Schurft (Scabiës)

Schurft
(Scabiës)
5032
Wat is schurft?
Schurft of scabiës is een besmettelijke
ziekte die wordt veroorzaakt door een
klein beestje, de schurftmijt. Dit beestje
is niet met het blote oog te zien. De mijt
graaft gangetjes oppervlakkig in de huid
en legt daar haar eitjes.
Wat zijn de ziekteverschijnselen
van schurft?
Een van de belangrijkste verschijnselen
is steeds erger wordende jeuk. Die kan
over het hele lichaam voorkomen en
geeft vooral klachten als het warm is en
‘s nachts. Op de huid kunnen blaasjes
en rode bultjes ontstaan, bijvoorbeeld
tussen de vingers, polsen en voeten.
Soms zijn de gangetjes die de mijt in de
huid heeft gegraven als rode streepjes
zichtbaar. Alleen bij kleine kinderen tot
vier jaar kunnen de rode streepjes ook
optreden op de hoofdhuid. De eerste
keer dat iemand besmet raakt, duurt het
twee tot zes weken voordat klachten
optreden. Bij een volgende besmetting
treedt de jeuk al na een paar dagen op.
Hoe loop je schurft op en hoe
besmet je anderen?
Besmetting kan plaatsvinden door
langdurig (vijftien minuten of langer)
of regelmatig intensief lichamelijk
contact te hebben met iemand die
schurft heeft. Zoals bij lichamelijke
verzorging, seksueel contact of door
gezamenlijk gebruik van bed, kleding,
verkleedkleren en knuffelbeesten. Iemand met schurft is besmettelijk zolang
er mijten en eitjes van mijten in de huid
aanwezig zijn. Vierentwintig uur na een
2
effectieve behandeling is schurft niet
meer besmettelijk.
Wie kan schurft krijgen en wie
loopt extra risico?
Iedereen kan schurft oplopen. Er ontstaat geen immuniteit tegen de ziekte.
Daardoor kunnen mensen meerdere
keren schurft krijgen.
Sommige mensen lopen meer risico. Bijvoorbeeld mensen die reizen en daarbij
niet in een schoon bed slapen. Ook mensen met wisselende seksuele contacten,
personeel en bewoners in (zorg)instellingen en dak- en thuislozen hebben meer
kans om met schurft besmet te raken.
Mensen met een verminderde weerstand
lopen een verhoogd risico op een ernstiger vorm van schurft. Deze vorm van
schurft heet ‘scabiës crustosa’.
Naast de behandeling met medicijnen
(zoals bij ‘gewone’ schurft) zijn bij scabiës
crustosa soms extra medicijnen en hygiënemaatregelen nodig.
Hoe voorkom je schurft?
Er is geen vaccinatie tegen schurft en er
zijn ook geen medicijnen om de ziekte
te voorkomen. Wel kunt u de volgende
algemene voorzorgsmaatregelen nemen:
Gebruik geen ongewassen kleding of
beddengoed van een ander. Neem op
reis eventueel een eigen lakenzak mee.
Is schurft te behandelen?
Schurft is met medicijnen (een crème
en soms tabletten) goed te behandelen. Zwangere vrouwen en kleine
kinderen krijgen een voor hen geschikt
Scabiës (schurft)
geneesmiddel voorgeschreven. Ga bij
klachten die op schurft lijken naar de
huisarts. Soms verwijst de huisarts naar
een huidarts (dermatoloog). Informeer
huisgenoten en andere mensen met wie
iemand met schurft langdurig, intensief contact heeft gehad. Ook zij lopen
namelijk risico besmet te zijn. Zij moeten
op het zelfde moment behandeld worden, ook als ze geen klachten hebben.
Lees de bijsluiter van de voorgeschreven medicijnen goed door en volg de
gebruiksaanwijzing.
Algemene richtlijnen voor
behandeling
Schurft is goed te behandelen als men
zich aan de volgende richtlijnen houdt:
• Het is belangrijk dat iedereen op
dezelfde dag behandeld wordt. Ook
contacten die (nog) geen klachten
hebben, moeten op aanwijzing van
een arts behandeld worden omdat ze
al besmet kunnen zijn.
