Schurft - Jeroen Bosch Ziekenhuis

Regionale dienst hygiene en infectiepreventie
Schurft (scabiës)
Wat is schurft?
Scabiës of schurft is een besmettelijke huidziekte veroorzaakt door een klein
beestje, de schurftmijt. Deze is niet met het blote oog te zien. De mijt graaft gangetjes in de huid en legt daar haar eitjes. De mijt veroorzaakt jeuk. Na besmetting
duurt het twee tot zes weken voordat klachten optreden. Wanneer iemand eerder
schurft heeft gehad treedt, door allergie, sneller jeuk op.
Schurft komt over de hele wereld en ook in Nederland regelmatig voor.
Waar en hoe kan men het oplopen?
Besmetting kan plaatsvinden door langdurig (vijftien minuten of langer) of regelmatig intensief lichamelijk contact met iemand met schurft. Zoals bij lichamelijke
verzorging en seksueel contact. Maar ook door gezamenlijk gebruik van bed,
kleding, verkleedkleren en knuffels. Besmetting door gewoon handen schudden
komt niet voor.
Wat zijn de ziekteverschijnselen?
Een van de belangrijkste verschijnselen is jeuk. Die kan over het hele lichaam
voorkomen, vooral ‘s nachts en als het warm is. De jeuk wordt steeds erger. Op
de huid kunnen blaasjes en rode bultjes ontstaan, bijvoorbeeld tussen de vingers,
aan de polsen, billen en voeten. Soms zijn de gangetjes die de mijt in de huid heeft
gegraven als rode streepjes zichtbaar. Vanwege de jeuk kan de huid opengekrabd
zijn. Alleen bij kleine kinderen (tot ongeveer vier jaar) kunnen de verschijnselen ook
optreden op de hoofdhuid.
Zie afbeelding op de volgende pagina.
Deze informatie voor patienten is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft
algemene informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
© Jeroen Bosch Ziekenhuis 2011 www.jeroenboschziekenhuis.nl
(ALG-022, uitgave juli 2011)
Immuniteit
Er ontstaat geen immuniteit tegen de ziekte. Men kan meerdere keren schurft krijgen.
Wie lopen er (extra) risico?
Iedereen kan schurft oplopen. Mensen die reizen van en naar het buitenland en
daardoor niet in een schoon bed slapen hebben meer kans schurft op te lopen. Ook
mensen met wisselende seksuele contacten, personeel in (zorg)instellingen en daken thuislozen hebben meer kans om met schurft besmet te raken.
Besmettelijkheid voor anderen?
Mensen kunnen elkaar besmetten met de schurftmijt. Zolang mijten en eitjes aanwezig zijn is iemand besmettelijk. 24 Uur na een doeltreffende behandeling is de patiënt
niet meer besmettelijk.
Maatregelen om schurft te voorkomen
Er is geen vaccinatie tegen schurft en er zijn ook geen medicijnen om schurft te
voorkomen.
• Gebruik geen ongewassen kleding en beddengoed van een ander. Denk ook aan
verkleedkleren.
• Neem eventueel op reis een eigen lakenzak mee.
Ga bij klachten naar de huisarts
De huisarts kan schurft vaststellen door een mijt aan te tonen. Soms verwijst de
huisarts naar een huidarts (dermatoloog).
Wat is de behandeling?
Schurft is met medicijnen (een crème of tabletten) goed te behandelen. Lees de bijsluiter goed door en volg de gebruiksaanwijzing en de adviezen van uw arts op.
Zwangeren en kleine kinderen krijgen zo nodig een andere geneesmiddel voorgeschreven om mogelijke schadelijke effecten te voorkomen. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 2 van 4
Bij behandeling met een crème :
• Knip de nagels kort;
• ‘s Avonds: crème aanbrengen op een droge en schone huid, over het hele lichaam
van kaakrand tot en met de voetzool. Sla geen enkel plekje over. Geef extra aandacht aan huidplooien, huid tussen de vingers, tenen, billen, geslachtsdelen en
nagels. Gezicht en hoofdhuid NIET insmeren.
