BISDOM VAN HAARLEM-AMSTERDAM STUDIEGIDS 2014/2015 Filosofisch-Theologisch Instituut SINT-WILLIBRORD Groot Seminarie van het R.K. Diocesaan missionair Bisdom van Haarlem-Amsterdam Groot Seminarie Redemptoris Mater N. 571/2000 C O NG R EG AT IO DE INS T IT UT IO NE C AT HO LIC A (DE SEMINARIIS ATQUE STUDIORUM INSTITUTIS) DECRETUM CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA (DE SEMINARIIS ATQUE STUDIORUM INSTITUTIS), attenta postulatione Exc.mi ac Rev.mi Rectoris Magnifici Pontificiæ Universitatis Lateranensis, legitime præsentantis; perpensa relatione eiusdem Universitatis Theologiæ Facultatis Decani; cum compererit in Quadriennio Theologico Diœceseos Harlemensis pro Seminarii Maioris et Collegii Missionarii diœcesani “Redemptoris Mater” studio item constituto, traditarum disciplinarum rationem canonicis normis conformari et cum diligentia promoveri, petitionem memorati Rectoris Magnifici libenter excipiens, idem QUADRIENNIUM THEOLOGICUM DIŒCESEOS HARLEMENSIS Facultati Theologicæ Pontificiæ Universitatis Lateranensis AFFILIATUM pro munere hoc Decreto ad aliud alterum quinquennium nisi aliter provideatur constituit declaratque, collata Facultati potestate academicum Sacræ Theologiæ MAGISTERII seu BACCALAUREATUS gradum iis studentibus conferendi, qui, præscriptum studiorum curriculum feliciter emensi (can. 250 C.I.C.), specialia pericula sub ductu et auctoritate eiusdem Facultatis rite superaverint; servatis de iure servandis, in primis peculiaribus normis ad affiliationem exsequendam, ex utraque parte subsignatis et ab hac Congregatione approbatis; contrariis quibuslibet minime obstantibus. Datum Romæ, ex ædibus eiusdem Congregationis, die XVI mensis Novembris, a.D. MMX. 4 ADRES Zilkerduinweg 375 2114 AM Vogelenzang TELEFOON, FAX EN E-MAIL Algemeen tel. 0252-345345 fax 0252-345350 e-mail [email protected] web-site www.tiltenberg.org Rector tel. 0252-345331 en 06-52523581 e-mail [email protected] Studieprefect tel. 0252-345343 en 06-46602419 fax 0226-413476 e-mail [email protected] Facilitaire zaken tel. 06-55153762 e-mail [email protected] Administrateur tel. 0252-345346/ 023-5112640 e-mail [email protected] Studenten (Groot Seminarie) tel. 0252-345 (+ privé toestelnummer) Studenten (Redemptoris Mater) tel. 0226-413477 email [email protected] 5 LEIDING Zijne Hoogwaardige Excellentie Mgr. dr. J.M. Punt, bisschop van Haarlem-Amsterdam STAF Drs. G.H.B. Bruggink, rector Grootseminarie Dr. J.M. Tercero Simón, studieprefect Lic. L. Georges, rector Redemptoris Mater Dr. B. Putter, staflid Drs. J.H. Smith, spirituaal Dr. J. Vijgen, staflid, directeur Sint-Bonifatius Drs. D. Wienen, studieprefect Sint-Bonifatius Dr. S.H.M. Baars, stage-coördinator GEBEDSKRING Aanmelding als lid: De heer drs. P. Klaver De Tiltenberg Zilkerduinweg 375 2114 AM Vogelenzang Administratie gebedskring: Mevr. M.J. van Kleef 6 1. ALGEMENE INFORMATIE Het Filosofisch-Theologisch Instituut Sint-Willibrord verzorgt de studie en de pastorale vorming van de seminaristen van het Groot Seminarie en de seminaristen van het diocesaan missionair Groot Seminarie Redemptoris Mater; het bevindt zich op het terrein van de Tiltenberg, aan de Zilkerduinweg te Vogelenzang. Het bisdom Haarlem-Amsterdam heeft een eigen priesteropleiding omdat de vorming tot priester om een eenheid van geestelijke, theologische en pastorale vorming vraagt. Het seminarie is een opnieuw beleven van de ervaring van de apostelen die in een gemeenschap met Jezus aan het hoofd, werden gevormd en voor hun zending toegerust. Bij het Ad limina-bezoek van de Nederlandse bisschoppen, op 18 juni 1998, is paus Johannes Paulus II op het belang van de priesteropleiding ingegaan: "Voor de Kerk van morgen moeten de bisschoppen te allen tijde in het bijzonder attent zijn op de vorming van de seminaristen. Daarvoor hebt U het nodig geacht om uw seminaries te reorganiseren. Sommigen onder U hebben zich grote inspanningen getroost om nieuwe diocesane seminaries te creëren. Blijft een groot belang hechten aan de roepingenpastoraal, waarbij alle gelovigen betrokken moeten zijn. Hoe zullen de jongeren de roepstem van Christus ontdekken, als de Kerk dit niet overdraagt door middel van priesters en leken, en als zij niet het geluk laat zien dat gelegen is in het dienen van de Heer? Waakt U ook over het onderscheidingsvermogen van de kandidaten en over hun geleidelijke menselijke rijping; u kent de persoonlijke en huiselijke moeilijkheden die de jongeren hebben doorstaan in de laatste decennia. Het is daarom nodig om hen te begeleiden in hun geestelijke en kerkelijke groei, opdat zij zich met een innerlijke vrijheid en een menselijke evenwichtigheid die voor het priesterlijke dienstwerk vereist wordt, kunnen binden. Weest daarom ook attent op de kwaliteit van de geestelijke vorming en van de programma's voor de intellectuele, filosofische, theologische, en morele vorming, opdat de toekomstige priesters geschikt zijn om het Evangelie te verkondigen in een wereld waarin subjectivistische stromingen en een uitsluitend wetenschappe-lijke manier van redeneren dikwijls in de plaats komen van een gezonde antropologie, en die, onafhankelijk van het geloof in God, een zin aan het leven proberen te geven. Zodoende zullen zij op gepaste wijze kunnen antwoorden op de vragen waarover in de openbare mening wordt getwist, en op beweringen die ertoe neigen om waarheid en oprechtheid met elkaar te verwarren. De wijze bepalingen die in de Ratio institutionis sacerdotalis zijn gegeven, zijn 7 in het bijzonder nuttig voor het structureren van de vorming tot het priesterschap. In een maatschappij waar het christelijk leven en het celibaat dikwijls gezien worden als obstakels voor de ontplooiing van de persoon, is het nuttig om de jongeren op te voeden tot ascese en zelfbeheersing, de bronnen van een innerlijke evenwichtigheid". Kerkelijke documenten over de vorming van priesters TWEEDE VATICAANS CONCILIE: Decreet Presbyterorum ordinis (1965). Decreet Optatam totius (1965). JOHANNES PAULUS II: Apostolische constitutie Sapientia Christiana (1979). Wetboek van Canoniek recht (1983). Apostolische exhortatie Pastores dabo vobis (1992). CONGREGATIE VOOR DE KATHOLIEKE OPVOEDING: Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis (1970, herzien 1985). De filosofiestudie in de seminaries (1972). Gids voor de vorming tot het priesterlijk celibaat (1974). De theologische vorming van de toekomstige priesters (1976). Instructie over de liturgische vorming in de seminaries (1979). Rondschrijven betreffende enige van de meer dringende aspecten van het geestelijk leven in de seminaries (1980). Richtlijnen betreffende de vorming van toekomstige priesters in het gebruik van de maatschappelijke communicatiemiddelen (1986). Richtlijnen voor de studie en het doceren van de sociale leer van de Kerk bij de vorming van priesters (1988). Instructie over de studie van de Kerkvaders bij de vorming van priesters (1989). Aanwijzingen betreffende de voorbereiding van stafleden van seminaries (1993). Aanwijzingen betreffende de vorming van seminaristen bij problemen met betrekking tot huwelijk en gezin (1995). Brief over de toelating van kandidaten die van andere seminaries komen (1996). De propedeutische periode (informatief document, 1998). 8 Instructie over criteria ter onderscheiding van roepingen met betrekking tot personen met homoseksuele neigingen aangaande hun toelating tot het seminarie en de heilige wijdingen (2005). Decreet over de hervorming van de kerkelijke studies van de wijsbegeerte (2011). CONGREGATIE VOOR DE GODDELIJKE EREDIENST EN DE SACRAMENTEN : Rondzendbrief Het onderzoek aangaande de geschiktheid van de kandidaten voor de Wijdingen (1997). RAAD VOOR DE BEVORDERING VAN DE EENHEID VAN DE CHRISTENEN : De oecumenische dimensie van de vorming van degenen die werken in de pastorale dienst (1998). NEDERLANDSE R.-K. BISSCHOPPENCONFERENTIE: Ratio Neerlandica (2000). 9 2. JAARPROGRAMMA De drie kolomnen naast de datum (e.g. datum studiejaren: I-II ; III-IV ; V-VI Wijzigingen en aanvullingen voorbehouden. ) verwijzen naar de September Di. 16 Wo. 17 Do. 18 Vr. 19 Ma. 22 Di. 23 Wo. 24 Do. 25 Vr. 26 Ma. 29 Di. 30 Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/OKG/OKG/OKG Muz/OKG/OKG/OKG InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/Trin/Trin Muz/GAF/NatFil/NatFil Muz/BijM/Euch/Euch NatFil/NatFil/Log/Log CRvol/CRvol/CRvol/SekM Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II --/ThAnt/--/-Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/OKG/OKG/OKG Muz/OKG/OKG/OKG InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/Trin/Trin Muz/GAF/WcFil/WcFil Muz/BijM/Euch/Euch 1ste inleverdatum werkstukken VatII/VatII/Log/Log --/Pent/Pent/Pent Laatste dag inleveren jaarverslag stage Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II --/ThAnt/WcTh/WcTh Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/SekM/SekM/SekM --/OKG/OKG/OKG --/--/Comm/Comm Muz/BijM/Euch/Euch CRvol/CRvol/CRvol/SekM PGes/PGes/--/---/OKG/OKG/OKG --/--/Comm/Comm Muz/BijM/Euch/Euch --/Pent/Pent/Pent A/A/WcTh/WcTh --/SekM/SekM/SekM Oktober Wo. 1 Do. 2 Vr. 3 Ma. 6 Di. 7 Wo. 8 Do. 9 Vr.10-Di.14 Wo. 15 Do. 16 Vr. 17 Ma. 20 Di. 21 Wo. 22 Do. 23 Vr. 24 InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/--/-Muz/GAF/NatFil/NatFil Muz/BijM/Euch/Euch 2de inleverdatum werkstukken en scripties NatFil/NatFil/Log/Log WcTh/WcTh/SekM/SekM Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II --/ThAnt/Psal/Psal Willibrordlezing Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/--/GetGeb/GetGeb Heb/Heb/Heb InlPS/GAF/Meth/-GGeb/GGeb/Trin/Trin Mondeling tentamen Liturgisch jaar om 15 uur Muz/GAF/WcFil/WcFil Muz/GGeb/GGeb/Ggeb Baccalaureaatsexamen (W+B) Herfstvakantie InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/Trin/Trin Muz/GAF/NatFil/NatFil Muz/BijM/Euch/Euch NatFil/NatFil/Log/Log WcTh/WcTh/SekM/SekM Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II --/ThAnt/WcTh/WcTh Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/OKG/OKG/OKG Muz/OKG/OKG/OKG Heb/Heb/Heb InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/Trin/Trin Muz/GAF/WcFil/WcFil Muz/BijM/Euch/Euch VatII/VatII/Log/Log WcTh/Pent/Pent/Pent --/--/Comm/Comm Muz/BijM/Euch/Euch WcTh/WcTh/SekM/SekM PGes/PGes/Psal/Psal --/--/GetGeb/GetGeb Heb/Heb/Heb GGeb/GGeb/Comm/Comm Muz/GGeb/GGeb/Ggeb --/--/Comm/Comm Muz/BijM/Euch/Euch WcTh/WcTh/SekM/SekM PGes/PGes/WcTh/WcTh --/OKG/OKG/OKG Heb/Heb/Heb --/--/--/-Muz/BijM/Euch/Euch WcTh/Pent/Pent/Pent 10 Ma. 27 Di. 28 Wo. 29 Do. 30 Vr. 31 Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II --/ThAnt/Psal/Psal Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/OKG/OKG/OKG Muz/OKG/OKG/OKG InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/Trin/Trin 3de inleverdatum werkstukken Muz/GAF/NatFil/NatFil Muz/BijM/Euch/Euch NatFil/NatFil/Log/Log CRvol/CRvol/CRvol/SekM A/A/Psal/Psal --/OKG/OKG/OKG --/--/Comm/Comm Muz/BijM/Euch/Euch CRvol/CRvol/CRvol/SekM November Ma. 3 Di. 4 Wo. 5 Do. 6 Vr. 7 Ma. 10 Di. 11 Wo. 12 Do. 13 Vr. 14 Ma. 17 Di. 18 Wo. 19 Do. 20 Vr. 21 Ma. 24 Di. 25 Wo. 26 Do. 27 Vr. 28 Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II --/ThAnt/WcTh/WcTh Willibrordlezing Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/OKG/OKG/OKG Muz/OKG/OKG/OKG InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/Trin/Trin Muz/GAF/WcFil/WcFil Muz/BijM/Euch/Euch Sint Willibrord – collegevrij dag Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II --/ThAnt/Psal/Psal Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/OKG/OKG/OKG Muz/OKG/OKG/OKG InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/Trin/Trin Muz/GAF/NatFil/NatFil Muz/BijM/Euch/Euch NatFil/NatFil/Log/Log WcTh/WcTh/SekM/SekM Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II --/ThAnt/WcTh/WcTh Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/OKG/OKG/OKG Muz/OKG/OKG/OKG Heb/Heb/Heb InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/Trin/Trin Muz/GAF/WcFil/WcFil Muz/BijM/Euch/Euch VatII/VatII/Log/Log WcTh/Pent/Pent/Pent Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II --/ThAnt/Psal/Psal Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/OKG/OKG/OKG Muz/OKG/OKG/OKG InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/Trin/Trin 4de inleverdatum werkstukken en scripties Muz/GAF/NatFil/NatFil Muz/BijM/Euch/Euch NatFil/NatFil/Log/Log CRvol/CRvol/CRvol/SekM PGes/PGes/WcTh/WcTh --/OKG/OKG/OKG --/--/Comm/Comm Muz/BijM/Euch/Euch A/A/Psal/Psal --/OKG/OKG/OKG --/--/Comm/Comm Muz/BijM/Euch/Euch WcTh/WcTh/SekM/SekM PGes/PGes/WcTh/WcTh --/OKG/OKG/OKG Heb/Heb/Heb --/--/Comm/Comm Muz/BijM/Euch/Euch WcTh/Pent/Pent/Pent A/A/Psal/Psal --/OKG/OKG/OKG --/--/Comm/Comm Muz/BijM/Euch/Euch CRvol/CRvol/CRvol/SekM December Ma. 1 Di. 2 Wo. 3 Do. 4 Vr. 5 Ma. 8 Di. 9 Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II --/ThAnt/WcTh/WcTh PGes/PGes/WcTh/WcTh Willibrordlezing Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/SekM/SekM/SekM --/SekM/SekM/SekM InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/Trin/Trin --/--/Comm/Comm Muz/GAF/WcFil/WcFil Muz/BijM/Euch/Euch Muz/BijM/Euch/Euch VatII/VatII/Log/Log WcTh/WcTh/SekM/SekM WcTh/WcTh/SekM/SekM Laatste dag inleveren werkplan en logboek bij de stagecoördinator Maria Onbevlekt Ontvangen – collegevrij dag Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/SekM/SekM/SekM --/SekM/SekM/SekM Heb/Heb/Heb Heb/Heb/Heb 11 Wo. 10 Do. 11 Vr. 12 Ma. 15 Di. 16 Wo. 17 Do. 18 Vr. 19 InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/Trin/Trin Muz/GAF/NatFil/NatFil Muz/BijM/Euch/Euch NatFil/NatFil/Log/Log CRvol/CRvol/CRvol/SekM Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II --/ThAnt/Psal/Psal Muz/--/Lat I/Lat I ThAnt/SekM/SekM/SekM InlPS/GAF/Meth/-InCR/InCR/Trin/Trin Muz/GAF/WcFil/WcFil Muz/BijM/Euch/Euch VatII/VatII/Log/Log WcTh/Pent/Pent/Pent Na middaggebed begin kerstvakantie t/m zo. 4-1 --/--/Comm/Comm Muz/BijM/Euch/Euch CRvol/CRvol/CRvol/SekM PGes/PGes/Psal/Psal --/SekM/SekM/SekM --/--/--/-Muz/BijM/Euch/Euch WcTh/Pent/Pent/Pent Tweede Semester Januari Ma. 5 Ma. 12 Vr. 30 Begin studie- en examenperiode – Geen Willibrordlezing Begin examenperiode Na laatste examen vrij (t/m di. 3-2) Februari Ma. 2 Di. 3 Wo. 4-Vr. 6 Ma.9-Wo.11 Do. 12 Vr. 13 Ma. 16 Di. 17 Wo. 18 Do. 19 Vr. 20 Ma. 23 Di. 24 Wo. 25 Do. 26 Vr. 27 Opdracht van de Heer - Geen Willibrordlezing Docentenvergadering om 10.30 uur Blockcolleges te Nieuwe Niedorp Blockcolleges te Nieuwe Niedorp Collegevrijdag (BHV) Inhaalcolleges Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II FThe/FThe/HBoe/HBoe Muz/--/Lat I/Lat I FThe/FThe/MKG/MKG Muz/--/MKG/MKG Heb/Heb/Heb InlPS/GMF/GFil/GFil Huw/Huw/Trin/Trin Muz/GMF/WAnt/WAnt Muz/RSM/AlSac/AlSac WAnt/WAnt/Ver/Ver CRvol/CRvol/RSM/RSM Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II FThe/FThe/HBoe/HBoe Muz/--/Lat I/Lat I FThe/FThe/GGeb/GGeb Muz/--/MKG/MKG InlPS/GMF/GFil/GFil Huw/Huw/GGeb/GGeb 5de inleverdatum werkstukken Muz/GMF/WcFil/WcFil Muz/GGeb/GGeb/GGeb VatII/VatII/Ver/Ver GGeb/GGeb/RSM/RSM PGes/PGes /HBoe/HBoe KGN/KGN/MKG/MKG Heb/Heb/Heb Huw/Huw/--/-Muz/RSM/AlSac/AlSac CRvol/CRvol/RSM/RSM A/A/HBoe/HBoe --/--/GGeb/GGeb Huw/Huw/GGeb/GGeb Muz/GGeb/GGeb/GGeb GGeb/GGeb/RSM/RSM Maart Ma. 2 Di. 3 Wo. 4 Do. 5 Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II FThe/FThe/HBoe/HBoe Willibrordlezing – aanstelling tot lector Muz/--/Lat I/Lat I FThe/FThe/MKG/MKG Muz/--/MKG/MKG InlPS/GMF/GFil/GFil Huw/Huw/Trin/Trin Muz/GMF/WAnt/WAnt Muz/Alsac/AlSac/AlSac PGes/PGes /HBoe/HBoe KGN/KGN/MKG/MKG Huw/Huw/--/-Muz/AlSac/AlSac/AlSac 12 Vr. 6 Ma. 9 Di. 10 Wo. 11 Do. 12 Vr. 13 Ma. 16 Di. 17 Wo. 18 Do. 19 Vr. 20 Ma. 23 Di. 24 Wo. 25 Do. 26 Vr. 27 Za. 28 Ma. 30 Di. 31 WAnt/WAnt/Ver/Ver CRvol/CRvol/RSM/RSM Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II FThe/FThe/HBoe/HBoe Muz/--/Lat I/Lat I FThe/FThe/MKG/MKG Muz/--/MKG/MKG InlPS/GMF/GFil/GFil Huw/Huw/Trin/Trin Tentamen blokcollege Openbaring om 14.00 uur Muz/GMF/WcFil/WcFil Muz/RSM/AlSac/AlSac VatII/VatII/Ver/Ver --/Pent/Pent/Pent Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II FThe/FThe/HBoe/HBoe Muz/--/Lat I/Lat I FThe/FThe/MKG/MKG Muz/--/MKG/MKG InlPS/GMF/GFil/GFil Huw/Huw/Trin/Trin Tentamen blokcollege Selecta de novissimi om 14.00 uur Heilige Jozef - collegevrij dag VatII/VatII/Ver/Ver --/Pent/Pent/Pent Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II FThe/FThe/HBoe/HBoe Muz/--/Lat I/Lat I FThe/FThe/MKG/MKG Muz/--/MKG/MKG Heb/Heb/Heb Maria Boodschap - collegevrij dag Muz/GMF/WAnt/WAnt Muz/ AlSac /AlSac/AlSac Inleverdatum werkstukken WAnt/WAnt/Ver/Ver CRvol/CRvol/RSM/RSM Herexamens vóór deze datum afgesloten Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II FThe/FThe/HBoe/HBoe Muz/--/Lat I/Lat I FThe/FThe/MKG/MKG Muz/--/MKG/MKG CRvol/CRvol/RSM/RSM A/A/HBoe/HBoe KGN/KGN/MKG/MKG Huw/Huw/--/-Muz/RSM/AlSac/AlSac --/Pent/Pent/Pent PGes/PGes /HBoe/HBoe KGN/KGN/MKG/MKG Huw/Huw/--/---/Pent/Pent/Pent A/A/HBoe/HBoe KGN/KGN/MKG/MKG Heb/Heb/Heb Muz/AlSac/AlSac/AlSac CRvol/CRvol/RSM/RSM PGes/PGes /HBoe/HBoe KGN/KGN/MKG/MKG April Wo. 1 Do. 2 Ma. 13 Di. 14 Wo. 15 Do. 16 Vr. 17 Ma. 20 Di. 21 Wo. 22 Do. 23 Vr. 24 Ma. 27 Di. 28 InlPS/GMF/GFil/GFil Huw/Huw/Trin/Trin Huw/Huw/--/-Witte Donderdag – collegevrij dag Vrijdag 3 tot Zondag 5 – Paastriduum Zondag 5 tot Zondag 12 - Paasvakantie Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II FThe/FThe/HBoe/HBoe PGes/PGes /HBoe/HBoe FThe/FThe/MKG/MKG --/--/MKG/MKG Tentamen Kerkgeschiedenis der Nederlanden om 10.10 uur InlPS/GMF/GFil/GFil Huw/Huw/Trin/Trin Huw/Huw/--/-Muz/GMF/WAnt/WAnt Muz/RSM/AlSac/AlSac Muz/RSM/AlSac/AlSac WAnt/WAnt/Heg/Heg CRvol/CRvol/RSM/RSM CRvol/CRvol/RSM/RSM Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II FThe/FThe/HBoe/HBoe A/A/HBoe/HBoe Muz/--/Lat I/Lat I FThe/FThe/GGeb/GGeb --/--/GGeb/GGeb Muz/--/MKG/MKG Heb/Heb/Heb Heb/Heb/Heb InlPS/GMF/GFil/GFil GGeb/GGeb/Trin/Trin GGeb/GGeb/--/-Muz/GMF/WcFil/WcFil Muz/GGeb/AlSac/AlSac Muz/GGeb/AlSac/AlSac VatII/VatII/ Heg/Heg GGeb/GGeb/RSM/RSM GGeb/GGeb/RSM/RSM Heb/Heb/Heb Heb/Heb/Heb Koningsdag Muz/--/Lat I/Lat I FThe/FThe/MKG/MKG --/--/MKG/MKG Muz/--/MKG/MKG 13 Wo. 29 Do. 30 InlPS/GMF/GFil/GFil Muz/GMF/WAnt/WAnt Huw/Huw/Trin/Trin Muz/RSM/AlSac/AlSac Huw/Huw/--/-Muz/RSM/AlSac/AlSac Mei Vr. 1 mei WAnt/WAnt/Heg/Heg CRvol/CRvol/RSM/RSM Za. 2-Ma 11 Bedevaart naar Rome Di. 12 Muz/--/Lat I/Lat I FThe/FThe/MKG/MKG Muz/--/MKG/MKG Heb/Heb/Heb Wo. 13 InlPS/GMF/GFil/GFil Huw/Huw/Trin/Trin Do. 14 Hemelsvaart – collegevrij dag Vr. 15 VatII/VatII/Heg/Heg --/Pent/Pent/Pent Ma. 18 Gr I/Gr II/Lat I-II/Lat I-II FThe/FThe/HBoe/HBoe Di. 19 Muz/--/Lat I/Lat I FThe/FThe/MKG/MKG Muz/--/MKG/MKG Wo. 20 InlPS/GMF/GFil/GFil Huw/Huw/Trin/Trin Do. 21 Muz/GMF/WAnt/WAnt Muz/ AlSac /AlSac/AlSac Vr. 22 WAnt/WAnt/Heg/Heg CRvol/CRvol/RSM/RSM Ma. 25 Tweede Pinksterdag Di. 26 Muz/--/Lat I/Lat I FThe/FThe/MKG/MKG Muz/--/MKG/MKG Wo. 27 InlPS/GMF/GFil/GFil Huw/Huw/Trin/Trin Do. 28 Muz/GMF/WcFil/WcFil Muz/RSM/AlSac/AlSac Vr. 29 VatII/VatII/Heg/Heg --/Pent/Pent/Pent CRvol/CRvol/RSM/RSM --/--/MKG/MKG Heb/Heb/Heb Huw/Huw/--/---/Pent/Pent/Pent PGes/PGes /HBoe/HBoe --/--/MKG/MKG Huw/Huw/--/-Muz/AlSac/AlSac/AlSac CRvol/CRvol/RSM/RSM --/--/MKG/MKG Huw/Huw/--/-Muz/RSM/AlSac/AlSac --/Pent/Pent/Pent Juni Ma. 1 Ma. 8 Vr. 26 Za. 27 Begin studie- en examenperiode Geen Willibrordlezing – Eucharistieviering, aanstelling tot acoliet Begin examenperiode Docentenvergadering om 10.30 uur Afsluiting studiejaar Juli Za. 4 Laatste mogelijkheid herexamens in Juli 14 Willibrorddagen De Willibrorddagen vinden plaats op de eerste maandag van de maand en zijn bedoeld voor de seminaristen. Het programma van de Willibrorddagen is steeds als volgt: 16.00 uur: 17.30 uur: Inleiding. Vespers en H. Eucharistie. Aansluitend buffet en ontmoeting. Vorming pastoraal jaar en jonge priesters Alle priesterkandidaten die de lange pastorale stage doen en de jonge priesters gedurende de eerste vijf jaar na hun priesterwijding, volgen een pastorale vormingsroute op de Tiltenberg, iedere eerste maandag van de maand, van 10.45 uur ‘s morgens tot 17.00 uur ‘s middags. Aan het einde van deze vormingsjaren wordt een getuigschrift verstrekt waaruit blijkt of de vormingsroute met succes is doorlopen. 