Nederlands Verbond voor Progressief Jodendom, Jaarverslag 2015

Kerkgenootschap
Nederlands Verbond voor Progressief Jodendom,
Jaarverslag 2015
Inhoud:
1. Inleiding
2. Bestuur
3. Arza
4. Bij Leven en Welzijn
5. CIDI
6. CIO
7. CJO
8. Jong LJG Netzer
9. Landelijke Dialoog Commissie
10.Levisson Instituut
11. Ojec
12. Sja’ar
13. Stichting Levend Joods Geloof / Joods nu
14. Bijzondere gebeurtenissen
15.Berichten uit de diverse kehillot
pag. 1
pag. 2
pag. 2
pag. 3
pag. 3
pag. 4
pag. 4
pag. 5
pag. 9
pag.10
pag.12
pag.13
pag.14
pag.14
pag.15
1.Inleiding
De progressief joodse gemeenschap in Nederland, bestaand uit 10 gemeenten:
Amsterdam, Brabant, Den Haag, Flevoland, Gelderland, Friesland, Noord Nederland,
Rotterdam, Twente en Utrecht, is een moderne, krachtige gemeenschap. De
samenwerking tussen rabbijnen, besturen en leden is intensief en het bestuur van het
NVPJ houdt intensief contact met de 10 gemeenten.
Het NVPJ vertegenwoordigt de tien gemeenten landelijk in diverse organisaties,
internationaal in de World Union for Progressive Judaism (WUPJ) en in de European
Union for Progressive Judaism (EUPJ). Naast de tien gemeenten kent het NVPJ vier
gelieerde stichtingen: de Stichting Robert A. Levisson, de Stichting Sja’ar, de Stichting
Levend Joods Geloof en ARZA. Deze stichtingen zijn vertegenwoordigd in het
Hoofdbestuur.
Terug naar inhoud
1
2. Bestuur:
In 2015 heeft zich geen bestuurswisseling voorgedaan. Henri Heijmans heeft de
portefeuille “Geestelijke Verzorging bij Justitie en Defensie”overgenomen van Harry
Polak. Harry Polak heeft het bestuur in 2014 verlaten, maar heeft deze portefeuille nog
behartigd ivm de gecompliceerde materie van dat moment.
Het Dagelijks bestuur bestond in 2015 uit: Ron van der Wieken: voorzitter; Erik
Friedeberg: penningmeester; Ellen Schrijver-Stokvis: secretaris; Chanan Aronson:
vicevoorzitter; Hanna Verhulst: lid; Henri Heijmans, lid; Lena Herman-ten Cate, lid;
Rudi Querido, lid.
Het Hoofdbestuur bestond in 2015 uit: de leden van het Dagelijks bestuur, de rabbijnen
Albert Ringer en Menno ten Brink, de voorzitters van de kehillot: Anne vd Zwan
(Friesland), Bert Oude Engberink (Twente), Fred Salomon (Amsterdam), Leopold
Hertzberger (Rotterdam), Lex vd Star (Noord-Nederland), Lonie Querido (Utrecht),
Michael Mendel (Gelderland), Brabant en Flevoland werden vertegenwoordigd door de
secretarissen, resp. Hans Schippers en Harry Knot, Den Haag door oud voorzitter Frank
Cohn, Jurian den Hartog (Netzer), Kine Sittig (Federatie voor Progr. Joodse Vrouwen),
Philip Menco (Sja’ar), Rosa van der Wieken (Arza) en Simon Cohen (Landelijke Dialoog
Commissie)
Het Hoofd Bestuur heeft in 2015 4 maal vergaderd, het Dagelijks Bestuur 6 maal.
Terug naar inhoud
3. Arza
Bestuur
Het bestuur vergadert iedere 2 maanden. De algemene ledenvergadering vond plaats op
17 mei. De voorzitter gaf een presentatie over verkiezingen voor de Wereld Zionisten
Organisatie die in juni zouden worden gehouden.
Relatie Federatie Nederlandse Zionisten
Drie bestuursleden, Roel van Nieuwenhoven, Joop Slager en Rosa van der Wieken,
vertegenwoordigen de belangen van ARZA in de zionistische federatie. De
voorbereidingen van de WZO-verkiezingen namen veel tijd in beslag.
Bestuursprofiel
We werken aan een spreiding op basis van geografie, leeftijd en competenties
 In 2014 nam Joop Slager afscheid van het besuur met een etentje in de soeka.
 Vervanging zal hopelijk in 2015 worden gevonden.
Het bestuur bestaat eind 2015 uit: Roel van Nieuwenhoven, Sharon Garcia, Anna van der
Wieken, Frank Cohn en Rosa van der Wieken
Financiën
De financiële positie van ARZA is stabiel ondanks de tegenvallende ontvangsten van de
in 2015 (sterk) verlaagde contributie. Desalniettemin konden we (ook mede als onderdeel
van de solidariteitsreis naar Israël) donaties overhandigen aan onze zustergemeentes
2
Yosma en Har El, het Bar/bat mitsweproject in Beth Eden, het New Israël Fund, de
JadbeJad school in Jerusalem en aan IRAC.
Ledenwerving
De verlaging van de contributie leverde niet de gehoopte grote groei op. Wel passeerde
het ledenaantal de 400. De ledenadministratie is door grote inspanning tbv de WZO
verkiezingen wel sterk verbeterd.
Activiteiten
In 2015 is er veel tijd geïnvesteerd in de ledencontacten, m.n. via de nieuwsbrief.
 WZO Verkiezingen. Deze namen een belangrijk deel van de tijd in beslag. De
FNZ raakte in een juridisch gevecht verwikkeld met het Zionist Court over de
deelname van enkele partijen die zich niet wensten te conformeren aan de
basisvereisten (statuten?). De verkiezingen in juni 2015 werden ruim gewonnen
door ARZA, maar het Zionist Court annuleerde de uitkomst en geen Nederlandse
partij kreeg een zetel in het World Zionisten Congres. De uikomst was zeer
teleurstellend daar ARZA-Nederland nu 5 jaar geen zetel heeft.
 De Israëlreis werd op verzoek van het bestuur georganiseerd door Samu de
Leeuw ism Roel van Nieuwenhoven. De reis werd gehouden van 22-29 november
en dankzij de inzet van voornoemde (bestuurs) leden was het een groot succes. Er
waren 38 deelnemers en de achterblijvende leden werden op de hoogte gehouden
door een dagelijkse nieuwsbrief.
