COALITIEAKKOORD WESTERVOORT 2014-2018 Inleiding In deze coalitieperiode wordt het takenpakket en de bestuurlijke verantwoordelijkheid van de gemeente ingrijpend vergroot als gevolg van de decentralisatie van overheidstaken naar gemeenten op het gebied van jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Daarom zal de collegeperiode 2014-2018 in belangrijke mate in het teken staan van de implementatie van deze decentralisaties binnen de eigen ambtelijke organisatie en de Westervoortse samenleving. Mede ingegeven door het toenemende gemeentelijke takenpakket wordt binnen de regio geruime tijd gesproken over de voor- en nadelen van gemeentelijke herindeling. Dit college gaat zijn uiterste best doen de bestaande gemeentelijke zelfstandigheid in stand te houden. Daarvoor zal verdergaande samenwerking met andere gemeenten noodzakelijk zijn, terwijl bestaande kwetsbaarheden binnen de eigen gemeentelijke organisatie waar mogelijk dienen te worden ondervangen. Als nasleep van de door Westervoort in de jaren tachtig uitgevoerde regionale groeikerntaak, dreigt dertig jaar later een onevenwichtige demografische opbouw van onze bevolking te ontstaan. De bestaande bevolking wordt gemiddeld steeds ouder als gevolg van vergrijzing enerzijds, gevoegd bij de uitstroom van jongeren uit de eigen gemeente door studie, werk en onvoldoende woningaanbod anderzijds. Zonder actief beleid zal de bevolking van Westervoort versneld vergrijzen en jaarlijks verder in omvang afnemen, zodat daar voor deze coalitieperiode een belangrijke bestuurlijke uitdaging ligt. Hoewel Nederland langzaam uit de economische crisis kruipt, leidt de voorzichtige economische vooruitgang vooralsnog niet tot een merkbare toename van de werkgelegenheid. Gedurende deze coalitieperiode zal naar verwachting nog steeds een intensief beroep worden gedaan op sociale regelingen als bijstand, schuldhulpverlening en voorzieningen in het kader van het armoedebeleid. Daarom zal veel inspanning moeten worden gepleegd om mensen waar mogelijk naar betaald werk te begeleiden en iedereen een goed sociaal vangnet te bieden. Tegelijkertijd zal via een actief ondernemersbeleid worden geprobeerd om ondernemers het ondernemen in Westervoort zo gemakkelijk mogelijk te maken en daarmee optimale voorwaarden voor banengroei te creëren. Via intensieve en open contacten met ondernemers in Westervoort en de regio wil het college de plaatsing door bedrijven van mensen zonder werk zoveel mogelijk bevorderen. Dezelfde economische crisis heeft ertoe geleid dat de collectieve uitgaven van de overheid op alle bestuurslagen worden teruggebracht. Dit betekent dat ook de gemeente voor de uitvoering van de haar toebedeelde taken minder geld beschikbaar zal krijgen dan voorheen. Daarom zal de gemeente Westervoort zich in deze coalitieperiode moeten bezinnen op de wenselijkheid en betaalbaarheid van specifieke uitgaven binnen de zogeheten eigen vrije beleidsruimte. Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 -1- De meer specifieke beleidsvoornemens voor deze coalitieperiode zijn in de rest van dit akkoord aangegeven volgens de bestaande indeling van de gemeentelijke programmabegroting. kernwaarden Het nieuwe college van CDA, VVD en D66 wil deze en verderop in dit coalitieakkoord aangegeven uitdagingen samen met de haar controlerende gemeenteraad aangaan vanuit de volgende kernwaarden: • durf Bedoeld is de durf om zaken in voorkomende gevallen anders aan te pakken dan tot nu toe altijd is gedaan en niet als vanzelfsprekend vanuit de bestaande bestuurlijke routines en automatismen. • lange termijn visie Beleid zal op de verschillende terreinen zoveel mogelijk moeten worden ontwikkeld in het kader van een tevoren goed doordachte en helder beschreven visie op toekomstige ontwikkelingen en te verwachten maatschappelijke omstandigheden. • proactieve bestuurshouding De gemeente werkt vanuit de missie dat ze er is voor haar burgers, instellingen en bedrijven die ze zo goed mogelijk van dienst wil zijn. Vanuit die gedachte zal de gemeente tijdens deze coalitieperiode een proactieve houding naar deze doelgroepen aannemen. Dit betekent dat de gemeente niet alleen reageert wanneer ze door burgers, instellingen