University of Groningen Huit ans de guerre Albigeoise. Edition avec notes et commentaires de la versio en ancien occitan offerte par le manuscrit de Merville Hoekstra, Dirk IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 1998 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Hoekstra, D. (1998). Huit ans de guerre Albigeoise. Edition avec notes et commentaires de la versio en ancien occitan offerte par le manuscrit de Merville s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 18-07-2017 Samenvattingin het Nederlands (Rcsunécn nccrlandais) Aan hct bcginr.'andc XIII'eerrw zag de Kcrk van Romczich gcroodzaaktop tc rocpcltto1cenkrr.rislocht legcnde Catharcn.Dezclaatstcnwcrdenals kctters b,cschourvd tocnzij uit idcëleovcrwcgingcncssentil{lcdclenvan dc leer van de Kcrk vcnvicrpen.Naar liuu opvattingbckornrncrdcdczezich ook 1c vccl om aards gcwin. Me1 lrur.rcontra-kcrk haddcnzij zich dcrmalc gcncsteldin alle lagcn vau dc bcvolkirlgvall Zuid-Frankriik.dat de Kcrk zich bcdreigdvoclde. I ) c l ' r a n s e v o r s t P h i l i p s l l A r - r g u s t u s ( 11128203- ) . d i c z i j n h a n d c n v o l h a d a a n dc strifd tegcn dc lrngclsen.ku'atn er ccrst na jarcnlangaarrdringensclroorvoctcnd 1oc tc gedogcn. daÍ z,i.incdelenvoor zovcr zij dal wcnstcn.aan de kruistochldcclttamen. Onderdic laalstenwarener vclcn. dic gecn land bczaten. zodalz.cwcl gc-ihlercsscerd warcn in ecn lccr-rgoed in het zuidcn.Zo bcgonncn zii in 1209aanecnblocdigcstrijd.die cr trt 1271uitcindclijktoc zou leidcn.dat dc Midi ondcrdirekt koninklijkge7,ag kwam. In dc hicrbiivoor hct ccrstr.ritgcgcven tckst van lrct handschrift.dat vcnnoedcliik uit dc XVI" eeuwstarnt.wordt in Oud-Occitaansproz,adc ccrstepcriode I'an dc striid beschrcvclt.Aanvankelijk u'onnen dc kruisvaardcrsgcstadig tcn'cin.Vooralnadc slagbij MLrrctin 1213lekcnzii militairlrct heft ilr lranden tc krijgen.hctgccntwcc.jaarlalertiidcnshct vierdeconcilicvan Lateranendoor paus ImroccutiusIll w'erdbevcstigd.Daanraleck hct getil tc kcren rnct als crtrciaalpunt lict aÍbrckcnin l2l7 door dc kruisvaarders van het bcleg van 'l'oulousc. dc staddie hct centrurnvan he1vcrzetrvas. Ilct vcrhaalin lrct handsclriftr'an Merville wordt in dczc editic gcpublicccrdin cctlzo gelrouwrnogcliikctranscriptie. r'oorzienvau noten.ecnwoordenlijstcn ccrtindcx. In de inleidingwordcncenaantalfaccttcnbelichtdic voor de lczer vart belangkuunenzijn. Nadat daarinde aanleidingtot de kruistochlkorl is aangcgcvetl. volgl cr ecrloverzichtvan de tot r-rutoc gcpublicecrdetekstcndie dc gcschicdcnis er vat vcflellen:hclChansonde la croi,sadein dichtvonn cn in dc volkstaal.alsrnede ccn tweetal [.alijnsc prozatekstcn- alle stamrncnduit de XIII" eeurv- en voorts.in de r,,olkstaal. vcrslagcnin proza.dic ornstrccksdc XVI'ccuw ziin gesclircvcn. Van cclr van dczc laatslcvcrschijntdc eerstecditie itt 1737 r'au dc hand van de bcncdiktijncrmonnik I)om Vaissctedic tr.vcc handschriftcngebruikl die tn'cc kopieën zijn van dezelfclcbron. In 1842 vcrschijntvcrvolgeusccn nieuwc uitgavcvan Du Mcge dic zich basccrlop dczclfclelwcc handschriften ell op ecn door hernontdektcdcrdekopic van l9l kornt ALrgustcMolinier dczcllilctckst.Ont*'r'cdcnovcr dc-zclaatstcpublil<atic in 1879r)pui!