 Het Bar/Bat Mitswa project is opgepakt door een lerares van talmoed Tora in
Den Haag en mogelijk wordt het op groepsbasis alsnog uitgerold. De deelnemers
van de Israëlreis bezochten Beth Eden en maakten sjabbat met de bewoners.
De inzet van rabbijnen blijft uiterst beperkt.
Communicatie
 Er is een brand book gemaakt i.s.m. met een communicatiebureau om de positie
van ARZA helderder te maken
 De website is verbeterd
 Iedere maand krijgen de leden een nieuwsbrief.
Terug naar inhoud
4. Bij Leven en Welzijn:
Het NVPJ heeft zitting in de Raad van Toezicht van BLEW, het adviesorgaan ter
bescherming van de Joodse gemeenschap in Nederland.
Voor meer informatie zie de website https://blew.nl
Terug naar inhoud
5.CIDI
Raad van Advies CIDI
Het Verbond is vertegenwoordigd in de raad van Advies van het CIDI. Dit orgaan is in
2011 in het leven geroepen als adviesorgaan voor het CIDI bestuur. Diverse organisaties
uit 'Joods Nederland', onder meer het Verbond, die voorheen in het Algemeen Bestuur
3
van het CIDI zitting hadden zijn hierin vertegenwoordigd. A.L. (Lex) Levisson
vertegenwoordigt het Verbond en is tevens secretaris van de Raad van Advies.
De Raad van Advies heeft in 2015 vooral gesproken over interne organisatorische
aangelegenheden binnen het CIDI. Er is een nieuwe directeur gekomen en er is een aantal
bestuursleden afgetreden en vervangen. Met het aantreden van een nieuwe directeur in
september 2015 is er nu meer rust in de organisatie gekomen. Hoewel de Raad officieel
een adviesorgaan is van het CIDI bestuur beperkt zijn functie zich in de praktijk tot het
klankbord zijn voor de (waarnemend) voorzitter en de directeur van het CIDI.
De Raad heeft aangegeven dat er binnen het CIDI een scheiding moet zijn tussen het werk
t.a.v. Israel en dat t.a.v. bestrijding van het antisemitisme. Daarbij moet sprake zijn van
duidelijke afspraken over taakverdeling. Hierbij dient echter rekening gehouden te
worden met reeds bij het CIDI bestaande expertise op dit gebied en met het gegeven dat
het CIDI hieromtrent in de praktijk veelal benaderd wordt.
In de afgelopen periode heeft de Raad ook geadviseerd over gebrekkig onderwijsmateriaal
dat is ontwikkeld t.a.v. Het conflict tussen Israel en de Palestijnen (in het kader van het
voor het geschiedenis onderwijs speciaal ontwikkelde 'caput' over de ontwikkelingen in
het Midden Oosten).
Mei 2016
Lex Levisson, secretaris Raad van Advies
Terug naar inhoud
6. CIO:
Het NVPJ is vertegenwoordigd in het Interkerkelijk contact in Overheidszaken (CIO).
Deze organisatie heeft contact met de overheid over zaken als o.a. onderwijs en financiële
situatie van de kerkgenootschappen.
Het NVPJ heeft zich in 2015 intensief bezig gehouden met de nieuwe ANBI regelgeving.
Per 31 december 2015 dienen alle kehillot en de tot hen behorende Stichtingen en fondsen
hun ANBI-gegevens op internet te hebben gepubliceerd. (De Kerkgenootschappen hebben
uitstel tot 31 december 2015 gekregen (Stichtingen en fondsen moesten al per 31
december 2014 aan deze verplichtingen voldoen) Deze transparantie is een voorwaarde
om de status van ANBI te krijgen/behouden. Het belangrijkste voordeel van de ANBIstatus is dat giften, legaten en erfstellingen zijn vrijgesteld van erf- en schenkbelasting en
dat giften mogen worden afgetrokken bij de belastingaangifte. Bovendien, als een
organisatie of gemeente een gebouw heeft, deze de energiebelasting niet hoeft te betalen
of korting krijgt.
De deadline van 31 december a.s. is een harde deadline. Niet tijdig gereed betekent:
intrekken van de ANBI-status en geen fiscale faciliteiten meer vanaf 1 januari 2016.
Het CIO ( Interkerkelijk Contact in Overheidszaken) behartigt de belangen van het NVPJ
bij de belastingdienst.
Terug naar inhoud
7. CJO activiteiten:
Het Centraal Joods Overleg bestaande uit bestuurders van NIK, Verbond, PIG, FNZ,
CIDI, Bij Leven en Welzijn alsmede JMW en de Joodse jongeren-en jeugdorganisaties
4
heeft o.a. een controlerende taak tav verschillende Joodse instituten. Zo benoemt het
CJO bestuurders van de Stchting Afwikkeling Maror Overheidsgelden en heeft het de
taak om zodra de taak van SAMO is volbracht om de bestuurders te dechargeren en de
organisatie op te heffen. Dit was in 2015 aan de orde maar er was inmiddels een storm
van geruchten over financiële malversaties opgestoken. Het CJO zag zich samen met het
Ministerie van Financiën genoodzaakt een onderzoek hiernaar te verrichten waarvan de
uitkomsten binnenkort bekend worden.
Het CJO was in 2015 intensief betrokken bij de beveiliging van Joodse gebouwen en
activiteiten. Er vond op regelmatige basis overleg plaats met de minister van Veiligheid
en Justitie en de Nationale Coördinator van Terrorismebestrijding en Veiligheid,
resulterend in een significante opwaardering van de beveiliging van synagoges en Joodse
scholen in de Randstad.
Daarnaast vond een bestuurswisseling plaats: Ron van der Wieken, vertegenwoordiger
van het Verbond, volgde Jaap Fransman, vertegenwoordiger van JMW, op als voorzitter.
Tevens werd een begin gemaakt met ingrijpende statuut wijzigingen waarin elke
vertegenwoordiging wordt teruggebracht tot één persoon en één stem per organisatie (tot
dan had de NIK twee vertegenwoordigers en twee stemmen) en waarin geen veto-recht
meer uitgeoefend kan worden.