• Door de behandeling kan de jeuk in
het begin erger worden. Daarna zal
de jeuk afnemen en na zes weken
geheel verdwenen zijn.
Crème
• V
oor permetrine (Loxazol®) geldt
dat één keer smeren voldoende is.
Het moet dan welzorgvuldig, volgens
onderstaande voorschriften, worden
toegepast.
• U neemt een bad of douche en wacht
tot de huid goed droog is.
GGD Amsterdam versie april 2015
• U
smeert het gehele lichaam in.
Van kaak tot en met voetzolen en
zorg ervoor dat geen enkel plekje
wordt overgeslagen!
• Bij kinderen tot vier jaar, personen
met ‘scabiës crustosa’ of verminderde
afweer óók het hoofd mee behandelen, vooral achter de oren.
• Geef aandacht aan plaatsen tussen
de vingers, de tenen en de billen.
U laat de crème twaalf uur op de huid
zitten. U mag zich gedurende twaalf
uur niet wassen.
• Nagels kortknippen en het middel
ook onder de nagels aanbrengen.
Gebruik eventueel een zachte tandenborstel. Voorkom dat het middel
in ogen, mond, of op andere slijmvliezen komt. Pas op voor huid-mond
contact. Trek baby’s bijvoorbeeld
handschoentjes en sokjes aan. Wanneer toch contact heeft plaatsgevonden: spoelen met veel water en
indien mogelijk met zeep.
• Het is onmogelijk om jezelf volledig
in te smeren (rug!). De persoon die
een ander helpt bij het insmeren
dient wegwerphandschoenen te
dragen.
• Bij tussentijds handen wassen,
toiletbezoek, verwisselen van luiers
of incontinentiemateriaal: bijsmeren.
• Gebruik tijdens de behandeling geen
schoonheidsproducten of andere
crèmes.
• Nadat de twaalf uur zijn verstreken,
wast u zich goed (bij voorkeur
douchen).
3
• E
en goed tijdstip voor behandeling
is ’s avonds. De volgende ochtend
zijn de mijten in de huid dood. Onder
de douche kunnen de eventueel nog
levende mijten worden verwijderd
zodat deze zich na het afdouchen
van de crème niet opnieuw kunnen
ingraven in de behandelde persoon.
• Zorg dat alle kleding in de was gaat
vóór het douchen. Zo hoeft er na het
douchen geen ‘vuile’ was meer aangeraakt te worden. Na het afdouchen
van de crème kan men namelijk weer
opnieuw geïnfecteerd raken. Herhaal
deze werkwijze ook bij herhaling van
de behandeling.
• U trekt schone kleren aan en u verschoont uw bed.
• De kleren, lakens en dekens/dekbedden die u voor en tijdens de behandeling heeft gebruikt moet u wassen
(60°C) of laten stomen. U mag de
dekens ook 72 uur op het balkon of
in de tuin laten luchten.
Tabletten
Kan iemand met schurft naar kindercentrum, school of werk?
Als de behandeling juist is uitgevoerd,
is iemand na 24 uur niet meer besmettelijk. Hierna kan iemand gewoon naar
een kindercentrum, school of het werk.
Informeer wel de leiding van het kindercentrum of de school. De leiding kan in
overleg met de GGD andere ouders informeren, zodat die alert kunnen zijn op
verschijnselen van schurft bij hun kind.
Wat doet de GGD?
Als de GGD wordt betrokken bij één of
meerdere gevallen van schurft, probeert
men te achterhalen op welke wijze
iemand schurft heeft opgelopen en wie
er nog meer besmet kan zijn. De GGD
kan mensen die risico hebben gelopen
waarschuwen, voorlichten en zorgen dat
ook zij worden behandeld.
Heeft u nog vragen?
De afdeling Infectieziekten van de GGD
is tijdens kantooruren te bereiken via
telefoonnummer 020 555 5337.
In sommige gevallen kunnen tabletten
als aanvullende behandeling worden
geadviseerd. Denk hierbij aan betrokken personen in een grote instelling. De
tabletten worden éénmaal ingenomen
op dezelfde dag.
Lees de bijsluiter voordat u de
tabletten inneemt!
4
Scabiës (schurft)