15 3. HET STUDIEPROGRAMMA Het studieprogramma omvat een zesjarige opleiding, waarvan het eerste jaar is gewijd aan inleiding in het Christusmysterie en andere inleidende vakken. Na de zesjarige opleiding vindt een pastoraal jaar plaats, dat grotendeels in een parochie wordt doorgebracht en waarin enige praktische cursussen worden gevolgd. Voor de seminaristen van het Groot Seminarie Redemptoris Mater wordt deze opleiding voorafgegaan door één of twee jaren (Propedeuse). Deze tijd is gewijd aan de studie van het Nederlands en verschillende inleidende vakken. Ook voor andere studenten zal soms een propedeutische vormingsperiode worden voorzien. Filosofie In de eerste twee jaren van de opleiding ligt de nadruk op de filosofie; daarnaast worden enkele andere, vooral inleidende vakken gegeven, namelijk methodologie, katechismus van de katholieke Kerk, Vaticanum II en recente kerkelijke documenten, inleiding tot de priesterlijke spiritualiteit. Jaarlijks worden één werkstuk geschreven en één werkcollege fi losofie gevolgd. In het eerste jaar is het werkstuk een samenvatting van een boek over een thema van spiritualiteit, gekozen in overleg met de spiritual. Theologie In de volgende vier jaar worden voornamelijk theologische vakken bestudeerd. In de jaren III tot en met V wordt per jaar één werkcollege theologie gevolgd. In de jaren III en IV schrijven de studenten per jaar één werkstuk. In het laatste jaar wordt bovendien aandacht geschonken aan de pastoraletheologie. Van de studenten die het Baccalaureaat kunnen en willen halen, wordt verwacht dat ze in de laatste jaren van hun theoretische studie een scriptie schrijven over een onderwerp uit de theologie. Van de andere studenten wordt een eindwerkstuk verwacht over een onderwerp uit de filosofie of de theologie (inclusief de pastoraal). 16 Overzicht van de studieopbouw De cursussen worden gewaardeerd volgens het Europese creditsysteem (European Credit Transfer System) (ECTS). Eén ECTS dient te beantwoorden aan 25 studie-belastingsuren voor de student, die als volgt zijn opgebouwd: 7-8 college-uren; 14-16 uur persoonlijke studie en 2-3 uur voor het maken van examen-opgaven (opdrachten, werkstukken, afsluitend examen e.d.). Naast de verplichte vakken, moeten de studenten een aantal aanvullende vakken volgen. Het vereiste aantal ECTS van aanvullende vakken dat iedere seminarist moet volgen is: 14 ECTS van filosofische en overige vakken en 17 van theologische vakken. In overeenstemming met het Decreet over de hervorming van de kerkelijke studies van de wijsbegeerte van de Congregatie voor de Katholieke opvoeding (28 januari 2011) moeten de studenten 9 ECTS strikt wijsgerige vakken volgen. Men kan meer ECTS bereiken dan verplicht is. Dat kan gebeuren door meer aanvullende vakken volgen dan vereist zijn; ook aan deelneming aan de Willibrordlezingen en de Symposia die op het jaarprogramma van het Instituut Sint-Willibrord staan zijn ETCS verbonden. De Willibrordlezingen worden tezamen met 1,5 ECTS gewaardeerd en de Symposia met 0,5 ECTS per halve dag. Naast de geaccrediteerde deelneming wordt een mondeling of schriftelijk tentamen vereist, door de studieprefect bepaald. De seminarist zal een apart getuigschrift krijgen voor deze extra ECTS. Deelneming aan de Willibrordlezingen, de Symposia en de Blokcolleges is voor alle studenten verplicht. Scriptie a) Minimaal 40 bladzijden (A4, Times New Roman; corpus: 12 pt., inter. 1,5; voetnoten: 10 pt., inter. 10). b) Moet ingeleverd worden anderhalf maand voor het tentamen (digitale versie en twee exemplaren -één voor de lector en één voor de conlector-) met inhoudsopgave en samenvatting (ca. 2-3 bladzijden) in Italiaans of Engels. c) Op het titelblad dient vermeld te worden: Pauselijke Lateraanse Universiteit. d) Bij de documenten van het Leergezag en bij patristieke werken moeten de bronnen vermeld worden. Bijvoorbeeld: AAS, DS, Insegnamenti, PL, PG, CCL, CSEL… 17 e) De literatuurlijst moet in twee delen ingedeeld worden: bronnen (Traditie, Leergezag), in chronologische volgorde; en studies, in alfabetische volgorde van auteurs. Baccalaureaatsexamen Vereisten voor het examen: in het bezit te zijn van een middelbareschooldiploma dat toegang biedt tot een universitaire studie in het land van herkomst en het curriculum van het seminarie in zijn geheel met voldoende resultaten te hebben gevolgd. Examencommissie: vertegenwoordiger van de Faculteit (voorzitter), drie docenten theologie, lector en conlector van de scriptie. Tentamenstof: 17 thema’s op een dusdanige manier gestructureerd dat de thema’s de kans bieden een echte theologische synthese te maken. Tentamen: a) Korte presentatie van de scriptie. b) De kandidaat moet een thema uiteenzetten dat hij kiest uit drie thema’s die een uur vóór het tentamen door loting zijn gekozen. De leden van de examencommissie kunnen over alle drie thema’s vragen stellen. Eindresultaat: a) 5/6 curriculum; 1/6 baccalaureaatsexamen (3/4 mondeling examen; 1/4 scriptie). b) Volgens de kwalificatie die vigeert op de Pauselijke Lateraanse Universiteit (kwalificatie in /30): Kwalificatie: probatus bene probatus cum laude magna cum laude summa cum laude 18 – 19,99 20 – 22,99 23 – 25,99 26 – 28,99 29 – 30 18 De stages Gedurende de priesteropleiding worden verschillende stages gehouden. Deze vinden plaats zowel gedurende het studiejaar als ook tijdens de zomervakantie. In de loop van de opleiding komen de volgende stageterreinen aan de orde: sociale hulp, jeugd- en jongerenwerk, katechese geven, kennismakingen met het pastorale werk in parochies en instellingen en dergelijke. Voorts zal de seminariegemeenschap regelmatig kennis maken met aspecten van het kerkelijk leven en het pastorale werk. De stages worden vanuit het Instituut Sint-Willibrord begeleid. Van de student wordt een stageverslag verwacht. Dit stageverslag wordt voorgelegd aan de werkbegeleider op de stageplaats en door deze getekend, en ingediend bij de stagebegeleider van het seminarie. De inleverdatum wordt in het jaarprogramma vermeld. Het stageverslag vermeldt tenminste de volgende elementen: plaats van de stage; namen van de werkbegeleider ter plaatse en van degenen met wie werd samengewerkt; opsomming van de werkzaamheden, met vermelding van degenen voor wie ze werden verricht; bijzondere gebeurtenissen tijdens de stage; nieuwe ervaringen die zijn opgedaan, andere kijk die men op mensen en situaties heeft gekregen; de eigen sterke kanten en de vaardigheden die men nog meer moet ontwikkelen; beoordeling van de situatie waarin men heeft gewerkt; belang van deze stage binnen de eigen vorming tot priester. Tijdens de vakanties, blokcolleges en examenperiode zijn er geen stages. Een nadere regeling van de stages vindt men in de Stagegids die bij het studiesecretariaat verkrijgbaar is. 19 Eerste jaar I.1. Algemene inleiding in de filosofie I.2. Geschiedenis van de antieke filosofie I.3. Geschiedenis van de middeleeuwse filosofie I.4. Logica I.5. Natuurfilosofie I.6. Persoonlijke lezing van de Heilige Schrift I.7. Catechismus van de katholieke Kerk I.8. Vaticanum II en recente kerkelijke documenten I I.9. Inleiding tot de priesterlijke spiritualiteit I I.10. Inleiding tot de liturgie I.11. Muzikale vorming en liturgische zang I I.12. Methodologie I I.13. Latijn I I.14. Grieks I Fn. Aanvullende vakken filosofie WF1. Werkcollege filosofie: antieke en middeleeuwse filosofie WS1. Werkstuk ECTS 3 3 3 3 5 3 3 3 3 3 3 1,5 12 3 5,5 3 1 61 Tweede jaar II.1. Geschiedenis van de moderne filosofie II.2. Geschiedenis van de hedendaagse filosofie II.3. Kenleer II.4. Wijsgerige antropologie II.5. Godsdienstfilosofie II.6. Inleiding tot de Heilige Schrift II.7. Vaticanum II en recente kerkelijke documenten II II.8. Inleiding tot de priesterlijke spiritualiteit II II.9. Het liturgisch jaar II.10. Methodologie II II.11. Latijn II II.12. Grieks van het Nieuwe Testament Fn. Aanvullende vakken filosofie WFn. Werkcollege filosofie WS2. Werkstuk 5 5 5 5 3 3 3 3 3 1,5 6 6 8,5 3 2 62 20 Derde jaar III.1. Metafysiek III.2. Natuurlijke godsleer III.3. Algemene ethiek III.4. Fundamentele theologie III.5. Pentateuch III.6. Synoptische evangelies III.7. Triniteitsleer III.8. Christologie III.9. Fundamentele moraaltheologie III.10. Patrologie Thn. Aanvullende vakken theologie WThn. Werkcollege theologie WS3. Werkstuk ECTS 5 5 5 6 3 6 6 6 5 6 4 3 2 62 Vierde jaar IV.1. Historische boeken IV.2. Profeten IV.3. Corpus Paulinum IV.4. Theologische antropologie I: scheppingsleer IV.5. Theologische antropologie II: genadeleer en eschatologie IV.6. Algemene sacramententheologie IV.7. Doopsel en vormsel IV.8. Eucharistie I: geschiedenis en liturgie IV.9. Theologale moraal IV.10. Seksuele moraal IV.11. Medische ethiek IV.12. Inleiding tot het canoniek recht IV.13. Canoniek recht: het volk van God IV.14. Oude kerkgeschiedenis IV.15. Middeleeuwse kerkgeschiedenis IV.16. Pastoraaltheologie Thn. Aanvullende vakken theologie WThn. Werkcollege theologie WS4. Werkstuk 3 3 6 3 5 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 4 3 2 62 21 Vijfde jaar V.1. Psalmen V.2. Wijsheidsliteratuur V.3. Corpus Johanneum V.4. Ecclesiologie V.5. Mariologie V.6. Boete en verzoening V.7. Eucharistie II: theologie V.8. Theologie van het priesterschap V.9. Ziekenzalving V.10. Sociale leer van de Kerk V.11. Religieuze en sacramentele moraaltheologie V.12. Canoniek recht: verkondigings- en heiligingstaak V.13. Canoniek recht: huwelijksrecht V.14. Kerkgeschiedenis: nieuwe tijd V.15. Kerkgeschiedenis: nieuwste tijd V.16. Kerkgeschiedenis der Nederlanden V.17. Pastoraal gesprek I V.18. Muzikale vorming en liturgische zang II Thn. Aanvullende vakken theologie Wn. Werkcollege theologie ECTS 1,5 1,5 6 6 3 1,5 3 2 1 3 3 3 3 3 3 1,5 3 3 6 3 60 Zesde jaar VI.1. Oecumenische theologie VI.2. Speciale pastoraaltheologie VI.3. Pastoraal gesprek II VI.4. Catechetiek VI.5. Homiletiek VI.6. Didactiek VI.7. Vergadertechniek VI.8. Communicatietraining VI.9. Canoniek recht: pastorale cursus VI.10. Liturgie van het huwelijk VI.11. Liturgische praktijk Thn. Aanvullende vakken theologie Scriptie Baccalaureaatsexamen 3 3 3 3 3 3 2 3 1,5 1 2 3 22 Aanvullende vakken filosofie en overige vakken ECTS F1. Summa theologiae F2. Taalfilosofie F3. Wijsgerige wetenschap F4. Filosofie van de geschiedenis F5. Godsdienstpsychologie F6. Sociologie F7. Mass media F8. Cultuurfilosofie F9. Esthetiek F10. Pedagogie F11. Godsdienstpedagogie F14. Moderne talen: Italiaans, Spaans… F15. De moderniteit F16. Kunstgeschiedenis F17. Etiquette F18. Philosophia perennis F19. Hebreeuws F20. Muziekrepertoire F21. De filosofie bij haar fundamentele teksten F22. Psychologie F23. Ontwikkelingspsychologie F24. Organisatieverandering F25. Inleiding tot de filosofie van K. Wojtyla/Johannes Paulus II F26. Godsdienstsociologie F27. Wetenschap en religie: Het geval Galileo Galileï F28. Ethisch-filosofische vraagstukken in Veritatis splendor F29. Inleiding tot leven en werk van Réginald Garrigou-Lagrange F30. De invloed van het secularisme en nihilisme op de westerse kunst F31. Wat is dat – Verlichting? F32. Zijnsmetafysica F33. Huidige filosofische theorieën van de taal en religieuze expressie F34. Inleiding tot de Summa contra Gentiles van Thomas van Aquino F35. Aristoteles’ Ethica Nicomachea F36. Gender-ideologie F37. Hegel: Het wezen van de filosofische kritiek 1,5 3 3 3 1,5 3 3 3 3 3 3 6 3 3 1,5 1,5 6 3 3 2 1,5 1,5 3 1,5 3 1,5 3 3 1,5 1 3 2 3 1,5 1,5 23 Aanvullende vakken theologie Th1. Geschiedenis, geografie en archeologie van Israël Th2. Inleiding tot de studie van het Heilig Land Th3. Cultureel milieu van het NT Th4. Missiologie en nieuwe evangelisatie Th5. Theologie van het Nieuwe Testament Th6. Theologische esthetiek Th7. Rabbijnse exegese Th8. Geschiedenis van de exegese Th9. Het Hooglied Th11. Geschiedenis van de christelijke spiritualiteit Th12. De theologische waarheid: één en meervoudig Th13. Symbolum fidei Th15. De grote godsdiensten Th16. Catechetiek II Th19. Oosterse liturgie Th20. Pastorale psychologie Th21. Vrouw en Kerk Th22. De liturgie van de uitvaart Th23. Praktische liturgie en sacramentenpastoraal Th24. Fundamentele theologie III Th25. Handelingen der apostelen Th26. Christelijke Eucharistie en Joodse feesten Th27. Intertestamentaire literatuur Th28. Schrift – Traditie – Leergezag Th29. Invloedrijke theologen uit de 20ste eeuw Th30. De brief aan de Hebreeën Th31. Openbaring. God heeft het laatste woord Th32. De parabels Th33. Christus bij de Kerkvaders Th34. De verrijzenis van Christus Th35. Inleiding tot het christendom Th36.Inleiding tot de kerkgeschiedenis Th37. Dominus Iesus Th38. Veritatis splendor Th39. Judaica Th40. Thomas van Kempen en de moderne devotie Th41. Jezus Christus en de christenen bij de Koran Th42. Het morele geweten ECTS 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 1,5 1,5 3 3 1,5 1,5 1,5 2 3 3 3 1,5 3 3 3 3 3 3 3 1,5 3 2 1,5 1,5 2 1,5 1,5 1,5 24 Th43. Inleiding in leven en denken van Augustinus van Hippo Th44. Trouw als uitdaging voor het hedendaagse priesterschap Th45. Theologie van het lichaam Th46. Het getijdengebed: geschiedenis, theologie en spiritualiteit Th47. Humanae vitae Th48. Bijbelse theologie Th49. Het celibaat van de priester Th50. Bijbel en moraal Th51. Liturgie en architectuur Th52. De joodse feesten in de Bijbel Th53. Aspecten van de theologie van Sint-Thomas van Aquino Th54. De heiligheid van de Kerk en zonde Th55. Het leergezag over de seksuele moraal Th56. Leken in de kerk, het doopsel als deelname aan de kerk Th57. De Targoems - Aramese vertalingen van de Bijbel Th58. Morele aspecten bij het beoordelen van casus Th59. Selecta de novissimis 1,5 1,5 1,5 3 1,5 3 1,5 1,5 3 1,5 1 1,5 2 1,5 1,5 1 1,5 Werkcolleges filosofie en theologie WF1. Tekstanalyse filosofie WF2. Apologetische thema’s WTh2. Karmelitaanse kerkleraren WTh3. Vlaamse mystiek WTh4. Theologie van het Oude Testament: Profeten WTh5. Pastorale gespreksvoering WTh6. Praktijk van het preken WTh7. De beide Petrus-brieven WTh8. Het boek Genesis WTh9. Oriëntatie in de Hedendaagse samenleving WTh10. Filosofie en theologie van het canoniek recht WTh11. Heiligen in de geschiedenis van de Kerk WTh12. Moraaltheologie: fund. en praktische kwesties WTh13. Passieverhalen WTh14. Grote theologen uit de Patristiek en de Middeleeuwen WTh15. Geloofsgetuigen in de Lage Landen WTh16. Ad fontes: bronnen aangaande het diaconaat WTh17. Kerkleraren WTh18. Canoniek recht: actuele thema’s WTh19. De heilige katholieke Kerk, de gemeenschap van de heiligen 3 3 3 3 3 3 3 3 1,5 3 3 3 3 3 3 2/3 1,5 3 2/3 1,5 25 WTh20. Leken in de kerk, het doopsel als deelname aan de kerk WTh21. Bijbel en moraal WTh22. Israël in de Romeinenbrief 1,5 1,5 1,5 26 4. PROGRAMMA VOOR JAAR I-II ECTS I.2. Geschiedenis van de antieke filosofie 3 I.3. Geschiedenis van de middeleeuwse filosofie 3 I.4. Logica 3 I.5. Natuurfilosofie 5 I.8. Vaticanum II en recente kerkelijke documenten I 3 I.9. Inleiding tot de priesterlijke spiritualiteit I 3 I.11. Muzikale vorming en liturgische zang I 3 I.12. Methodologie I 3 II.4. Wijsgerige antropologie 5 II.5. Godsdienstfilosofie 3 F20. Muziekrepertoire 3 F31. Wat is dat – Verlichting? 1,5 F37. Hegel: Het wezen v.d filosofische kritiek 1,5 Th31. Openbaring. God heeft het laatste woord 1,5 Th59. Selecta de novissimis 1,5 WF1. W. filosofie: antieke en middeleeuwse filosofie 3 J. VIJGEN J. VIJGEN V. RAVENSLOOT L. ELDERS J. HENDRIKS B. PUTTER A. STOLWIJK J. TERCERO SIMÓN L. ELDERS V. RAVENSLOOT A. STOLWIJK J. VERBURGT J. VERBURGT J. ALBEZA ASENCIO M. STICKELBROECK J. VIJGEN JAAR I I.13. Latijn I I.14. Grieks I WS1. Werkstuk 12 V D HOUT/CAPOZI 3 A. V D HOUT 1 JAAR II II.11. Latijn II II.12. Grieks van het Nieuwe Testament IV.14. Oude kerkgeschiedenis IV.15. Middeleeuwse kerkgeschiedenis WS2. Werkstuk 6 3 3 3 2 W. PEETERS W. PEETERS P. HAMANS P. HAMANS 27 Toelichting bij het programma1 I.2. Geschiedenis van de antieke filosofie Docent: Dr. J. VIJGEN Deze cursus biedt een chronologisch en systematisch overzicht van de Grieks-Romeinse filosofie. De volgende auteurs en stromingen worden behandeld: Presocratici, Socrates, Plato, Aristoteles, Epicurisme, Stoïcisme, Scepticisme, Neoplatonisme en de Romeinse filosofie. Tevens wordt gewezen op de invloed op de middeleeuwse en moderne filosofie. Literatuur: Syllabus van de docent. Aanbevolen literatuur: E. DE STRYCKER, Beknopte geschiedenis van de antieke filosofie, Baarn 1987 (3e druk) F. COPLESTON , History of Philosophy, deel 1. H. SEIDL, Philosophiegeschichte und bleibende Wahrheit. Erörterungen am Paradigma der Antiken Philosophie, Bierbronnen, 1995 (Italiaanse vertaling: Roma, 1999). Wijze van tentamineren: schriftelijk. I.3. Geschiedenis van de middeleeuwse filosofie Docent: Dr. J. VIJGEN Een chronologisch overzicht van de belangrijkste auteurs en stromingen in het wijsgerige denken tussen ca. 500 na Chr. (Augustinus, Boëthius) en 1500 na Chr. (Cusanus). Tevens wordt gewezen op het systematische belang van de middeleeuwse scholastiek in het algemeen en van SintThomas van Aquino in het bijzonder. Literatuur: Syllabus van de docent. 