Institut National des Radioélements - IRE Metingen van radioactiviteit in het leefmilieu Radiologische metingen in Belgische zuiveringsinstallaties Roundtable in de nucleaire geneeskunde 27 november 2009 Radiologisch toezicht op het water is van het allergrootste belang Water is een strategische hulpbron Radioactieve besmetting Belangrijke psychologische impact Impact op de organisatie van de samenleving: voedselketen, landbouw, voedsel, drinkwater Financiële kosten Roundtable in de nucleaire geneeskunde 27 november 2009 Doelstellingen van de meetcampagne « Is er een belang in het meten van de zuiveringsinstallaties water radioactieve besmetting » « Zo ja, wat voor soort apparatuur geschikt zou zijn voor dit toezicht » Een onderzoek werd uitgevoerd in België door IRE vanaf december 2004 tot januari 2005 Roundtable in de nucleaire geneeskunde 27 november 2009 Metingen met apparatuur die specifiek is ontwikkeld door het IRE voor de meting van radioactiviteit in het water On-line gamma-spectrometrie Correctie van de temperatuur veranderingen de berekening van de piekoppervlakken Aftrekken van het continuüm Aftrekken van inmenging pieken Activiteit gemeten in 8 regio's van belang Afstand controle Systeemconfiguratie Dataverkeer Instruments reset Levering van elektriciteit door zonnepanelen (indien niet levering) Roundtable in de nucleaire geneeskunde 27 november 2009 Methodologie en experimentele omstandigheden 5 zuiveringsinstallaties experimentele omstandigheden Baak ondergedompeld in de ingang tunnel (80 cm) bemonsteringsfrequentie: 15 minuten Isotopen : 99mTc, 131I, 137Cs, b+, natuurlijke Duur: 30 dagen ongeveer (+/- 3000 spectra / station) Gevoeligheid: ongeveer 1,5 Bq/l Roundtable in de nucleaire geneeskunde 27 november 2009 Systematische detectie van 99mTc Concentratie : ~102-103 Bq/l 900000 800000 700000 Activiteit(Bq/m3) 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0 Tijd (dagen) Roundtable in de nucleaire geneeskunde 27 november 2009 Occasionele detectie van 131I 214Pb 131I 60000 50000 Activiteit (Bq/m3) scheiding moeilijk Concentratie : ~10-102 Bq/l 40000 30000 20000 10000 0 Tijd (dagen) Roundtable in de nucleaire geneeskunde 27 november 2009 Systematische opsporing van β+ zenders op twee stations (Luik en Brussel) Concentratie : ~10-102 Bq/l (rapid decay) 160000 140000 Activiteit (Bq/m3) 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 Tijd (dagen) Roundtable in de nucleaire geneeskunde 27 november 2009 Dezelfde isotopen werden ontdekt in de riolen in Boekarest (Roemenië) Collected afvalwater lozingen van een ziekenhuis diepte zwak(+/- 20 cm) Sediment (+/- 10 cm) Detectie van 99mTc en 131I geen mogelijkheid van precieze kwantificering Roundtable in de nucleaire geneeskunde 27 november 2009 Conclusie: Het toezicht op stations lijkt onvermijdelijk Systematische detectie van isotopen voor nucleaire geneeskunde 99mTc is de belangrijkste activiteit (diagnostische) 131I meer casual (diagnose en therapie ) β+ aanwezig in een aantal specifieke gevallen (bijvoorbeeld academische ziekenhuizen) De doses voor werknemers zijn niet significant Roundtable in de nucleaire geneeskunde 27 november 2009 Conclusie: stroomafwaarts industrie Water distributie Ontziltingsinstallaties Zuiveringsinstallaties Voedingsindustrie Beleid van "zero release" Ziekenhuizen (Nucleaire Geneeskunde) industrieën (olie, erts, verrijking van natuurlijk voorkomende isotopen, ...) Incidenten (bijv. onderzeese nucleaire aandrijving) Terrorisme Roundtable in de nucleaire geneeskunde 27 november 2009 Conclusie: Apparatuur die geschikt zijn voor dit soort metingen Apparatuur geschikt voor agressieve omgevingen Precieze kwantificering Probe activity [Bq/l] Abs. Uncert. 2S [Bq/l] Sample activity [Bq/l] Abs. Uncert. 2S [Bq/l] 4.30×101 3.04 4.12×101 3.39 7.82×101 2.27 9.74×101 4.30 1.21×102 3.88 1.15×102 6.30 Uitstekende betrouwbaarheid (> 12 maanden zonder technische storingen) Snelle implementatie (+/- 1 uur met 2 technici) Roundtable in de nucleaire geneeskunde 27 november 2009