In 2015 werd door het CJO het Joods JongerenFonds opgericht met geld dat was
vrijgekomen na opheffing van de Stichting Individuele Marorgelden (SIM). Jongeren met
een Joodse achtergrond kunnen op dit fonds een beroep doen voor het financieren van
individuele activiteiten binnen Joodse doelen indien zij zelf de benodigde fondsen
missen.
Mei 2016
Ron van der Wieken, voorzitter CJO
Terug naar inhoud
8. Jong LJG Netzer
Jong LJG Netzer is een zionistische liberale jeugdbeweging die drie jaar geleden opnieuw
is opgericht. Om de mooie traditie van het Jodendom en het zionisme voort te zetten, en
om zowel de post-Bné Mitswa groep (12-17 jaar) als jongvolwassenen (18-35 jaar)
belangrijke normen en waarden mee te geven en ook onvergetelijke plezierige
herinneringen. Het verhaal dat een moeder onlangs vertelde, illustreert het belang van een
jeugdbeweging: haar zoon stimuleerde een joods klasgenootje trots te zijn te zijn op het
feit dat hij joods is.
Bij Jong LJG Netzer geloven wij in de kracht van de jeugd om hun eigen toekomst vorm
te geven terwijl zij tegelijkertijd een positief effect hebben op het leven van andere
jongeren. Een oud Afrikaans spreekwoord luidt: “It takes a village to raise a child” (je
hebt een hele gemeenschap nodig om een kind groot te brengen). Wij zijn ervan overtuigd
dat een jeugdbeweging zoals Jong LJG Netzer een extra instrument kan zijn in het
vergroten van het Joodse sociale en educatieve kader van hun tienerjaren en in de
vorming van hun Joodse identiteit. Het is voor ons belangrijk om deel uit te maken van de
liberaal-Joodse gemeenschap. Daarom vertellen wij hier over onze activiteiten in
verschillende gemeentes plus onze uitstapjes, reizen en evenementen.
Jong LJG Netzer bestuur
5
Wij zijn erg blij dat wij nu een Jong LJG Netzer bestuur hebben. Het bestuur van Netzer
bestaat uit: Hadassa Schrijver, Gaddy Machin, Jurian den Hartog, David Klein, Liora
Scherpenhuyzen en Tal Branitzky, de Sjlicha (Israeli youth movement emissary) van The
Jewish Agency. Voor het eerst hebben we een leidersgroep van student-vrijwilligers in de
voorhoede die onze financiën regelen, activiteiten ontwikkelen en nog veel meer. Hoe
gaat dat in z’n werk?
Netzer bestuursvergaderingen eens per maand Netzer bestuursleden hebben de
afgelopen maanden veel vergaderd. Daardoor kunnen zij de verantwoordelijkheden delen
alsook hun ideeën en plannen voor toekomstige jongerenactiviteiten.
TaMaR seminar Vertegenwoordigers van het Netzer bestuur namen in november deel
aan een TaMaR seminar in Berlijn. TaMaR is het vervolg op Netzer, een groep voor
jongvolwassenen 18-35 jaar binnen de beweging, en dus een van onze doelgroepen.
Tijdens dit seminar leerden wij het Jodendom van verschillende kanten te bekijken en
versterkten wij onze banden met andere jonge liberalen in Europa.
Netzer Olami Veida wereldcongres Netzer bestuurslid Jurian is afgevaardigd naar het
Netzer wereldcongres in Israël in januari. Jurian leerde over de activiteiten van andere
Netzer groepen, nam deel aan discussies over Netzer ideologie en over tussenjaren in
Israel voor jongeren van progressief-Joodse gemeenschappen.
Reizen
Wij begonnen het Joodse jaar met twee reizen naar Praag. Eerst gingen wij 23-25 oktober
met Jong LJG Netzer (12-17 jaar) daar naartoe om te leren over Jodendom in Tsjechie in
het algemeen en in Praag in het bijzonder. Tegelijkertijd was het doel om een hechte
groep te creëren die het fijn vindt samen bezig te zijn en naar Netzer activiteiten zal
blijven komen. Tijdens de reis was het erg leuk om te zien hoe alle jongeren een rol op
zich namen: het leiden van de kiddoesj, bensjen, havdala, foto’s maken en nog veel meer.
In november hebben wij een weekendreis naar Praag geregeld voor een Joods
jongvolwassenen groep. Wij hebben veel plezier gehad, niet alleen met deze mooie stad
leren kennen, maar ook door het gevoel dat wij een speciale band met elkaar hebben
gecreëerd. Het was ook belangrijk voor ons om dit weekend te gebruiken als een manier
om onze Joodse identiteit te versterken. Daarom hebben wij een rondleiding gedaan in het
Joods Museum, zijn naar de vrijdagavonddienst geweest bij een liberaal-Joodse gemeente,
hebben een sjabbatmaaltijd samen gegeten (Israëlisch), havdala gemaakt, workshops over
identiteit gedaan en een discussie gehad over Parasjat Hasjawoea. Wij hebben veel
positieve feedback gekregen van onze deelnemers.
Jong LJG Netzer voor Bné Mitswa groep
Talmoed Tora Jong LJG Netzer is blij dat wij een bijdrage mogen leveren aan de
Talmoed Tora lessen voor de Bar/Bat Mitswa groep. Wij geven de jongeren meer
informatie over Israel en proberen aan hen over te brengen dat het belangrijk is, en ook
6
erg leuk, om actief te blijven na hun Bar/Bat Mitswa. Zij kunnen meedoen aan activiteiten
van de LJG Netzer jeugdbeweging om andere jongeren te ontmoeten en het gevoel te
hebben dat zij onderdeel uitmaken van de Joodse gemeenschap. En dat zouden ze ook
moeten doen. Tijdens het afgelopen jaar hebben wij o.a. lessen gegeven over Israëlische
muziek, eten en cultuur, zionisme en aliya, en het verhaal van Mosje Rabenoe. De lessen
vinden plaats in vier gemeentes: Den Haag, Utrecht, Amsterdam en Rotterdam.
Talmoed Tora weekend De helft van het Netzer bestuur nam deel aan de jaarlijks
Talmoed Tora weekend 12-14 juni. Wij werden ingedeeld in verschillende
leeftijdsgroepen waar onze taak was om de inspirerende energie van Netzer over te
brengen en de banden met toekomstige leden te versterken – vooral bij de Bné Mitswa
groep. Tijdens het weekend werd het ons duidelijk hoe dit een nog groter platform zou
kunnen zijn voor Netzer om de jongere generatie binnen de gemeente te bereiken.