1 Volgorde: cursussen met Romeinse nummers, F-cursussen, Th-cusussen en W-curusussen. 28 Aanbevolen literatuur: F. SASSEN, Geschiedenis der patristische en middeleeuwse wijsbegeerte, Nijmegen 1950. F. COPLESTON , History of Philosophy, deel 2 en 3. J. DECORTE, Waarheid als weg. Een beknopte geschiedenis van de middeleeuwse filosofie, Kapellen 1992. E. GILSON, La philsosophie au moyen-âge, Paris, 1944² (Italiaanse vertaling, Firenze 2000). Wijze van tentamineren: schriftelijk. I.4. Logica Docent: DRS. V. RAVENSLOOT Het eigen formeel object van de logica is het redenerend denken. Behandeld worden de categorieën, het begrip, het oordeel, de redenering ofwel syllogisme, de logische wetten en de logische fouten. Gewezen wordt op de verworteling van de logische structuur in de zijnsstructuur, zodat het juiste denken altijd overeenstemt met de werkelijkheid. De aristotelische logica is niet vatbaar voor symbolisch-mathematische z.g. formalisering bij de toepassing op concrete gevallen, want de begripsinhoud bepaalt hier welk gebruik er van de logische schematiek gemaakt wordt. In dit verband wordt ook nagegaan, op welke gedachtengang de (formaliserende) moderne logica berust en welke de voorgeschiedenis ervan is. Literatuur: ARISTOTELES, Categorieën, Analytica priora/posteriora enz., London, Cambridge (Mass.), diverse jaren. H. BABCOCK VEATCH: Intentional Logic. Yale Univ. Press, 1952. R.W.SCHMIDT, The domain of Logic according to Saint Thomas Aquinas, Den Haag 1966. I.J.M. VAN DER BERG, In het voorportaal der wetenschappen, Assen/Amsterdam 1948. A. LIVI, La ricerca della verità (Dal senso comune alla dialettica), 11e druk, Rome 2003. ID., Filosofia del senso comune, Milaan 1990. 29 Wijze van tentamineren: schriftelijk. I.5. Natuurfilosofie Docent: Prof. dr. L. ELDERS In de inleiding wordt de vraag besproken wat een filosofie van de natuur beoogt te zijn, welke vormen ze in de loop der geschiedenis heeft aangenomen, hoe haar verhouding is t.o.v. de natuurwetenschappen. De eerste kwestie die aan de orde komt, is die van onze ervaring van de kosmos en de interpretatie ervan. Is de werkelijkheid één of veel? Wat is het wezen van de materiële werkelijkheid? De verschillende oplossingen worden bestudeerd, bijzondere aandacht wordt geschonken aan het atomisme, dynamisme en aan het hylemorfisme. De geschiedenis van het begrip materie wordt kort behandeld. Daarna wordt de vraag gesteld naar de plaats van de uitgebreidheid in de materiële wereld. Verandering wordt geanalyseerd in haar verschillende vormen. Hieraan aansluitend worden tijd en plaats behandeld en het continuüm met de hieraan eigen problematiek. Vervolgens komt de wijsgerige reflectie over het heelal en met name over de resultaten van het natuurwetenschappelijk onderzoek in deze aan de orde: ontstaan, eindigheid of oneindigheid van het heelal, energie en de verschillende axiomata. Tenslotte wordt de wereld in zoverre ze aan kwalitatieve veranderingen onderworpen is, bestudeerd. De cursus wordt besloten met een onderzoek naar de eigenschappen van het leven in het algemeen, zoals dit in de natuur wordt gevonden. Handboek: L. ELDERS, De natuurfilosofie van Sint Thomas van Aquino. Algemene natuurfilosofie. Kosmologie. Filosofie van de organische natuur. Wijsgerige mensleer, Brugge 1989. Literatuur: PLATO, Timeus, elke uitgave. ARISTOTELES, Physica, elke uitgave. A. VAN MELSEN, Van atomos naar atoom. De geschiedenis van het begrip atoom, Amsterdam 1949. P. HOENEN, Philosophie der anorganische natuur, Nijmegen 1947. S. WEINBER, De eerste drie minuten. Nieuwe inzichten over het ontstaan van het heelal, Maastricht 1997. 30 J. WEISHEIPL, Nature and Motion in the Middle Ages, Washington 1985. M. WILDIERS, Kosmologie in de Westerse cultuur, Kampen 1988. Verdere literatuur in de voetnoten bij de hoofdstukken van het handboek. Wijze van tentamineren: schriftelijk. I.8. Vaticanum II en recente kerkelijke documenten I Docent: Mgr. dr. J. HENDRIKS Na een inleiding over de betekenis van een oecumenisch concilie en de verschillende vormen van bisschoppenvergadering die de Kerk kent, wordt in dit eerste deel van de cursus een overzicht gegeven van de geschiedenis van de oecumenische concilies met nadruk op de grote thema’s die daar zijn behandeld; dit gedeelte mondt uit in een bespreking van de voorgeschiedenis en het verloop van het tweede Vaticaans concilie. Vervolgens wordt een thematisch overzicht gegeven van de belangrijkste post-conciliaire documenten, waarvan de inhoud in grote lijnen wordt besproken. Getracht wordt inzichtelijk te maken welke thematische lijnen deze documenten met het tweede Vaticaans concilie verbinden en welke inhoudelijke samenhang in deze documenten wordt aangetroffen Verplichte literatuur: Een uitgave van de concilie-documenten, bijv.: Constituties en decreten van het tweede Vaticaans concilie, Katholiek Archief, Amersfoort, 1967 of herdruk); J. HENDRIKS, Vaticanum II en verder...Inleiding tot de teksten van het tweede Vaticaans concilie en de documenten van het leergezag, 2e druk Oegstgeest 2006. J. HENDRIKS, Kerkelijke documenten. Inleiding en repertorium (19652010), (Tiltenbergstudies, deel 4), 2 e druk, Vogelenzang 2010. Overige literatuur: Teksten van het leergezag door de eeuwen heen: H. DENZINGER, P. HÜNERMANN , Enchiridion symbolorum definitionum et declarationumj de rebus fidei et morum, Freiburg im Breisgau, Basel, Rom, Wien 1991[37] www.rkdocumenten.nl (web-site met kerkelijke documenten in 31 Nederlandse vertaling) Teksten van de oecumenische concilies: Conciliorum Oecumenicorum Decreta, Bologna 1973[3] N. TANNER, Decrees of the Ecumenical Councils, 2 delen, New York 1990 Teksten van de postconciliaire documenten: Enchiridion Vaticanum, 22 delen, Bologna 1979[11]-2007 (teksten van de conciliaire en postconciliaire documenten in oorspronkelijke tekst en Italiaanse vertaling) Geschiedenis van de concilies: N. TANNER, The councils of the Church. A short history, New York 2001 (Italiaanse editie: I concili della Chiesa, Milaan 1999) H. JEDIN, Kleine Konziliengeschichte, Basel Freiburg Wien 1959 (eerste druk, verschillende malen herdrukt) Wijze van tentamineren: schriftelijk. I.9. Inleiding tot de priesterlijke spiritualiteit I Docent: Dr. B. PUTTER In het eerste deel van de cursus (eerste en tweede semester) worden de inhoud van het sacrament van de Priesterwijding en de beloften van de kandidaten als uitgangspunt genomen. Daarna worden bestudeerd de goddelijke en kardinale deugden; priesterlijke nederigheid en gehoorzaamheid; de heldhaftigheid in het oefenen van de deugden. Tenslotte worden de centrale elementen van het priesterleven doorgenomen: gebedsleven, eucharistie en biecht, gewetensvorming, staat van genade, mariadevotie, pastorale ijver. Literatuur: TWEEDE VATICAANS CONCILIE, Decreet Presbyterorum ordinis (1965). TWEEDE VATICAANS CONCILIE, Decreet Optatam totius (1965). JOHANNES PAULUS II, Apostolische exhortatie Pastores dabo vobis (1992); Encycliek Ecclesia de Eucharistia (2003); Apostolische brief Rosarium Virginis Mariae (2002). J. HERMANS, In Gods naam. Overwegingen over roepingen en priesterschap, Oegstgeest 1997. J. HENDRIKS, Priester worden. Durf je jouw leven uit handen te geven aan 32 God?, Oegstgeest 1999. F. KAMPHAUS, Priester aus Passion, Freiburg im B. 1993. PAUS BENEDICTUS XVI, Brief aan de seminaristen, Vaticaan 2010. Wijze van tentamineren: schriftelijk. I.11. Muzikale vorming en liturgische zang I Docent: A. STOLWIJK Muzikale vorming: ontwikkeling van het muzikale gehoor, vorming van de zangstem, elementaire muziekleer, leren lezen van het gregoriaanse en het moderne notenschrift. Liturgische zang: kennis van de diverse vormen en genres in de kerkmuziek (psalmodie, hymne, acclamatie, beurtzang, strofelied, etc.); eenvoudige gezangen uit het Gregoriaanse en het Nederlandstalige repertoire. Aan het einde van een semester worden de kandidaten getoetst op hun kennis van behandelde theoretische stof; zij worden geacht een eenvoudige korte melodie op het gehoor na te kunnen zingen en een aantal door hen voorbereide gezangen te kunnen uitvoeren. De kandidaten die hierin slagen kunnen in een volgend studiejaar deelnemen aan de vervolgcursus muzikale vorming, waarin de theoretische kennis zal worden verdiept en waarin ook moeilijkere gezangen aan de orde zullen komen. Literatuur: Documenten over Gewijde Muziek, Liturgische Documentatie nr. 5, NRL 2008. ELEMANS, J., Gregoriaans zingen, een handreiking, SNK, Utrecht, 1999. WIT, J. DE, Wat is liturgische muziek? Abdij van Berne, Heeswijk, 2008. Gedurende de cursus wordt onder andere gezongen uit de zangbundels Gezangen voor Liturgie (Baarn 1996) en Laus Deo (Roermond 2000) en uit het Liber Cantualis (Solesmes 1983). Deze boeken zijn in de collegezaal aanwezig. Wijze van tentamineren: mondeling. 33 I.12. Methodologie I Docent: Dr. J.M. TERCERO SIMÓN Studie als orde. Studeren volgens analytisch-deductieve en inductiefsynthetische methode. Studie als opnameproces. Werken in groepsverband. Seminar en uitleg. Onderzoek. Inleiding tot wetenschappelijk werken. Thematisch werkstuk. Examens: mondeling en schriftelijk. Studie van de wijsbegeerte. Studie van de theologie. Literatuur: R. BOUCHER – M. MIGNAULT, Les étapes de la rédaction d’un travail en bibliothèque, Québec, La Pocatière, 1978. M. BLACKBURN , alii, Comment rédigier un rapport de recherche, Québec, Leméac, 1974. K. D’HUYVETTERS, Van manuscript tot desktop publishing. Een praktische handleiding, Leuven 1989. R. FARINA, Metodologia. Avviamento alla tecnica del lavoro scientifico, (Biblioteca di Scienze Religiose 6), Roma, LAS, 1986. A. GALUZZI, Appunti di metodologia, Libreria editrice della Pontificia Università Lateranense, Roma 1998. J.E. HEYDE, Technik des wissenschaftlichen Arbeiters. Berlin, Junker 1970. P. HENRICI, Guida pratica allo studio, Roma 1992. J. JANSSENS, Note di metodologia. Elenco bibliografico. Nota bibliografica. Stesura del testo, Roma 1996. H. KLIEMANN, Anleitungen zum wissenschaftlichen Arbeiten. Eine Einfuhrung in die Praxis, Freiburg, Rombach, 1973. G. LORIZIO en N. GALANTINO (ed.), Metodologia teologica. Avviamento allo studio e alla ricerca pluridisciplinari, San Paolo, Cinisello Balsamo, 3e druk 2004. Wijze van tentamineren: schriftelijk. I.13. Latijn I Docent: Dr. A. VAN DEN HOUT / LIC. E. CAPOZI Doelstelling van deze cursus is de student vertrouwd te maken met de 34 grondbeginselen van het Latijn, zodat hij in staat zal zijn eenvoudige teksten te vertalen. In deze cursus voor beginners wordt de vormleer behandeld. Achtereenvolgens zullen van de grammatica aan bod komen: het nomen (substantiva en adjectiva, numeralia, pronomina, adverbia) en het verbum (vervoeging van de vier conjugaties, deponentia, onregelmatige verba). De studie van de grammatica gaat vergezeld van het maken van oefeningen: het vertalen van eenvoudige Latijnse zinnen in het Nederlands van de lessen 1 t/m 50 van het Handboek voor Kerklatijn. Over de bestudeerde stof wordt regelmatig een toets afgenomen. Literatuur: G.F. DIERCKS/ N.H.C. VAN LOENEN, Kleine Latijnse grammatica, Paul Brand, Houten, 1987, pp. 7-64. C. COPPENS e.a., Handboek voor Kerklatijn. Grammatica en Vocabularium, Vereniging voor Latijnse Liturgie – Brepols, Turnhout, 1985, pp. 7-119. Wijze van tentamineren: schriftelijk. I.14. Grieks I Docent: Dr. A. VAN DEN HOUT Een beknopte cursus Griekse grammatica. Nieuwtestamentisch Grieks lezen en vertalen. Verplichte literatuur: R. BIERINGER, Inleiding tot het Grieks van het Nieuwe Testament, Leuwen 1998. J. NUCHELMANS, en G.F. DIERCKS, Kleine Griekse grammatica, Hilversum 1987. Wijze van tentamineren: schriftelijk. 35 II.4. Wijsgerige antropologie Docent: Prof. dr. L. ELDERS De wijsgerige antropologie behandelt het thema van de mens in de kosmos en in de wereld van de levende wezens. Na bestudering van de verhouding van mens tot dier, de spraak en het denken, wordt aandacht besteed aan het levensbeginsel van de mens (ziel) en ‘s mensen lichamelijkheid, oorsprong en voortleven van de ziel, het verstand en zijn object, de wil en de wilsvrijheid, de mens in de geschiedenis en de opvattingen over de afstamming van de mens en de evolutie. Handboek: L. ELDERS, De natuurfilosofie van Sint Thomas van Aquino. Filosofie van de organische natuur. Wijsgerige mensleer, Brugge 1981. Literatuur: Aristotle on the Soul (vertaling met commentaar van H. APOSTLE), Grinnell 1981. R. KWANT e.a., Mensbeelden, Alphen a.d. Rijn 1979. C. VAN PEURSEN, Lichaam, ziel en geest. Inleiding tot een wijsgerige antropologie, Utrecht 1985. R. MONDIN, Philosophicat Anthropology. Man, an Impossible Project?, Rome 1985. Wijze van tentamineren: schriftelijk. II.5. Godsdienstfilosofie Docent: DRS. V. RAVENSLOOT Met de klassieke theologie en de aristotelisch-thomistische filosofie als leidraad, wordt de metafysische structuur van de katholieke dogmatiek belicht.Verder komen, vergelijkenderwijze, wijsgerige veronderstellingen van niet-katholieke theologieën aan de orde. Nadruk wordt o.a. ge-legd op het belang van de zijnsanalogie, vooral i.v.m. het godsbegrip, anthropologie en zielsopvatting, het onderscheid natuur/bovennatuur, zondeval/verlossing/christologie/genadeleer enz. 36 Literatuur: R. GARRIGOU-LAGRANGE, Theologia Fundamentalis secundum S Thomae Doctrinam, Rome 1925 e.v. L. OTT: Grundriss der Dogmatik, Bonn 2005 (11de uitg.) H.J.J.M. VAN STRAELEN: De niet-christelijke Godsdiensten en het Christendom, Brugge 1991. R. ROSSI, Fondamento e storia (Introduzione alla filosolia della religione), 11e druk., Rome 2001. A. LIVI, Razionalità della fede nella rivelazione, Rome 2002. Wijze van tentamineren: schriftelijk. II.11. Latijn II Docent: DRS. W. PEETERS Uitbreiding en verdieping van de kennis van het Latijn. Literatuur: G.F. DIERCKS en N.H.C. VAN LOENEN, Kleine Latijnse grammatica, Houten 1987. C. COPPENS e.a., Handboek voor Kerklatijn. Grammatica en Vocabularium, Vereniging voor Latijnse Liturgie – Brepols, Turnhout, 1985. Wijze van tentamineren: schriftelijk. II.12. Grieks van het Nieuwe Testament Docent: Drs. W. PEETERS Uitbreiding en verdieping van de kennis van het Nieuwtestamentisch Grieks. Verplichte literatuur: J. NUCHELMANS, en G.F. DIERCKS, Kleine Griekse grammatica, Hilversum 1987. R. BIERINGER, Inleiding tot het Grieks van het Nieuwe Testament, Leuven 1998. 37 Wijze van tentamineren: schriftelijk. IV.14. Oude Kerkgeschiedenis [Zie Jaar III-IV] IV.15. Middeleeuwse kerkgeschiedenis [Zie Jaar III-IV] F20. Muziekrepertoire Docent: A. STOLWIJK Wekelijks vindt er een zangrepetitie plaats voor alle studenten waarin de gezangen die in de komende liturgische vieringen op het programma staan worden geoefend. Bij de repetities wordt onder andere gezongen uit de zangbundels Gezangen voor Liturgie (Baarn 1996) en Laus Deo (Roermond 2000) en uit het Liber Cantualis (Solesmes 1983). Deze boeken zijn in de collegezaal aanwezig. F31. Wat is dat – Verlichting? Docent: Dr. J. VERBURGT Wat is dat – Verlichting? Het begrip staat thans weer volop in de belangstelling, inclusief overigens de dubbelzinnigheid ervan. Maar hoe is dit begrip wijsgerig te verhelderen? In 1784 schreef de filosoof Immanuel Kant een artikel met de titel ‘Beantwortung der Frage: Was ist Aufklärung?’ We zullen deze tekst gezamenlijk bestuderen (in het Duits origineel en in vertaling), om zo te komen tot een filosofische precisering. Werkvorm: werkgroep met referaten van deelnemers. Literatuur: De teksten zijn vooraf in kopie verkrijgbaar of via Tiltenberg.Net. Wijze van tentamineren: kort schriftelijk werkstuk op basis van referaten. 38 F37. Hegel: Het wezen van de filosofische kritiek Docent: Dr. J. VERBURGT De cursus biedt een inleiding tot het vroege Duitse Idealisme aan de hand van een korte tekst over de betekenis van filosofische kritiek, waarbij tevens ingegaan zal worden op de problematiek van de erkenning van verschillende wijsgerige grondposities. Deelnemers aan de cursus worden uitgenodigd een referaat te houden en actief te participeren. Literatuur: G. HEGEL, Het wezen van de filosofische kritiek, Kok Agora Kampen 1990 (ingeleid, vertaald en geannoteerd door Peter Jonkers). Deze tekst is verkrijgbaar in de bibliotheek. Mogelijk worden ook andere teksten tijdens het eerste college of in de loop van de cursus bekendgemaakt. Wijze van tentamineren: Schriftelijk werkstuk of leesverslag op basis van referaten (in overleg met docent). Th31. Openbaring. God heeft het laatste woord [Zie Jaar III-IV] Th59. Selecta de novissimis [Zie Jaar III-IV] WF1. Werkcollege filosofie: antieke en middeleeuwse filosofie Docent: Dr. J. VIJGEN Dit college heeft tot doel de studenten in staat te stellen om zelfstandig een wijsgerige tekst te lezen en te begrijpen. Het thema voor het studiejaar 2014-2015 wordt aan het begin van de colleges meegedeeld. 39 Literatuur: Wordt aan het begin van de colleges meegedeeld. Wijze van tentamineren: Op basis van de actieve participatie (50%) tijdens het werkcollege en het geschreven paper (50%). 40 5. PROGRAMMA VOOR JAAR III-IV ECTS III.4. Fundamentele theologie III.5. Pentateuch III.7. Triniteitsleer IV.1. Historische boeken IV.4. Theologische antropologie I: scheppingsleer IV.6. Algemene sacramententheologie IV.10. Seksuele moraal IV.12. Inleiding tot het canoniek recht IV.13. Canoniek recht: het volk van God IV.14. Oude kerkgeschiedenis IV.15. Middeleeuwse kerkgeschiedenis V.1. Psalmen V.7. Eucharistie II: theologie V.11. Religieuze en sacramentele moraaltheologie V.13. Canoniek recht: huwelijksrecht F19. Hebreeuws F20. Muziekrepertoire Th31. Openbaring. God heeft het laatste woord Th46. Het getijdengebed: gesch., theol. en spiritual. Th50. Bijbel en moraal Th59. Selecta de novissimis WTh21. Werkcollege: Bijbel en moraal WTh22. Werkcollege: Israël in de Romeinenbrief WS3. Werkstuk 6 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 1,5 3 3 3 3 3 1,5 3 1,5 1,5 1,5 1,5 2 M. WAGEMAKER B. KOET C. VAN VLIET R. GOUW A. VAN DEN HOUT S. MARCANTOGNINI J. TERCERO SIMÓN B. PUTTER J. HENDRIKS P. HAMANS P. HAMANS R. GOUW S. MARCANTOGNINI J. TERCERO SIMÓN B. PUTTER J. VAN DORP A. STOLWIJK J. ALBEZA ASENCIO F. KOK L. GEORGES M. STICKELBROECK L. GEORGES R. GOUW 41 Toelichting bij het programma2 III.4. Fundamentele theologie Docent: Dr. M. WAGEMAKER De fundamentele theologie handelt over de het fenomeen en betekenis van religie in relatie tot openbaring en de kerk. Daarnaast reflecteert zij op de wetenschappelijke en methodologische grondslagen van de theologiebeoefening. De basis van het college is het Handbuch der Fundamentaltheologie, delen I tot en met IV. Het college beoogt de studenten een eerste inzicht te verschaffen in de vraagstukken en antwoorden rond het bestaan, werken en kennen van God in Jezus Christus als verkondigd en geleefd door de Kerk. Handboek: W. KERN, H. J. POTTMEYER, M. SECKLER (edd.), Handbuch der Fundamentaltheologie, Francke, Tübingen, Basel 2000. Band 1: Traktat Religion. Band 2: Traktat Offenbarung. Band 3: Traktat Kirche. Band 4: Theologische Erkenntnislehre. Aanvullende literatuur: J. WICKS, Introduction to Theological Method, Piemme, Casale Montferrato 1994. R. FISICHELLA, Introduction to Fundamentel Theology, Piemme, Casale Montferrato 1996. A. DULLES, Models of Revelation. Orbis Books, Maryknoll 1983. B. LONERGAN , Method in Theology, University of Toronto Press, Toronto 1990. A. MCGRATH, Dawkins’s God, Over Genen, Memen en de Zin van het Leven, Kok, Kampen 2006. Wijze van tentamineren: nog nader te bepalen. 