en bedrijven om actie wordt gevraagd. Maar dat in plaats daarvan in een open en voortdurende dialoog met deze partijen steeds wordt geprobeerd om kansen en bedreigingen voortijdig en gezamenlijk te signaleren, om er vervolgens in een zo vroeg mogelijk stadium actie op te ondernemen. • burgerparticipatie De coalitie wil actief gebruik gaan maken van specifieke kennis, ervaring en relatienetwerken van de eigen inwoners. Daarom zal worden gewerkt aan initiatieven en daarbij behorende kaders en organisatievormen om die inwoners in een zo vroeg mogelijk stadium (en dus niet achteraf) bij bestuurlijke zaken te betrekken. • zuinig met belastinggeld De eigen gemeentelijke zelfstandigheid kan alleen dan worden behouden wanneer de gemeente de haar opgedragen taken naar behoren uitvoert en in financieel opzicht haar eigen broek kan ophouden. Omdat we de gemeentelijke belastingen niet verder willen verhogen, is zuinigheid en bedachtzame besteding van belastinggeld een van de kernwaarden van deze coalitie. • sociaal voelend De gemeente dient een vangnet te bieden voor alle inwoners die het zonder hulp van buitenaf (tijdelijk) niet meer redden. De ruimte die beschikbaar is voor lokale invulling van landelijk beleid (denk aan de decentralisaties) zal worden gebruikt om waar nodig en voor zover mogelijk de vereiste zorg, begeleiding en financiële ondersteuning te bieden. Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 -2- • democratische controle Processen en organisaties moeten te allen tijde zodanig zijn ingericht dat het gemeentebestuur daar, ook bij samenwerkingsverbanden en gemeenschappelijke regelingen, voldoende op kan blijven controleren en sturen. Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 -3- 1 Burgers, bestuur en dienstverlening 1.1 herindeling en versterking ambtelijke organisatie Zoals reeds aangegeven in het voorwoord van dit coalitieakkoord, is het behoud van de eigen bestuurlijke zelfstandigheid een wezenlijk uitgangspunt van dit college. Mocht tijdens deze collegeperiode niettemin blijken dat zelfstandige uitvoer van de uitgebreide gemeentelijke taken in de praktijk een te zware opgave zou worden voor de eigen gemeentelijke organisatie, en dat de belangen van de eigen inwoners daarmee tekort zouden worden gedaan, pas dan zal het proces van verdergaande samenwerking worden ingezet. Het samengaan naar één grote Liemerse gemeente van Zevenaar, Duiven, Westervoort en Rijnwaarden is daarbij voor dit college geen optie. Om een beter beeld te krijgen van de zwakke punten binnen de bestaande organisatie, zal een kwetsbaarheidsanalyse van de ambtelijke organisatie moeten worden uitgevoerd. Zodra de concrete knelpunten in kaart zijn gebracht, kan via actief beleid worden geprobeerd deze zoveel mogelijk te ondervangen. 1.2 leges Aan burgers doorbelaste kosten dan wel leges voor aanvraag van paspoorten, rijbewijzen en vereiste vergunningen dienen zoveel mogelijk kostendekkend en daarmee zo laag mogelijk te zijn. 1.3 dienstverlening burgers Volgens jaarlijks uitgevoerd onderzoek is de dienstverlening van de afdeling publiekszaken op dit moment op een goed niveau. Niettemin zal het deze collegeperiode een speciaal aandachtspunt zijn om zoveel mogelijk profijt te trekken van de investeringen die de afgelopen jaren zijn gedaan ten behoeve van de ontwikkeling van de digitale dienstverlening aan de burgers. Ter verhoging van de bereikbaarheid en het serviceniveau van de gemeente, zal het burgers zo gemakkelijk en laagdrempelig mogelijk moeten worden gemaakt om via online communicatiemogelijkheden op alle gewenste tijden in contact te treden met de gemeentelijke organisatie. 