-for-migrants-20090711-dgop.html
Hilterman, K. Blauwe Kralen, 2000. Website:
http://www.archief.pluizuit.be/boeken10+/Blauwe%20kralen.htm
Koten, J. En verder. Het taboe rond kanker bij allochtonen. In: Info-magazine voor Dukenburg 3e
jaargang nr. 5 - juni/juli 2010
Longkanker Informatiecentrum. Interview in de nieuwsbrief van het Longkanker
Informatiecentrum. Nieuwsbrief september 2009. Website
http://www.google.nl/search?hl=nl&q=De+laatste+tijd+komt+er+meer+oog+in+de+zorgverlenin
g+voor+allochtone+pati%C3%ABnten+met+een+ernstige+ziekte+als+%28long%29kanker.+Daa
r+ben+ik+erg+blij+om%2C%E2%80%9D+zegt+Farida+Ilahi%2C+maatschappelijk+werker+bij
+het+Nederlands+Kanker+Instituut+%E2%80%93+Antoni+&aq=f&aqi=&aql=&oq=&gs_rfai=
Martin, D. East European immigrants with cancer 'could swamp the NHS. In Mailonline 3 sept.
2007. Website: http://www.dailymail.co.uk/news/article-479474/East-European-immigrantscancer-swamp-NHS.html
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 68
Bijlage A
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
Gehanteerde zoektermen
allochtonen en kanker /oncologie;
migranten en kanker;
nieuwe Nederlanders en kanker;
Turken en kanker;
Marokkanen en kanker;
Surinamers en kanker;
Antillianen en kanker;
Chinezen en kanker;
Irakezen en kanker;
Afghanen en kanker;
Iraniërs en kanker;
Somaliërs en kanker;
Kaapverdianen en kanker;
voorlichting en kanker;
gezondheidsvoorlichting en allochtonen/migranten/nieuwe Nederlanders /TMSA;
gezondheidsvoorlichting en allochtonen/migranten/nieuwe Nederlanders /TMSA en
kanker;
zorgconsulenten allochtonen/migranten/nieuwe Nederlanders /TMSA;
activiteiten en kanker en allochtonen/migranten/nieuwe Nederlanders /TMSA;
patiëntenondersteuning en allochtonen/migranten/nieuwe Nederlanders /TMSA;
preventie en kanker en allochtonen/migranten/nieuwe Nederlanders /TMSA;
zorgverlening allochtonen/migranten/nieuwe Nederlanders /TMSA;
chronische ziekte allochtonen/migranten/nieuwe Nederlanders /TMSA;
diversiteit en kanker;
lotgenoten en allochtonen/migranten/nieuwe Nederlanders /TMSA;
interventies en allochtonen/migranten/nieuwe Nederlanders /TMSA;
voorlichters in eigen taal;
transculturele en zorg;
cultuursensitief en zorg;
interculturele scholing en zorg;
laaggeletterden voorlichting en zorg;
vluchtelingen en zorg;
religie en zorg;
taboes en zorg;
eigen taal en zorg;
congressen, symposia expertmeeting zorg en allochtonen;
laaggeletterdheid en kanker;
migrants cancer.
MCA Communicatie / update deskresearch „allochtonen en kanker‟ jan. 2011 / pag. 69