Jong LJG Netzer Bar/Bat Mitswa cadeau’s Netzer gebruik is om elke jongen en meisje
die Bar/Bat Mitswa doet een Jong LJG Netzer T-shirt toe te sturen en een CD met Joodse
en Israëlische muziek cadeau te doen na de dienst.
Jong LJG Netzer voor 12-17 jarigen
Survival weekend Afgelopen juli vond de eerste Jong LJG Netzer weekend plaats, een
nieuwe traditie voor deze leeftijdsgroep.
Jong LJG Netzer themadagen Jong LJG Netzer is begonnen met deze themadagen in
december 2015. Wij ontmoeten elkaar op een zondagmiddag voor een activiteit,
workshop en speciaal diner.
Op 13 december was het zover. Tijdens de eerste themadag in de LJG Amsterdam was er
een fotografieworkshop, informatie over Israëlische technologische innovaties, en wij
hebben samen de chanoeka kaarsen aangestoken! Wij hebben erg genoten van de ideeën
en foto’s waar de jongeren mee kwamen. Negen jonge mensen namen deel aan deze
activiteit.
Op 14 februari hadden we een leuk zondagmiddag evenement bij de LJG Amsterdam. Het
thema was de Olympische Spelen, met Maccabiah sport spellen, een quiz over Joodse
atleten en een Israëlische dansworkshop. Het was de perfecte gelegenheid om jongeren
van andere liberaal-Joodse gemeentes te ontmoeten. Vijftien jonge mensen hebben aan
deze activiteit meegedaan.
7
Jongvolwassenen LJG Netzer 18+
Shabbat Diner&Dialoog ‘Shabbos Dinner’ bij LJG Den Haag is een traditioneel
vrijdagavonddiner dat jongvolwassen leden van de liberaal Joodse gemeenschap van heel
Nederland bij elkaar brengt. Elke twee maanden eten wij samen na de vrijdagavonddienst,
met aansluitend een discussie over Jodendom, Israël, politiek, cultuur, etc.
Lunch&Learn Op zaterdag 20 juni hebben we voor het eerst weer een ‘Lunch&Learn’
evenement bij de LJG Amsterdam gehouden na een jaar pauze. Lunch&Learn is voor
jongvolwassenen. Er wordt een lekkere maaltijd geserveerd na de ochtenddienst, gevolgd
door een discussie over een Jodendom-gerelateerd onderwerp. Tot nu toe hebben wij vier
van deze bijeenkomsten gehouden en wij willen zeker meer van dit soort gelegenheden
creëren in de toekomst.
Tikoen Olam
Dit is een van de kernwaarden van Jong LJG Netzer. Tikoen Olam is Ivriet voor "het heel
maken van de wereld" en stelt dat de mensheid samen verantwoordelijk is voor de wereld
herstellen, beter maken, en hervormen. Op donderdag 28 januari gingen Jong LJG Netzer
bestuurslid David, onze shinshin (vrijwilliger) Tamir en vier Netzer chanichim (leden)
naar Beth Shalom. Daar gingen we in gesprek met de ouderen over Toe Bisjwat en
duurzaamheid. Daarna gingen we op bezoek bij Harry (95) en Sieny (92) Cohen, die ons
hun onvoorstelbare oorlogsverhaal vertelden. Op vrijdag 25 maart hebben Netzer
jongeren vrijwilligerswerk gedaan bij het Sinai Centrum. Wij gaven Misjloach Manot
(door de Jong LJG Netzer jongeren gemaakt) aan de mensen daar. Het was zo mooi om de
vreugde van de mensen bij Sinai te zien en te voelen tijdens het openen van de cadeau’s
en het samen zingen, terwijl Benny (een van de bewoners) zijn bijzondere talent liet zien
met het spelen van het ene Joodse liedje na de andere op de piano!
8
Evenementen
Limmoed Op 8 november heeft Netzer, samen met Haboniem leiders, aan het Limmoed
evenement deelgenomen. Wij hebben workshops gegeven over Israël en
jeugdbewegingen. Ons bestuurslid David heeft een jongerenactiviteit opgezet met
Haboniem leider Noa, en ik gaf samen met Michel, de shaliach (vrijwilliger) bij
Haboniem, een workshop voor volwassenen. Wij hopen deze traditie voort te zetten en
nog meer mensen op de volgende edities te ontmoeten.
Yitzhak Rabin Memorial Day ‘United by Diversity' De 20e Rabin herdenkingsdag op
2 december was een goede gelegenheid voor Netzer om samen te werken met alle andere
zionistische jeugdbewegingen - Bne Akiwa, Haboniem en HaTzofim (Israëlische
Scouting). Het was de eerste keer dat het ons lukte onze dagelijkse diversiteit te vergeten
en samen bezig te zijn op basis van onze gedeelde overtuigingen. Netzer leden hebben een
workshop mede geleid en deden ook mee in de ceremonie.
Havdala avond Op 26 maart hadden we een hele speciale havdala avond met jonge
leiders van de zionistische jeugdbewegingen in Nederland - Haboniem, HaTzofim, Bne
Akiwa en natuurlijk - Jong LJG Netzer! Het was fantastisch om al deze jonge Joodse
leiders bij elkaar te hebben.
Voor meer informatie neem contact op via: [email protected],
facebook: Tal Shlicha Netherlands and our page: What's Going On? Ask Netzer – LJG
Terug naar inhoud
9. Landelijke Dialoog Commissie:
Begin 2015 is het initiatief genomen om een Landelijke Dialoogcommissie op te richten. Om
naast de reeds langer bestaand Amsterdamse Dialoogcommissie de diverse steden in de dialoog te
betrekken.
In de nieuwe commissie hebben de volgende leden zitting genomen:
Rob Cassuto,
Nijmegen
Simon Cohen,
Rotterdam, voorzitter
Rene Dotsch,
Amsterdam
Hanneke Gelderblom,
Den Haag
Jan Erik Grunveld,
Utrecht
Rachel Reedijk
Amsterdam
Rabbijn Albert Ringer
Rotterdam
Rabbijn Corrie Zeidler
Tilburg
Rudi Querido
Vertegenwoordiger (als waarnemer) van het Verbond
(-sbestuur)
Elja Schwarz (OJEC), heeft vanwege zakelijke verplichtingen zich moeten verontschuldigen en
kon helaas niet langer aan de besprekingen deelnemen.