1.4 communicatie De in het voorwoord genoemde kernwaarde van een meer proactieve houding naar burgers, instellingen en bedrijven stelt speciale eisen aan de publiekscommunicatie van de gemeente. Willen we burgers in een eerder stadium bij bestuurlijke zaken betrekken, dan zal er nog actiever en doelgerichter met die burgers moeten worden gecommuniceerd. Niet alleen om op reactieve wijze invulling te geven aan onze wettelijke communicatieplicht naar de burgers. Maar ook vanuit de grondhouding dat we burgers zo goed, volledig en doelgericht mogelijk met voor hun relevant geachte boodschappen willen bereiken. Dit met als doel om die burgers zoveel mogelijk te interesseren voor en te betrekken bij het publieke debat over gemeentelijke aangelegenheden. Om aan deze doelstelling invulling te geven zal een duidelijk communicatiebeleid moeten worden vastgesteld ten aanzien van mondelinge, gedrukte en digitale communicatievormen. Als logische gevolg van deze communicatiegedachte zal de gemeentelijke informatiepagina worden gepubliceerd in het medium met het hoogst gemeten actuele bereik en lezerswaardering binnen de Westervoortse dorpsgemeenschap. Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 -4- 1.5 regeldruk Net als in de vorige coalitieperiode hecht dit college eraan om waar mogelijk bestaande gemeentelijke regels te vereenvoudigen dan wel af te schaffen. Om het belang hiervan te onderstrepen zal dit aandachtspunt binnen het college aan een speciaal daarvoor verantwoordelijke wethouder worden toebedeeld. 1.6 terugtredende overheid Deze tijd van sociale, economische en maatschappelijke verandering vraagt ook van de overheid een andere manier van denken. Waar mogelijk zal dit college daarom meer verantwoordelijkheid, initiatief en budget neerleggen bij de burgers zelf. De gemeente kan en hoeft niet alles te regelen dat even goed door burgers of verenigingen zelf kan worden gedaan. Het spreekt vanzelf dat de zwakkeren in de samenleving hierbij nooit mogen worden gedupeerd. 2 Veiligheid Iedereen moet zich in ons dorp veilig op straat kunnen voelen. Inwoners moeten zich binnen de gemeentegrenzen veilig in het verkeer kunnen bewegen. Veiligheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van inwoners, bedrijven en gemeente. De gemeente heeft hier vooral een regievoerende taak en maakt in dat verband afspraken met betrokken organisaties en politie. Probleemgedrag van jongeren dient zo vroeg mogelijk te worden gesignaleerd. De gemeente moet daarvoor een verdergaande koppeling tussen onderwijs, welzijn, cultuur, zorg en sport stimuleren. Het bij de burgers aanwezige gevoel van veiligheid is ook gebaat bij een schone en met aandacht vormgegeven woonomgeving. 3 Wonen en woonomgeving 3.1 ontwikkeling totaalvisie op wonen Zonder actief beleid zal de bevolking van Westervoort als gevolg van de in de jaren tachtig opgenomen regionale groeikerntaak versneld vergrijzen. Temeer omdat jonge inwoners het dorp zullen verlaten als gevolg van studie, werk en niet beschikbare woonruimte. Dit zal bevolkingskrimp ten gevolg hebben met het gevaar van teruglopende publieke voorzieningen. Om adequaat op deze ontwikkelingen te kunnen inspelen, zal een totaalvisie moeten worden opgesteld van de demografische effecten op het punt van woningbouwprogramma’s en gemeentelijke voorzieningen. Uiteraard zal een en ander moeten worden afgestemd met onze partners in de Stadsregio Arnhem Nijmegen. 3.2 nieuwbouwplannen voor geïdentificeerde doelgroepen Dit college wil Westervoort aantrekkelijk maken als vestigingsplaats voor jongeren en jonge gezinnen. De via recente onderzoeken bewezen aantrekkingskracht van Westervoort als woonomgeving voor met name jonge Arnhemse gezinnen biedt in dit verband goede kansen. Voor Westervoortse jongeren die zelfstandig in Westervoort willen blijven wonen, zullen de mogelijkheden worden onderzocht voor realisatie van speciaal voor hun ontwikkelde nieuwbouwprojecten, liefst gefinancierd door particuliere investeerders. Ook zal worden bezien in hoeverre Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 -5- toegang tot het bestaande woningbestand kan worden vereenvoudigd voor Westervoortse jongeren. Omdat er in Westervoort tijdens de jaren tachtig veel monotone en sociale woningbouw heeft plaatsgevonden, dienen nieuw te ontwikkelen bouwplannen kwaliteit en diversiteit te bieden. Ieder plan moet meerwaarde voor de omgeving hebben en goed aansluiten bij de bestaande vraag en woonwensen van tevoren geïdentificeerde doelgroepen. Nieuwbouwplannen dienen zoveel mogelijk in dienst te staan van de bewezen woonwensen van jongeren en jonge gezinnen die reeds in Westervoort wonen of zich daar willen vestigen. Maar tegelijkertijd ook van de groter wordende groep van oudere, bestaande inwoners van Westervoort die graag zo lang mogelijk binnen het eigen dorp zelfstandig willen blijven wonen. 