-u\\Inct ccn Lritgar.'c. dic cr,,cnccns bcrustop dc dric beschikbarc h a n d s c h r i f t cInn.t u s s c r cr r s c h i j nct r i n 1 8 6 3o p b a s i sr a n d c d r i ck o p i c e *nno g ccn andcre['lndigcnc.dic cditicr.'anicrnanddic wcrkl ondcrhct pscudonicrn zichzccrkritischopstclttcn opziclrtcr.'andc graafvan l'onlousccn zijn zoon. na cll..aar ic-idcrs van dc zLridclijltcn. Mecr dan 100.iaarlatcrrcrschijntin dc thansr oorliggcndc Lritgar.'c dc ccrstccditicl'anhct handsclriftr'anMcrvillc. I Ict riiizc.dic aÍ\iijkt van brt--nÍr.1 hc1r'crslagvandczcllclc kruisloclrt.rnaarop L-r-r) qcnocrndc dic r an dc dric ccrde-r liopicën.Van hc-thandschriltvan Mcn'illc ziin gccn['opicënbc'kcnd. Na dc inrcntarisatic vandc rcedsr,'+kcndc oLrdctckstcrrrolgt in dc inlcidingccn pogirrgtot hct bcpalcnvan dc rclatictursscn dc r.'crsicvanhct ('hun.wncn vau prozatckstcn dc vcrscliillcndc cncrzijdsdic l'an I)orn Vaissctccn dic van N'íolinicr. andcrzijds dic van Mcn'illc- dic allcin dc volkstaalnjn gcschrc'n'cn. F-cnr,usteliin r.'altcchtcr nicl tc hcrlicr-ncr-r. Nr"rccr-rsl,crschillcndc bcidc prozavcrsics l'ar lrct('hun,xtn.danwccrvcrschillcn vau cll<aar. dc prozatcl(stcn riaalbijsomsdc cncprozatckstovcrccnkorntrnct hc1gcdicht.sornsdc andcre. lcniijl lrctclol<r'oorl<ornt dat alledric dc l'crsicsvan cll<aarvcrschillcn.I)aarbij blijli ovcrigcnsin clk dc grotcliin stccdsidcntick. Nadalcr aandachtwordt gcschonlicnaandc plaalswaar lrct lrandschriÍisinds - in dc bibliothcckvan hct kastcclvan Mcrvillc.20 l<rntcn 1587 is bcvvaard noordcnvan loulouse- cn aandc bc*oncrsdaarran.wordl cr L'el1 codicogcgcvcn.tlii ziinaankornstin hc1liastccl logischsignalcrncnt l'ar lrctlrandsclrrift govccsttc zifn:hct bcgincn lrct cindontbrchcn" bliitithctalincornplcct tcrwijl hc1roorts is aangclast door dc tanddestiids.ilc1 natcrmcrkin de vonn van ccuzcgcrlr-mdc lrandhar rrijzc-r-r op r.t'nlnogclijl<ontslaanfurdc strcckir-rcn orn dc stad l'oulcluscaanhct bcsinvan dc XVI" ccr.r\À'. lL'1 laalkundiggcdcchcl'an dc inlcidingis tocgespitst op lrct rcrkriigcnvan rnccrscgcveusovcr hed<ornst van lrct handschriÍt.Wc vindcu cr cclr en datcrir-rg aantal"dic allcrcÍ.:rcrenaandc slad l'or"rlonsc cn het gcbicddaarornhccucn aau hct laalu,cbrnik in die slrccliin dc XVI'ccLr\\.