Humus: grond wat al eens gebruikt is. Planten kunnen hier goed in

WO Samenvatting: thema Bos en Boom
Toetsdatum: maandag 6 juni
We werken dit keer over het thema ‘Bos en Bomen’, waarin we de thema’s planten, bos en tropisch
regenwoud behandelen.
Planten.
Kunnen verschillende grassen van elkaar onderscheiden
Benoemen en onderscheiden tarwe, haver, gerst en rogge
Noemen voorbeelden van afval etende bodemdiertjes
Weten dat paddenstoelen organisch afval helpen opruimen
Weten dat humus natuurlijk verteerd afval is dat weer door planten gebruikt wordt als mest
Er bestaan heel veel verschillende grassoorten. Gras ken je misschien als de groene sprietjes op het plein,
in de tuin of in het park. Maar gras is meer dan dat! Wist je dat haver, gerst, rogge, spelt, tarwe, rijst en maïs
ook grassoorten zijn?
Tarwe, haver, gerst en rogge kun je niet zo makkelijk van elkaar onderscheiden. Hier zie je de 4 soorten met
de manier waarop je ze makkelijk uit elkaar kunt halen.
Haver heeft losse ‘aagjes’ aan steeltjes van de plant.
Gerst hele lange pluimen.
Rogge heeft korte pluimen en heeft een blauwgroene plant.
Tarwe heeft geen pluimen en blijft rechtovereind staan.
In het bos ligt het vaak vol met blaadjes, takken en vruchten. Deze
blijven natuurlijk niet voor altijd liggen. Dat komt vooral door bodemdiertjes zoals wormen,
pissebedden, slakken, springstaarten en miljoenenpoten. Zij eten dit afval op en verteren het, samen
met de schimmels. Paddenstoelen helpen ook mee het natuurlijk afval op te ruimen. Paddenstoelen
die aan bomen groeien bijvoorbeeld, halen de slechte stoffen uit de boom en helpen de boom door
goede stoffen uit de grond weer terug te geven. Handig! Paddenstoelen hebben ook veel schimmels
bij zich. Die schimmels zorgen ervoor dat het natuurlijk afval, zoals blaadjes, in hele
kleine stukjes uit elkaar valt en daardoor verteerd wordt. Humus is natuurlijk verteerd
afval, dat door planten gebruikt wordt als mest. Het zijn dus eigenlijk
Humus:
allemaal restjes van planten en andere voedingsstoffen, die later gebruikt worden omdat
grond wat
nieuwe planten goed in groeien. Als je dus een oud plantje uit een potje trekt, is de
al eens
grond uit dit potje heel goed te gebruiken om nieuwe plantjes in te laten groeien!
gebruikt is.
Planten
kunnen hier
goed in
groeien.
Bos
Onderscheiden de 3 lagen in een bos
Noemen een aantal functies van de Nederlandse bossen
Noemen een aantal bedreigingen van de Nederlandse bossen
Geven enkele bosdieren weer in een voedselketen
Geven voorbeelden van diersporen in het bos
Het bos kun je verdelen in 3 lagen. De bovenste laag bestaat uit de stam en de bladeren van de
bomen. De middelste laag is net boven de grond. Hier groeien struiken maar ook bijvoorbeeld mos. De
derde laag is alles onder de grond: hier groeien de wortels en leven bodemdiertjes.
In Nederland is ook veel bos, gelukkig maar! Zo kun je zelf lekker op pad in het bos. Je vindt hier veel
dieren, verschillende planten en bomen en bijvoorbeeld paddenstoelen. Maar het bos is er niet alleen
maar daarvoor. Bomen geven ons zuurstof en daardoor kunnen we ademen. De grond in het bos is
erg vruchtbaar en daardoor is er veel plek voor de planten en bomen om te groeien. Dieren vinden er
hun schuilplekje en kunnen zo in het wild blijven leven. Toch zijn er mensen die niet zo netjes met het
bos omgaan. Ze gooien er bijvoorbeeld hun afval neer en ruimen dit niet op, of ze kappen bomen of
struiken om.
