Schurft

GGD Brabant-Zuidoost
Postbus 810
5700 AV Helmond
Infectieziektebestrijding
Tel: 08800-31333
Schurft (scabiës)
1.
Wat is het
Scabiës of schurft is een besmettelijke huidziekte veroorzaakt door een klein beestje, de
schurftmijt. Deze is niet met het blote oog te zien. De mijt graaft gangetjes in de huid en legt daar
haar eitjes. Deze gangetjes zijn soms als rode streepjes te zien. Er kunnen ook rode bultjes en
blaasjes ontstaan. De mijt veroorzaakt jeuk. Schurft komt over de hele wereld en ook in
Nederland regelmatig voor.
2.
Waar en hoe kan je het oplopen
Besmetting kan plaatsvinden door langdurig, frequent lichamelijk contact met iemand met schurft,
zoals bij lichamelijke verzorging en seksueel contact of door gezamenlijk gebruik van bed, kleding,
verkleedkleren en knuffels. Besmetting door gewoon handen schudden komt niet voor.
3.
Ziekteverschijnselen
Een van de belangrijkste verschijnselen is jeuk. Die kan over het hele lichaam voorkomen, vooral
‘s nachts en als het warm is. De jeuk wordt steeds erger. Op de huid kunnen blaasjes en rode
bultjes ontstaan, bijvoorbeeld tussen de vingers, aan de, polsen, billen en voeten. Soms zijn de
gangetjes die de mijt in de huid heeft gegraven als rode streepjes zichtbaar. Vanwege de jeuk kan
de huid opengekrabd zijn. Alleen bij kleine kinderen kunnen de verschijnselen ook optreden op de
hoofdhuid.
4.
Duur tot verschijnselen
De eerste keer dat iemand besmet raakt duurt het 2 tot 6 weken voordat verschijnselen optreden.
Wanneer iemand opnieuw besmet raakt treedt jeuk al na een paar dagen op.
5.
Immuniteit
Er ontstaat geen immuniteit tegen de ziekte. Mensen kunnen meerdere keren schurft krijgen.
6.
Welke mensen lopen (extra) risico
Iedereen kan schurft oplopen. Mensen die reizen van en naar het buitenland en daardoor niet in
hun eigen of niet in een schoon bed slapen hebben meer kans schurft op te lopen. Ook mensen
Update 01-12-2003
Pagina 1 van 2
geprint: 23-07-17
GGD Brabant-Zuidoost
Postbus 810
5700 AV Helmond
Infectieziektebestrijding
Tel: 08800-31333
met wisselende seksuele contacten, personeel in (zorg)instellingen en dak- en thuislozen hebben
meer kans om met schurft besmet te raken.
7.
Besmettelijkheid voor anderen
Mensen kunnen elkaar besmetten met de schurftmijt. Zolang mijten en eitjes aanwezig zijn is
iemand besmettelijk. 24 uur na een effectieve behandeling is de patiënt niet meer besmettelijk.
8.
Maatregelen om ziekte te voorkomen
Er is geen vaccinatie tegen de ziekte en er zijn ook geen medicijnen om de ziekte te voorkomen.
Gebruik geen ongewassen kleding en beddengoed van een ander. Denk ook aan verkleedkleren.
Neem eventueel op reis een eigen lakenzak mee.
9.
Huisarts
Ga bij klachten naar de huisarts. De huisarts kan schurft vaststellen door een mijt aan te tonen.
Soms verwijst de huisarts naar een huidarts (dermatoloog).
10. Behandeling
Schurft is met medicijnen (een crème) goed te behandelen. Lees de bijsluiter goed door en volg de
gebruiksaanwijzing. Zwangeren en kleine kinderen krijgen een andere geneesmiddel
voorgeschreven om schadelijke effecten te voorkomen. Raadpleeg ook de bijsluiter.
De behandeling houdt in:

Knip de nagels kort.

Smeer de voorgeschreven crème op de schone, droge huid, over het gehele lichaam van
kaakrand tot en met de voetzool. Geen enkel plekje mag worden overgeslagen. Extra aandacht
voor huidplooien, huid tussen de vingers, tenen, billen en nagels. Gezicht en hoofdhuid NIET
insmeren.

Bij baby’s (en kleine kinderen) ook het hoofd insmeren.

In de volgende situaties moet u crème bijsmeren op de handen en de bilstreek: na handen
wassen, na toiletbezoek of na verschonen vanwege incontinentie.

Afhankelijk van de soort crème moet deze 8 tot 12 uur inwerken. Volg de voorschriften. Al die
tijd mag u zich niet wassen. Na deze tijd het lichaam goed wassen en schone kleren aandoen.

