Ons gangbare economische systeem heeft

Op naar een
duurzame
en solidaire
economie
Ons gangbare economische systeem heeft negatieve gevolgen
voor mens, natuur en milieu. Oorzaak zijn de foutieve
denkwijzen die hieraan ten grondslag liggen, aldus het
Platform Duurzame en Solidaire Economie.
34
Tijdschrift Milieu, maart 2014
THEMA
Financiële sector Dit artikel is verschenen in Tijdschrift Milieu 2-2014, www.vvm.info
Lou Keune (www.loukeune.nl) is
verbonden aan de Universiteit van Tilburg
en een van de oprichters van het Platform
Duurzame en Solidaire Economie.
Het huidige neoliberale bestel leidt tot
overbelasting van natuur en milieu. Plus
tijdverkorting en herverdeling van werk.
ecocide en armoede, onder meer door de
tot de financiële instabiliteit, waarvoor de
Aanvullend is een maatschappelijke tran-
dominantie van geldswaarden boven
gewone burgers nu de rekening betalen
sitie nodig, waarbij zaken als huishoude-
gebruikswaarden. Het gebruik van het
in de vorm van enorme bezuinigingen
lijke arbeid, zorg van ouders voor kinderen,
en verhogingen van lasten. Er is een
mantelzorg, burenhulp, zuinig omgaan
(BBP) geeft bijvoorbeeld een
hervorming van de monetaire
met natuurwaarden en gezond leven de
volstrekt verkeerd beeld van
sector nodig die deprivati-
begrip Bruto Binnenlands Product
de werkelijke toestand
van de economie. Het
grootste deel van de
schade aan milieu en op
sociaal gebied wordt bij
de berekening van de jaar-
‘Prijzen moeten
zijn opgebouwd
uit alle kosten, ook
waar voor niet met
geld is betaald’
lijkse ‘toegevoegde waarde’
namelijk niet meegerekend.
Ook onbetaalde arbeid legt geen
gewicht in de schaal.
waarde krijgen toegekend die ze verdienen.
sering van de geldcreatie
Dat zijn allemaal veranderingen die hun
koppelt aan een inkrim-
basis dienen te vinden in zowel top-down-
ping van de in omloop
beleid van regeringen en van internatio-
zijnde geldhoeveelheid.
nale en supranationale instellingen als in
Denk bij dit laatste
bottom-up-veranderingen in leefstijlen
bijvoorbeeld aan de geld-
van gewone burgers. Kortom, structurele
sanering doorgevoerd door
veranderingen in de economie veronder-
minister Lieftinck in de jaren
stellen veranderingen op politiek niveau en
veertig van de vorige eeuw. En deze
andere waarden en normen.
hervorming moet ook worden verbonden
Checklist
met beleid op vele andere gebieden.
Inkrimping geldhoeveelheid
Een dergelijke veelomvattende verande-
Voor het Platform Duurzame en Solidaire
Radicaal anders
ring van ons economisch bestel vindt niet
Economie (PDSE) is deze onbalans reden
PDSE heeft een economie voor ogen die
van vandaag op morgen plaats. Om grip te
om alternatieven te ontwikkelen voor de
wordt geleid door principes als duurzaam-
krijgen op de veranderingen die nodig zijn,
gangbare wijze van economisch denken
heid en solidariteit. Dit vergt een dermate
is binnen PDSE een checklist in ontwik-
en handelen. Dit doen we door met een
grote stap dat een transitie nodig is. Vanuit
keling. Die moet het mogelijk maken om
economische bril naar de totale maatschap-
het beleid is het nodig om te komen tot
bij het opzetten van cursussen, lezingen
pelijke en ecologische werkelijkheid te
een totaal andere aanpak van het prijs-,
en publicaties gemakkelijker een keuze te
kijken. Zo is het onderwerp van de geldcre-
inkomens-, handels- en investeringsbe-
maken van te behandelen onderwerpen.
atie een prima ingang voor het behandelen
leid. Prijzen moeten alle gemaakte kosten
Resultaat van deze exercitie is dat bij
van thema’s als verspilling, groeidwang,
vertegenwoordigen, ook die waarvoor
behandeling van specifieke onderwerpen
instabiliteit en sociale ongelijkheid. Sinds
niet met geld is betaald. Inkomens moeten
als het BBP of de geldcreatie het geheel van
de liberalisatie van het bankwezen vanaf de
herverdeeld worden om daarmee een begin
de maatschappelijke en ecologische proble-
jaren tachtig is het overgrote deel van het
te maken met de garantie van bestaans-
matieken meetelt.
geld dat in omloop is, gecreëerd door de op
zekerheid voor iedereen op deze aarde. En
winstmaximalisatie gerichte particuliere
er moet voorrang gegeven worden aan
Kijk voor meer informatie over de checklist
banken, niet door de centrale banken. Dat
investeringen die een waarlijk duurzame
en andere initiatieven van PDSE op:
nieuwe girale geld heeft onder meer geleid
economie mogelijk maken.
www.platformdse.org
tot vele ‘slechte leningen’ en bijgedragen tot
Daarnaast moet serieus werk worden
verrijking van enkelen, overconsumptie en
gemaakt van consuminderen, arbeids-
Dit artikel is verschenen in Tijdschrift Milieu 2-2014, www.vvm.info
Financiële
Fi
Fin
iin
nanc
an
nc
ciië
iël
ë es
sector
ecttorr
e
Lou Keune
TTHEMA
TH
HHEM
EM
MA
Tijdschrift
T
Tij
Ti
ij
ijdsc
dsc
ds
schri
chri
rriift
ft Mil
M
Milieu,
ilie
il
ie
ieu
eu, m
maart
aar
aa
arrt 2
a
2014
01
014
0
14
4
35
35