Het IPCC Special Report on Carbon Dioxide Capture and Storage Bert Metz Co-voorzitter IPCC WG III on Mitigation Nationaal Symposium Schoon Fossiel, 23 november 2005 INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Over het IPCC • Geen onderzoek, geen monitoring, geen aanbevelingen • Technisch en wetenschappelijk verantwoorde informatie • Auteurs zijn academici, uit de industrie en van maatschappelijke organisaties • Reviews door experts en regeringen • “Policy relevant, but NOT policy prescriptive” • Goedkeuring door regeringen INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Struktuur en werkwijze IPCC Plenary: all (>150) UNEP/ WMO member countries Wg I Wg II Wg III Bureau, secretariat, TSU’s Scientific authors (hundreds) Review editors TFInv Expert and Government housands Reviewers (thousands) INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Goedkeuring SPM • Hele rapport, inclusief de Technical Summary goedgekeurd • Summary for Policymakers: voorstel door de auteurs • Plenaire vergadering (Montreal) met delegaties van ca. 120 landen veranderen de samenvatting, en keuren hem regel voor regel goed. INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Deze presentatie • Wat is CO2 afvang en opslag? • Hoe kan het een rol spelen bij het voorkomen van klimaatverandering? • Hoe volwassen is de technologie? • Wat zijn de bronnen van CO2? • Wat zijn de kosten en het potentieel? • Wat zijn de risico’s voor gezondheid, veiligheid en milieu? INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Wat is CO2 afvang en opslag? Brandstoffen Processen Opslagmogelijkheden INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Hoe kan CCS een rol spelen bij het voorkomen van klimaatverandering? • Onderdeel van een “portfolio” • Vermindering totale kosten voor mitigatie • Meer flexibiliteit bij het reduceren van broeikasgasemissies • Toepassing in ontwikkelingslanden is belangrijk • Punt van aandacht: energiegebruik van afvang INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) “Volwassenheid” van CCS technologie Oxyfuel combustion Mineral carbonation Ocean storage Post-combustion Pre-combustion Transport Enhanced Coal Bed Methane Gas and oil fields Saline aquifers Research phase Industrial separation Demonstration phase Economically feasible INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Industrial utilization Enhanced Oil Recovery Mature market Deze presentatie • Wat is CO2 afvang en opslag? • Hoe kan het een rol spelen bij het voorkomen van klimaatverandering? • Hoe volwassen is de technologie? • Wat zijn de bronnen van CO2? • Wat zijn de kosten en het potentieel? • Wat zijn de externe risico’s voor gezondheid, veiligheid en het milieu? INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Nabijheid CO2 bronnen en opslagmogelijkheden Global distribution of large stationary sources of CO2 (Based on a compilation of publicly available information on global emission sources, IEA GHG 2002) INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Nabijheid CO2 bronnen en opslagmogelijkheden Storage prospectivity Highly prospective sedimentary basins Prospective sedimentary basins Non-prospective sedimentary basins, metamorphic and igneous rock Data quality and availability vary among regions Prospective areas in sedimentary basins where suitable saline formations, oil or gas fields, or coal beds may be found. Locations for storage in coal beds are only partly included. Prospectivity is a qualitative assessment of the likelihood that a suitable storage location is present in a given area based on the available information. This figure should be taken as a guide only, because it is based on partial data, the quality of which may vary from region to region, and which may change over time and with new information (Courtesy of Geoscience Australia). INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Kosten Twee manieren • Meerkosten elektriciteit – Energiewereld • CO2-reductiekosten – Klimaatwereld Verschillende uitkomsten 0.01 - 