Op 26 mei vond de eerste vergadering van de nieuwe commissie plaats bij LJG Utrecht. In deze
bijeenkomst maakten de leden met elkaar kennis, was een inventarisatie van wensen en werden
9
doel en taken afgesproken. Direct werd geconcludeerd dat de landelijke dialoogcommissie geen
uitvoerende taken op zich neemt, dus geen eigen activiteiten zal ontwikkelen. Dat wordt in
principe overgelaten aan de kehillot en eventuele plaatselijke commissies. We gaan aan de slag
met onderlinge informatie-uitwisseling/kruisbestuiving en vormen voor elkaar een
klankbord/feedbackgroep. Langs die weg kunnen we ook een functie hebben voor het
Verbondsbestuur, door bijvoorbeeld beleid e.d. voor te stellen, gevoed door externe en interne
ontwikkelingen. Niet onbelangrijk is dat we ook ideeën kunnen ontwikkelen voor meer draagvlak
voor dialoog in de kehillot. We willen uitdrukkelijk niet de zoveelste speler worden, maar laten
zaken vooral via het Verbond en de kehillot lopen. Vanuit de vertegenwoordigingen die we doen
in het OJEC, OJCM (voorheen Caïro-overleg, IVV (= In Vrijheid Verbonden) kunnen we wel
naar buiten treden, maar dat is iets anders dan dat alles via deze landelijke commissie zou moeten
lopen. Het is wel wijs om elkaar te raadplegen bij gevoelige zaken en in ieder geval elkaar op de
hoogte te houden van wat er speelt. Wij beogen een verbindende coördinerende rol als commissie
voor lokale activiteiten en gebeurtenissen. De commissieleden onderhouden velerlei
dialoogrelaties met onder meer Islamitische groepen en organisaties. Dat zou tot reacties van de
Commissie in het openbaar kunnen leiden.
Daarna vonden nog twee vergaderingen plaats waarin de activiteiten in de verschillende steden
met
elkaar worden gedeeld en het plan is gemaakt om per toerbuurt op verschillende locaties bijeen te
komen. Besloten werd om met de commissie een bezoek te brengen aan de Anne Frank Stichting
(AFS) en het CIDI. Met de directie en onderzoekers van AFS is in november overleg geweest en
van gedachten gewisseld over bestrijding van antisemitisme. Het was volgens alle
gesprekspartners een zeer nuttig gesprek om waar mogelijk elkaars activiteiten te versterken. Met
de directie van CIDI is begin 2016 een gesprek gepland.
Mei 2016
Simon Cohen, voorzitter LDC
Terug naar inhoud
10. Levisson Instituut:
De Stichting Robert A. Levisson publiceert haar Jaarverslag op
http://www.levisson.nl/nl/over-ons/jaarverslagen.html Dit staat vanaf 1 april 2016 op
deze website.
Hieronder een kort verslag:
voorzitter
vice-voorzitter
Ted Young (tot 18 okt. 2015)
Ella Wijnschenk-Oesterman (vanaf 18 okt. 2015)
Juliette Walma van der Molen
penningmeester
secretaris
Thijs ten Raa
Harry Polak (tot 18 okt. 2015)
David Allick (vanaf 18 okt. 2015)
lid
Leny Herman (namens het Verbond)
Management Team
rabbijn Menno ten Brink (decaan)
Reinier Munk
rabbijn Marianne van Praag
Francine Püttmann (directeur)
Het Levisson Instituut werd in 2002 opgericht door het Nederlandse Verbond voor
Progressief Jodendom, met als hoofddoel het opleiden tot rabbijn en ander leidinggevend
kader voor de gemeenten en organisaties van het Verbond. De zevende rabbijn ontving
haar semicha in mei 2014.
10
Het hoogtepunt van het studiejaar 2015 bestond uit de eerste David Lilienthal-lezing op 14 juni in
het gebouw van LJG Amsterdam.
De David Lilienthal-lezing werd ingesteld in februari 2013 toen bij het vertrek van David
Lilienthal als decaan van het Levisson Instituut, het David Lilienthal Fonds werd opgericht als
geschenk van het Instituut aan David. Het doel van dit fonds is om lezingen te organiseren. De
eerste werd op 14 juni 2015 gehouden, in aanwezigheid van David en Gun Lilienthal als
eregasten, die hiervoor speciaal uit Israel waren gekomen.
Hoofdspreker van deze eerste lezing was Anat Hoffman, directeur van IRAC (Israel Religious
Action Center) en van Women of the Wall in Jeruzalem. Op initiatief van het Levisson Instituut
sprak Anat Hoffman aansluitend ook nog in de sjoels van LJG Den Haag en LJG Utrecht.
De financiering van het Levisson Instituut werd in het verslagjaar nog verzorgd door een
grote en enkele kleine stichtingen plus onze vrienden en donateurs, en wij zijn hen voor
hun trouwe steun zeer dankbaar.
De inkomsten zijn echter de laatste jaren wel verminderd en is er een netto verlies
opgetreden.
De rabbijnenopleiding
Met de start van het nieuwe studiejaar in september 2015 hebben wij een rabbijnstudent in
opleiding, die naast zijn werk als assistent-rabbijn in LJG Amsterdam, na een pauze van
enkele jaren zijn studie vervolgt.
De vijfjarige opleiding tot rabbijn is van hetzelfde academisch niveau als opleidingen bij
andere (buitenlandse) instituten. De Academische Commissie, bestaande uit
vooraanstaande deskundigen op het gebied van joodse studie in Nederland en andere hoog
gekwalificeerde personen waaronder drie rabbijnen, is actief betrokken bij de opleiding.
De betrokkenheid geldt ook voor de academische docenten. Hun hoofdtaak is doceren aan
verschillende universiteiten in Nederland. Een beperkt aantal modules wordt verzorgd
door gastdocenten uit het buitenland.
Een kerntaak van onze Stichting en Instituut is het opleiden van rabbijnen. In de nabije
toekomst hebben wij dringend behoefte aan een nieuwe groep rabbijnen, omdat een deel
van de huidige rabbijnen met pensioen zal gaan. Het blijkt echter zeer moeilijk studenten
te vinden die de opleiding tot rabbijn willen volgen.