3.3 samenwerking projectontwikkelaars Vanuit haar maatschappelijke verantwoordelijkheid zal de gemeente binnen de bestaande, moeizaam functionerende woningmarkt proactief meedenken met de particuliere projectontwikkelaars. Deze zullen zoveel mogelijk worden gefaciliteerd om de bouw en verkoop van woningen in de bestaande nieuwbouwwijken Beekenoord en de Schans op gang te helpen. 3.4 wijkgericht werken Bij goede en duurzaam geborgde plannen wil dit college meer verantwoordelijkheden, bevoegdheden en bijbehorende budgetten overdragen naar de wijken zelf. Hiervoor zal binnen de bestaande budgetten voor inrichting en onderhoud van de woonomgeving in de wijken geld ter beschikking kunnen worden gesteld. De gemeente zal een actiever houding aannemen naar grote verhuurders binnen de gemeente zoals Vivare, Woonzorg Nederland en Laris. Doel daarbij is om deze partijen meer bij de inrichting, beheer en onderhoud van de publieke ruimte rondom de door hen in grote getale en op geconcentreerde locaties verhuurde wooneenheden te betrekken. 3.5 verruiming recreatieve mogelijkheden Het college zal de mogelijkheden inventariseren om te komen tot realisatie van meer fiets-, wandel- of zogeheten struinpaden binnen de gemeente en het omliggende uiterwaardengebied. Hiervoor zijn reeds interessante opties aangegeven in het eerder opgestelde masterplan Noord, maar ook in de plannen van verschillende grote partijen voor realisatie van het zogeheten Rivierklimaatpark IJsselpoort. Ook kan hier worden gedacht aan de totstandbrenging van een meer open verbinding tussen wijkpark Steenderens en het Horsterpark. 3.6 leefomgeving en groen Het college wil de bestaande groenvoorzieningen op een gelijk niveau houden. Zoals aangegeven zullen daarbij de mogelijkheden worden verkend om de wijkbewoners zelf meer verantwoordelijkheid en budget te geven voor aanleg en onderhoud van de openbare ruimten in de wijk. Speciale aandacht zal worden besteed aan de mogelijkheden tot groene aankleding van de Brugweg als toegangspoort tot de Liemers. Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 -6- 4 Verkeer en vervoer 4.1 onderhoud wegen Bij de besparingen die deze collegeperiode binnen de gemeentebegroting moeten worden doorgevoerd, zal niet worden gekozen voor de op korte termijn gemakkelijk in te boeken bezuiniging op onderhoud van wegen. De staat van onderhoud van de Westervoortse wegen dient zoveel mogelijk op peil te worden gehouden. De voorgenomen aanpassingen van de doorgangswegen Dorpstraat/Hamersestraat en Zuidelijke Parallelweg/Liemersallee dienen conform plan en de reeds ingeboekte financiële reserveringen te worden doorgevoerd. 4.2 visie op verkeer De in voorgaande jaren genomen verkeersmaatregelen hebben al geleid tot een afname van het doorgaand verkeer in het dorp. Niettemin blijft ontmoediging van sluipverkeer door het dorp een aandachtspunt, waarbij geen afbreuk mag worden gedaan aan een vlotte doorstroom van het verkeer van eigen bewoners in en uit het dorp. Dat laatste vraagt ook om grote terughoudendheid bij de mogelijke aanleg van nieuwe verkeersdrempels of andere verkeersremmende maatregelen. Ook na voltooiing van de fietssnelweg tussen Zevenaar en Arnhem zal het fietsgebruik blijvend worden gestimuleerd door goed onderhoud en goede verlichting van de bestaande fietspaden. Tegelijkertijd wil dit college inzetten op de ontwikkeling van nieuwe fietspaden. Daarbij kan worden gedacht aan een nieuw aan te leggen fietspad van het station naar bedrijventerrein Nieuwgraaf waar naast de reeds gevestigde bedrijven binnenkort veel nieuwe werknemers te werk zullen worden gesteld in het nieuwe bedrijfscomplex van netwerkbedrijf Liander. In geval zich binnen de gemeenten en woonwijken verkeersonveilige situaties voordoen, zullen deze worden aangepakt. Speciale aandacht zal worden geschonken aan veel door schoolkinderen gebruikte verkeersroutes. 