2 Volgorde: cursussen met Romeinse nummers, F-cursussen, Th-cusussen en W-curusussen. 42 III.5. Pentateuch Docent: Dr. B. KOET De Pentateuch (van het Griekse "penta", vijf en het Griekse "teuchos", houder van boeken) is de Griekse benaming van de vijf boeken van Mozes: Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri en Deuteronomium. In het Jodendom heten deze vijf boeken samen ook wel Tora. Alhoewel dat vaak vertaald wordt met "Wet", is dat maar een verlegenheids vertaling. Tora is ook de leer dit tot leven lijkt, de wijsheid. In dit college is de belangrijkste doelstelling om de studenten stappen aan te leren op de weg van zelfstandig exegetiseren. Met Augustinus moet er immers op gewezen worden dat bij het lezen van de H. Schrift er twee opdrachten zijn: ontdekken wat er staat en het presenteren ervan. In de colleges gaat het echter vooral maar niet uitsluitend om het eerste aspect. Daarnaast is het echter ook van belang dat de studenten inzicht krijgen in de ontstaansgeschiedenis van deze vijf boeken van Mozes. Het ligt voor de hand gezien de omvang van deze boeken dat slechts enkele themata nader uitgewerkt kunnen worden. De cursus begint met een kort behandeling van het scheppingsverhaal. Voor sommige studenten is dat wellicht een herhaling. Daarmee zal echter ook duidelijk worden dat herhaalde studie van de Schrift loont. Vervolgens wordt uit de geschiedenis van de aartsvaders als exempel de verhalen aangaande Jacob en Esau besproken. Daarna zullen we de Uittocht uit Egypte bespreken. Van het boek Leviticus zullen we het ook voor het Nieuwe Testament belangrijke concept reinheid bespreken. Het bespreken van de grote lijn zal gebeuren aan de hand van exegese van proefteksten. Literatuur: H. RENCKENS, Je eigen Schrift schrijven. Meegroeien met de bijbel, Baarn, 1983, Id., De bijbel mee maken: omgangsvormen en proefteksten, Kok, Kampen, 1988. K. DEURLOO, Genesis. Verklaring van een bijbelgedeelte, Kok, Kampen 1999. T. CARMODY, Reading the Bible. A Study Guide, Paulist Press New Yersey, 2004 Een katechetisch overzicht is te vinden in: 43 A. KOOT (e.a.) Naderen om te horen Bijbelkatechese, Hilversum 1981 (alleen nog maar antiquarisch te kopen). Wijze van tentamineren: een exegetisch werkstuk over een pericoop uit de Tora. III.7. Triniteitsleer Docent: Dr. C.T.M. VAN VLIET Doelstellingen van de cursus: De student krijgt inzicht in de centrale plaats die het geloof in de Drie-Ene God inneemt binnen het geloofsleven. Hij maakt kennis met de wijze waarop in de geschiedenis van de Kerk dit geloof reflexief verwoord is. Hij raakt vertrouwd met de problemen die deze geloofsreflectie nu oproept en met de verschillende manieren waarop theologen op deze problemen reageren. Omschrijving van de leerstof: Aan de orde komen onder meer: a) Inleidende overwegingen. b) De verhouding tussen de theologische Godsleer (of Triniteitsleer) en de circa tien overige dogmatische traktaten. c) Bijbels-heilshistorische fundering van het geloof in God. d) De ontwikkeling van de oudkerkelijke Triniteitstheologie, de structuur van het credo van Nicea-Constantinopel. e) Belangrijke begrippen en kategoriën: incarnatie en inwoning, persoon (hypostasis), substantie, homoousios, perichoresis, de leer der appropriaties. f) Afgewezen leerstellingen als arianisme, gnosticisme, modalisme, tritheïsme, patripassianisme. g) God als Schepper, pneumatologische thema’s (o.a. filioque). h) Enkele triniteitstheologische modellen: de Cappadociërs, Augustinus, Thomas van Aquino, Karl Barth, Karl Rahner, Hans Urs von Balthasar. i) Thema’s als de analogieleer, negatieve theologie, feministisch-theologische kritiek, God in het procesdenken, spreken over God en spreken met God, spreken over God en handelen in de Geest van God. j) Enkele bijzonder actuele thema’s: Triniteit en joodse en islamitische Godsvoorstellingen, spreken over God in een postmoderne cultuur. De grote relevantie van de Triniteitstheologie voor mens en samenleving kan aangeduid worden met een citaat uit het werk van Romano Guardini (+ 1968): “Slechts door het mysterie van God verkrijgt het mysterie van ons menszijn een antwoord, dat het mysterie niet oplost, maar aanvaardt en verdiept. Slechts wie God kent, kent ook de mens”. 44 Het boek van Terrence Merrigan (red.) dienen de studenten voor aanvang van de colleges gekocht te hebben. Literatuur (een selectie uit de omvangrijke literatuur): T. MERRIGAN, Chr. Moonen, Kr. Struys (red.), Triniteit – een kruis erover? Nieuwe perspectieven op een oeroude christelijke doctrine, Antwerpen, Halewijn, 2006. H. TERCIC, Mee-bewegen met God. Essay over de drie-ene God, Averbode 2000. H. TERCIC, De Triniteit als monotheïstische Godsbelijdenis, in: Communio 25 (2000) 87-102. G. GRESHAKE, Der dreieine Gott. Eine trinitarische Theologie. Freiburg 4 Auflage 2001. P. CODA, Dio Uno e Trino. Rivelazione, esperienza e teologia del Dio dei cristiani, San Paolo, Cinisello Balsamo 1999. B. FORTE, Trinità come storia. Saggio sul Dio cristiano, Paoline, Roma 1985. W. BREUNING, Gotteslehre, in: W. BEINERT (red.) Glaubenszugänge, Lehrbuch der Katholischen Dogmatik, 201-362. A.E. MCGRATH, Christelijke theologie. Een introductie, Kampen 5de druk 2008, 311-404. H.W.M. RIKHOF, Over God spreken. Een tekst van Thomas van Aquino uit de Summa Theologiae. Vertaald, ingeleid en van aantekeningen voorzien door H. Rikhof, Delft 1988. A. HOUTEPEN , God, een open vraag, Zoetermeer 2 druk 1998. P. SCHOONENBERG, De Geest, het Woord en de Zoon, Averbode 1991. J. WISSINK, Hoofdstuk VI: De inwoning Gods en onze heiliging: Thomas’ concrete Triniteitsleer, in: J. WISSINK, Thomas van Aquino. De actuele betekenis van zijn theologie. Een inleiding, Zoetermeer 1998, 109-132. G. EMERY o.p., Key themes in St. Thomas’ theology of the Trinity, in: Jaarboek 2008 van het Thomas Instituut te Utrecht, pag. 9-34. W. KASPER, Der Gott Jesu Christi, Mainz 2 Auflage 1983. G. O’COLLINS, The Tripersonal God. Understanding and Interpreting the Trinity, London 1999. W. PANNENBERG, Systematische Theologie. Band I, Göttingen 1988. L. BOEVE (red.), God. Hoe voelt dat? Davidsfonds, Leuven 2003. H. VORGIMLER, Gotteslehre. Band I en II, (serie: Texte zur Theologie), Graz 1989. M. STRIET, Spekulative Verfremdung? Trinitätstheologie in der Diskussion, in: Herder Korrespondenz 56 (2002) 202-207. 45 AUGUSTINUS VAN HIPPO, De Trinitate, vert. en inl. door T. J. van Bavel osa, Leuven Peeters, 2005. A. DENAUX, G. DANNEELS e.a., God ter sprake. Publiekspresentatie FKT, Heeswijk 2007. BASILIUS VAN CAESAREA, Over de Heilige Geest, Kerkvaderteksten met commentaar, Abdij Bethlehem, Bonheiden (België) 1983. Spreken over God. Pastorale handreiking van de PKN. Boekencentrum, Zoetermeer, 4de druk, 2011. M. FIGURA, Het lijden van God in de theologie van de kerkvaders, in: Communio 28 (2003) 256-274. IGNACE VERHACK, Wat bedoelen wij wanneer wij GOD zeggen?, Kalmthout / Zoetermeer, 2011. Wijze van tentamineren: schriftelijk. IV.1. Historische boeken Docent: Dr. R. GOUW De boeken van Jozua tot en met 2 Koningen worden bezien als profetische geschiedschrijving en tevens als het werk van de deuteronomische geschiedschrijver. De theologie van de deuteronomist komt ter sprake alsmede hoe deze theologie zijn werk heeft bepaald. Vervolgens is er aandacht voor de thema’s die in deze boeken naar voren komen, waaronder dat van het koningschap een belangrijke plaats inneemt. Literatuur: R.D. NELSON, The Historical Books (Interpreting Biblical Texts), Abingdon Press, Nashville, 1998. G. BRAULIK, “Inleiding tot het deuteronomistisch geschiedwerk”, in: ERIK EYNIKEL E.A., Internationaal Commentaar op de Bijbel, Band 1, Kok, Kampen, 2/2001, 598-606. A. CAMPBELL & M. O’BRIEN, “1-2 Samuel”, in: ERIK EYNIKEL E.A., Internationaal Commentaar op de Bijbel, Band 1, Kok, Kampen, 2/2001, 659-699. M. O’BRIEN & A. CAMPBELL, “1-2 Koningen” (ICB), in: ERIK EYNIKEL E.A., Internationaal Commentaar op de Bijbel, Band 1, Kok, Kampen, 2/2001, 700-743. 46 H. JAGERSMA & M. VERVENNE (red)., Inleiding in het Oude Testament, Kok, Kampen, 3/2006 (1992). Wijze van tentamineren: schriftelijk. IV.4. Theologische antropologie I: scheppingsleer Docent: Dr. A. VAN DEN HOUT Het geloof in de «God van de openbaring» stelt ons in staat de schepping te beschouwen als eerste openbaringsdaad en als aanzet tot de volledige openbaring in Christus. De mens in de scheppingsorde is gericht op het bereiken van de hoogste nabijheid met God. Ondanks dit strikt theologisch uitgangspunt zal ook nader ingegaan worden op vraagstellingen op het grensgebied van de theologie en de natuurwetenschappen, die naar voren gebracht worden door het (post)moderne denken. Aandacht verdient tenslotte, met het oog op de donkere zijde van de schepping, de eerste zonde en erfzonde van de mens, die in Christus is geroepen tot een nieuwe schepping. De cursus is als volgt opgebouwd: 1. Preliminaire vraagstellingen. 1.1. De waarheid van de schepping in het moderne denken; 1.2. Teologische betekenis, opgave en ontvouwing van de theologische antropologie (scheppingsleer, genadeleer, eschatologie). 2. God Schepper. 2.1. Hedendaags geloof in de schepping; 2.2. Hermeneutische vraagstelling; 2.3. Schepping in de Heilige Schrift; 2.4. Het dogma en de schepping: van de eerste Geloofssymbolen tot het Tweede Vaticaans Concilie; 2.5. Vraagstukken in de theologie van de schepping: het ‘begin’; schepping door het Woord; trinitair aspect; motief; «creatio ex nihilo»; begin in de tijd; Voorzienigheid en het probleem van het kwaad. 3. De schepping van de mens. 3.1. De oorsprong van de mens: geboren worden en sterven; evolutie, monogenisme; 3.2. De eenheid van de mens: Heilige Schrift; antropologische visie bij de Kerkvaders en Thomas van Aquino; interventies van het Magisterium; de mens als persoon. 4. De mens als schepsel. 4.1. De mens beeld van God; 4.1. Beeld van God in de theologie; 4.2. Oude Testament; 4.3. Nieuwe Testament; 4.4. Kerkvaders; 4.5. Beeld van God en theologische antropologie: menselijke natuur; menselijke gemeenschap; ecologie. 5. De engelen als dienende geesten in schepping en heilsgeschiedenis. 5.1. Bestaan van de engelen in de H. Schrift; 5.2. Ontvouwing van de engelleer in theologie en 47 dogmageschiedenis; 5.3 Engelen volgens het geloofsverstaan; 5.4 Realiteit en grenzen van de boze engelmachten. 6. De mens in de toestand van zonde. 6.1. Ervaring van het kwaad; 6.2. Bijbels fundament van het kwaad; 6.3. Traditie van de Kerk; 6.4. Systematische uiteenzetting van de leer over de erfzonde. Literatuur: M. KEHL, Und Gott sah dass es gut war. Eine Theologie der Schöpfung, Freiburg/Basel/Wien, 2006. I. SANNA, Chiamati per nome. Antropologia Teologica, San Paolo, Cinesello Balsamo, 1998 (seconda edizione). ID., L’antropologia cristiana tra modernità e postmodernità, Queriniana, Brescia, 2002 (seconda edizione). L. SCHEFFCZYK , Katholische Dogmatik. Bd. III. Schöpfung als Heilseröffnung. Schöpfungslehre, Aachen, MM Verlag, 1997. Verdere literatuur zal tijdens de colleges bekend gemaakt worden. Wijze van tentamineren: schriftelijk. IV.6. Algemene sacramententheologie Docent: Lic. S. MARCANTOGNINI In deze cursus zullen de fundamentele elementen van de liturgie van de Kerk worden behandeld en de vraagstukken omtrent de algemene sacramententheologie: het sacrament als zodanig en de instelling ervan door Christus, de zeven sacramenten, de doeltreffendheid en de effecten van de sacramenten, de wijze van vieren en de verhouding geloofsacramenten. Hierbij zal tevens aandacht worden besteed aan de natuur van de christelijke liturgie, de theologie van de eredienst en het symbolisch-ritueel taalgebruik. Deze onderwerpen zullen worden behandeld vanuit meerdere invalshoeken: het bijbelse perspectief, de historische ontwikkeling waaronder aandacht voor de bijdragen van de kerkvaders, de theologische reflectie en de pastorale dimensie. Het doel van dit alles is de sacramenten te kunnen ervaren als culmen et fons van de heilsgeschiedenis en om te komen tot lijnen van interpretatie waardoor men inzicht krijgt in de ontwikkelingen van de sacramentenleer tot op de huidige dag en daarbij ook de samenhang met de christologie, 48 de ecclesiologie en de pastoraal duidelijk wordt. Literatuur: CHAUVET, L.M. , The Sacraments – The Word of God at the Mercy of the Body, 2001. LAMERI, A., Liturgia, Cittadella, Assisi 2013. RATZINGER, J., Theologie der Liturgie. Die sakramentale Begründung christlicher Existenz, Verlag Herder GmbH, Freiburg im Breisgau 2008 (Gesammelte Schriften, 11). GERHARDS, A., – KRANEMANN, B., Einfurung in die Liturgiewissenschaft, Wissenschaftliche Buchgesellschatf, Darmstadt 2006. BONACCORSO , G., Celebrare la salvezza. Lineamenti di liturgia, Edizioni Messaggero, Padova 2011 (Caro Salutis Cardo. Sussidi, 6). NEUNHEUSER, B., – MARSILI, S., – AUGÉ, M., – CIVIL, R., La Liturgia, momento della storia della salvezza, in Anàmnesis 1, Marietti, Genova, 1979. AUGÉ, M., Liturgia, Storia Celebrazione Teologia Spiritualità, Edizioni San Paolo, Milano 1992. Wijze van tentamineren: schriftelijk. IV.10. Seksuele moraaltheologie Docent: Dr. J.M. TERCERO SIMÓN Inleiding: De sociale en culturele veranderingen binnen het huwelijks- en gezinsleven. I: De vooronderstellingen van de seksuele moraal. De eenheid van de menselijke persoon. De verlossing van het menselijk lichaam. II: De grote thema's van de seksuele moraal. De goedheid van de menselijke seksualiteit. Moraal van de menselijke seksualiteit. De wet van de menselijke seksualiteit. III: De staten van het christelijk leven. De huwelijksstaat. De maagdelijke staat. Literatuur: CAFFARRA C., Etica generale della sessualità, Milaan 1991. FORD J.C., GRISEZ G. et al., The teaching of Humanae vitae. A defence, San Francisco 1988. FUCEK I., La sessualità al servizio dell’amore, Roma 1993. 49 GARCÍA DE HARO R., Matrimonio e famiglia nei documenti del magistero. Corso di teologia matrimoniale, Milaan 1989. GERARDI R., La gioia dell’amore. Riflessioni sull’ordo amoris per una teologia della vita cristiana, Lateran University Press, Città del Vaticano 2009. GRISEZ G., The way of the Lord Jesus. Living a Christian life, Quincy 1993, vol. II. GÜNTHÖR A., Chiamata e risposta. Una nuova teologia morale, Cinisello Balsamo (Milaan) 1987, deel III. (Duitse editie: Anruf und Antwort. Eine neue Moraltheologie). LAWLER R., BOYLE J. en MAY W.E., Catholic Sexual Ethics, Huntington 1985. PESCHKE K.H., Christian Ethics. Moral Theology in the Light of Vatican II, Alcester 1997 (8e ed.), deel II. WOJTYLA K., Amor y responsabilidad, Madrid 1978. Wijze van tentamineren: schriftelijk. IV.12. Inleiding tot het canoniek recht Docent: Dr. B. PUTTER In deze cursus wordt een overzicht gegeven van de ontwikkeling van het canoniek recht in de loop van de geschiedenis van de katholieke Kerk alsmede van de wordingsgeschiedenis van het huidige Wetboek van Canoniek Recht (Codex Iuris Canonici). Een overzicht van de hoofdlijnen van de theologie van het recht aan de hand van de opvattingen van verschillende canonistenscholen. De geschiedenis van enkele instellingen van canoniek recht, met name van de celibaatsverplichting. De belangrijkste begrippen uit de algemene normen (boek I): kerkelijke wetten, gewoonte, administratieve beschikkingen (decreet; rescript; privilege; dispensatie); fysieke personen en rechtspersonen; bestuursmacht; verlening en verlies van kerkelijke ambten. In grote lijnen worden boek V over de tijdelijke goederen van de Kerk en boek VI over het kerkelijk strafrecht behandeld. Verplichte literatuur: Tijdens de colleges wordt een tekst verstrekt. Daarnaast dient men zelf aantekeningen te maken. 50 Overige literatuur (selectie): A. MONTAN, Il diritto nella vita e nella missione della Chiesa, deel I: Introduzione. Norme generali. Il popolo di Dio, Bologna 2001. L. GEROSA, Das Recht der Kirche, Paderborn 1995. C. VAN DE WIEL, Geschiedenis van het kerkelijk recht, Leuven 1986 (ook in verschillende andere talen verschenen). J. GAUDEMET, Eglise et cité. Histoire du droit canonique, Paris 1994 (Italiaanse vertaling: Storia del diritto canonico. Ecclesia et civitas, Torino 1998). H.E. FEINE, Kirchliche Rechtsgeschichte. Die katholische Kirche, Köln, Wien 1972. A. STICKLER, Historia iuris canonici latini, deel I: Historia fontium, Roma 1974, herdruk. L. MUSSELLI, Storia del diritto canonico. Introduzione alla storia del diritto e delle istituzioni ecclesiali, Turijn 1992. R.G.W. HUYSMANS, Algemene normen van het wetboek van canoniek recht (Novum commentarium Lovaniense, Leuven 1993). F.X. URRUTIA, Les normes générales, Paris 1994 (ook in het Italiaans). J. HENDRIKS, “Geschiedenis van de celibaatsverplichting”, in: Communio 21 (1996), pp. 204-219. IDEM, Het celibaat van de priesters, Vogelenzang 2008 (Tiltenberg-studies, 2). A. BORRAS, Les sanctions dans l'Église (Le nouveau droit Ecclésial), Paris 1990. A. MEIJERS, Het vermogensrecht in het Wetboek van Canoniek Recht (Novum commentarium Lovaniense, Leuven 2000). Wijze van tentamineren: schriftelijk. IV.13. Canoniek recht: het volk van God Docent: Mgr. dr. J.W.M. HENDRIKS Deze cursus behandelt de stof van het tweede boek van het wetboek van canoniek recht. In een inleiding wordt ingegaan op de structuur van dit boek en de invloed van het Tweede Vaticaans Concilie op dit deel van de codex. Christengelovigen, leken, clerici en het gewijde leven; Verplichtingen en rechten van de gelovigen; Incardinatie, verlies van de 51 clericale staat. Personele prelatuur en verenigingsrecht. De paus en het bisschoppencollege en de organisatie van de Romeinse curie. De keuze en benoeming van bisschoppen. De taak van de bisschop. Interne organisatie van de particuliere kerk; kerkprovincie en bisschoppenconferentie. De pastorale zorg in de parochie. Samenvoeging, opheffing en “clustering” van parochies. Deken en dekenaat; andere zielzorgers. De instituten van gewijd leven en de sociëteiten van apostolisch leven. Verplichte literatuur: J. HENDRIKS, Volk van God. Structuur en inrichting van de RoomsKatholieke Kerk volgens het Wetboek van Canoniek Recht (cc. 204-746), Oegstgeest 2006. Overige literatuur (selectie): Zie bibliografie in het handboek, en: J. HENDRIKS, “Herindeling van parochies en kerksluiting met het oog op een missionaire kerk”, in: B. PUTTER, J. VIJGEN, Voor een missionaire kerk, Tiltenberg Studies deel 5, Vogelenzang 2010, pp. 80-94. Wijze van tentamineren: mondeling volgens afspraak of schriftelijk. IV.14. Oude kerkgeschiedenis Docent: Dr. P.W.F.M. HAMANS De cursus behandelt de periode van Jezus Christus tot ongeveer het jaar ± 500 in drie delen. Deel I presenteert in het kort de kerk in de tijd van de openbaring (tot het jaar ± 100), deel II behandelt de periode waarin de kerk niet vrij was (tot 311) en deel III stelt de tijd na de Constantijnse omkeer (na 311) aan de orde. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de ontwikkeling van het kerkelijk leven en van de theologie (kerkvaders). De eerste concilies worden gepresenteerd samen met de geloofsleer die er werd geformuleerd. Ook het begin van het religieuze leven in deze periode komt aan de orde. Literatuur: ALBERIGO, G./WOHLMUTH, J. (eds.), Conciliorum Oecumenicorum 52 Decreta, I-III, Paderborn 1998-2002. ALTANER, B./STUIBER, A., Patrologie. Leben, Schriften und Lehre der Kirchenväter, Freiburg 19809. BARTELINK , G., Het vroege christendom en de antieke cultuur, Muiderberg 1986. BOKENKOTTER, TH., A Concice History of the Catholic Church, New York 1979. DENZINGER, H./HÜNERMANNN , P. (EDS.), Enchiridion symbolorum, definitiorum et declarationum de rebus fidei et morum, Freiburg 199137. Die Geschichte des Christentums. Religion, Politik, Kultur, MAYEUR, J.M. e.a. (eds.), I-XIII, Freiburg 1991-2002. DROBNER, H., Lehrbuch der Patrologie, Freiburg 1994. FRANK, K., Geschichte des christlichen Mönchtums, Darmstadt 19935. FRANK, K.-S., Lehrbuch der Geschichte der Alten Kirche, Paderborn 1996. FRANZEN, A., Kerkgeschiedenis in kort bestek, Helmond 1966. Geschichte der Katholischen Kirche, LENZENWEGER J. E.A. (eds.), Graz 1995. Geschichte der ökumenische Konzilien, DUMEIGE, G./BACHT, H. (eds.), IXII, Mainz 1963 vv. Gregorius de Grote, Dialogen. Het leven van Benedictus en andere heiligen, BARTELINK, G./MEER, F. VAN DER, Nijmegen 2001. HEIMBUCHER, M., Die Orden und Kongregationen der katholischen Kirche, I-II, Paderborn 1933-19343. HENDRIKS, J., Vaticanum II en verder... De leer van het concilie en de ontwikkeling daarvan in de tijd daarna, Oegstgeest 1993. HERMANS, J., Het getijdengebed. Liturgie en spiritualiteit van het getijdenboek, Brugge 1995. HERMANS, J., Kerkvaders en sacramenten, I-VI, Brugge 1982-1984. JEDIN, H., e.a. (eds.), Handbuch der Kirchengeschichte, I-VII, Freiburg 1962-1979. JEDIN, H., Geschiedenis van de Concilies, Hilversum 1959. JONG, J. DE/POST, R./ABBINK, G./LAARHOVEN , J. VAN, Handboek van de kerkgeschiedenis, I-V, Utrecht 1962-1974. ORLANDIS, J., Korte geschiedenis van de katholieke kerk, Amsterdam 2010. QUASTEN, J., Patrology, I-IV, Utrecht 1966-1986. SCHATZ, K., Allgemeine Konzilien. Brennpunkte der Kirchenge- schichte, Paderborn 1997. SIEBEN, H., Katholische Konzilsidee, I-V, in: Konziliengeschichte, Reihe B, BRANDMÜLLER, W. (ed.), Paderborn 1979-1996. 53 Er wordt een cursus ter beschikking gesteld. Wijze van tentamineren: mondeling. IV.15. Middeleeuwse kerkgeschiedenis Docent: Dr. P. HAMANS Na de instorting van het West-Romeinse Rijk groeide in West-Europa een samenleving waarin kerk en maatschappij een eenheid vormden. Daarbij werd geput uit drie bronnen: de klassieke Grieks-Romeinse cultuur, het christendom en de tradities die de volken in de grote volksverhuizing meebrachten. Wij zullen de missionering bestuderen van West-Europa tot in China; het Rijk van Karel de Grote en zijn invloed op het christelijk Europa; de gregoriaanse hervormingsbeweging; het Oosters Schisma; de ontwikkeling van het religieuze leven. Ruim aandacht zal worden besteed aan de ontwikkelingen in de Hoge Middeleeuwen op weg naar de hervorming van de kerk en de reformatie: de armoedebeweging vanaf omstreeks 1200; prereformatorische stromingen vanaf de twaalfde eeuw zoals de waldensen en laïcale visies op de kerk; het westers schisma, het schisma van Basel. In het kader van de observantiebeweging in het religieuze leven, wordt aandacht besteed aan de moderne devotie. Literatuur: ALBERIGO, G./WOHLMUTH, J. (eds.), Conciliorum Oecumenicorum Decreta, I-III, Paderborn 1998-2002. BOKENKOTTER, TH., A Concice History of the Catholic Church, New York 1979. DENZINGER, H./HÜNERMANNN, P. (eds.), Enchiridion symbolorum, definitiorum et declarationum de rebus fidei et morum, Freiburg 199137. Die Geschichte des Christentums. Religion, Politik, Kultur, MAYEUR, J.M. E.A. (eds.), I-XIII, Freiburg 1991-2002. FRANK, K., Geschichte des christlichen Mönchtums, Darmstadt 19935. FRANZEN, A., Kerkgeschiedenis in kort bestek, Helmond 1966. Geschichte der Katholischen Kirche, LENZENWEGER J. E.A. (eds.), Graz 1995. 54 Geschichte der ökumenische Konzilien, DUMEIGE, G./BACHT, H. (eds.), IXII, Mainz 1963 vv. HEIMBUCHER, M., Die Orden und Kongregationen der katholischen Kirche, I-II, Paderborn 1933-19343. JEDIN, H., E.A. (eds.), Handbuch der Kirchengeschichte, I-VII, Freiburg 1962-1979. JEDIN, H., Geschiedenis van de Concilies, Hilversum 1959. JONG, J. DE/POST, R./ABBINK, G./LAARHOVEN , J. VAN, Handboek van de kerkgeschiedenis, I-V, Utrecht 1962-1974. ORLANDIS, J., Korte geschiedenis van de katholieke kerk, Amsterdam 2010. SCHATZ, K., Allgemeine Konzilien. Brennpunkte der Kirchenge- schichte, Paderborn 1997. SIEBEN, H., Katholische Konzilsidee, I-V, in: Konziliengeschichte, Reihe B, BRANDMÜLLER, W. (ed.), Paderborn 1979-1996. Naar ik hoop is dan mijn handboek voor de algemene kerkgeschiedenis beschikbaar. Wijze van tentamineren: mondeling. V.1. Psalmen [Zie Jaar V-VI] V.7. Eucharistie II: theologie [Zie Jaar V-VI] V.11. Religieuze en sacramentele moraaltheologie [Zie Jaar V-VI] V.13. Canoniek recht: huwelijksrecht [Zie Jaar V-VI] 55 F19. Hebreeuws Docent: Dr. J. VAN DORP [Zie speciale roosters] De cursus biedt een grammaticale inleiding in het Bijbels Hebreeuws, de taal waarin het grootste deel van het Oude Testament is geschreven. Tijdens de hoor- en werkcolleges worden het schrift, de vorm- en klankleer en de syntaxis van het Bijbel Hebreeuws behandeld. Na een aantal oefeningen worden de eerste teksten uit de Biblia Hebraica gelezen en grammaticaal geanalyseerd. Het afsluitend tentamen betreft de behandelde delen van de grammatica en de gelezen capita selecta. Literatuur: Biblia Hebraica Stuttgartensia (K. Elliger & W. Rudolph ed.), Stuttgart 2007 (Deutsche Bibelgesellschaft), ISBN 1-59856-199-5. L. KOEHLER & W. BAUMGARTNER, Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament (2 volumes), Leiden 2002 (Brill), ISBN 90-04-12445-4. J.P. LETTINGA, Grammatica van het Bijbels Hebreeuws, Leiden 2000 (Brill), 11e gecorrigeerde ed. door T. Muraoka, met medewerking van W.Th. van Peursen, ISBN 90-0411-609-8 (grammatica + hulpboek). Wijze van tentamineren: schriftelijk. F20. Muziekrepertoire [Zie Jaar I-II] Th31. Openbaring. God heeft het laatste woord Docent: LIC. J.D. ALBEZA ASENCIO Blokcollege: wo. 4 – vr. 6 februari [Zie speciale roosters] Na enige inleidende vraagstukken worden de historische en literaire 56 omstandigheden van de redactie behandeld, evenals de basisch symboliek van de inhoud van heel de Openbaring. De student zal kennismaken met de geschiedenis van de interpretatie van dit boek, evenals met de comtemporaine hermeneutiek ervan. In het bijzonder zullen de brieven aan de zeven Kerken worden bestudeerd. Literatuur: J. ORIOL TUÑI en X. ALEGRE, Escritos joánicos y cartas católicas, Verbo Divino 2012. U. VANNI, Apocalisse – Una assemblea liturgica interpreta la storia, Queriniana 2010. In andere talen: J. BONSIRVEN , L’Apocalypse de Saint Jean, VSal 16, Paris, Beauchesne 1951. W. BARCLAY, Letters to the Seven Churches, SCM Paperback, London, SCM 1969. C.G. FLEGG, An Introduction to Reading the Apocalypse, Crestwood, New York, St. Vladimir’s Seminary Press 1999. A. WIKENHAUSER, Die Offenbarung des Johannes, RNT 9, Regensburg, Pustet, 1959. Wijze van tentamineren: schriftelijk. Th46. Het getijdengebed: geschiedenis, theologie en spiritualiteit Docent: Lic. F. KOK I. Historische ontwikkeling: Joodse liturgie en spiritualiteit – gebed in het NT en de kerkvaders – van morgen- en avondgebed tot acht officies per dag – het Romeinse psalmrooster – de monastieke variant – bronnenstudie. II. Theologie en spiritualiteit: lofzang der verloste schepping – heiliging – bidden door, met en in Christus – bidden met de psalmen – dialoog met God – zang der liefde – smeekgebed – ascese – bidden met en namens de Kerk. III. Getijdengebed vandaag: structuur – psalmrooster – antifonen: typen en ontwikkeling – responsories – hymnen – lezingen – voorbeden – de praktijk van het getijdengebed. IV. Bloemlezing uit antifonen en andere teksten. 57 Verplichte literatuur: Getijdenboek: Gebeden voor elke dag: Algemene inleiding, [vertaling uit het Latijn], Brussel: Interdiocesane Commissie voor Liturgische Zielzorg; Zeist: Nationale Raad voor Liturgie, 1990. Aanbevolen literatuur: J. HERMANS, Het getijdengebed: Liturgie en spiritualiteit van het getijdenboek, 2e druk, Colomba, Oegstgeest 2004. H.B. MEYER E.A., Gottesdienst der Kirche: Handbuch der Liturgiewissenschaft, Pustet, Regensburg 1983 vv., 8 delen [voor het getijdengebed: deel VI]. A. MARTIMORT E.A., L’Église en prière: Introduction à la Liturgie, Desclée, Paris 1983-1984, 4 delen [voor het getijdengebed: deel IV]. Engels: The Church at Prayer: An Introduction to the Liturgy, Collegeville, Minnesota 1986-1988. Italiaans: La Chiesa in preghiera: Introduzione alla Liturgia, Queriniana, Brescia 1985. Spaans: La Iglesia en oración: Introducción a la Liturgía, Herder, Barcelona 1987. D. BOROBIO E.A., La celebración en la Iglesia, Ediciones Sígueme, Salamanca 1985 vv., 3 delen [voor het getijdengebed: deel 3]. Italiaans: La celebrazione nella Chiesa, LDC, Torino 1992 vv. Wijze van tentamineren: mondeling. Th50. Bijbel en moraal Docent: Lic. L. GEORGES “Van oudsher leeft in het mensenhart een diep verlangen naar geluk, de wens om een leven op te bouwen dat volledige voldoening geeft. Of dit verlangen realiteit wordt, hangt in hoofdzaak af van de vraag of ons gedrag aansluit bij dat van anderen, hoewel het soms ook daarmee in botsing komt. Hoe kan men ervoor zorgen dat individuen, gemeenschappen en hele volkeren zo handelen dat zij een voorspoedig leven leiden, met andere woorden gelukkig worden? Voor christenen dient de Heilige Schrift niet alleen tot grondslag van hun geloof, maar wijst zij ook de richting die ze nodig hebben voor hun zedelijk gedrag. Zij zijn ervan overtuigd dat ze in de Bijbel aanwijzingen 58 en normen kunnen vinden om werkelijk als goede mensen te leven. In de Bijbel treffen we allerlei normen, geboden, wetten, wetsboeken en dergelijke aan. Bij zorgvuldig lezen ziet men dat dergelijke normen nooit op zich staan, dat ze altijd tot een bepaalde context behoren. Men kan vaststellen dat, in het bijbelse verhaal over de mens de voornaamste en fundamentele factor bestaat uit hetgeen God doet, Zijn genadegaven, Zijn oproep tot verbondenheid. Dat gaat vooraf aan hetgeen de mens doet. De gezamenlijke normen vloeien hieruit voort en maken duidelijk wat de juiste manier is om Gods gave te aanvaarden en daaruit te leven. Aan dit bijbels ontwerp ligt ten grondslag dat de mens gezien wordt als een door God geschapen wezen. Nooit staat de mens op zich, nooit is hij onafhankelijk, zonder enige binding met wie dan ook. Hij heeft een radicale en wezenlijke verhouding tot God en tot een broederlijke gemeenschap. God schiep de mensheid naar Zijn eigen beeld; haar bestaan is juist de eerste en fundamentele gave die zij van God heeft ontvangen. Bijbels gezien kan men bij een uiteenzetting over zedelijke normen daarover niet als over losstaande en beperkte grootheden spreken, maar dient men ze te integreren in de context van een totaalvisie van de Bijbel op het menselijk leven” (uit het Voorwoord van het document). Literatuur: PAUSELIJKE BIJBELCOMMISSIE, Bijbel en moraal. Bijbelse wortels van het christelijk handelen, 11 mei 2008. Wijze van tentamineren: schriftelijk. Th59. Selecta de novissimis Docent: Prof. dr. M. STICKELBROECK Blokcollege: ma. 9 – wo. 11 februari [Zie speciale roosters] Inleiding. I. Tijd en eeuwigheid. 1. De tijdelijkheid van het menselijk bestaan. 2. De voltooiing in de tijd. 3. De dood en de voltooiing – het einde der tijden. 4. De eeuwigheid van God als “permanent nu”. II. Tussen de dood en de verrijzenis. 1. De antwoorden van de godsdiensten. 1.1 In het hindoeïsme. 1.2 In het boedhisme. 1.3 Ontwikkelingslijnen in 59 het jodendom. 2. Het antwoord van het geloof: de verrijzenis als gebeurtenis. 3. Christelijke hoop. 4. Het lichaam en het heil. 4.1. De verrijzenis van het lichaam als middelpunt van het geloof. 4.2. Verrijzenis op het ogenblik van de dood? III. Eeuwig leven. 1. De mens – onsterfelijk? 2. Het individuele oordeel. 3. Het zien van God door de gelukzalige zielen. 4. Eeuwige veroordeling? 5. Het vagevuur. 6. De gemeenschap van de heiligen Literatuur: P. ALTHAUS, Die letzten Dinge, Gütersloh 1925. AUGUSTINUS, De Civitate Dei, CChr 47-48 K. BERGER, Ist mit dem Tod alles aus? Gütersloh 1999. P. FABER, Memoriale, vert.en bew. door Peter Henrici, Einsiedeln 1989. R. GUARDINI, Religiöse Gestalten in Dostojewskis Werk, Studien über den Glauben, Mainz/Paderborn, 7e dr. 1989. G. GRESHAKE / J. KREMER, Resurrectio Mortuorum, Darmstadt 1986. G. GRESHAKE / N. LOHFINK, Naherwartung – Auferstehung – Unsterblichkeit, Freiburg, 2e dr. 1976. G. GRESHAKE, Stärker als der Tod, Mainz 1976. C. POZO, Teología del más allá, Madrid 2012. K. RAHNER, “Die Einheit von Geist und Materie im christlichen Glaubensverständnis”, in: Schriften zur Theologie, Bd. 6, Einsiedeln u.a. 1965, 185-214. J. RATZINGER, Eschatologie – Tod und ewiges Leben, Regensburg 1977. J.-I. SARANYANA, Sobre la muerte y el más allá. Medio siglo de debate escatológico, Navarra 2010. THOMAS VAN AQUINO, De malo, Ed. Leonina, Bd. 23, Rome 1982. M.J. SCHEEBEN, De Mysterien des Christentums, Freiburg 1950. M.J. SCHEEBEN, “Studien über den Messkanon”, in: Der Katholik. Zeitschrift für katholische Wissenschaft und kirchliches Lebes, 46 (1866) II, 526-558; 679-715. M. SCHMAUS, “Von den letzten Dingen”, Katholiche Dogmatik, Bd. IV/2, München 1959. M. STICKELBROECK , Nach dem Tod. Himmel, Hölle, Fegefeuer, Augsburg 2004. A. ZIEGENAUS, “Die Zukunft der Schöpfung in Gott. Eschatologie” Katholische Dogmatik [bew. Leo Scheffcyk e.a.] Bd. 8, Aachen 1996. Wijze van tentamineren: schriftelijk. 60 WTh21. Werkcollege: Bijbel en moraal Docent: Lic. L. GEORGES Het tweede deel van het document Bijbel en moraal van de Pauselijke Bijbelcommissie benadrukt dat voor de talrijke bijzondere vraagstukken geen directe antwoorden in de Heilige Schrift te vinden zijn. Maar hoewel de Bijbel geen kant en klare oplossingen biedt, vinden we er enige criteria waarvan de toepassing dienstig kan zijn bij het zoeken naar een antwoord op de vraag hoe de mens dient te handelen. Het doel van dit werkcollege is de studenten in staat te stellen om zelfstandig deze criteria op actuele morele kwesties toe te passen. Literatuur: PAUSELIJKE BIJBELCOMMISSIE, Bijbel en moraal. Bijbelse wortels van het christelijk handelen, 11 mei 2008. Wijze van tentamineren: Op basis van de actieve participatie tijdens het werkcollege en het geschreven paper. WTh22. Werkcollege: Israël in de Romeinenbrief Docent: Dr. R. GOUW In het tweede deel van zijn brief aan de Romeinen gaat Paulus in op de kwestie Israël en komt tot een bespreking van de plaats die Israël in Gods heilsplan heeft. Paulus ontvouwt zijn visie in een drie hoofdstukken lange argumentatie (Rom 9-11). Ook hier blijkt hoe goed zicht op de opbouw van het betoog onontbeerlijk is voor een goed verstaan van Paulus' theologie. Eerste taak van dit werkcollege zal zijn Paulus' tekst adequaat te analyseren. Vanuit deze analyse kunnen we Paulus' uitspraken in hun juiste onderlinge verband zien. Vervolgens zal het mogelijk zijn te komen tot begrip van Paulus' theologie. Literatuur: J.-N. ALETTI, “Romeinen”, in E. EYNIKEL e.a., Internationaal Commentaar op de Bijbel. Band 2, Kok, Kampen 2/2001. 1797-1852. 61 B. BYRNE, Romans (Sacra Pagina 6), Liturgical Press Collegeville, 1996. J.G. DUNN, Romans 9-16 (WBC 38), Word, Dallas, Texas, 1988. J.A. FITZMYER, Romans (AB 33). D.J. MOO, The Epistle to the Romans (NICNT), Eerdmans Grand Rapids, Mich. 1996. R. PENNA, Lettera ai Romani (Scritti delle origini cristiani 6), Dehoniane Bologna, 4/2010 (2004). A. PITTA, Lettera ai Romani (I libri biblici, Nuovo Testamento 6), Paoline Milaan, 3/2009 (2001). Wijze van tentamineren: Op basis van de actieve participatie tijdens het werkcollege en het geschreven paper. 62 6. PROGRAMMA VOOR JAAR V-VI ECTS III.5. Pentateuch IV.1. Historische boeken IV.4. Theologische antropologie I: scheppingsleer IV.6. Algemene sacramententheologie IV.10. Seksuele moraal IV.13. Canoniek recht: het volk van God IV.14. Oude kerkgeschiedenis IV.15. Middeleeuwse kerkgeschiedenis V.1. Psalmen V.7. Eucharistie II: theologie V.11. Religieuze en sacramentele moraaltheologie V.13. Canoniek recht: huwelijksrecht V.16. Kerkgeschiedenis der Nederlanden VI.8. Communicatietraining VI.11. Liturgische praktijk F20. Muziekrepertoire Th31. Openbaring. God heeft het laatste woord Th46. Het getijdengebed: gesch., theol. en spiritual. Th50. Bijbel en moraal Th59. Selecta de novissimis 3 3 3 3 3 3 3 3 1,5 3 3 3 1,5 3 1,5 3 1,5 3 1,5 1,5 B. KOET R. GOUW A. VAN DEN HOUT S. MARCANTOGNINI J. TERCERO SIMÓN J. HENDRIKS P. HAMANS P. HAMANS R. GOUW S. MARCANTOGNINI J. TERCERO SIMÓN B. PUTTER P. HAMANS G. BUIRMA-RIEU F. BUNSCHOTEN A. STOLWIJK J. ALBEZA ASENCIO F. KOK L. GEORGES M. STICKELBROECK JAAR V V.17. Pastoraal gesprek I WTh21. Werkcollege: Bijbel en moraal WTh22. Werkcollege: Israël in de Romeinenbrief 3 F. GEELS 1,5 L. GEORGES 1,5 R. GOUW JAAR VI VI.3. Pastoraal gesprek II Scriptie of eindwerkstuk Baccalaureaatsexamen 3 F. GEELS 63 Toelichting bij het programma3 III.5. Pentateuch [Zie Jaar III-IV] IV.1. Historische boeken [Zie Jaar III-IV] IV.4. Theologische antropologie I: scheppingsleer [Zie Jaar III-IV] IV.6. Algemene sacramententheologie [Zie Jaar III-IV] IV.10. Seksuele moraal [Zie Jaar III-IV] IV.13. Canoniek recht: het volk van God [Zie Jaar III-IV] IV.14. Oude kerkgeschiedenis [Zie Jaar III-IV] IV.15. Middeleeuwse kerkgeschiedenis [Zie Jaar III-IV] V.1. Psalmen Docent: Dr. R. GOUW De cursus beoogt vertrouwdheid met de psalmen. Door middel van close 3 Volgorde: cursussen met Romeinse nummers, F-cursussen, Th-cusussen en W-curusussen. 