• Bij baby’s en kleine kinderen óók het hoofd insmeren;
• Voorkom aanraking met ogen, mond en slijmvlies (schaamlippen en voorhuid);
• In de volgende situaties moet u crème bijsmeren op de handen en de bilstreek: na
handen wassen, na toiletbezoek of na verschonen vanwege incontinentie;
• Laat de crème volgens voorschrift inwerken. Al die tijd mag u zich niet wassen. Na
deze tijd moet u het lichaam goed wassen en schone kleren aan doen;
• Als tevoren een warme douche of bad is genomen, wacht dan een uur tot de huid
afgekoeld is. Een warme huid neemt teveel van de stof op die de schurftmijt doodt.
Dat kan schadelijk zijn. Bij toepassing volgens de gebruiksaanwijzing is er geen
gevaar;
• Alle kleding, lakens, slopen, dekens en knuffels die 72 uur voor of tijdens de
behandeling zijn gebruikt, moet gereinigd worden. Was ze op minimaal 50 graden
Celsius. Moeilijk wasbare materialen (zoals dekens en sommige knuffels) kunt u, in
plaats van te wassen, bij voorkeur in een dichte zak stoppen en minimaal 72 uur op
kamertemperatuur bewaren of 72 uur (buiten) luchten.
Extra maatregelen
• Niet alleen de patiënt zelf maar ook iedereen uit de omgeving van de patiënt, met
wie de patiënt intensief contact heeft gehad, moet tegelijk met de patiënt worden
behandeld. Ook als er geen klachten zijn.
• Informeer huisgenoten, verzorgers en bedgenoten met wie de patiënt langdurig,
intensief contact heeft gehad. Zij lopen risico ook besmet te zijn.
• Om na te gaan wie er nog meer gelijktijdig behandeld moeten worden kan overleg
plaatsvinden met de GGD. Goed overleg bij de aanpak is nodig om de aandoening te
bestrijden. Zo kan worden voorkomen dat meer mensen besmet raken.
Genezing
Schurft is goed te behandelen. Meestal verdwijnt de ergste jeuk binnen drie dagen na
behandeling. U kunt nog drie tot vier weken last hebben van ‘na-jeuk’. Ter verlichting
kunt u antihistaminetabletten, mentholpoeder of vette zalf voorgeschreven krijgen.
Helpen deze middelen onvoldoende of houden de klachten langer dan vier weken
aan? Neem dan contact op met uw huisarts.
Is er nacontrole?
Het is niet nodig dat de arts na de behandeling de huid controleert.
Zijn er complicaties?
Door krabben kunnen huidirritaties en ontstekingen ontstaan.
Een speciale vorm van schurft: scabiës norvegica.
Bij wie kan deze vorm van schurft ernstig verlopen:
• bij personen met een slechte lichamelijke conditie,
• bij personen die incontinent zijn,
• bij personen met een verstandelijke handicap,
• bij diabetes patiënten
• bij comapatiënten
• patiënten die met corticosteroïden zalf zijn behandeld.
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 3 van 4
Op de huid kunnen rode bultjes of schilfers ontstaan.
Bij deze vorm kan de schurftmijt ook op het hoofd voorkomen. Er is niet zoveel jeuk.
De huidschilfers bevatten veel mijten en eitjes en zijn dus heel besmettelijk. Naast de
behandeling met medicijnen (zoals bij ‘gewone’ schurft) is het hierbij ook belangrijk
het huis goed schoon te maken door te stofzuigen en/of de vloer te soppen. Dit gaat
meestal in overleg met de GGD.
Wat doet de GGD?
De GGD probeert te achterhalen waar de patiënt de schurft heeft opgelopen en wie er
nog meer besmet kan zijn. De GGD kan personen die risico gelopen hebben waarschuwen en zorgen dat zij ook behandeld worden.
Voor algemene informatie kunt u contact opnemen met de GGD Hart voor Brabant,
Bureau Infectieziektenbestrijding: (073) 640 40 74.
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 4 van 4