5 Jeugd en onderwijs 5.1 jeugdzorg Als gevolg van de decentralisatie van de jeugdzorg krijgt de gemeente vanaf 2015 hiervan binnen Westervoort de regie in handen. Inzet daarbij zal zijn om zoveel mogelijk preventief te werken en de zorg binnen het door het rijk beschikbaar gesteld budget te organiseren. Om kostbare en inefficiënte verkokering van de zorg tegen te gaan, zal worden gewerkt met één regievoerder per gezin. 5.2 jeugd- en jongerenwerk Ons bekroonde jeugd- en jongerenwerk zal zoveel mogelijk in de huidige vorm en op basis van de bestaande uitgangspunten worden voortgezet. Sport en cultuur moet voor jongeren toegankelijk worden gehouden door handhaving van de bestaande regelingen. 5.3 jeugdwerkloosheid In deze tijden van economische crisis hebben zeker jongeren moeite om een betaalde baan te vinden. Jongeren moeten hun talenten in een werkomgeving verder kunnen ontwikkelen. De komende tijd zal veel creativiteit nodig zijn om bestaande impasses te doorbreken en jongere werkzoekenden perspectief te Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 -7- bieden op een baan, stage- of werkervaringplek. Het is de taak van de gemeente om samen met instanties als het UWV, de Regionale Sociale Dienst het bedrijfsleven en de onderwijsinstellingen naar nieuwe oplossingen en benaderingen van dit probleem te zoeken. 5.5 laaggeletterdheid Laaggeletterdheid is een vaak verborgen maar niet te onderschatten probleem binnen de Westervoortse samenleving. Het college wil zich daarom inspannen om samen met scholen en burgerinitiatieven aan de bestrijding hiervan te blijven werken. 5.6 huisvestingsbeleid scholen Als gevolg van teruglopende leerlingaantallen voert de gemeenten een actief beleid ten aanzien van leeggekomen schoolgebouwen. De mogelijkheden voor alternatief gebruik van deze gebouwen zullen zoveel mogelijk worden verkend en uitgevoerd. 5.7 peuterspeelzaalwerk Mede ingegeven door de op handen zijnde bezuinigingen zal het bestaande peuterspeelzaalwerk op zijn merites en uitgangspunten worden beoordeeld. 6 Milieu en water Het onlangs aangenomen nieuwe afvalstoffenbeleid dient te worden voortgezet met inachtneming van de voor 2015 geplande evaluatie. Het beleid zal als gevolg van verdergaande afvalscheiding leiden tot lagere kosten voor de burger. De gemeente zal zich proactief opstellen ten opzichte van ontwikkelingen buiten de eigen gemeentegrenzen die bij realisatie de leefbaarheid en het welzijn binnen Westervoort nadelig zouden kunnen beïnvloeden. Energieopwekking via zonnepanelen is ook zonder overheidssubsidies economisch gezien inmiddels rendabel. Nadat de gemeente eerder de aanleg van zonneenergiesystemen bij particuliere woonhuizen heeft bevorderd, kan in deze collegeperiode worden onderzocht of er binnen de gemeente mogelijkheden zijn voor ontwikkeling en exploitatie van grootschaliger, collectieve zonneenergieprojecten. 7 Welzijn, zorg en volksgezondheid 7.1 nieuwe zorgtaken Als gevolg van de decentralisaties wordt de gemeente vanaf 2015 verantwoordelijk voor de jeugdzorg, terwijl ook de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor de zorg aan langdurig zieken en ouderen veel groter wordt dan voorheen. De uitvoering van deze voor een belangrijk deel nieuwe zorgtaken dient zodanig te worden georganiseerd, dat de gemeente voor zichzelf voldoende mogelijkheden behoudt om actief te kunnen blijven sturen, waar nodig in te grijpen en invloed uit te oefenen. Waar de gemeente maatschappelijke ondersteuning verleent, zal steeds worden gekeken naar wat de mensen zelf (nog) kunnen, en wat andere mensen binnen het eigen netwerk aan ondersteuning zouden kunnen verlenen. Pas daarna zal worden Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 -8- bezien wat de gemeente mogelijk aan extra zorgfaciliteiten zou moeten bieden. Uitgangspunt voor de maatschappelijke ondersteuning door de gemeente is altijd de eigen verantwoordelijkheid en het eigen sociale netwerk van mensen. Op dit moment wordt er al veel gebruik gemaakt van mantelzorgers. De gemeente dient er voor te waken dat individuele mantelzorgers niet overbelast dreigen te raken. Wanneer bij mensen onvoldoende eigen netwerk voor vereiste zorgondersteuning voorhanden is, dient de gemeente altijd een vangnet te bieden. Op het punt van de ouderenzorg zal kritisch moeten worden gekeken naar toekomstige zorgaanvragen en zal zorg alleen door de gemeente moeten worden verleend aan personen die dat echt nodig hebben. 