Als tevoren een warme douche of bad is genomen, wacht dan een uur tot de huid afgekoeld
is. Een warme huid neemt teveel van de stof die de schurftmijt doodt op. Dat kan schadelijk
zijn. Bij toepassing volgens de gebruiksaanwijzing is er geen gevaar.
Update 01-12-2003
Pagina 2 van 2
geprint: 23-07-17
GGD Brabant-Zuidoost
Postbus 810
5700 AV Helmond
Infectieziektebestrijding
Tel: 08800-31333

Kleren, lakens, slopen, dekens en knuffels die 48 uur voor of tijdens de behandeling zijn
gebruikt reinigen. Wassen op minimaal 60 graden Celsius.

Moeilijk wasbare materialen (zoals dekens en sommige knuffels) kunt u, in plaats van te
wassen, of in een dichte zak stoppen en gedurende minimaal 48 uur op kamertemperatuur
bewaren of minimaal 48 uur buiten luchten.
Niet alleen de patiënt zelf, maar ook alle mensen met wie de patiënt in nauw contact is geweest
moeten tegelijk met de patiënt worden behandeld, ook al hebben ze geen klachten. Dat geldt voor
huisgenoten, verzorgers en bedgenoten, omdat zij ook besmet kunnen zijn.
11. Nacontrole
Het is niet nodig dat de arts na de behandeling de huid controleert.
12. Genezing
Schurft is goed te behandelen. Na behandeling is de patiënt ongeveer na 6 weken klachtenvrij.
Ook na genezing kan er nog lang jeuk blijven.
13. Complicaties
Door krabben kunnen huidirritaties en ontstekingen ontstaan.
14. Extra maatregelen
Informeer huisgenoten en andere mensen met wie langdurig, intensief contact heeft
plaatsgevonden, omdat zij risico lopen ook besmet te zijn. Zij moeten tegelijk meebehandeld
worden, ook als ze geen klachten hebben (zie 10).
Om na te gaan wie er nog meer gelijktijdig meebehandeld moeten worden kan overleg
plaatsvinden met de GGD. Een gecoördineerde aanpak is nodig om de aandoening te bestrijden en
te voorkomen dat meer mensen besmet raken.
15. Dagverblijf, school, werk
Na behandeling kunnen de patiënten gewoon naar het werk, de school, de crèche, of het
dagverblijf.
Een schurftpatiënt is al besmettelijk voordat de verschijnselen optreden. Daarom kunnen andere
mensen al besmet zijn. Zelf thuisblijven of thuishouden van een kind met schurft helpt niet om
verspreiding van de ziekte te voorkomen.
Update 01-12-2003
Pagina 3 van 2
geprint: 23-07-17
GGD Brabant-Zuidoost
Postbus 810
5700 AV Helmond
Infectieziektebestrijding
Tel: 08800-31333
Kindjes met scabiës:
Informeer wel de leiding van de school, het dagverblijf of de crèche, omdat het om een
besmettelijke ziekte gaat. De leiding kan dan andere ouders informeren, zodat die alert kunnen
zijn op verschijnselen van schurft bij hun kind.
Volwassenen met scabiës:
Vraag advies aan de GGD over het al dan niet informeren van de leidinggevende van het werk.
Kinderen en volwassenen die geen verschijnselen hebben van schurft:
Een schurftpatiënt is al besmettelijk voordat hij verschijnselen van schurft heeft. Daarom kunnen
anderen al besmet zijn. Zelf thuisblijven of kinderen thuishouden helpt niet om schurft te
voorkomen.
16. GGD
De GGD probeert te achterhalen waar de patiënt de schurft heeft opgelopen en wie er nog meer
besmet kan zijn. De GGD kan mensen die risico gelopen hebben waarschuwen en zorgen dat zij
ook behandeld worden.
17. Specifieke informatie
Informatie over speciale vorm van schurft: scabiës norvegica.
Bij mensen met een slechte lichamelijke conditie, bij mensen die incontinent zijn, comapatiënten
en bij mensen met een verstandelijke handicap kan schurft ernstig verlopen. Op de huid kunnen
rode bultjes of schilfers ontstaan. Bij deze vorm kan de schurftmijt ook op het hoofd voorkomen.
Er is niet zoveel jeuk. De huidschilfers bevatten veel mijten en eitjes en zijn dus heel besmettelijk.
Naast de behandeling met medicijnen (zoals bij ‘gewone’schurft) is het belangrijk het huis schoon
te maken door stofzuigen en/of de vloer soppen.
Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met de GGD Brabant-Zuidoost, afdeling
infectieziekten. Telefoon: 088 0031 333.
Update 01-12-2003
Pagina 4 van 2
geprint: 23-07-17