Daarnaast komt er uit de lucht in Nederland vaak ‘zure regen’. Het smaakt niet zuur, maar voor de
bodem voelt dit zo. Uit grote fabrieken komen stoomwolken met afvalstoffen. Deze afvalstoffen worden
opgenomen door de wolken en vallen daarna als regen naar
beneden. Die regen zit vol
met vieze afvalstoffen en
die belanden zo in de grond
waar de bomen en planten
groeien. Op dit plaatje kun
je dit goed zien.
In het bos leven dus veel dieren. Sommige dieren eten planten en
struiken, maar veel dieren eten ook elkaar. Kijk maar eens op dit
plaatje: hier is goed te zien welke dieren elkaar opeten. Dit noem
je een ‘voedselketen’.
Deze dieren laten ook sporen achter in het bos. Je ziet
bijvoorbeeld welke dieren er zijn geweest door te letten op
voetstappen. Maar ook aangevreten dennenappels of poep van
dieren laat zien welke dieren in dat stuk van het bos leven.
Tropisch regenwoud
Weten waar tropische regenwouden zich bevinden en kunnen de kenmerken ervan noemen
Noemen enkele planten en dierensoorten die in een regenwoud leven
Kunnen uitleggen waarom het vernietigen van het regenwoud ernstige gevolgen heeft voor het milieu
Noemen de kenmerken van een tropisch regenwoud
Geven een korte typering van het Amazonegebied
Weten waardoor een tropische regenwoud wordt bedreigd
Geven een aantal oplossingen om het regenwoud in stand te houden
Het tropisch regenwoud vind je, zoals je vast verwacht, in
tropische landen. Nederland is geen tropisch land. In tropische
landen is het altijd warm, valt er vaak en veel regen, groeien
veel planten dicht op elkaar, leven veel verschillende dieren, zijn veel bomen en ligt de temperatuur
vaak tussen de 20 en 30 graden. Heerlijk toch? Op het plaatje hiernaast kun je goed zien waar de
tropische landen zijn. Veel in het midden van de aarde, rond de evenaar, want daar is het lekker
warm.
In het tropisch regenwoud vind je wel 200 verschillende soorten bomen, bijvoorbeeld palmbomen,
gemberbomen, vijgenbomen en bananenbomen. Allemaal soorten die alleen kunnen
groeien in heerlijk warme landen, niet in Nederland. Er leven ook veel vogelsoorten, wel
Evenaar: het
meer dan 500 soorten. Denk dan aan een papegaai, toekan of een kolibrie. Ook
midden van
hagedissen, slangen en kikkers vind je er veel. Er leven
de wereld.
maar weinig zoogdieren! Je vindt er bijvoorbeeld wel apen,
Hier is het
vleermuizen, cavia’s, zwijnen en muizen.
lekker warm.
Een bekend tropisch regenwoud is het Amazonegebied. Dit
ligt in Zuid-Amerika, vooral in Brazilië. Dit hele stuk is wel 700 miljoen
vierkante kilometer!! Dat is enorm groot. In het gebied loopt een hele
belangrijke rivier: de Amazone. Daarom heet het gebied ook zo. Aan de
rivier wonen indianenstammen en leven veel soorten dieren.
De bomen die in het tropisch regenwoud groeien zijn erg mooi en er
groeien er super veel. Maar er worden er ook héél veel gekapt, elke seconde wel een stuk land met
bomen zo groot als een voetbalveld. Als de mensen zo doorgaan met bomen kappen, zijn er
uiteindelijk geen bomen meer over in het tropisch regenwoud. Zonde! Ook worden er hele stukken
regenwoud platgebrand. Hier worden dan wegen, huizen en fabrieken gebouwd.
Doordat er nog maar weinig bomen zijn, is de grond ook niet zo stevig meer. Dat zorgt ervoor dat de
rivieren makkelijker kunnen overstromen.
Maar hoe kunnen we er voor zorgen dat dit stopt? We moeten
opletten hoe we ons papier gebruiken! Daarnaast heb je hout
met een keurmerk. Dit keurmerk betekent dat het bedrijf ook
weer nieuwe bomen plant. De mensen die het regenwoud
bezoeken, betalen daarvoor en dit geld gaat weer naar het
herstel van het regenwoud. Zo hopen ze dat het regenwoud
weer snel hersteld zal zijn!