64 reading worden psalmteksten geanalyseerd en wordt zicht verkregen op de zeggingskracht van de psalmen. Naast een overzicht van de verschillende soorten psalmen komen kwesties met betrekking tot hun uitleg ter sprake. Literatuur: P. DRIJVERS, Over de Psalmen. Een inleiding tot hun betekenis en geest, Aula, Utrecht 1964 (1956). J. DAY, Psalms, Sheffield, JSOT Press, 1990 (Old Testament Guides). P.C. CRAGIE, Introduction in: P.C. CRAGIE, Psalms 1-50, World Biblical Commentary, 19, Waco, Word Books, Texas 1983, 25-26. A.A. ANDERSON, Introduction to the Book of Psalms, in: A.A. ANDERSON , The Book of Psalms, vol. 1 (Psalms 1-72). The New Cen-tury Bible Commentary, Grand Rapids, Eerdmans 1989 (1972) 23-25. Wijze van tentamineren: schriftelijk. V.7. Eucharistie II: theologie Docent: Lic. S. MARCANTOGNINI Onderwerp van deze cursus is de bestudering van de theologische reflectie over het sacrament van de eucharistie. Uitgaand van bijbelse perspectieven worden de praxis en de betekenis van de eucharistie voor de vroege Kerk behandeld. De theologische reflectie op de eucharistie wordt tevens benaderd in historisch perspectief door bestudering van de patristische en middeleeuwse traditie tot aan de reformatorische visie op het avondmaal en de leer van het concilie van Trente. Het traject zal uitmonden bij de Liturgische Beweging en de leer van het Tweede Vaticaans Concilie, met de behandeling en evaluatie van bijdragen van enkele hoofdrolspelers in de ontwikkelingen omtrent de theologie van de eucharistie. Aandacht zal o.a. worden besteed aan het ritueel aspect en de noodzaak van een eenheidsvisie op het mysterie van de eucharistie. Literatuur: CASPANI, P., Pane vivo spezzato per il mondo. Linee di teologia eucaristica, Cittadella, Assisi 2011. 65 HERMANS, J., De Liturgie van de Eucharistie. Inleiding tot het nieuwe Missaal, Brugge, Uitgeverij Emmaüs-Descleé de Brouwer, 1979 (Studia Rodensia, 1). MARCANTOGNINI, S., Een gewoon gebaar?, Groot seminarie van het R.K. bisdom van Haarlem-Amsterdam, Vogelenzang, 2014 (Tiltenberg Studies, 8). MARSILI, S., – NOCENT, A., – AUGÉ, M., – CHUPUNGCO , A. J., La Liturgia, Eucaristia: teologia e storia della celebrazione, in Anàmnesis 3/2, Marietti, Genova, 1989. MAZZA, E., La celebrazione eucaristica. Genesi del rito e sviluppo dell’interpretazione, Bologna, Edizioni Dehoniane, 2005. RATZINGER, J., Theologie der Liturgie. Die sakramentale Begründung christlicher Existenz, Freiburg im Breisgau, Verlag Herder GmbH, 2008 (Gesammelte Schriften, 11). Wijze van tentamineren: schriftelijk. V.11. Religieuze en sacramentele moraaltheologie Docent: Dr. J.M. TERCERO SIMÓN Inleiding: De hedendaagse situatie: secularisatie en ontkerstening. I. De deugd van de godsdienstigheid. 1. Het christelijk leven als een aan God toegewijd leven. 2. Sacramentele leven. II. Vormen van godsdienstig handelen. 1. Het gebed. 2. De dag des Heren. III. Andere vormen van godsdienstig handelen. 1. De verering van Gods naam. 2. De gelofte. IV. De sacramenten van de christelijke initiatie. 1. Het doopsel. 2. Het vormsel. 3. De eucharistie. V. Sacramenten van genezing. 1. Het sacrament van boete en verzoening. 2. De ziekenzalving. Literatuur: AUBERT, J.M., Abrégé de la morale catholique, Parijs 1987. GERARDI R., La gioia dell’amore. Riflessioni sull’ordo amoris per una teologia della vita cristiana, Lateran University Press, Città del Vaticano 2009. GOFFI, T., PIANA, G., (ed.), Corso di Morale, deel IV en V, Brescia 1983. GRISEZ, G., The way of the Lord Jesus. Vol. II: Living a Christian life, Quincy 1993, vol. II. GÜNTHÖR, A., Chiamata e risposta. Una nuova teologia morale, deel II en 66 III, Cinisello Balsano 1987 (Duitse editie: Anruf und Antwort. Einde neue Moraltheologie). KOL, A. VAN, Theologia moralis, Barcinone/Friburgi Brisgoviae /Romae, 1968. PESCHKE, K.H., Christian Ethics. A Presentation of Moral Theology in the Light of Vatican II, deel II, Alcester 1997. Wijze van tentamineren: schriftelijk. V.13. Canoniek recht: huwelijksrecht Docent: Dr. B. J. PUTTER De cursus geeft een overzicht van de belangrijkste begrippen van het huwelijksrecht. Bijzondere aandacht zal worden gegeven aan de visie van de Kerk op het huwelijk zoals die in het wetboek tot uiting komt en aan alle aspecten die van bijzonder belang zijn voor de pastoraal, zoals: de voorbereiding van het huwelijk, huwelijksbeletselen, gebreken in de consensus, de canonieke vorm, gemengde huwelijken, toepassing van het paulinisch privilege en favor fidei-procedures alsmede validatie. Ook zal aandacht worden besteed aan het huwelijksproces. Literatuur: HENDRIKS, J., Huwelijksrecht. Canon 1055-1165 van het wetboek van canoniek recht, Oegstgeest, Brugge 1995. Italiaanse vertaling en bewerking: Diritto matrimoniale. Commento ai canoni 1055-1165 del Codice di diritto canonico (Percorsi di diritto ecclesiale, Milaan 2 ed. 2001). Overige literatuur (selectie): HERMANS, J.; VAN DER MEE, J., Huwelijksvoorbereiding. Priesters en verloofden met elkaar in gesprek, Brugge 1986. HENDRIKS, J., Battesimo, fede e sacramentalità del matrimonio (can. 1055 §2), in Ius Ecclesiae 7 (1996) 663-676. ID., De nietigheid van het huwelijk om psychische redenen, in Communio 24 (1999) 72-88. ID., Matrimonii forma extraordinaria (c. 1116) in Periodica 84 (1995) 687-709. ID., La forma straordinaria del matrimonio, in Quaderni di diritto 67 ecclesiale 9 (1996) 239-256. P. MONETA, Il matrimonio nel nuovo diritto canonico, Genova 2 druk 1991. Wijze van tentamineren: schriftelijk. V.16. Kerkgeschiedenis der Nederlanden Docent: Dr. P. HAMANS De belangrijkste perioden van de kerk in Nederland worden in deze colleges behandeld: de missionering en de kerk in de Middeleeuwen; de renaissance en de reformatie; de Hollandse Missie boven de grote rivieren en de vrije kerk ten zuiden daarvan; de Verlichting en de Franse Tijd; het herstel van de hiërarchie in 1853 en ontwikkeling van de kerk in relatie tot de samenleving; de verzuiling, de bezetting en ontzuiling; het rationalistisch liberalisme in de jaren zestig en zeventig en de achteruitgang van de kerk; de pogingen tot herstel. Literatuur: ALBERS, P., Geschiedenis van het herstel der hiërarchie in de Nederlanden, I-II, 's-Gravenhage 1903-1904. BILSEN, TH., Kerk op weg. Verwachtingen, veranderingen, vernieuwingen, moeilijkheden, toekomst, Oegstgeest 1990. Bisdom langs de Maas. Geschiedenis van de kerk in Limburg, HAYE, R. DE LA/HAMANS, P. (eds.), Maastricht 2009. BOS, M. VAN DEN , Verlangen naar vernieuwing. Nederlands katholicisme (1953-2003), Amsterdam 2012. BOTS, J., Zestig jaar katholicisme in Nederland, in: De Rots 11(1981). Brugge 1986. EIJNATTEN , J. V./LIEBURG, F. V., Nederlandse religiegeschiedenis, Hilversum 2005. Getuigen voor Christus. Rooms-katholieke bloedgetuigen uit Nederland in de twintigste eeuw, P. HAMANS (redactiesecretaris), 's-Hertogenbosch 2008. GODDIJN, W./JACOBS, J./TILLO, G. VAN, Tot Vrijheid geroepen. Katholieken in Nederland (1945-2000), Baarn 2000. HAMANS, P., Geschiedenis van de Katholieke Kerk in Nederland. Van 68 missionering tot aan het herstel van de hiërarchie in 1853, Brugge 1992. HAMANS, P., Geschiedenis van het seminarie van het eerste bisdom Roermond (1570-1813), Brugge 1986. HAMANS, P., “Pius XII en de Jodenvervolging”, in: Emmaüs 25(1994)6780. HAMANS, P., “Rooms-Katholieke Kerk en fascisme in Nederland”, in: Communio Internationaal Katholiek Tijdschrift 13(1988)374-384. HAMANS, P., “Territoriale groei van het bisdom Roermond in de negentiende eeuw”, in: Analecta van het bisdom Roermond 75(1994)5260. HAMANS, P., “Vorming tot zelfstandige dragers van het geloof. Priesteropleiding in Nederland tussen 1500 en 2000”, in: De vorming van de priester in de loop der eeuwen. Viering van de vijfentwintigste dies natalis van het grootseminarie Rolduc, Roermond 2001, 47-142. HELLINGA, G., Geschiedenis van Nederland. De canon van ons vaderlands verleden, Zutphen 2007. HOUTTE, J., e.a., Algemene geschiedenis der Nederlanden, I-XII, Utrecht 1949-1958. JONG, O. DE, Nederlandse kerkgeschiedenis, Nijkerk 19782. Limburgs Verleden. Geschiedenis van Nederlands Limburg tot 1815, I-II, BATTA, E., e.a. (red.), Maastricht 1960-1967. LINDEIJER, M., Pater Ligthart en de zaak Roothaan. Streven naar heiligheid in het utopistische tijdperk 1914-1968, Hilversum 2010. MONTEIRO, M., Gods predikers. Dominicanen in Nederland (1795-2000), Hilversum 2008. ROGIER, L., Eenheid en scheiding. Geschiedenis der Nederlanden (14771813), Utrecht 1968. ROGIER, L., Geschiedenis van het katholicisme in Noord-Nederland in de zestiende en zeventiende eeuw, I-V, Amsterdam 19643. ROGIER, L., Katholieke herleving. Geschiedenis van de katholieke kerk sinds 1853, 's-Gravenhage 1956. ROGIER, L./ROOY, N. DE, In vrijheid herboren. Katholiek Nederland 18531953, 's-Gravenhage 1953. SELDERHUIS, H., Handboek Nederlandse Kerkgeschiedenis, Kampen 2006. STIPHOUT, M. VAN, Scheiding van kerk en staat en de ontwikkeling van de kerk tot een zelfstandige geloofsgemeenschap. Studies over de roomskatholieke kerk vanuit juridisch perspectief (1790-1965), CRBSdissertatiereeks van Boom Juridische uitgevers, Den Haag 2011. VALK, J.P. DE, Roomser dan de paus? Studies over de betrekkingen tussen 69 de Heilige Stoel en het Nederlandse katholicisme (1815-1940), Nijmegen 1998. WEILER, A., e.a., Geschiedenis van de kerk in Nederland, Aula 100, Utrecht 1962. Cursus: voor de periode voor 1853 kunnen de studenten mijn boek kopen. Voor de periode daarna wordt een tekst ter beschikking gesteld. Wijze van tentamineren: mondeling. V.17. Pastoraal gesprek I & VI.3. Pastoraal gesprek II Docent: Drs. F. GEELS In dit onderdeel van de leergang leert de student over de professie van het helpende gesprek in het algemeen: houding, mogelijkheden en gevaren van verschillende soorten interventies, opbouw, voortgang en afronding. Vervolgens leert de student over het typisch eigene van het pastorale gesprek: het helpende gesprek in de context van geloven, gevoerd door iemand die daartoe door de Kerk geroepen is. Tenslotte wordt aandacht gegeven aan enkele specifieke categorieën van pastorale gesprekken, zoals de voorbereiding op de sacramenten van doopsel en huwelijk en het gesprek bij het overlijden van een dierbare. Tijdens de colleges zal het accent liggen op het inoefenen van het pastorale gesprek, met gebruikmaking van verschillende methodieken, zoals het rollenspel. In later stadium zal er ook aandacht worden gegeven aan verbatim-analyse. Aanwezigheid en actieve participatie van de studenten tijdens de colleges zijn vereist. Literatuur: E. KUEBLER – ROSS, Lessen voor levenden. Gesprekken met stervenden. Vele uitgaven sinds 1969. R. GANZEVOORT en J. VISSER, Zorg voor het verhaal. Achtergrond, methode en inhoud van pastorale begeleiding. Zoetermeer, 2007. Hieruit: Hoofdstuk 5, “Het gesprek”, pag. 133 t/m 159; Hoofdstuk 11, “Verlies”, pag. 290 t/m 323. Wijze van tentamineren: mondeling. Bij de eindbeoordeling zullen de gebleken bekwaamheid van de student 70 en de capaciteiten die hij bezit om verder te leren, zwaar mee wegen. VI.8. Communicatietraining. (s)preek- en presentatie technieken/logopedie Docente: Mevr. G. BUIRMA-RIEU Inhoud: De priesterstudent leert zijn eigen authentieke vaardigheden, eigenschappen en mogelijkheden op spreektechnisch en communicatief vlak (her)kennen en optimaliseren vanuit de visie dat geest, ziel en lichaam een eenheid vormen. Het doel is om de bij de student aanwezige mogelijkheden maximaal te benutten om ze in te zetten ten behoeve van de verkondiging en de communicatie met latere parochianen / medewerkers / collegae. Vorm: Gedurende de hele cursus wordt in kleine groepen les gegeven waarbij theorie (over spreektechniek, communicatievaardigheden en tekstanalyse) en praktijk elkaar afwisselen. De theorie bestaat uit een analyse van vorm en inhoud van de te verkondigen teksten en van het spontaan gesproken woord. Hoewel vorm en inhoud niet geheel van elkaar te scheiden zijn, worden ze van elkaar onderscheiden om bepaalde verbale en non-verbale vormelementen te kunnen verbeteren met het doel ze uiteindelijk geheel en al ten goede te laten komen aan de inhoud. De Blijde Boodschap verdient met zeggingskracht, overtuiging en met merkbare liefde voor het Woord gebracht te worden. De priesterstudent dient hiertoe inzicht te krijgen in alle facetten van zijn eigen manier van spreken en presenteren en dient te leren beoordelen of deze adequaat passen bij dat wat hij wil zeggen. Hieruit bestaat dan ook het praktische gedeelte: het objectiveren van het voor het verkrijgen van zelfinzicht zo noodzakelijke auditieve feedback systeem en het versterken van het reflexief vermogen d.m.v. analyse van video-opnames. Zo nodig worden spreektechnische aspecten zoals ademhaling, articulatie, prosodie en stemkwaliteit verbeterd volgens de authenticiteit van de student. Wijze van tentamineren: 71 Tijdens de laatste les zullen twee opdrachten moeten worden uitgevoerd, waarvan één voorbereid en één onvoorbereid. Aan de hand hiervan zal beoordeeld worden in hoeverre de behandelde stof en de oefeningen toegepast worden en in hoeverre de student zich heeft ingezet. Literatuur: BIRKENBIHL, V., Communicatietraining. Intro; DINGER, T., SMIT, M., WINKELMAN , C., Expressiever en gemakkelijker spreken. Coutinho; ELDAR, Spreken en Zingen. Koninklijke van Gorcum: 2005; HOFF, R., Making presentations. Universal Press Syndicate Company: 1992. H. COBLENZER: cursus ademmethode ‘Abspannen’. . VI.11. Liturgische praktijk Docent: DRS. F. BUNSCHOTEN Door de liturgie wordt het werk van onze verlossing voltrokken. Van diakens en priesters wordt terecht verwacht dat zij als kerkelijke bedienaren de heilige riten kunnen begrijpen en er met hart en ziel aan kunnen deelnemen. Dit vraagt allereerst om een liturgisch spirituele houding, maar ook om de bereidheid om de liturgische wetten en voorschriften te onderhouden (cf. Constitutie Sacrosanctum Concilium, nn. 16-18). De vernieuwde liturgie volgens de richtlijnen van het Tweede Vaticaans Concilie is vastgelegd in de officieel voor de Nederlandse kerkprovincie goedgekeurde uitgaven van de verschillende liturgische boeken. Iedere uitgave, of het nu gaat om het altaarmissaal, het getijdengebed of de rituelen voor de toediening van de sacramenten en sacramentalia, is voorzien van een instructieve inleiding alsmede verschillende rubricale aanwijzingen, die door de celebrant nauwgezet moeten worden opgevolgd. Daarnaast beschikt de Kerk sinds 1985 over het Caeremoniale episcoporum en het Liber de Benedictionibus, waarvan tot op heden geen (volledige) Nederlandse vertaling verschenen is. In deze cursus wordt beoogd de kandidaten voor het diaconaat, resp. het priesterschap door middel van praktische oefeningen vertrouwd te maken met de liturgische praktijk, met name de viering van de Heilige Mis (diaconale assistentie, resp. priesterlijk celebreren), en de bediening van de verschillende sacramenten (Doopsel, Biecht, Eucharistie, Huwelijk, 72 Ziekenzalving) en van de sacramentalia (viering op het kerkhof, verschillende zegeningen); aan bod komen ook de uitstelling en zegen met het Allerheiligste. Verplichte literatuur: J. HERMANS, Diaconale assistentie tijdens de eucharistieviering. Rubricale aanwijzingen voor de dienst van de diaken, pro manuscripto. F20. Muziekrepertoire [Zie Jaar I-II] Th31. Openbaring. God heeft het laatste woord [Zie Jaar III-IV] Th46. Het getijdengebed: geschiedenis, theologie en spiritualiteit [Zie Jaar III-IV] Th50. Bijbel en moraal [Zie Jaar III-IV] Th59. Selecta de novissimis [Zie Jaar III-IV] WTh21. Werkcollege: Bijbel en moraal [Zie Jaar III-IV] WTh22. Werkcollege: Israël in de Romeinenbrief [Zie Jaar III-IV] 73 7. FACULTATIEVE CURSUSSEN Tijdens de vakantie perioden van de cursus Nederlandse taal krijgen de studenten van het Groot Seminarie Redemptoris Mater verschillende blokcolleges. In de maand juli zullen verschillende blokcolleges in het Groot Seminarie Redemptoris Mater worden gegeven, waaraan alle studenten kunnen deelnemen. 8. ROOSTERS Rooster collegedagen 9.20-10.05 uur 10.10-10.55 uur 10.55-11.10 uur 11.10-11.55 uur 12.00-12.45 uur 12.45 uur 12.50 uur 14.00-14.45 uur 14.50-15.35 uur 15.35-15.50 uur 15.50-16.35 uur 16.35 uur I uur II uur III uur IV uur V uur VI uur VII uur eerste college tweede college koffie/theepauze derde college vierde college einde van de ochtendcolleges middaggebed - middagmaal vijfde college zesde college koffie/theepauze zevende college einde middagcolleges 74 Rooster jaar I-II (1e semester) Jaar I-II (1e sem.) 9.20-10.05 MA Grieks I 10.10-10.55 Grieks II 14.00-14.45 DO Priesterlijke spiritualiteit I Muziek repertoire Oude kerkgesch. (1) Geschiedenis antieke filosofie Geschiedenis antieke filosofie Latijn I Latijn II Oude kerkgesch (1) Latijn I Latijn I Latijn II Oude kerkgesch (1) 12.00-12.45 WO Muziek I Latijn I 11.10-11.55 14.00-14.45 DI VRIJ Natuurfilosofie (4) Kerkelijke documenten (5) Natuurfilosofie (4) Kerkelijke documenten (5) Werkcollege filosofie (2) Methodologie I Natuurfilosofie (3) Werkcollege filosofie (2) Natuurfilosofie (3) Natuurfilosofie (3) Logica Logica Natuurfilosofie (3) MA: 22 sept., 29 sept., 6 okt., 20 okt., 27 okt., 3 nov., 10 nov., 17 nov., 24 nov., 1 dec., 15 dec. DI: 16 sept., 23 sept., 30 sept., 7 okt., 21 okt., 28 okt., 4 nov., 11 nov., 18 nov., 25 nov., 2 dec., 9 dec., 16 dec. WO: 17 sept., 24 sept., 1 okt., 8 okt., 15 okt., 22 okt., 29 okt., 5 nov., 12 nov., 19 nov., 26 nov., 3 dec., 10 dec., 17 dec. DO: 18 sept., 25 sept., 2 okt., 9 okt., 16 okt., 23 okt., 30 okt., 6 nov., 13 nov., 20 nov., 27 nov., 4 dec., 11 dec., 18 dec. VR: 19 sept., 26 sept., 3 okt., 17 okt., 24 okt., 31 okt., 14 nov., 21 nov., 28 nov., 5 dec., 12 dec., 19 dec. (1) (2) (3) (4) (5) 16 sept., 23 sept., 21 okt., 28 okt., 4 nov., 11 nov., 18 nov., 25 nov. 25 sept., 9 okt., 23 okt., 6 nov., 20 nov., 4 dec., 18 dec. 18 sept., 2 okt., 16 okt., 30 okt., 13 nov., 27 nov., 11 dec. 19 sept., 3 okt., 17 okt., 31 okt., 14 nov., 28 nov., 12 dec. 26 sept., 24 okt., 21 nov., 5 dec., 19 dec. 75 Rooster jaar I-II (2e semester) Jaar I-II (1e sem.) 9.20-10.05 10.10-10.55 MA Grieks I DI Muziek I Grieks II Latijn I Latijn I Latijn II Middeleeuwse kerkgeschiedenis Latijn I Latijn I Latijn II Middeleeuwse kerkgeschiedenis 11.10-11.55 12.00-12.45 WO DO Priesterlijke spiritualiteit I Muziek repertoire Geschiedenis middeleeuwse filosofie Geschiedenis middeleeuwse filosofie Godsdienstfilosofie Godsdienstfilosofie VRIJ Wijsgerige antropologie (3) Kerkelijke documenten (4) Wijsgerige antropologie (3) Kerkelijke documenten (4) Werkcollege filosofie (1) Verlichting (5) Wijsgerige antropologie (2) Hegel: fil. kritiek (6) Werkcollege filosofie (1) Verlichting (5) Wijsgerige antropologie (2) Hegel: fil. kritiek (6) 14.00-14.45 Wijsgerige antropologie (2) 14.00-14.45 Wijsgerige antropologie (2) MA: 16 feb., 23 feb., 2 mrt., 9 mrt., 16 mrt., 23 mrt., 30 mrt., 13 apr., 20 apr., 18 mei. DI: 17 feb., 24 feb., 3 mrt., 10 mrt., 17 mrt., 24 mrt., 31 mrt., 14 apr., 21 apr., 28 apr., 12 mei, 19 mei, 26 mei. WO: 18 feb., 25 feb., 4 mrt., 11 mrt., 18 mrt., 1 apr., 15 apr., 22 apr., 29 apr., 13 mei, 20 mei, 27 mei. DO: 19 feb., 26 feb., 5 mrt., 12 mrt., 26 mrt., 16 apr., 23 apr., 30 apr., 21 mei, 28 mei. VR: 20 feb., 27 feb., 6 mrt., 13 mrt., 20 mrt., 27 mrt., 17 apr., 24 apr., 1 mei, 15 mei, 22 mei, 29 mei. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 26 feb., 12 mrt., 23 apr., 28 mei. 19 feb., 5 mrt., 26 mrt., 16 apr., 30 apr., 21 mei. 20 feb., 6 mrt., 27 mrt., 17 apr., 1 mei, 22 mei. 27 feb., 13 mrt., 20 mrt., 24 apr., 15 mei, 29 mei. 20 feb., 27 feb., 6 mrt., 13 mrt., 20 mrt., 27 mrt. 17 apr., 24 apr., 1 mei, 15 mei, 22 mei, 29 mei. 76 Rooster jaar III-IV (1e semester) Jaar III-IV (1e sem.) MA DI Theologische antropologie 9.20-10.05 Oude kerkgesch. (3) Theologische 10.10-10.55 antropologie Werk. H.S. (1) Seksuele moraal (4) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13) (14) Seksuele moraal (4) Werk. H.S. (1) Oude kerkgesch. (3) Psalmen (2) Seksuele moraal (4) 12.00-12.45 Inleiding canoniek recht (5) Inleiding canoniek recht (5) DO Muziek repertoire VRIJ Canoniek recht: volk v. God (8) Werk. B.M. (9) Canoniek recht: volk v. God (8) Bijbel en moraal (7) Werk. B.M. (10) Pentateuch (11) Oude kerkgesch. (3) 11.10-11.55 Psalmen (2) WO Canoniek recht: volk v. God (8) Triniteitsleer (6) Eucharistie (7) Seksuele moraal (12) Pentateuch (11) Seksuele moraal (13) Triniteitsleer (6) Eucharistie (7) Pentateuch (11) 29 sept., 20 okt., 3 nov., 17 nov., 1 dec. 6 okt., 27 okt., 10 nov., 24 nov., 15 dec. 16 sept., 23 sept., 21 okt., 28 okt., 4 nov., 11 nov., 18 nov., 25 nov. 30 sept., 2 dec., 9 dec., 16 dec. 17 sept., 24 sept., 1 okt., 15 okt., 22 okt., 29 okt., 5 nov., 12 nov., 19 nov., 26 nov., 3 dec., 10 dec., 17 dec. 17 sept., 24 sept., 8 okt., 15 okt., 22 okt., 29 okt., 5 nov., 12 nov., 19 nov., 26 nov., 3 dec., 10 dec., 17 dec. 18 sept., 25 sept., 2 okt., 16 okt., 23 okt., 30 okt., 6 nov., 13 nov., 20 nov., 27 nov., 4 dec., 11 dec., 18 dec. 19 sept., 31 okt., 28 nov., 12 dec. 17 okt., 24 okt., 14 nov., 21 nov., 5 dec., 19 dec. 3 okt., 17 okt., 14 nov., 5 dec. 26 sept., 24 okt., 21 nov., 19 dec. 3 okt., 14 nov., 5 dec. 19 sept., 3 okt., 17 okt., 31 okt., 14 nov., 28 nov., 5 dec., 12 dec. Getijdengebed: di. 7 okt. (3e en 4e uur), wo. 8 okt. (1e en 2e uur), do. 9 okt. (2e, 3e en 4e uur). 77 78 Rooster jaar III-IV (2e semester) Jaar III-IV (2e sem.) 9.20-10.05 10.10-10.55 11.10-11.55 12.00-12.45 MA Fundamentele theologie Fundamentele theologie Historische boeken Historische boeken DI WO DO Fundamentele theologie Huwelijksrecht (2) Muziek repertoire Fundamentele theologie Religieuze en Huwelijksrecht (2) sacramentele moraalth. (4) Middeleeuwse Triniteitsleer (3) kerkgech. (1) Algemene sacramententheologie (5) Middeleeuwse Triniteitsleer (3) kerkgech. (1) Algemene sacramententheologie (5) VRIJ Canoniek recht: volk v. God (6) Canoniek recht: volk v. God (6) Pentateuch (7) Pentateuch (7) Religieuze en sacr. mor. (8) Pentateuch (7) Religieuze en sacr. mor. (8) MA: 16 feb., 23 feb., 2 mrt., 9 mrt., 16 mrt., 23 mrt., 30 mrt., 13 apr., 20 apr., 18 mei. DI: 17 feb., 24 feb., 3 mrt., 10 mrt., 17 mrt., 24 mrt., 31 mrt., 14 apr., 21 apr., 28 apr., 12 mei, 19 mei, 26 mei. WO: 18 feb., 25 feb., 4 mrt., 11 mrt., 18 mrt., 1 apr., 15 apr., 22 apr., 29 apr., 13 mei, 20 mei, 27 mei. DO: 19 feb., 26 feb., 5 mrt., 12 mrt., 26 mrt., 16 apr., 23 apr., 30 apr., 21 mei, 28 mei. VR: 20 feb., 27 feb., 6 mrt., 13 mrt., 20 mrt., 27 mrt., 17 apr., 24 apr., 1 mei, 15 mei, 22 mei, 29 mei. (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) Behalve op 24 feb., 21 apr.: Getijdengebed. Behalve op 22 apr.: Getijdengebed. Behalve op 25 feb.: Getijdengebed. Behalve op 26 feb., 23 apr.: Getijdengebed en behalve op 5 mrt., 26 mrt., 21 mei: Alg. sacr. Behalve op 26 feb.: Getijdengebed. Op 5 mrt., 26 mrt., 21 mei: drie colleges. 20 feb., 6 mrt., 27 mrt., 17 apr., 1 mei, 22 mei. Op 27 feb. en 24 apr.: Getijdengebed. 13 mrt., 20 mrt., 15 mei, 29 mei. 20 feb., 27 feb., 6 mrt., 27 mrt., 17 apr., 24 apr., 1 mei, 22 mei. 79 Rooster jaar V-VI (1e semester) Jaar V-VI (1e sem.) 9.20-10.05 MA Oude kerkgesch. (5) Liturgische praktijk (2) Seksuele moraal (6) Werk. H.S. (3) Oude kerkgesch. (5) Psalmen (4) Werk. H.S. (3) 12.00-12.45 Psalmen (4) DO Muziek repertoire 11.10-11.55 (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) WO Pastorale gesprek (1) Liturgische praktijk (2) Pastorale gesprek (1) 10.10-10.55 DI Seksuele moraal (6) Oude kerkgesch. (5) Seksuele moraal (6) VRIJ Canoniek recht: volk v. God (9) Werk. B.M. (10) Canoniek recht: volk v. God (9) Bijbel en moraal (8) Werk. B.M. (11) Pentateuch (12) Canoniek recht: volk v. God (9) Communicatietraining (7) Eucharistie (8) Seksuele moraal (13) Pentateuch (12) Communicatietraining (7) Seksuele moraal (14) Eucharistie (8) Pentateuch (12) 22 sept., 6 okt., 20 okt., 3 nov., 17 nov., 1 dec., 15 dec. 29 sept., 27 okt., 10 nov., 24 nov. 29 sept., 20 okt., 3 nov., 17 nov., 1 dec. 6 okt., 27 okt., 10 nov., 24 nov., 15 dec. 16 sept., 23 sept., 21 okt., 28 okt., 4 nov., 11 nov., 18 nov., 25 nov. 30 sept., 2 dec., 9 dec., 16 dec. 17 sept., 24 sept., 8 okt., 15 okt., 29 okt., 5 nov., 12 nov., 19 nov., 26 nov., 3 dec., 10 dec. 18 sept., 25 sept., 2 okt., 16 okt., 23 okt., 30 okt., 6 nov., 13 nov., 20 nov., 27 nov., 4 dec., 11 dec., 18 dec. (9) 19 sept., 31 okt., 28 nov., 12 dec. (10) 17 okt., 24 okt., 14 nov., 21 nov., 5 dec., 19 dec. (11) 3 okt., 17 okt., 14 nov., 5 dec. (12) 26 sept., 24 okt., 21 nov., 19 dec. (13) 3 okt., 14 nov., 5 dec. (14) 19 sept., 3 okt., 17 okt., 31 okt., 14 nov., 28 nov., 5 dec., 12 dec. (15) Getijdengebed: di. 7 okt. (3e en 4e uur), wo. 8 okt. (1e en 2e uur), do. 9 okt. (2e, 3e en 4e uur). 80 Rooster jaar V-VI (2e semester) Jaar V-VI (2e sem.) 9.20-10.05 10.10-10.55 MA Pastorale gesprek (1) Liturgische praktijk (2) Pastorale gesprek (1) Liturgische praktijk (2) 11.10-11.55 12.00-12.45 Historische boeken Historische boeken DI WO DO Kerkgesch. der Muziek Huwelijksrecht (5) Nederlanden (3) repertoire Religieuze en Kerkgesch. der Huwelijksrecht (5) sacramentele Nederlanden (3) moraalth. (6) Middeleeuwse kerkgech. (4) Algemene sacramententheologie (7) Middeleeuwse kerkgech. (4) Algemene sacramententheologie (7) VRIJ Canoniek recht: volk v. God (8) Canoniek recht: volk v. God (8) Pentateuch (9) Pentateuch (9) Religieuze en sacr. mor. (10) Pentateuch (9) Religieuze en sacr. mor. (10) MA: 16 feb., 23 feb., 2 mrt., 9 mrt., 16 mrt., 23 mrt., 30 mrt., 13 apr., 20 apr., 18 mei. DI: 17 feb., 24 feb., 3 mrt., 10 mrt., 17 mrt., 24 mrt., 31 mrt., 14 apr., 21 apr., 28 apr., 12 mei, 19 mei, 26 mei. WO: 18 feb., 25 feb., 4 mrt., 11 mrt., 18 mrt., 1 apr., 15 apr., 22 apr., 29 apr., 13 mei, 20 mei, 27 mei. DO: 19 feb., 26 feb., 5 mrt., 12 mrt., 26 mrt., 16 apr., 23 apr., 30 apr., 21 mei, 28 mei. VR: 20 feb., 27 feb., 6 mrt., 13 mrt., 20 mrt., 27 mrt., 17 apr., 24 apr., 1 mei, 15 mei, 22 mei, 29 mei. (1) 16 feb., 2 mrt., 16 mrt., 30 mrt., 13 apr., 18 mei. (2) 23 feb., 9 mrt., 23 mrt., 20 apr. (3) 17 feb., 3 mrt., 10 mrt., 17 mrt., 24 mrt., 31 mrt. Tentamen op 14 apr. (4) Behalve op 24 feb., 21 apr.: Getijdengebed (3e en 4e uur). (5) Behalve op 22 apr.: Getijdengebed. (6) Behalve op 26 feb., 23 apr.: Getijdengebed en behalve op 5 mrt., 26 mrt., 21 mei: Alg. sacr. (7) Behalve op 26 feb.: Getijdengebed. Op 5 mrt., 26 mrt., 21 mei: drie colleges. (8) 20 feb., 6 mrt., 27 mrt., 17 apr., 1 mei, 22 mei. Op 27 feb. en 24 apr.: Getijdengebed. (9) 13 mrt., 20 mrt., 15 mei, 29 mei. (10) 20 feb., 27 feb., 6 mrt., 27 mrt., 17 apr., 24 apr., 1 mei, 22 mei. 81 Speciale roosters 1e semester Di 7 okt. Wo 8 okt. Jaar III-VI Jaar III-VI Jaar III-VI Do Di Di Di Jaar III-VI Jaar III-VI Jaar III-VI Jaar III-VI 9 okt. 21 okt. 18 nov. 9 dec. 3e-4e uur 5e -7e uur 1e-2e uur 15:00 uur 2e-4e uur 5e -7e uur 5e -7e uur 5e -7e uur Getijdengebed Hebreeuws Getijdengebed Tentamen Liturgisch jaar Getijdengebed Hebreeuws Hebreeuws Hebreeuws 2e semester Wo 4 feb. Do 5 feb. Vr 6 feb. Ma 9 feb. Di 10 feb. Wo 11 feb. Vr 13 feb. Di 17 feb. Di 24 feb. Wo 25 feb. Do 26 feb. Vr 27 feb. Wo 11 mrt. Wo 18 mrt. Di 24 mrt. Di 21 apr. Wo Do Vr Di 22 apr. 23 apr. 24 apr. 19 mei Jaar I-VI Jaar I-VI Jaar I-VI Jaar I-VI Jaar I-VI Jaar I-VI 1e-4e uur 1e-4e uur 1e-4e uur 1e-4e uur 1e-4e uur 1e-2e uur Jaar III-VI Jaar III-VI Jaar III-VI Jaar III-VI Jaar III-VI 5e -7e uur 3e-4e uur 3e-4e uur 2e-4e uur 1e-2e uur 14 uur 14 uur 5e -7e uur 3e-4e uur 5e -7e uur 1e-2e uur 2e uur 1e-2e uur 5e -7e uur Jaar III-VI Jaar III-VI Jaar III-VI Jaar III-VI Jaar III-VI Jaar III-VI Jaar III-VI Openbaring Openbaring Openbaring Selecta de novissimis Selecta de novissimis Selecta de novissimis Inhaalcolleges Hebreeuws Getijdengebed Getijdengebed Getijdengebed Getijdengebed Tentamen Openbaring Tentamen Selecta de novissimis Hebreeuws Getijdengebed Hebreeuws Getijdengebed Getijdengebed Getijdengebed Hebreeuws 82 Lokaal waar het college plaatsvindt 1 sem. ma. di. wo. do. vr. Warmond-zaal Theol. antropologie Werkcollege theologie Psalmen Theol. antropologie Oude kerkgeschiedenis Seksuele moraal Inl. canoniek recht Triniteitsleer Muziek repertoire Bijbel en moraal Eucharistie II CR: volk van God Werkcollege theologie Pentateuch Seksule moraal Hageveld-zaal Grieks I Grieks II Latijn II Leeszaal Boven Latijn I Pastorale gesprek Leeszaal Boven Latijn I Pastorale gesprek Muziek I Latijn I Priesterlijke spir. I Gesch. antieke fil. Methodologie I Gesch. antieke fil. Werkcollege filosofie Natuurfilosofie Natuurfilosofie Kerkelijke doc. I Logica Getijdengebed en Hebreeuws I in Hageveld-zaal. Communicatietraining in Aula I. 2 sem. Warmond-zaal ma. Fundamentele theologie Historische boeken di. Fundamentele theologie Midd. kerkgeschiedenis wo. Huwelijksrecht Triniteitsleer do. vr. Muziek repertoire Rel. en sacram. moraal Alg. sacramententheol. CR: volk van God Pentateuch Rel. en sacram. moraal Hageveld-zaal Grieks I Grieks II Latijn II Muziek I Kerkgesch. Nederlanden Priesterlijke spir. I Gesch. midd. fil. Godsdienstfilosofie Gesch. midd. fil. Werkcollege filosofie Wijsgerige antropologie Wijsgerige antropologie Kerkelijke doc. I Verlichting Latijn I 83 9. DATA EXAMENS Januari Ma. 12 I.13. Latijn Ia II.11. Latijn IIa III.7. Triniteitsleer I 6 3 3 V D HOUT/CAPOZI W. PEETERS C. VAN VLIET Wo. 14 I.5. Natuurfilosofie IV.4. Theologische antropologie I 5 3 L. ELDERS A. VAN DEN HOUT Vr. 16 IV.14. Oude kerkgeschiedenis 3 P. HAMANS Ma. 19 I.14. Grieks Ia II.12. Grieks van het Nieuwe Testament I V.1. Psalmen 1,5 A. V D HOUT 1,5 W. PEETERS 1,5 R. GOUW Wo. 21 I.2. Geschiedenis van de antieke filosofie IV.12. Inleiding tot het canoniek recht 3 3 Vr. 23 3 V. RAVENSLOOT 1,5 L. GEORGES I.4. Logica Th50. Bijbel en moraal J. VIJGEN B. PUTTER Ma. 26 I.11. Muzikale vorming en lit. zang Ia 1,5 A. STOLWIJK IV.13. Canoniek recht: het volk van God I 1,5 J. HENDRIKS Wo. 28 I.9. Inl. priesterlijke spiritualiteit Ia V.7. Eucharistie II: theologie 1,5 B. PUTTER 3 S. MARCANTOGNINI Vr. 30 1,5 J. HENDRIKS 3 J. TERCERO SIMÓN I.8. Vaticanum II en rec. kerk. docum. Ia IV.10. Seksuele moraal De examens beginnen om 10.00 uur. 84 Juni Ma. 8 I.13. Latijn Ib II.11. Latijn IIb III.7. Triniteitsleer II 6 3 3 V D HOUT/CAPOZI W. PEETERS C. VAN VLIET Wo. 10 II.4. Wijgerige antropologie III.4. Fundamentele theologie 5 6 L. ELDERS M. WAGEMAKER Vr. 12 I.8. Vaticanum II en rec. kerk. docum. Ib V.13. Canoniek recht: huwelijksrecht 1,5 J. HENDRIKS 3 B. PUTTER Ma. 15 I.14. Grieks Ib II.12. Grieks van het Nieuwe Testament II IV.1. Historische boeken 1,5 A. V D HOUT 1,5 W. PEETERS 3 R. GOUW Wo. 17 I.3. Gesch. vd middeleeuwse filosofie 3 V.11. Religieuze en sacramentele moraalth. 3 J. VIJGEN J. TERCERO SIMÓN Vr. 19 II.5. Godsdienstfilosofie III.5. Pentateuch V. RAVENSLOOT B. KOET Ma. 22 I.11. Muzikale vorming en lit. zang Ib 1,5 A. STOLWIJK IV.13. Canoniek recht: het volk van God II 1,5 J. HENDRIKS Di. 23 I.9. Inl. priesterlijke spiritualiteit Ib IV.6. Algemene sacramententheologie 1,5 B. PUTTER 3 S. MARCANTOGNINI Do. 25 IV.15. Middeleeuwse kerkgeschiedenis 3 De examens beginnen om 10.00 uur. 3 3 P. HAMANS 85 10. WERKSTUKKEN: STREEFDATA EN ONTMOETINGEN Inleverdata bij de studieprefect: Do. 25 sept. Formulier met de naam van de student; soort van werkstuk (samenvatting, vragen, filosofie, theologie); naam van de begeleidende docent; thema. Do. 2 okt. Jaar II: vragen van de begeleidende docent. Jaar III-IV: vraagstelling, concept en literatuur. Jaar V: thema van scriptie of eindwerkstuk. Ontmoetingen: Wo. 29 okt. 14:00 uur 14:00 uur 15:00 uur Jaar I: 2 blz. Jaar II: een derde van de vragen. Jaar III-IV: Hoofdstuk I. Wo. 26 nov. 15:00 uur 15:00 uur 14:00 uur 14:00 uur Jaar I: 4 blz. Jaar II: twee derde van de vragen. Jaar III-IV: Hoofdstuk II. Jaar V: overzicht scriptie of eindwerkstuk. Wo. 25 feb. 14:00 uur 14:00 uur 15:00 uur Jaar I: de laatste dag voor het inleveren. Jaar II: de laatste dag voor het inleveren. Jaar III-IV: Hoofdstuk III. Do. 26 mrt. Jaar III-IV: de laatste dag voor het inleveren. 14:00 uur De werkstukken moeten gebundeld ingeleverd worden met een ingevuld tentamenbriefje voor de docent en aan de studieprefect wordt een digitale versie toegezonden. 86 11. STUDIEREGELING EN EXAMENS De studenten worden geacht bij de colleges aanwezig te zijn. Om bijzondere redenen kan de rector ontheffing verlenen. De student draagt er dan zelf zorg voor dat de betreffende docent op de hoogte wordt gesteld. Om een vak met een tentamen te kunnen afsluiten is het vereist om 2/3 van de colleges te volgen. Naast de colleges wordt men geacht dagelijks gemiddeld een uur of drie te studeren. Ook in het weekeinde is tijd nodig om te studeren. Op stille dagen wordt niet gestudeerd. De inhoud van de colleges is examenstof. Daarnaast kan de docent eventueel een aantal pagina’s verplichte literatuur opgeven. Wanneer de inhoud daarvan niet overeenkomt met de collegestof, maar een uitbreiding daarvan vormt, zal de docent rekening houden met het aantal ECTS dat aan zijn college verbonden is. De richtlijn is dat literatuur die een uitbreiding vormt van de collegestof niet meer bedraagt dan 75 pagina’s voor een cursus van drie ECTS. Wanneer niet het volledig aantal college-uren is gegeven, kunnen bovendien per ontbrekend college-uur vijf pagina’s worden opgegeven. Er zijn twee examenperiodes gedurende het studiejaar, aan het einde van elk semester. In deze periodes vinden de examens plaats. Uitstel van examens is alleen mogelijk om zwaarwegende redenen, met goedkeuring van de studieprefect. Vervroeging is mogelijk in overleg met de docent, mits de colleges van het betreffende vak afgelopen zijn. De docent bepaalt in welke vorm het examen wordt gehouden. Voor schriftelijke examens wordt door de studieprefect een datum vastgesteld in de examenperiode. Mondelinge examens (gewoonlijk circa 20 minuten) kunnen met de docent worden afgesproken, maar zij dienen voor het einde van de examenperiode te zijn afgenomen. Bij de werkcolleges is geen examen; de studenten krijgen een cijfer op basis van hun deelneming aan de discussie bij de bijeenkomsten en hun referaat over een door de docent opgegeven thema. De omvang van een referaat moet 3-5 bladzijden bedragen. De studenten zijn verplicht aan het examen deel te nemen (tenzij ontheffing is verkregen van de studieprefect); wanneer zij het examenblad blanco inleveren, krijgen zij 'n één (1). Een werkstuk of examen dat niet ingeleverd is, geldt als een onvoldoende examen. De student krijgt éénmaal gelegenheid om een hogere kwalificatie te behalen als hij een voldoende punt heeft behaald en wel tijdens de herexamenperiode. 