De ba’al koree opleiding
Voor het eerst organiseerde het Levisson Instituut in het najaar van 2014 een ba’al koree
opleiding, om mensen op te leiden die tijdens de sjoeldiensten de Toradienst kunnen
leiden (Tora lajenen). In 2016 staan weer opleidingen voor ba’al koree, onder leiding van
docent Channa van Unen-Meyer,
gepland.
Nascholing van de rabbijnen
In het verslagjaar vonden drie verschillende nascholingen plaats. In het voorjaar leerden de
rabbijnen in een aantal bijeenkomsten met Marga Schreuder hoe om te gaan met conflicten en
mediation. In juni behandelde de Amerikaanse rabbijn Arthur Green, hoogleraar joodse filosofie
en religie aan het Hebrew College in Boston, onderwerpen in de joodse mystiek en chassidisme.
Prof. dr. Rachel Elior, hoogleraar emeritus filosofie aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem,
sprak in november over “The messianic-mystical tradition in Jewish History”.
Nascholing van de voorzangers
De jaarlijkse nascholing voor de afgestudeerde Levisson voorzangers en anderen die als
zodanig actief zijn in de gemeenten, werd in 2015 opnieuw verzorgd door chazan Gilad
Nezer en zangeres Shura Lipovsky. In de vorm van een masterclass kregen de deelnemers
twee keer dit jaar les van beide docenten.
Rimon - Liberaal Joods Landelijk Onderwijs Centrum
Net als het voorgaande jaar is, onder leiding van coördinator Matty van Eldik, reeds bestaand
materiaal over Jodendom en Hebreeuws op de website van Rimon (www.rimon-ljloc.nl)
bijgewerkt, herzien en aangevuld. Er is vooral veel materiaal bijgekomen voor de projectlessen
11
per thema, zoals die in sommige gemeenten worden gegeven, maar ook is voor andere lessen
Jodendom en Hebreeuws materiaal aangevuld.
Op het algemeen toegankelijke deel van de Rimon website staat nieuw oefen- en toetsmateriaal, in
de vorm van educatieve ‘spelletjes’, gespecificeerd naar leeftijd. De leerkrachten kunnen het
gebruiken in de les, maar ook als huiswerk opgeven om thuis te oefenen. Het materiaal is volledig
aangepast aan het lesmateriaal dat tijdens de joodse les wordt gebruikt. Ook voor ouders is op de
website nieuwe informatie geplaatst, zoals leesoefeningen Hebreeuws, waarmee ze hun kinderen
bij het huiswerk kunnen ondersteunen. Ouders vinden nu ook meer informatie over de berachot
die ze thuis samen met hun kinderen kunnen zeggen.
In navolging van 2014 heeft Rimon dit verslagjaar twee videofilms rond een thema vervaardigd,
inclusief bijbehorend lesmateriaal. De film “Op de thee bij oma Roosje” laat zien hoe een joods
huis eruit ziet, welke joodse voorwerpen men thuis heeft. De tweede film “Help! Ik word Bar
Mitswa” toont de voorbereidingen van een kind dat opgeleid wordt voor zijn of haar bar/bat
mitswa. Op verzoek van het Joods Historisch Museum is deze film opgenomen in de collectie van
het museum.
Een laatste film over de Hoge Feestdagen zal in 2016 worden gemaakt.
De films zijn op de Rimon website te bekijken: www.rimon-ljloc.nl > Nieuwe media.
In september 2015 vond de landelijke nascholing voor de leerkrachten van het Talmoed Toraonderwijs plaats, waaraan 16 leerkrachten uit het hele land deelnamen. Onderwerp van de
studiedag was de toekomst van het Liberaal Joods onderwijs, andersoortige leerdoelen,
kennisoverdracht en projectonderwijs, maar ook het ondersteunen in de klas van de leerkracht en
welk materiaal er tijdens de lessen Hebreeuws gebruikt kunnen worden.
Tora-project
Begin 2015 is het project gestart om de hele Tora in te zingen volgens de Nederlands liberale
troop voor Sjabbat en deze te publiceren in de muziekbibliotheek op de Levisson website. Het
geheel wordt uitgevoerd door Amir Naamani van LJG Den Haag en Bram Lagendijk van LJG
Rotterdam. Beiden zijn ervaren ba'alee koree (lajeners, voorgangers). Plaatsing van de eerste
opnamen op de website wordt in het voorjaar van 2016 verwacht.
Wetenschappelijk onderzoek
Het project “Van Adath Jeschurun naar Adath Jesjoeroen”, over de religieuze ontwikkelingen
binnen het Jodendom in Nederland in de negentiende en twintigste eeuw, heeft in het verslagjaar
vertraging opgelopen door ziekte en familieomstandigheden van de onderzoekster, historicus en
publicist Chaya Brasz. In 2016 is het werk hervat. Dit wetenschappelijke onderzoeksproject, dat al
enige jaren loopt, is bedoeld om de lacune in te vullen die er wat betreft dit onderwerp in de
geschiedschrijving van het Nederlandse Jodendom bestaat. Het is de bedoeling dat het manuscript
na afronding in het Engels zal worden uitgegeven door Hebrew Union College Press in
Cincinnati.
Bibliotheek
Ook in 2015 kreeg de bibliotheek regelmatig boeken aangeboden uit nalatenschappen en
van mensen die hun huis aan het opruimen waren. Met zeer grote terughoudendheid
worden boeken geaccepteerd, omdat de boeken binnen de bestaande collectie moeten
passen en een goede aanvulling dienen te zijn.
U kunt de bibliotheek vinden op www.levissonbibliotheek.nl en www.ljgbibliotheek.nl.
De bibliotheek wordt gezamenlijk beheerd door de LJG Amsterdam en het Levisson
Instituut.
Verdere informatie
Informatie over onze activiteiten, de personen die bij het Instituut betrokken zijn en
andere zaken zoals het wetenschappelijke onderzoek, foto’s en video’s, een commentaar
op de sidra van de week, links naar andere leermogelijkheden, een aantal boeiende
lezingen enz. kunt u vinden op onze website: www.levisson.nl. Hier vindt U tevens alle
volledige jaarverslagen met financiële rapportages van de afgelopen jaren.
12
Mei 2016
Francine Püttmann, directeur Algemene Zaken
Terug naar inhoud
11. Ojec:
Voor het Overleg Joden en Christenen (OJEC) was 2015 een jaar van heroriëntatie. Het overleg
bestaat reeds 30 jaar en richt zich al die tijd op een succesvolle manier op de religieuze dialoog,
onderlinge verdieping en wederzijds begrip door Joden en Christenen. Ook in die zin waren er in
2015 weer enkele zeer geslaagde bijeenkomsten. De algemene conclusie is dat de dialoog nog
steeds werkt maar dat het bereik van OJEC beperkt is. Die conclusie komt overeen met de
opmerkingen van externe partijen dat het OJEC vrij onzichtbaar is, ondanks het feit dat OJEC
regelmatig interventies naar de verschillende achterbannen doet.
De vraag in 2015 was: hoe verder? Gaan we op de zelfde voet door of zou de kracht die OJEC in
zich heeft ook meer maatschappelijk moeten worden ingezet? Helaas signaleren wij regelmatig
situaties die vanuit het oogpunt van zowel Joden als Christenen niet getolereerd zouden moeten
worden. Dit thema is verschillende keren in het algemeen bestuur bediscussieerd met als uitkomst
dat OJEC zich meer gaat profileren. Met de religieuze dialoog als motor, met de JoodsChristelijke waarden de basis, wil OJEC meer als maatschappelijke luis in de pels gaan opereren.
Om deze nieuwe rol vorm te geven zijn al in 2015 acties in gang gezet. Enerzijds moet de
reactiekracht omhoog, d.w.z. dat OJEC over een commissie moet beschikken die zo nodig binnen
24 uur op een gebeurtenis kan reageren. Anderzijds moet de band met de achterbannen worden
versterkt zodat bestaande netwerken ook daar kunnen worden aangesproken. Tegelijkertijd gaan
de activiteiten voor de religieuze dialoog verder, dat is uiteindelijk de motor van OJEC.
Een laatste aandachtspunt is de financiële situatie. De afgelopen jaren waren helaas verlieslatend.
In 2015 is het gelukt om het verlies te beperken. Voor 2016 ligt er ondanks de extra activiteiten
een nagenoeg sluitende begroting. Toch zijn extra gelden nodig om de nieuwe rol op een goede
manier vorm te geven. Dit kan vooral door uitbreiding van het aantal aangesloten organisaties en
het verkrijgen van meer subsidies. Al met al is OJEC met een goed gevoel 2016 ingegaan.
Elja Schwarz,
penningmeester OJEC en vertegenwoordiger van het Verbond
Terug naar inhoud
12. Sja’ar:
Sja’ar is al 35 jaar de uitgever van de boeken van het Verbond. Het aanbod loopt uiteen
van boeken die tijdens de dienst worden gebruikt, via uitleg over de inhoud daarvan tot
achtergrondinformatie over het Liberale Jodendom en van lesboeken voor Joods
onderwijs (Talmoed Tora) aan jongeren tot voorleesboekjes voor de allerkleinsten. Alle
uitgaven worden in eigen beheer vertaald en bewerkt. Bij enkele religieuze boeken, zoals
de Sidoer, de Machzor of de Hagada gaat dat proces nog veel verder en wordt het boek
helemaal door rabbijnen, ondersteund door leden van de LJG, samengesteld en van eigen
teksten en toelichtingen voorzien. Ook besteedt Sja’ar veel aandacht aan de vormgeving,
omdat die moet aansluiten bij de inhoud en bovendien het gebruik en genot van het lezen
vergroot.
Sja’ar heeft geen winstoogmerk en streeft er naar de boeken tegen zo laag mogelijke
kosten aan te bieden. Het meeste werk gebeurt door onbezoldigde vrijwilligers.
13
In 2015 heeft het bestuur een nieuwe voorzitter en tweede penningmeester gekregen. Er is
veel aandacht gegeven aan de organisatie en de administratie. Die laatste werd nog steeds
gedaan door het administratiekantoor van een oud-penningmeester. Met de komst van de
nieuwe penningmeester, accountant van huis uit, kon de administratie weer geheel in
eigen beheer worden genomen. Daarbij werd tevens besloten om dat via een web
gebaseerd systeem te doen, wat voor toekomstige penningmeesters de werkzaamheden en
overdracht vergemakkelijkt.
Een tweede groot project betrof de verouderde webwinkel die onder de website van het
Verbond hing. Begin 2016 is een in eigen beheer ontwikkelde nieuwe webwinkel,
www.sjaar.nl, geopend die volledig voldoet aan de eisen van deze tijd qua vormgeving,
bestel- en betaalgemak en juridische vereisten.
Wat de uitgave van boeken betreft, vonden meerdere herdrukken plaats. Onder meer
Tanach en de Brede Hagada kregen een nieuwe editie. Daarnaast verschenen twee nieuwe
voorleesboekjes in de succesvolle Sammie Spin reeks, Sammie Spin gaat voor het eerst
naar Israël en Sammie Spin’s viert zijn eerste Soekot.
Verder werd veel tijd en energie gestoken in de opstart van de nieuwe machzor. Dit
gebedenboek voor de Hoge Feestdagen (Rosj Hansjanna en Jom Kipoer) moet een vijftig
jaar oude versie vervangen. Naar verwachting gaat het nog zeker vier jaar duren voor de
nieuwe machzor daadwerkelijk in gebruik kan worden genomen, want het betreft een
complex en omvangrijk project met veel betrokkenen en hoge kosten. Uiteraard zorgt
Sja’ar daarbij ook voor de fondswerving.
Vooruitblikkend naar 2016 wordt de noodzakelijke vernieuwing van de statuten afgerond,
valt de uitgifte en herdruk van enkele boeken te verwachten en zal opnieuw veel aandacht
uitgaan naar het machzor project. Ten slotte zal het bestuur een nieuwe secretaris krijgen.
Mei 2016
Philip Menco, voorzitter
Terug naar inhoud
13. Stichting Levend Joods Geloof/Joods nu
Er is een nieuw Stichtingsbestuur.
Eind 2015 heeft de hoofdredacteur haar taken neergelegd en met haar de hele redactie.
Het Stichtingsbestuur is druk bezig een nieuwe redactie te vormen.