[)e invlocdvan hc1I-atiinbliikt gcringtc zijn. [)ic van hct I-ransis cvcr-rzccr bcperkt.Mcestaltrclt rncnztril'er vonrcn aan.dic dan ook stccdsriccr bijdragcn1o1hct recdsgcuittc occitaansc r.crrnclcdcn olntrclrthcrkornstcn datcring. plaatsvalt in dc inlcidingtoc aandc ingrcpcnin dc tckst.rnindcr hcn bijzondcrc r92 clrnlrunaarddanornlrct hct handsclrriÍi ran N4 dan ook alsintcrcssa n a a rc c n g r o l c r cz t r i cr r zichhcuncnalszorgvlr c c n sr c n a h i n . b i j r o o r zich bii sornmigcr^-Llan 1cks1naun'clijlis oÍ-nic { r c b l r r i l ,its o p r r r c r l , c Occitaans. in gcschriÍi l-ati.in.Zi.jnlicuzcr,oo autclu'zich richt0p ÈcuI traditicrs. Wil hii hct cr a X I I I ' c c u wc c nb e ' s l i s Orn ccn indrulitc gc\,c kort lvccr.IlooíilstukI ir Occilanic'' bcgint-doorh rniddcnin he1bclcgr,an I)c kruislaardcrsgcbnr dc stad.rnct al ziin st bcvolking is r.,crla1c Itool?151 I I1l .1rkd t S i r n [,-rtristocht. [)c kruislai 'I'rerrcar.,cl. dat vcclgrot btrrggraaÍ-zclf stcrÍi in de 1 2 0 9 ) .l n h o o l i l s t uIkI I Rornc.In hoolltukIV ko hcrn in opsland.tcrlvij gevalrgcun'ordtgcr-ro op \\cg naar Rorncna Augustus.koningvanF l'crugirr I otrlouse rocpt plcgcnmc1dc lcidingr draagthij aanltcn.tcn c o r c r . z i j n . j u i sbtL r i t c n ' is daargclirkkigrncc.IIo (.;Lrti kruisvaardcrs 12l 0 1 2 1 0 )N. a d altr o o l i j s t uI orn hLuraarddanorn hct aantal.Wc tcllcncr wcl 625-waardoor\\c gcncigdziin lrct har-rdscltiÍtvan Mervillcals autograÍisch 1cbcschouuencn orn dic rcdcn Allc vcrandcringcn in dc tckst strcvcn dan oi'rkals intcrcssant aantc rncrl<cn, naar cen grolcrc zuiverlreidcn duidclijkhcid.Uif ccn clr anderdoct dc autcur ziclrlicnncnals zorgr,'nldig cn tcr zakckundig.I)it nccrntnict ncg. dat hii lrcl tcrwiil hij ccnsvervaltirr.biivoorbeeld.ccn vcrwissclirigvan hooÍdpersoncn. gcbcurtcnisscn ziclrbii sornmigcbclangriike in zo vccl corrccticsvcrlicstdat ziin rvordl.IIet lcit. dat hii dc laal van dc Midi tckst nar.rwclijks oÍ-nictlcesbaar gcbruikt is oprncrkcliik:is in dc XVI' ccurvdc sprccklaalin dc Midi het in gcschriltendrr"rklrncnziclrbij voorkcLrruit in hct FransoÍ-in hc1 Occilaar-rs. l.atijn. Zijn kcuzcvoor hc1occitaans kan c'rop wijzcn.dat dc als schrifltaal autctr zich riclit op ccn publickdat hcclrtaancigcn.dat r.vilzcggcn.nict-l'ranse van Occitaniëin dc traditics.Wil hii hct cr aanlrcrinncrcn. dat de gcschicdcnis XIII'ccr"nr,eenbcslissende wendinghccll genomcn'7 Orn een indruk tc gcvcnvan dc inhoudvanzijn tckst.gevenr.vijdic nr,rin hct in koÍ r.leer.IlooftlstukI in het lrcrstcI)eel:'De oprnarsvan de kruisvaardcrs Occitanië'^kgint.doorhet ontbrckcnvan dc ccrstcÍblio's van hct handsclrrift" rniddenir-rhet bclcgvan Carcassonnc in augtrstr,rs 1209. door de kruisvaardcrs 'l'rcncavel. [)c kmisvaardersgcbnrikeneen list w'aardoorzif de burggraafvarr dc stad. rnct al ziin strijdersgcvangennelncncn zif de stad, dic door dc bcvolking is vcrlalen. zonder vcrdcre slag ol' stool kumrcr-rinncrncr-r.Ir-r hooftlsturk ll wordt Sirnonvan Montlort benoerndtol