7.2 welzijnsbeleid Een goed welzijnsbeleid en de daaruit voortvloeiende sociale activiteiten verminderen het gevaar op sociaal isolement van individuen. Activiteiten in de verschillende sociaal culturele accommodaties zijn in dit verband uitermate belangrijk. We moeten bezien of de ouderenzorg mogelijk anders en efficiënter kan worden georganiseerd. De eigen ervaring met het jeugdbeleid leert, dat een structureel andere aanpak bij gelijkblijvende budgetten tot positieve resultaten kan leiden. Voor welzijn en zorg is de bijdrage van vrijwilligers bijzonder belangrijk. Ter bevordering van vrijwilligerswerk wil de gemeente zoeken naar nieuwe, flexibelere mogelijkheden (bijvoorbeeld sociale media) om vrijwilligerswerk dichter bij de mensen te brengen en daarmee toegankelijker te maken. 8 Cultuur, sport en recreatie 8.1 verenigingswerk De activiteiten van de Westervoortse verenigingen leveren een belangrijke bijdrage aan de sociale samenhang in het dorp, de volksgezondheid (sport) maar ook aan de zelfontplooiingsmogelijkheden van mensen. Daarom zullen de bestaande subsidies aan die verenigingen zoveel mogelijk worden ontzien. Door de verenigingen georganiseerde activiteiten zullen waar mogelijk door de gemeente worden gefaciliteerd. Van de kant van de gemeente zal worden onderzocht in hoeverre bestaande verenigingen een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling en invulling van nieuwe activiteiten in het kader van de jeugd- en ouderenzorg. Waar dat daadwerkelijk gebeurt, zullen de bijdragende verenigingen daarvoor vanuit de bestaande budgetten een passende vergoeding ontvangen. Jaarlijkse dorpsevenementen als kermis, carnaval en Westervoort in beweging kunnen op de warme steun van dit college rekenen. 8.2 bibliotheekfunctie De bibliotheekfunctie moet voor het dorp behouden blijven. Gegeven de hoge subsidie die de gemeente met name aan de huisvesting van het bibliotheekwerk verleent, dient er echter een oplossing te worden gezocht voor de huidige, hoge huisvestingskosten. Het college verwacht dat de Bibliotheek Liemers zich via nieuw beleid en activiteiten goed voorbereidt op teruglopende bijdragen van de verschillende gemeenten. Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 -9- 8.3 uitbreiding recreatiemogelijkheden Met het oog op de recreatiemogelijkheden voor eigen bewoners en mogelijk ook dagtoeristen zal de gemeente waar mogelijk en financieel haalbaar extra fiets-, wandel- en struinpaden binnen de gemeente en het omliggende buitengebied proberen te realiseren. 8.4 Kulturhus Het college is blij met de actieve wijze waarop Kulturhus de Nieuwhof faciliteiten, ondersteuning en accommodatie biedt aan Westervoortse verenigingen en initiatieven op het gebied van welzijn, sport, cultuur, zorg en educatie. Bestuur, medewerkers en vrijwilligers kunnen op de ondersteuning van dit college bij hun activiteiten rekenen. Het streven is echter wel, dat de stichting Kulturhus Westervoort vanaf 2016 volledig budgetneutraal kan opereren. 9 Werk, inkomen en economie 9.1 Arbeidsbemiddeling in kader van Participatiewet Als gevolg van de hiervoor reeds genoemde decentralisatie van overheidstaken op het gebied van werk en inkomen, worden de verantwoordelijkheden van het gemeentebestuur op dit gebied onvergelijkbaar veel groter dan voorheen. De gemeente zal een actief beleid moeten voeren, dat erop gericht is om zoveel mogelijk inwoners van Westervoort actief te laten deelnemen aan de maatschappij en het arbeidsproces. Door de invoering van de nieuwe Participatiewet komt er vanaf 2015 één regeling voor iedereen die voorheen een uitkering genoot in het kader van de WWB (Wet Werk en Bijstand), Wajong (Wet werk en arbeidsondersteuning jong gehandicapten) of WSW (West Sociale Werkvoorziening). De gemeente dient mensen die onder de Participatiewet vallen zo goed mogelijk naar werk begeleiden. Ook moet ze het inkomen aanvullen van die mensen die zelf niet het minimumloon kunnen verdienen. Vooral de begeleiding van Wajongers zal daarbij een nieuwe uitdaging vormen. Door de invoering van de Participatiewet zal op termijn ook de sociale werkvoorziening niet langer bestaan. Vanaf 2015 komen