0.05 US$/kWh 0 )* - 270 US$/tCO2 vermeden )* “Capture-ready”, lage transportkosten, inkomsten van opslag: 360 MtCO2/yr INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Economisch potentieel Hoeveel CCS hebben we nodig? • Verschillende basisscenario’s • 450 - 750 ppmv stabilisatie • Verschillende kostenaannames 220 - 2,200 GtCO2 cumulatief tot 2100 15 to 55% van de cumulatieve werelwijde CO2 reductie tot 2100 Kostenverlaging stabilisatie : 30% of meer INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Primary energy Gas (Vented) 400 Coal CCS Coal 200(Vented) 400 200 - 2005 Million Tonnes Carbon Dioxide per Year CCS als een overbruggingstechnologie? Gas (no CCS) Coal CCS Coal (no CCS) 90,000 80,000 2020 2035 2050 2065 2080 2005 2095 2020 2065 2080 2095 Conservation MiniCAM Efficiency 80,000 Conservation and Energy Efficiency MESSAGE Renewable 70,000 Energy 60,000 60,000 50,000 50,000 40,000 40,000 30,000 Coal to Gas 30,000 Renewable Energy Nuclear Nuclear Coal to Gas Substitution Substitution 20,000 Emissions to the atmosphere 10,000 CCS 10,000 - 2005 2050 90,000 and Energy 70,000 20,000 2035 2020 2035 2050 2065 2080 2095 CCS Emissions to the atmosphere 2005 2020 Allowable Emissions for 2035 2050 2065 2080 180 2095 • Volgens de meeste scenario’s neemt de rol van CCS toe in de loop van deze eeuw • Benodigde prijzen voor substantiële toepassing CCS: 25 - 30 US$/tCO2 Marginal Price of CO2 (2002 US$/tCO2) 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2005 2020 2035 2050 ON 2065CLIMATE 2080 2095CHANGE (IPCC) INTERGOVERNMENTAL PANEL Opslagpotentieel • Ondergrondse opslag: waarschijnlijk tenminste ongeveer 2,000 GtCO2 in geologische formaties “Waarschijnlijk" is een kans van 66 tot 90% • Oceaanopslag: in de orde van duizenden GtCO2, afhankelijk van milieubeperkingen • Mineralisatie: niet te bepalen • Hergebruik in de industrie: Weinig netto reductie van CO2 emissies INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Deze presentatie • Wat is CO2 afvang en opslag? • Hoe kan het een rol spelen bij het voorkomen van klimaatverandering? • Hoe volwassen is de technologie? • Wat zijn de bronnen van CO2? • Wat zijn de kosten en het potentieel? • Wat zijn de externe risico’s voor gezondheid, veiligheid en het milieu? INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Risico’s • In het algemeen: weinig empirische data, dus vergelijking met soortgelijke operaties • CO2 pijpleidingen: vergelijkbaar of lager dan bij gasleidingen • Ondergrondse opslag: – Bij juiste locatiekeuze, een monitoring programma dat problemen signaleert, een juridisch raamwerk, en methodes om lekkages te stoppen als ze voorkomen: – Risico’s vergelijkbaar met huidige ondergrondse activiteiten – Gasopslag, EOR, waterstofsulfide-opslag INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Risico’s • Oceaanopslag: – pH verandering – Sterfte van organismen – Gevolgen voor ecosystemen – Chronische effecten onbekend • Mineralisatie: – Mijnbouw en afvalberging – Deel kan wellicht worden hergebruikt INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Maakt lekkage de toepassing van CCS nog wel zinvol? • “Fraction retained” in goed geselecteerde en beheerde geologische reservoirs is – Zeer waarschijnlijk meer dan 99% over 100 jaar, en – Waarschijnlijk meer dan 99% over 1,000 jaar. “Waarschijnlijk" is een kans van 66 tot 90%, “zeer waarschijnlijk" van 90 tot 99% • CO2 lekkage van oceaanopslag zou geleidelijk plaatsvinden, over een periode van honderden jaren • Voldoende? INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Volgende stappen • Publicatie door Cambridge University Press in december • Voorlopige versie van het rapport beschikbaar op website IPCC • SPM en Technical Summary als aparte uitgave • Presentatie voor UNFCCC/SBSTA en op een sideevent tijdens COP-11 INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC) Bedankt voor uw aandacht! Summary for Policymakers en hele rapport beschikbaar op www.ipcc.ch INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC)