Over Verviers en de Europese terroristen.

Over Verviers en Europese terroristen1.
De terreuraanslagen en de betoging in Parijs bewogen miljoenen mensen. Ik
was ook geschokt door het bloedvergieten en geloof in de kracht van de pen,
politieke karikaturen en geweldloze weerbaarheid. Ik haat geweld.
Maar, ik sta niet in de rij om Charlie-Hebdo’s laatste karikatuur van Mohammed
te zien en te turen naar de slip van Madonna en een slipvrije Duitse kanselier.
Vrijheid van mening en de pers is van belangrijke waarde, maar niet de enige
waarde van een beschaafde gemeenschap. Duurzame vrede en een
volwaardige democratie vergen telkens opnieuw het verzoenen van meerdere
competitieve waarden, zoals veiligheid, recht, respect, mededogen, waarheid
en gelijke kansen. Woorden kunnen moorden en schimpschetsen kunnen
kwetsen.
De mensen zijn onzeker en angstig. Het doet me denken aan de
kruisrakettenbetogingen begin jaren ‘80. Die oorlogstuigen konden in onze tuin
landen. Nu komt het terrorisme in onze steden. Vandaag Verviers en morgen?
Het geweld in het Midden-Oosten loopt over naar Europa.
We vertoeven in een zeer gevaarlijke periode omdat we geconfronteerd worden
met negatieve gevolgen van ons eigen binnen en buitenlands beleid en omdat
we alles doen om medeverantwoordelijkheid te ontkennen. Internationaal
politiek terrorisme is een gewelddadige vorm van weerstand tegen inmenging,
bezetting, kolonisatie en repressie. Niet Mohammed, maar het beleid van het
Westen (Amerika, Israël en sommige Europese staten) is de ligt aan de basis
van het Europees terrorisme. Zolang wij verantwoordelijkheid ontkennen, zal
onze veiligheid en democratie verzwakken.
Waarom zijn we zo trots? Waarom de mars van het grote gelijk? Waarom
wordt onze medeplichtigheid aan de debacle in de Arabische wereld
verloochend? De negatie ervan wordt moeilijker omdat meer en meer mensen
in binnen en buitenland contradicties en dubbele standaarden zien.
1
Spindoctors en intellectuelen doen wel hun best om het beleid beter in te
kleden , maar veel mensen zien de nieuwe kleren van de keizer niet meer.
Het democratische Westen heeft in de Arabische Wereld, Irak, Afghanistan,
Libanon, Libië , Syrië en Palestina een spoor van vernieling achter gelaten.
Israël is ‘de enige democratie’ met kolonisten en het grootste getto ter wereld.
Het sanctioneert de Palestijnen omdat Palestina lid wil worden van het
Internationaal Strafhof? Het verschil tussen dictaturen en democratieën is dat
dictaturen geweld plegen tegen de eigen bevolking en democratische staten
tegen de bevolking van andere landen. De laatste decennia waren de
democratische landen de meest destructieve intervenanten in de ArabischIslamitische wereld –niet met pennen en stiften, maar met F16′s, kruisraketten,
drones , en ander tuig– ver van Parijs. Terecht , noemen we de executies van
ISIS barbaars. Oranje verklede onschuldige slachtoffers werden op een
gruwelijke manier de keel overgesneden. Maar hoe werden in 2014 de 500
Palestijnse kinderen vermoord in Gaza? Wellicht werden ze doorboord met
kogels, in flarden geschoten, verpletterd, verbrand of verstikt. Is dat
geciviliseerder geweld? Het antiterrorisme is veel gewelddadiger en
destructiever dan het politiek terrorisme. Oog om oog werd honderd ogen voor
een oog. Het Westen maakte in de Arabische Wereld honderdduizenden
slachtoffers, veroorzaakte enorme vernietiging en lijden, liet staten verloederd
achter. En we zijn verbaasd dat jongeren radicaliseren? Zo zien onze Westerse
waarden eruit in het buitenland.
Om het terrorisme in Europa in te dijken en met de wortel uit te roeien zal het
niet volstaan om meer blauw en kaki op straat te brengen, het in de gaten
houden van echte of vermeende terroristen, echte of vermeende
sympathisanten identiteitskaarten af te nemen, gevangenissen te hervormen
en dissidente stemmen aan banden te leggen. Dit is een prioriteit. De
preventieve interventie was een succes. Proficiat. Het moet nu wel gebeuren,
maar een duurzame oplossing vereist dat we zo spoedig mogelijk ook de
diepere grondoorzaken duiden en aanpakken.
Vooreerst, doen we er goed aan ons buitenlands beleid en onze bondgenoten
kritisch onder de loep te nemen. Het buitenlands en veiligheidsbeleid van het
Westen is de minst democratische sector van de politieke besluitvorming.
Enkele jaren geleden had België anderhalf jaar nodig om een nieuwe regering
2
te vormen, maar de deelname aan de oorlog in Libië werd binnen de
vierentwintig uren beklonken. We moeten afstand nemen van bondgenoten
die de kunst van de diplomatie verwringen tot dwangdiplomatie, weigeren toe
te treden tot het Internationaal Strafhof, kolonisatie bevorderen, en de vrijheid
van zwakkeren fnuiken. Na de Tweede Wereldoorlog werd Europa een
rolmodel voor de opbouw van duurzame vrede in de wereld. De Europeanen
vervingen nationale veiligheid door coöperatieve veiligheid, stimuleerden
economische samenwerking, bouwden een sociale vrijemarkt-economie,
maakten een einde aan de kolonies, verzoenden zich met het verleden.
Sommige zogenaamde bondgenoten hebben niets geleerd van het Europe na
‘45. We moeten onze hun eigenwaarden herwaarderen. De Marseillaise is OK,
maar Beethoven’s lofzang op de vreugde en broederschap voor alle mensen is
de hymne van Europa.
Ten tweede, moeten we bewust worden van de manipulatie van het
taalgebruik. Macht dicteert wat terrorisme is en wie terroristen zijn. De eigen
staatsterreur wordt niet als terrorisme bestempeld. De premier van Israël
scheert, zonder blikken of blozen, Hamas over dezelfde kam als Boko Haram of
ISIS. De terroristen in Parijs worden Islamitische terroristen genoemd; het zijn
Franse terroristen. Kritiek op het beleid van Israël ten aanzien van Palestina
wordt gebrandmerkt als antisemitisme. Dit is onjuist, omdat de kritiek zich
hoofdzakelijk richt op de aanhoudende repressie van het Palestijnse volk, de
schending van de mensenrechten en de toenemende kolonisatie van een bezet
gebied door Israël. Aanvankelijk werd kritiek op de oorlog afgekeurd als een
gebrek aan patriotisme. Het doden van onschuldigen werd collateraal geweld
genoemd dat spijtig genoeg noodzakelijk was voor onze veiligheid. Folteren
luistert nu naar de naam ‘verbeterde ondervraging’.
Ten slotte, moeten we de dubbele binding van het buitenlands beleid van het
Westen ten aanzien de Arabische wereld remediëren. Het buitenlands beleid
streeft twee tegenstrijdige doelstellingen na a) de militaire alleenheerschappij
in het Midden-Oosten via oorlog, repressie en sancties , en b) het verzekeren
van duurzame veiligheid en rust voor de eigen burgers. Om deze contradictie of
dit dilemma te verhullen wordt een klimaat van onveiligheid (oorlog tegen
terrorisme) gecreëerd, zondebokken opgevoerd, de berichtgeving beïnvloed,
verwarring gezaaid en dissidenten heimelijk gesanctioneerd.
3
Dit maakt het moeilijk voor de burger om openlijk kritiek te leveren op een tot
falen gedoemd beleid. Een Vlaming met humor, die contradicties in het beleid
durft te duiden, is Alex Agnew. Misschien moet alle Charlie’s ook eens de draak
steken met de gesluierde tegenstrijdigheden, en vooral luisteren naar wat niet
wordt gezegd, lezen wat niet wordt geschreven en kijken naar wat niet wordt
vertoond in de nieuwsmedia.
Met dank en groeten.
Luc
Em.Prof.Luc Reychler (Ph.D Harvard 1976) doceerde internationale
betrekkingen: strategische studies en vredesonderzoek aan de KULeuven. Dit
jaar verschijnt zijn boek ‘ Time for peace: the essential role of time in conflict’.
Deze nota is een antwoord op de vraag van enkele vrienden om mijn opinie te
horen.
16.10.2015.
[email protected]:
zie
ook
blog
diplomaticthinking.com
1
4