er geen nieuwe mensen op de wachtlijst en zullen mensen met een arbeidsbeperking bij reguliere werkgevers aan de slag moeten. Mensen die echt niet op een gewone werkplek kunnen functioneren, zullen door de gemeente van een beschutte baan moeten worden voorzien. Mensen die gebruik maken van de Participatiewet mogen rekenen op een goede begeleiding van de gemeente in de zoektocht naar betaald werk. Daar staat echter tegenover dat er ook verantwoordelijkheid en inspanning van de begeleide personen kan worden verwacht. Als middel om mensen weer aan het werk te krijgen, kan de gemeente daarom mensen ook vragen om werk voor hun uitkering te verrichten. Doel daarbij moet altijd zijn om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt weer arbeidsritme en werkervaring op te laten doen om daarmee voor hun de overgang naar betaald werk gemakkelijker te maken. Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 - 10 - In het kader van de nieuwe Participatiewet zal het takenpakket van de Regionale Sociale Dienst (RSD) substantieel toenemen. Daarom zal het college in nauwe samenspraak met de andere aan de RSD deelnemende gemeenten heldere kaders moeten stellen aan de manier waarop de RSD uitvoering aan deze taken zal geven. Nog meer dan voorheen zal er door gemeente en RSD samenwerking moeten worden gezocht met bedrijven en onderwijsinstellingen in de regio om de uitstroom van mensen in een uitkeringssituatie te vergroten. De beschikbaarheid voor RSDmedewerkers en werkzoekenden van een actueel en zo volledig mogelijk online overzicht van alle binnen de regio beschikbare vacatures kan daar in belangrijke mate toe bijdragen. Bij de plannen die de gemeente momenteel maakt voor uitvoering van de nieuwe Participatiewet zal worden bekeken in welke mate de bestaande gemeenschappelijke regeling Presikhaaf Bedrijven daaraan kan worden aangepast. Daarbij zal in ieder geval worden gestreefd naar verkrijging van meer inspraak en zeggenschap van de gemeente in deze regeling. 9.2 schuldhulpverlening Schuldhulpverlening is een goed middel om armoede te bestrijden en eventueel te voorkomen. Daarom zal er via een proactief beleid naar worden gestreefd om in samenspraak met verschillende maatschappelijke organisaties mensen in een zo vroeg mogelijk stadium aan te moedigen gebruik te maken van faciliteiten, begeleiding en expertise die in het kader van de schuldhulpverlening worden aangeboden. Met name de begeleiding van mensen is hierbij van belang, omdat hierdoor vaak wordt voorkomen dat schulden zich verder opstapelen of dat men terugvalt in gewoonten die eerder tot het ontstaan van die schulden hebben geleid. 9.3 armoedebeleid Het armoedebeleid van de gemeente Westervoort is naar mening van de coalitie op dit moment goed op orde. Niettemin is het mogelijk dat uit de komende evaluatie van dat armoedebeleid blijkt, dat aanpassingen of verbeteringen nodig zijn. Daarbij dient altijd te worden uitgegaan van de eigen kracht van mensen en moeten ze zoveel mogelijk worden aangezet en begeleid om uiteindelijk zelf de financiële problemen weer te boven te komen. Waar dat nodig is, moet er een vangnet zijn voor mensen die het zelfstandig niet meer redden. Maar we moeten ervoor waken dat mensen door goed bedoelde zorg en voorzieningen structureel in een afhankelijkheidspositie worden gebracht. Ook moet ervoor worden gezorgd, dat mensen rond de armoedegrens niet in een sociaal isolement terechtkomen en dat ze kunnen blijven deelnemen aan maatschappelijke activiteiten zoals sport en cultuur. In het kader van het armoedebeleid past ook het inschakelen van andere instanties dan de gemeente zoals bijvoorbeeld voedselbank, kerken en vrijwilligersorganisaties. 9.4 ondernemersbeleid De gemeente moet ondernemers ruimte en mogelijkheden bieden om hun eigen onderneming zo goed mogelijk te kunnen voeren. Daarom zal het college actief de dialoog zoeken met ondernemers in Westervoort en de Liemers. Ook zal worden gestreefd naar minder regeldruk voor MKB-ers die gezamenlijk de belangrijkste banenmotor vormen voor de lokale en regionale economie. Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 - 11 - Het college vindt het belangrijk dat er binnen de regio goed wordt nagedacht over de manieren waarop werkgevers, overheid en onderwijsinstellingen elkaar kunnen versterken. Als zodanig ondersteunen wij de inspanningen in deze van het informele netwerk Platform Onderwijs Arbeidsmarkt De Liemers (POA). Deze zijn erop gericht dat werkgevers binnen de regio goed gekwalificeerde mensen kunnen vinden, dat mensen in een uitkeringssituatie weer perspectief krijgen op betaald werk en dat de vraag van het bedrijfsleven en het aanbod vanuit de lokale onderwijsinstellingen beter op elkaar aansluiten. Ten behoeve van de vele ZZP-ers binnen ons dorp zal er een onderzoek worden gedaan naar de wenselijkheid en financiële haalbaarheid van een werk- en vergadercentrum voor ZZP-ers, liefst in combinatie met de inzet van mensen met een arbeidsbeperking. Ook zal een studie worden geïnitieerd naar de mogelijkheden van revitalisatie en de publieke positionering van het lokaal bedrijventerrein het Ambacht. De daaruit voortvloeiende acties zullen de aantrekkelijkheid van Westervoort als vestigingsplaats voor MKB-ers moeten vergroten. In juni 2014 wordt de huidige winkeltijdenbesluit geëvalueerd. In samenspraak met de lokale ondernemers en inwoners zal een goede evaluatie moeten plaatsvinden waarbij zowel de belangen van de grote supermarkten als de kleinere plaatselijke middenstanders worden gewogen. Verruiming van het winkeltijdenbesluit behoort tot de mogelijkheden. 9.5 vrijetijdseconomie De gemeente wil actief onderzoeken of Westervoort aantrekkelijker kan worden gemaakt voor toeristen en dagjesmensen. De waterrijke omgeving met de mooie uiterwaarden bieden daarvoor kansrijke mogelijkheden. In samenwerking met de andere Liemerse gemeenten moeten acties worden ondernomen die het (dag)toerisme in de Liemers en Westervoort stimuleren. Hiervoor zal samen met de Liemerse gemeenten een beleidsvisie op ‘toerisme in de Liemers’ moeten worden ontwikkeld. Initiatieven die het lokale toerisme ten goede komen, bijvoorbeeld de realisatie binnen de gemeente van zogeheten camperplaatsen, zullen moeten worden gefaciliteerd en waar mogelijk geïnitieerd. 10 Financiën 10.1 efficiënte besteding belastinggelden De gemeente dient zo efficiënt mogelijk om te gaan met de haar toekomende belastinggelden. De coalitie hecht een groot belang aan sluitende begrotingen en een duurzaam financieel beleid. Hiervoor zal de komende jaren zuinig, efficiënt en creatief met gemeentelijke budgetten worden omgegaan. De coalitie zal daarom het kostenbewustzijn in de besteding van gemeentelijke budgetten zoveel mogelijk bevorderen. 10.2 geen verhoging onroerende zaakbelasting (OZB) Omdat de OZB in Westervoort reeds op een bovengemiddeld niveau ligt, zullen geen verdere verhogingen van de gemeentelijke belastingen worden doorgevoerd. Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 - 12 - 10.3 geoormerkte rijksbijdragen Gezien de zeer beperkte mogelijkheden voor eigen belastingheffing, wil dit college voor uitvoering van de van rijkswege toebedeelde gemeentetaken niet meer geld uitgeven dan wat daarvoor in de vorm van geoormerkte rijksbijdragen beschikbaar wordt gesteld. Dit geldt zeker ook voor de budgetten die vanaf 2015 door de rijksoverheid beschikbaar zullen worden gesteld voor uitvoering van de drie decentralisaties. 10.4 overige Binnen de haar beschikbare vrije beleidsruimte, doet de gemeente niet aan inkomensbeleid in de vorm van nieuwe inkomensafhankelijke regelingen. Bij de komende, voor 2015 noodzakelijke bezuinigingsronde zijn voor de coalitie alle onderwerpen bespreekbaar. De voorkeur gaat daarbij niet uit naar bezuinigen via de zogeheten ‘kaasschaafmethode’ (overal een beetje minder) maar naar weldoordachte keuzes en ombuiging van bestaand beleid. 10.5 door te voeren bezuinigingen Met de kennis van dit moment zijn collegepartijen het er samen over eens dat de door de ambtelijke organisatie geïnventariseerde en toegelichte bezuinigingsopties voldoende mogelijkheden bieden om de gemeentebegroting gedurende deze collegeperiode jaarlijks sluitend te laten zijn zonder verdergaande belastingverhogingen. Fractie CDA Fractie VVD Fractie D66 Peter Pennekamp Janiek Kroon Monique Abbink Coalitieakkoord Westervoort 2014-2018 CDA-VVD-D66 - 13 -