87 Het is mogelijk om in overleg met de docent en studieprefect een examen in delen af te leggen waarbij de delen niet meer bij het afsluitende examen van het geheel worden getentamineerd. In bijzondere gevallen kan door de docent met toestemming van de studieprefect de mogelijkheid gegeven worden het examen te vervangen door uit te voeren opdrachten. Deze mogelijkheid kan ook geboden worden door de docentenvergadering, op voordracht van de rector, van de studieprefect of van de docent zelf. Een examen is gehaald, wanneer er tenminste een 6 voor is gegeven (op een schaal van 1 – 10). Een lager cijfer houdt in dat herexamen moet worden afgelegd. Bij geconstateerde fraude tijdens het schriftelijk examen, wordt het examen nietig verklaard en de student wordt in principe uitgesloten van de rest van de betreffende examenperiode. De cijfers worden zo spoedig mogelijk en tenminste één dag voor de docentenvergadering aan het secretariaat doorgegeven. De cijfers worden bekend gemaakt, nadat zij in de docentenvergadering zijn besproken. Herexamens worden afgelegd in overleg met de docent. Herexamens over colleges van het eerste semester, moeten ruimschoots voor het einde van het studiejaar worden afgelegd (zie de einddatum in het jaarprogramma). Herexamens over het tweede semester worden in juli of september afgelegd (zie de einddata in het jaarprogramma). In sommige gevallen kan door de docent een verlengd examen worden toegestaan, dat wil zeggen dat de kandidaat op korte termijn en in ieder geval voor het einde van de examenperiode, kans krijgt blijk te geven de stof alsnog voldoende te beheersen. Als blijkt dat de student alleen een bepaald gedeelte van de stof niet goed beheerst, kan de docent besluiten tot een partieel herexamen. Indien alle examens zijn gehaald, gaat de student over naar een volgend jaar. Als niet meer dan drie herexamens moeten worden gedaan, gaat hij voorwaardelijk over. De herexamens moeten in september en oktober worden afgelegd; wanneer de herexamens niet voor de kerstvakantie zijn afgelegd, wordt de student niet tot de examenperiode na het eerste semester toegelaten. De studieprefect kan in overleg met de rector om goede redenen in individuele gevallen hiervan afwijken. Ieder jaar maken de studenten een werkstuk. In het eerste jaar is dit werkstuk de samenvatting (ongeveer vijf bladzijden) van een boek over een thema van de spiritualiteit; thema en werkstuk worden afgesproken met de spirituaal. Dit werkstuk wordt ingeleverd bij de studieprefect. In het tweede jaar dient de student een wijsgerig werk van een belangrijke filosoof of een 88 theologisch werk van een kerkleraar of een document van het Leergezag van de Kerk grondig te bestuderen en aan de hand van de door de begeleidende docent opgestelde vragen een werkstuk te schrijven. In het derde jaar schrijft de student een filosofische werkstuk en in het vierde jaar een theologische werkstuk. In deze twee jaren kan het werkstuk een vergelijkende studie zijn tussen verschillende boeken of artikelen waarbij de opvattingen van de student bij de verwerking aan de orde zullen komen, of een verhandeling over een bepaald onderwerp of thema. De werkstukken omvatten tien tot twintig bladzijden. In de laatste jaren (eerste begin kan gemaakt worden in jaar IV) wordt een scriptie geschreven, een uitgebreider verhandeling op het vakgebied van de theologie in de ruimste zin, of een eindwerkstuk over een onderwerp uit de filosofie of de theologie (inclusief de pastoraal). De scripties moeten zes weken voor het Baccalaureatsexamen ingeleverd worden. In het jaarprogramma wordt voorts de datum aangegeven waarop werkstukken moeten zijn ingeleverd. De werkstukken moeten gebundeld ingeleverd worden met een ingevuld tentamenbriefje voor de docent en aan de studieprefect wordt een digitale versie toegezonden. Met alle vragen rond de studie kan men zich wenden tot de studieprefect. De contacten met de docenten op studiegebied en studiebegeleiding van de studenten lopen via de studieprefect. 89 12. PROGRAMMA VOORTGEZETTE VORMING Maandag 6 oktober 2014 11.10-12.45: Dhr. M.F.E. VAN DER KNAAP, Jongerenpastoraat. 14.30-16.00: Dr. E. SENGERS, De spiritualiteit van de caritas. 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop. 17.30 uur: Vespers en heilige Mis. Aansluitend: Buffetmaaltijd. Maandag 3 november 2014 11.10-12.45: Pastoor F. GEELS, intervisie. 14.30-16.00: Mv. drs. M.M.J. SPUIT- BORST, Evangelisatie aan de hand van de exhortatie Evangelii gaudium van paus Franciscus. 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop. 17.30 uur: Vespers en heilige Mis. Aansluitend: Buffetmaaltijd. Maandag 1 december 2014 11.10-12.45: drs. J.B.C. MERTENS, Brein en psychiatrie; een beknopte inleiding. 14.30-16.00: dr. E. SENGERS, Doelgroepen en caritas. 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop. 17.30 uur: Vespers en heilige Mis. Aansluitend: Buffetmaaltijd. Maandag 2 februari 2015 11.10-12.45: Pastoor F. GEELS, intervisie. 14.30-16.00: Dr. A.J.T. VAN DEN HOUT, Het officialaat (met case-bespreking). 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop. 17.30 uur: Vespers en heilige Mis. Aansluitend: Buffetmaaltijd. 90 Maandag 2 maart 2015 11.10-12.45: Pastoor drs. J.H. SMITH, Het geven van geestelijke leiding. 14.30-16.00: drs. J.B.C. MERTENS, De neuropsychologie van effectieve communicatie. 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop. 17.30 uur: Vespers en heilige Mis. Aansluitend: Buffetmaaltijd. Maandag 1 juni 2015. Bedevaart naar Haastrecht 17.30 uur: Vespers en heilige Mis met aanstellingen 13. WILLIBRORDLEZINGEN Maandag 6 oktober 2014 16.00 uur: Z.H. Exc. Mgr. dr. J.W.M. LIESEN, Over het geestelijk leven. Maandag 3 november 2014 16.00 uur: Vicaris drs. G.H.B. BRUGGINK, Diabolische possessio en exorcisme. Maandag 1 december 2014: St. Thomaslezing 16.00 uur: Prof. dr. H.J.M.J. GORIS, Gewond door de zonde. Thomas van Aquino over de menselijke natuur en macht van de zonde. Maandag 2 maart 2015 16.00 uur: Pastoor drs. J.H. SMITH, Hagio-logie in brede zin. Hoe heiligen de theologie verrijken. 91 14. VOLLEDIG JAARPROGRAMMA (Onder voorbehoud van wijzigingen. De gemeenschapsweekeinden worden nog gepland. Verschillende activiteiten van het Groot Seminarie Redemptoris Mater zullen nog worden gepland). Afkortingen: B C CSLK D H MO R V&T W Instituut Sint-Bonifatius catechisten Cetrum sociale leer van de Kerk diakens seminaristen bisdom Haarlem-Amsterdam Militair Ordinariaat seminaristen bisdom Rotterdam vorming en toerusting Instituut Sint-Willibrord 2014 Za. 9-8 Vr. 15-8 Wo.13-8 Zo. 17-8 Zo. 17-8 Za. 30-8 Ma. 1-9 Wo. 3-9 Do. 4-9 Wo. 10-9 Vr. 12-9 Za. 13-9 Di. 16-9 Do. 25-9 Vr. 26-9 Zo. 28-9 Begin priesterretraite Thorn (Pater Wilkens) (W) Einde priesterretraite Thorn Retraite diakenopleiding en theologiecursus (G. Wilkens en B. Beckers) Heiloo (B) Einde retraite Heiloo (G. Wilkens en B. Beckers) (B) Einde vakantieperiode Collegedag major/minor (B) Begin introductiedagen (W) Ontmoetingsmiddag en opening studiejaar (R) Einde introductiedagen (W) Begin retraite (vertrek vanaf de Tiltenberg) (W) Einde retraite (W) Begin bedevaart (vertrek naar Lisieux, via Rouen) (W) Einde bedevaart; terugkomst op de Tiltenberg (W) Collegedag major/minor (B) Begin colleges (W) 1ste inleverdatum werkstukken, (W) Laatste dag inleveren jaarverslag stage (W) Bezinningsdag (G. Wilkens) (B) 92 Wo 1-10 Do. 2-10 Za. 4-10 Zo. 5-10 Ma. 6-10 Do. 9-10 Za. 11-10 Wo. 15-10 Wo. 15-10 Do. 16-10 Vr. 17-10 Za. 25-10 Zo. 26-10 Ma. 27-10 Wo. 29-10 Za. 1-11 Zo. 2-11 Ma. 3-11 Vr. 7-11 Za. 8-11 Za. 15-11 Za. 22-11 Wo. 26-11 Vr. 27-11 Za. 29-11 Ma. 1-12 Vr. 5-12 Za. 6-12 Zo. 7-12 Ma. 8-12 Za. 13-12 Zo.14-12 Ma 15-12 Do. 18-12 Diesviering van Vronesteyn (R) 2de inleverdatum werkstukken en scripties (W) Collegedag major (B) Stille dag (J. Smith) (B) Willibrordlezing (W) Baccalaureaatsexamen (W+B) Na de colleges herfstvakantie t/m di. 14-10 Collegedag major/minor (B) Begin colleges na herfstvakantie (W) Collegedag major (B) Collegedag major (B) Collegedag major (B) Collegedag major/minor (B) Voortgezette vorming diakens en catechisten (W) Familiedag (W) Randstadavond (R) 3de inleverdatum werkstukken (W) Allerheiligen Allerzielen Willibrordlezing (W) St. Willibrord; Diës, collegevrij (W) Collegedag major (B) Diakenwijding en Zending catechisten (W/B) Priester en diakenwijding (R) Stille dag (J. Smith) (W) 4de inleverdatum werkstukken en scripties (W) Recollectie (R) Collegedag major/minor (B) Zaterdagprogramma (R) Willibrordlezing (W) Laatste dag inleveren werkplan en logboek bij de stagecoördinator (W) Bezinningsdag (B. Beckers) (B) Bezinningsdag (G. Wilkens) (B) Maria Onbevlekt Ontvangen; collegevrij (W) Collegedag major/minor (B) Stille dag (J. Smith) (W) Adventsdiner (R) 16.30 uur: Kerstviering vrijwilligers en personeel Kerstdiner (W) 93 Vr. 19-12 Na middaggebed begin kerstvakantie t/m zo. 4-1 (W) 2015 Ma. 5-1 Za. 10-1 Ma. 12-1 Vr. 30-1 Za. 31-1 Ma. 2-2 Di. 3-2 Wo. 4-2 Do. 5-2 Vr. 6-2 Ma. 9-2 Di. 10-2 Wo. 11-2 Do. 12-2 Vr. 13-2 Za. 14-2 Ma. 16-2 Wo. 18-2 Za. 21-2 Wo. 25-2 Vr. 27-2 Stille dag januari zelf plannen (W) Begin studie- en examenperiode (W) Geen Willibrordlezing (W) Geen Voortgezette vorming priesters Collegedag major/minor (B) Halfjaarlijkse evaluatie-middag (R) De liturgische dienst van de lector (V&T) Begin examenperiode (W) Na laatste examen vrij (t/m di. 3-2) Collegedag major/minor (B) Zaterdagprogramma (R) De liturgische dienst van de lector (V&T) Opdracht van de Heer Geen Willibrordlezing (W) Voortgezette vorming priesters 10.30 uur: Docentenvergadering (W) 14.00 uur: Docentenvergadering (B) Blokcolleges Nieuwe Niedorp (W) Blokcolleges Nieuwe Niedorp (W) Blokcolleges Nieuwe Niedorp (W) Blokcolleges Nieuwe Niedorp (W) Blokcolleges Nieuwe Niedorp (W) Blokcolleges Nieuwe Niedorp (W) Collegedag major (B) Inhaalcolleges (W) BHV dag Collegedag major (B) Inhaalcolleges (W) Collegedag major (B) Stille dag (J. Smith) (W) Begin gewone colleges (W) Aswoensdag Oriëntatieweekend (W) Collegedag major/minor (B) 5de inleverdatum werkstukken (W) Recollectie (R) 94 Za 28-2 Ma. 2-3 Za. 7-3 Wo. 11-3 Za. 14-3 Wo. 18-3 Do. 19-3 Za. 21-3 Zo. 22-3 Ma. 23-3 Wo. 25-3 Do. 26-3 Za. 28-3 Wo. 1-4 Do. 2-4 Vr. 3-4 Za. 4-4 Zo. 5-4 Zo. 12-4 Za. 18-4 Ma. 20-4 Wo. 22-4 Do. 23-4 Vr. 24-4 Za. 25-4 Zo. 26-4 Ma. 27-4 Za. 2-5 Ma 4-5 Za 9-5 Do. 14-5 De liturgische dienst van de lector (V&T) Willibrordlezing (W), aanstelling tot lector. Collegedag major (B) Voortgezette vorming diakens en catechisten (B) Tentamen blokcollege Openbaring (W) OPN dag in Utrecht Collegedag major/minor (B) Buitengewoon bedienaar van de H. Communie (V&T) Tentamen blokcollege Selecta de novissimi (W) Heilige Jozef; collegevrij (W) Stille dag (J. Smith) (W) Bezinningsdag (B. Beckers) (B) Bezinningsdag (G. Wilkens) (B) Randstadavond (R) Maria Boodschap; collegevrij (W) Inleverdatum werkstukken (W) Herexamens vóór deze datum afgesloten (W) ’s avonds Chrismamis (W) Witte donderdag Begin meeleefdagen (W) Witte Donderdagplechtigheid (R) Goede Vrijdag Stille dag (W+B) Stille Zaterdag Pasen Na de Eucharistieviering paasvakantie (W) Einde meeleefdagen (W) ’s Avonds einde paasvakantie (W) Collegedag major/minor (B) Randstadavond (R) Collegedag major (B) Collegedag major (B) Collegedag major (B) Tiltenberg gebedsdag Roepingenzondag; getuigenis studenten (W) Koningsdag; collegevrij (W) Bedevaart naar Rome t/m 11-5 (W) Geen Willibrordlezing wel voortgezette vorming (W) Collegedag major/minor (B) Hemelvaartsdag; collegevrij 95 Za. 16-5 Zo. 17-5 Za. 23-5 Zo. 24-5 Ma. 25-5 Vr. 29-5 Za. 30-5 Ma. 1-6 Do. 4-6 Vr 5-6 Za. 6-6 Ma. 8-6 Za. 13-6 Za. 20-6 Vr. 26-6 Za. 27-6 Za. 4-7 Stille dag (J. Smith) (W) Bezinningsdag (G. Wilkens) (B) Collegedag major/minor (B) Buitengewoon bedienaar van de H. Communie (V&T) 1e Pinksterdag 2e Pinksterdag; collegevrij Laatste collegedag (W) Priesterwijding Haarlem-Amsterdam Begin studie- en examenperiode (W) Geen Willibrordlezing. Eucharistieviering, aantelling tot acoliet (W) Voortgezette vorming: bedevaart naar Haastrecht Sacramentsdag Canonieke visitatie (R) Collegedag major (B) Zaterdagprogramma (R) Begin examenperiode (W) Collegdag major (B) Collegdag major/minor (B) 10.30 uur: Docentenvergadering (W) 14.00 uur: Docentenvergadering (B) Afsluiting studiejaar (W) Collegedag major/minor (B) Collegedag major/minor (B) Laatste mogelijkheid herexamens in juli (W) 96 15. INLEIDERS VOORTGEZETTE VORMING EN WILLIBRORDLEZINGEN Vicaris drs. G.H.B. Bruggink Zilkerduinweg 375, 2114 AM Vogelenzang Tel: 0252-345331; e-mail: [email protected] Pastoor F.P.H.M. Geels Dammersboog 46, 1991 SK Velserbroek Tel: 023-5321796; e-mail: [email protected] Prof. Dr. H.J.M.J. Goris Kamer NV 205, postbus 90153, 5000 LE Tilburg Tel: 013-4663821; e-mail: [email protected] Dr. A.J.T. van den Hout Bekslaan 9, 2114 CB Vogelenzang Tel: 023-5841906; e-mail: [email protected] Dhr. M.F.E. van der Knaap Witte Herenstraat 31, 2011 NT Haarlem Tel: 06-47039604; e-mail: [email protected] Z.H. Exc. Mgr. Dr. J.W.M. Liesen Veemarkt 48, 4811 ZH Breda Tel: 076-5223444; e-mail: [email protected] Drs. J.B.C. Mertens Jan Kostelijklaan 13, 1981 CE Velsen-Zuid Tel: 0255-527190; e-mail: [email protected] Dr. E. Sengers p/a Kruisweg 69, 2011 LB Haarlem Tel: 023-5112684; e-mail: [email protected] Drs. J.H. Smith Herensingel 3, 2316 JS Leiden Tel: 071-5218113; e-mail: [email protected] Mv. drs. M.M.J. Spuit- Borst Kloosterdreef 74, 5611 AB Eindhoven Tel: 06-12047967; e-mail: [email protected] 97 16. STAF EN DOCENTEN Lic. J. D. Albeza Asencio: (gastdocent) Openbaring (blokcollege). Adres: Fürstenwall 200, 40215 Düsseldorf, Duitsland; tel. 0049-15259094505; e-mail: [email protected]. Dr. S.H.M. Baars: stage-coördinator. Adres: De Voorweid 39, 1566 XK Assendelft; tel. 06-13759279; 023-5342397; e-mail: [email protected]. Drs. G.H.B. Bruggink: rector van het Groot Seminarie van het Bisdom Haarlem-Amsterdam. Adres: Zilkerduinweg 375, 2114 AM Vogelenzang, tel. 0252-345 331; e-mail: [email protected]. Mw. G.B. Buirma-Rieu: Communicatietraining (1e sem.). Adres: Gorinchemsestraat 4, 4231 BH Meerkerk; tel. 0183-352809; e-mail: [email protected]. Drs. F.J. Bunschoten: Liturgische praktijk (1e en 2e sem.). Adres: Dorpsstraat 570, 1566 AZ Assendelft; tel. 075-6874385; 06-41168657; e-mail: [email protected]. Mw. lic. E. Capozi: Italiaans en Latijn I (1e en 2e sem.). Adres: Groot Seminarie Redemptoris Mater, Paadje 22, 1733 NE Nieuwe Niedorp; tel. 0226-413477; fax 0226-413476. Dr. J. van Dorp: Hebreeuws (1e en 2e sem.). Adres: Deckerstraat 6, 2023 DR Haarlem; tel. 023-5146156 (werk); 023-5267759 (privé); e-mail: [email protected]. Prof. dr. L. J. Elders SVD: Natuurfilosofie (1e sem.), Wijsgerige antropologie (2e sem.). Adres: Heijendahllaan 82, 6464 EP Kerkrade; tel. 045-5466809; e-mail: [email protected]; [email protected]. Drs. F.P.H.M. Geels: Pastoraal gesprek I-II (1e en 2e sem.). Adres: Dammersboog 46, 1991 SK Velserbroek; 98 tel. 023-5321796 (privé); 023–5112678 (werk). e-mail: [email protected]; [email protected]. Lic. L.D. Georges: rector van het Groot Seminarie Redemptoris Mater. Bijbel en moraal en Werkcollege: Bijbel en moraal (1e sem.). Adres: Groot Seminarie Redemptoris Mater, Paadje 22, 1733 NE Nieuwe Niedorp; tel. 0226-413477; 06-46416367; e-mail: [email protected]. Dr. R.G.M. Gouw: Psalmen en Werkcollege: Israël in de Romeinenbrief (1e sem.), Historische boeken (2e sem.). Adres: Hoflaan 121, 3062 JE Rotterdam; tel. 010-4123690; (b.g.g. 010-2120229); e-mail: [email protected]. Dr. P.W.F.M. Hamans: Oude Kerkgeschiedenis (1e semester), Middeleeuwse Kerkgeschiedenis en Kerkgeschidenis der Nederlanden (2 e semester). Kerkplein 11, 6077 AA St. Odiliënberg; tel. 0475-53 13 84; 06-499 86 120; e-mail: [email protected]. Z.H.E. Mgr. dr. J.W.M. Hendriks: Vaticanum II en recente kerkelijke documenten I en Canoniek recht: volk van God (1 e en 2e sem.). Adres: Nieuwe Gracht 80, 2011 NJ Haarlem; tel. 06-51164341; e-mail: [email protected]. Dr. A.J.T. van den Hout: Latijn I en Grieks I (1e en 2e sem.), Theologische antropologie I: scheppingsleer (1 e sem.). Adres: Bekslaan 9, 2114 CB Vogelenzang; tel./fax 023-5841906; 06-49882503; e-mail: [email protected]. Lic. F.H.M. Kok: (gastdocent) Getijdengebed (1 e en 2e sem.). Postadres: c/o Zilkerduinweg 375, 2114 AM Vogelenzang; e-mail:: [email protected] Lic. S.G.R. Marcantognini: Eucharistie II: theologie (1 e sem.), Algemene sacramententheologie (2 e sem.); Adres: Prinses Christinalaan, 153, 1421 BJ Uithoorn; tel. 06-26120340; e-mail: [email protected]. 99 Drs. W.L.P.M. Peeters: Grieks van het Nieuwe Testamen en Latijn II (1 e en 2e sem.). Adres: Buijs Ballotweg 29, 5223 GH 's-Hertogenbosch; tel. 023-5112660; 073-6220004; 06-21278385; e-mail: [email protected]. Dr. B.J. Putter: staflid. Inleiding priesterlijke spiritualiteit (1 e en 2e sem.), Inleiding canoniek recht (1e sem.), Huwelijksrecht (2e sem.). Adres: Zilkerduinweg 375, 2114 AM Vogelenzang; tel. 0252-345332; 06-12833348; e-mail: [email protected]. Drs. V.Ch. Ravensloot: Logica (1e sem.), Godsdiensfilosofie (2e sem.). Adres: Juffermansstraat 78, 2341 JL Oegstgeest; tel. 071-5170795; e-mail: [email protected]. M. Stickelbroeck: (gastdocent) Selecta de novissimis (blokcollege); tel. 0676-72222178; e-mail: [email protected] Drs. J.H. Smith: spirituaal. Herensingel 3, 2316 JS Leiden Tel: 071-5218113; e-mail: [email protected] A.M. Stolwijk: Muzikale vorming en liturgische zang I en Muziekrepertoire (1e en 2e sem.). Adres: Radboudstraat 27, 2025 BJ Haarlem; tel. 023-5393710 (privé); 023-5112686 (werk); fax 023-5112629; e-mail: [email protected]. Dr. J.M. Tercero Simón: studieprefect. Methodologie I en Seksuele moraal (1e sem.), Religieuze en sacramentele moraaltheologie (2 e sem.). Adres: Groot Seminarie Redemptoris Mater, Paadje 22, 1733 NE Nieuwe Niedorp; tel. 0226-413477; 06-46602419; e-mail: [email protected]. Dr. J.H.P. Verburgt: Wat is dat? – Verlichting en Hegel: Het wezen van de filosofische kritiek (2e sem.) Adres: Iepenweg 18-E, 1091 JM Amsterdam; tel. 020-6652784; 020-598691; 06-27422586; e-mail: [email protected]. 100 Dr. J.I.M.X. Vijgen: Geschiedenis antieke filosofie (1e sem.), Geschidenis middeleeuwde filosofie (2 e sem.) en Werkcollege filosofie: tekstanalyse, antieke en middeleeuwse filosofie (1 e en 2e sem.). Adres: Metsteren 125, B-3800 Sint Truiden; België; tel. 0252-345345; e-mail: [email protected]. Dr. C.T.M. van Vliet: Triniteitsleer (1e en 2e sem.). Adres: Charlotteplaats 18, 2713 BB Zoetermeer; tel. 079-360.48.58; e-mail: [email protected]. Dr. M.A.L. Wagemaker: Fundamentele theologie (2e sem.). Adres: Grote Krocht 43, 2042 LV Zandvoort; tel. 06-15012172; e-mail: [email protected]. 101 INHOUDSOPGAVE DECREET ADRES, TELEFOON, FAX EN E-MAIL LEIDING, STAF EN GEBEDSKRING 1. ALGEMENE INFORMATIE Kerkelijke documenten over de vorming van priesters 2. JAARPROGRAMMA Willibrorddagen Vorming pastoraal jaar en jonge priesters 3. HET STUDIEPROGRAMMA Filosofie Theologie Overzicht van de studieopbouw Scriptie Baccalaureaatsexamen De stages Eerste jaar Tweede jaar Derde jaar Vierde jaar Vijfde jaar Zesde jaar Aanvullende vakken filosofie en overige vakken Aanvullende vakken theologie Werkcolleges filosofie en theologie 4. PROGRAMMA VOOR JAAR I-II Toelichting bij het programma 5. PROGRAMMA VOOR JAAR III-IV Toelichting bij het programma 6. PROGRAMMA VOOR JAAR V-VI Toelichting bij het programma 7. FACULTATIEVE CURSUSSEN 8. ROOSTERS Rooster jaar I-II (1e semester) 3 4 5 6 7 9 14 14 15 15 15 16 16 17 18 19 19 20 20 21 21 22 23 24 26 27 40 41 62 63 73 73 74 102 Rooster jaar I-II (2e semester) Rooster jaar III-IV (1e semester) Rooster jaar III-IV (2e semester) Rooster jaar V-VI (1e semester) Rooster jaar V-VI (2e semester) Speciale roosters Lokaal waar het college plaatsvindt 9. DATA EXAMENS Januari Juni 10. WERKSTUKKEN: STREEFDATA EN ONTMOETINGEN 11. STUDIEREGELING EN EXAMENS 12. PROGRAMMA VOORTGEZETTE VORMING 13. WILLIBRORDLEZINGEN 14. VOLLEDIG JAARPROGRAMMA 15. INLEIDERS VOORTGEZETTE VORMING EN WILLIBRORDLEZINGEN 16. STAF EN DOCENTEN 75 76 77 78 79 80 81 82 82 83 84 85 88 89 90 95 96