opperbevclhcbbcr van dc kruistocht. De krLrisvaardcrs rnakcn zicli rnecslcr vau liet liclc gcbied van 'l'rcrrcavcl. dat vccl groteris dan (larcassonnc allccn(cindaugustus1209).De (novcrnber butggraafzclÍ-stcrllir de gcvangcnis.waarschijnlijkaand-vsenteric 1209).Irr hoolclstukIII rnaaktgraaf RairrondVI zich op voor ecn rcis naar Rotnc.In hooÍbtrrkIV kornt eellvalrdc vazallenvan Sirnonvan MontÍbrt tegcn hctn itr opstand"tcrwijl ccn andcrc,Bouchardvan Marly, door de zuidelijken gcvangcnwordl gcnomen(novembcr1209).In hoolstukV gaatRairnondVI op weg naar Rornc na cersl ccn bczock algclcgdtc hcbbcr-r aan l'hilips II Attgustus.koning van Frankrijk.ln Rorncontvangtdc paushem in audiëntic. 'l'cnrg in'l'or"rlousc roepthij de raadvan de stadbijccn. voordathij ovcrlcg gaat (vooriaar1210).In lrooÍ-stukVI plcgenrnct de lciding van de kruisvaardcrs draagthij aanhcn, tcn onrcchtcin gocd vcrtrouwcn"het Narbonr-)csc Kastccl ovcr. ziinjuist builcn-foulouscgclcgenburcht(voor.iaarl2l0). Nict icdereen is daargclukkigrncc.IlooftlsstukVII vcrhaaltde innamevan Mincrvcdoor de kruisvaarders(juli 1210)ert dc ovcrgaveaan lrcn varrTennes(23 novernbcr l2l0). NadalhooÍilstukVlll verlclthoeRairnond Vl voorliidiehct concilicvan 193 rcrlaat(ccrslchcllt l2l0)" r'olgtin hooÍclstuli lX hct rclaasorcr lrct Saint-Crillcs ran lioningI)ctcrII ran concilicran Arlc-suaar RairnondVl in aanu.czighcid i\rason narrcnsdc gccstclijlihcid krijgl rnctdc voorccn diklaatr,'oorgclcgd *aardcn \\aarrlphii door dc Kcrh uit dc ban kan lvordcr-r onlslagcu(twccdc l i c l Í i l l l 0 ) . I l o o í d s l L rXk r . c r t c lht o c d c b i s s c h ovpa n ' l ' o u l o u si cn h c t l - ' r a n s c koninkrijlinrccr kruisl'aardcrs gaat rrcrr.'cn.[)c Occitaansc cdclmanI)ctcrRogicrrart('abarcllooptondcrdc tclcncrncndc rar hut-t\r-rrr\r-ringr'n drLrl< r)\L-r gcvangcn naardc liruisraardcrs. nadalhii dc bij hcrn gchoudcnBouchardran \larlr hl'clt rriigclalcrt.[.araurr,'altin handcrr vandc krLrisvaardcrs 1i,'t'rorjaar l 2 l 1 ) . I ) r - ' g r a a Í ' r aI n - o i x .b o n d g c n o ovta nR a i r n o n V d I . r ' c r s l a abti j N ' 1 o n 1 g c 1 , ccn lcgcrdatdc l<ruisr,'aardcrs rnocslgaanvcrstcrkcn(april 12l l ). In lrooÍdstulr Xl loopt graaÍ-Bor-rdcriijn. ccn brocr l'an RairnondVI. ovcr naar de' k r u i s r a a r d ccrns u . o r d ht i j h c c rr a n B m i q u c l l r o o r j a a r1 2 1 I ) . l n h c t l r r c c d c[ ) c c l :' l ) c v a l r a n l ' o u l o u s cl '< o r nitn h o o l d s t u X l i l l h c tc c r s t c 'l h-'lcgr an oukruscdoor dc l<ruisr,aardcrs aandc ordc.l lct loopl op rriclsuil. Ilooldstul< XIII r,'crtclt. liruisi,'aardcrs in hc1 dal dc ccn vcldtochtondcnrcrncn graaÍ.schap van l-'oix(.iuli1211).dic nict tot tastbarrr rcsLrhatcn lcidt. flcidc p a r t i i c nb c z i r t n czni c l ro p d c d o o r l r c r t c v o c r c ns t r a t c g i (cw i n t c rl 2 l l ) . I n h o o Í s 1 LX r lI' V b c r c c h t c n d c t c g c n s t a r t d ccrl sk a a rb i j ( ' a s t c l n a u d a rI l).c g r o l c p t c m b clr2 l i ) , i ) r ' u i t s l a gi s s l a ' -rl i n d l p l a a t sb i j S a i n t - N ' l a r t i n - l - a l a(ns dc e (r-indI 2 I 1). Vccl cdclcn onzcl<cr. nraar* crl*talse-cnsLrcccs r oor dc zLridcliilir-n ruitdc onrgcrirrgsluitcnzich bii hcn aan,Ilooldslul<XV laatzicn hoc dit dc krLrisl'aardcrs Lritlokttot ccn ollènsicí.Zc ncme'nachtcrccnvolgc-us [)cnnc(aLrgLrstus/scptcrnbcr Biron(zorncrl2l2)crr Moissac d'Agcnais. 1212;in bczit. rnaarNlorrtauban bliilit onnccrnbaar. Opnicr.nrl,ourcnzc in aklic tcgcn l-'oir ( c i n d l 2 l l ) . l n h o o l c l s l uXh V I l < o r n cdnc S l a t u l c nr a n l ) a r n i c rasa nd c b c u r t . naarbijhct in hct zLridcn gcldcndcrcchtvoor ccn groot dcclriordl \cr\angcn door dat r an hct l-'ransekoninltrif k (dcccrnbcr1212). I-.r r,indcnsclrcrrurutsclinqcrr;rlaats lusscncdclcngclciddoor Willcrnvarl [:r'rcontrc voor dcr l<rrrisraardcrs cn Rogicr-llcnrard. !-cnzoon l'an dc graal-l'an I-oix.r'oor dc zrridcliilicn(witttcr 1212).ilooÍ'stLrk XVII r,'crlclthoc koning l)ctcr [[ r'an (zorncrl2l3). PctcrII trclit ;\ragonbcsluitomdcztridcliil<cn tc lrulptc kome-n op uaar l\1urct.dat in handcnran dc kmisvaardcrs is !'n waar Sirnon\arl l\lontltrrt nordt rcnvacht. I)czc laalstcslaagtcr in dc nurncrickstcrlicrc lrocpenvandc coaliticr,'anAragoncn Occilanifrop dc r'luchttc jagcn. I)cte'rIl (12 scptcrnbcr sr.rcuvclt 1213).Rairnond VI vcrtrcktLritl'oulouscin vriiri'illigc ballirrgschap. In hooÍdstukXVIII trcl<tSirnonvan NlontÍbrtin gczclschap van (r'ooriaar dc l-'ransc kroonprins. dc latcrcl.odoi'iiltVIII" dc stadbinncn l2l5). te+ I l o o Í ï s t u l iX I X i s s c l l l i 5 ) . t i f d c n hs c t n c l kd gczag or.'crdc gcbicdcn r.'anN,{on1Íbrt. Allccn c I t r t t k r u S cl '., u no p c n i g I Ie't l)crdc l)e-cl:'l)c ( r art hct r.c-rtre.k r an dc zor.tdcnr,adcrr,c'lcÍtt tcr wacht hun ccn \\ann \ Avignon.dic zich aanhc o Í1.:nsicl" l,oor ( r'oo r jaar r an flcaucairc.dat door r a J c r i s u a l r S p a n i cr bcrcidcn.Ondanksdc ir N,lontlbrt kunncn zc It IrooíijstLrk XXII trckt Si rnctzijrrlcgcrop irrJc ri XXIII vcrlclt hoc dc bc n iizc riordcn rnislcidrlo stad. [-titcindcliil< n ord dir' rnct ccn srotc plundc clndcnrccrntSirnclrtvan I hLruclijk\.anccrtvanziir b r c i d c n .I I i j r c n o l g t r r 1217 ). Irlniddclskccrl R r indc-r-t sclrc-nnut sclingc colonnc itruisr,aardcl RairnondVI lr.'nrskccri latcr arrivecrl Gul r'an dc stad.Hr bcginncngcl g c s l a g c r r .f } t ' i d c n a r t i i hoolilslLrhXXVI ncctntI hcclt aan succcssclr cn XXVII rcrlraahhoc Sirr I o u l o u s c(' b c g i no k l o b l<ccr n ordcn aÍ!cslag lirLrisvaardcrs cindigt lr irnrncrsdc rcsl cr ran is (cind llooldstLrkXIX is gchcclgcwijdaanhct vierdcconcilicvan Latcrartcrt 1215).tiidcnshctrvclkde-par"rs ondcrdruk r,,an ecndccl van dc clcrLrsbcsluithc1 '['orrlousc gczagover de gcbicdcnvanhet graaÍ'schap ovcr tc dragor aartSimon VI van l'an Montforl. Allccn dc jongc graaÍ-Rairnond. dc zoolr van Rair-nond 'l'oulousc. kan op cnigcclcrncnlicrckcrtcn. Ilc't I)crdc I)ccl: 'l)c Occitaansc Rcconquista'doct in hooldstukXX vcrslag l,an hct vcrtrck van dc.iongegraaÍ-ui1Rorne.dic ziclr bii ziin ccrdcrwcggczondcnvadcrvocgt tcncindcsamcrlnaardc Midi tcrug tc kcrcn. Irr Marscillc wacht hur-rccr-r\\ann wclkom cn orltvaugenzc ccu aÍi'aardigingvau dc stad Avignorr.die ziclraanhcnr,vilondcrwcrpcrl.I)c graaf crt r.ïinz.oonbcrcidcnccn zicliop hct bclcg oÍlènsicf r,'oor(voorjaar1216).IloolclstukXXI conccntrccrt van Bcaucair"c. dat door dc.iongegraafgclcidwordt (voorjaarlhcrfst1216)./.tin '['oulousc voor 1c l'adcr is naar Spanicvcrtrokkcu orn zijn tcrugkccr naar van vat-t inzct van l<nrisvaarders lciding Sirnon bcrcidcn.Ordanksdc dc ondcr Monllort huur-rcr.r ze lrlur in lJcaucaircbelcgerdcIncuscllnicl ontzcttcn.In hooftlsttrk XXll trckt SimonvanMontlbrlzich van Bcaucaircterr.rgcn trckt hif 'l'or,rlousc (cindaugustr,rs 1216).llooldstuk rnctzijnlegerop in dc richtingvan 'l'oulousc. XXIII vcrlclthclcdc bcvolkilrgvan ondanksdarz,cop vcrradcrlijke wiizcvvordcnrnislciddoor dc krtrislaarders. enigctiid hccr cn mccstcris in dc stad.Uitcindclijkwordl het r,'crzctgcbrokencn ondcrgaalde stad ccrtraz.z.ia. gepaard gaat(atrgr,rstus 1216).In hooldstukXXIV dic rnctccngrotcplLurdcring \,\'aarlrij door ccn ondcnrcernt SirnonvauMontlort ccn vcldlochtin Gascogne. wccl ui11c zifn zoolrs (novcmber 1216) ziin invlocdsslcer hrrr,velijk vallecnvan brcidcn.IIij vcrvolgtmct cenaktic.dic vocrt tot dicp in dc I'rovcncc(bcgin 1217).lnrniddcls kcul RaimondVI hcirnclijklcrug in hct bczettcOccitanië.Hr plaatsbif La SalvclattLrsscndc zuidclifkcncn ccn l'indcn schennulsclir-rgcn (12 kruisvaardcrs scptcrnbcr1217).IlooÍdstuliXXV vcrtclt hoc color.rnc 'l'oulouse ( 13 scptctnber1217).Ncgcndagcn Rairnond VI tcnrgkccrlin de stad mct ziju trclr'pcrtvoor latcr arrivcerlGuy van MonlÍbrt, ccrlbrocr van Sir"nort. stccdswordcntcrngdc stad.Hr beginncngcvechtcnw'aarbijde kruisvaardcrs gcslagcn.Beidc partijen zockcr.rvcrstcrkingerr(cind septembcr1217). In hoolclstuk XXVI nccmtSirnondc Montfort. die tcgcnovcrzijn lrocpcr.tgcbrck lloolclstr"rli hccÍi aar-rslrcccsscrl cn aan gcld. zijn tocvluchttot opscheppcrij. voor hoc Montlort met zijn hooklmacht tcrugkccrt XXVII r.erhaalt Sirnonvan 'l'orrlor"rsc (beginoktobcr 1217)cn lroc ook zijn aanvallcnop dc sladkecr op kccr rvordcn aÍgcslagen.Mct dc terugtocht van hc1 slagvcld door dc krrrisvaardcrscindigt lic1 r'erlraalvan het handschriÍivan Mcrvillc abrLrpt. irnrncrsdc'res1r-rvau is r,veggcraakt. 195