Het contract van Shirah Lachmann liep eind oktober af, zij heeft afscheid genomen met
een borrel.
Terug naar inhoud
14. Bijzondere gebeurtenissen in 2015 waren o.a.:
Feed back commissie deze (onafhankelijke) commissie is eind 2014 ingesteld met de
bedoeling cursisten van de JBK (Joodse Basis Kennis) die daar behoefte aan hebben,
gelegenheid te geven bepaalde inhoudelijke of organisatorische onderdelen naar voren te
brengen en daar niet direct bij het rabbinaat mee aan te willen komen. Het is alleen
bedoeld voor vragen over het onderwijs, niet over het gioer proces zelf. De commissie
rapporteert aan het eind van ieder cursusjaar, geanonimiseerd, naar het DB van het
Verbond.
Jeugdwerk: Yuval Ben Horin heeft eind augustus 2015 afscheid genomen. Er is een
boottocht door Amsterdam georganiseerd. Yuval is opgevolgd door Tal Branitski.
14
College van Rabbijnen: in januari 2015 vond het jaarlijkse overleg tussen het CvR en het
DB van het NVPJ plaats. Het is prettig om één maal per jaar een podium te hebben
waarop diepgaand met elkaar van gedachten gewisseld kan worden.
30 mei 2015: vond de jaarlijkse Oneg Sjabbath/Verbondsdag plaats in de LJG Gelderland.
Het 50 jarig bestaan van deze kehilla werd gevierd in aanwezigheid van rond de 130 leden
die deelnamen aan een voortreffelijk georganiseerd en interessant programma.
Geestelijke Verzorging bij Justitie :Rabbijn Corrie Zeidler is benoemd als Geestelijk
Verzorger bij het Joodse team van Justitie.
Augustus 2015 Joman: Ook dit jaar is er weer een Joman uitgebracht voor de jaren 5776
en een deel van 5777, nl augustus 2015 t/m december 2016. Inmiddels is deze Joman niet
meer uit Progressief Joods Nederland weg te denken.
Levisson: in september 2015 vond het (met dit jaar in te stellen) jaarlijkse overleg met de
Stichting Levisson plaats
Financiële Controle Commissie: Rolf Kat vormt samen met Deborah Günzburger de
FCC van het NVPJ.
JMW: In de Gemeenschapsraad hebben namens het NVPJ zitting Rudi Querido, Jessica
Meijer, Ies Cohen (zl)en Simon Cohen.
Vrijwilligersborrel: Deze vond op 8 december 2015 (derde avond Chanoeka) plaats in de
LJG Amsterdam voor alle vrijwilligers in den lande, verbonden aan het NVPJ.
Terug naar inhoud
15.Berichten uit de kehillot:
LJG Amsterdam:
Afgelopen jaar was er door aanslagen alle reden om de veiligheidsmaatregelen die we al
hebben verder op te schalen. Gelukkig hebben wij in Amsterdam een zeer betrokken
burgemeester. Mede dankzij zijn inspanningen staat nu de Koninklijke Marechaussee
voor de deur. Ook hebben wij onze veiligheidsmaatregelen dankzij een forse subsidie van
de gemeente Amsterdam verder kunnen verbeteren. Ook zijn wij de bestuurscommissie
van Amsterdam Zuid erkentelijk voor haar subsidie ten behoeve van de beveiliging van
het zondagonderwijs.
Beveiliging is des te meer noodzakelijk vanwege de grote hoeveelheid bezoekers van
onze sjoel in verband met het grote aantal activiteiten. Bij de Hoge Feestdagen zijn er
zo’n 900 mensen binnen, bij het zonderdagonderwijs zijn er wekelijks zo’n 200
leerlingen, docenten en ouders aanwezig.
Ook onze lezingen, muziekuitvoeringen, debatten, café Europa, onze maandelijkse
maaltijden etc. mogen zich in veel belangstelling verheugen. Dit dankzij de inzet van onze
professionele medewerkers en onze vrijwilligers. De vrijwilligers worden ieder jaar door
het bestuur in het zonnetje gezet. In 2015 heeft het bestuur aan Madelon Bino, Etienne
Denneboom en Gilad Nezer een kidoesj aangeboden in verband met het feit dat zij 10 jaar
lang hun beste krachten hebben gegeven.
Sinds september 2015 is Joram Rookmaaker als rabbinaal medewerker bij ons in dienst.
We zijn verheugd over zijn komst. Het bestuur heeft het voornemen om Joram als hij zijn
smicha behaalt bij de ALV voor de benoeming van rabbijn naast Menno ten Brink voor te
dragen.
Verder heeft de kunstcommissie een extra bijzondere expositie georganiseerd: Same Sky
Same Land, van 6 zeer talentvolle Israëlische kunstenaars. Ook is vermeldenswaard de
15
aliya van Harry Polak die zich vele jaren heeft ingezet voor de dialoog. René Dotsch is
bereid gevonden hem te vervangen.
Mei 2016,
Fred Salomon, voorzitter LJG Amsterdam
LJG Den Haag
LJG Flevoland
LJG Friesland (voorheen LJG Heerenveen):
Onze kehilla LJG Friesland blijft een kleine kehilla. We proberen zoveel mogelijk
diensten te doen en feestdagen te vieren. Soms lukt dit niet en mogen we ‘aanschuiven’
bij de PJG Noord-Nederland en andersom gebeurt dit soms ook.
Het afgelopen jaar zijn er leden vertrokken waaronder: één gezin, zij hebben hun
lidmaatschap opgezegd omdat zij lid zijn geworden van Amos en één lid heeft zijn
lidmaatschap opgezegd, wegens persoonlijke redenen. Hierdoor telt onze kehilla op dit
moment ongeveer vijf voordeuren. Hieronder vallen wel vier gezinnen met kinderen in de
leeftijd van 11 t/m 18 jaar. Bovendien zijn er een aantal mensen die onze kehilla
regelmatig bezoeken en overwegen om lid te worden. Hierdoor zouden we wellicht iets
kunnen groeien.
De samenwerking met de PJG Noord-Nederland wordt steeds meer uitgebreid en zal in de
komende jaren geïntensiveerd worden. Dit in verband met het kleiner worden van de
beide gemeentes. De voorzitters hebben afgesproken elkaar af te wisselen tijdens de LJGvergaderingen in Amsterdam. Dit bevalt erg goed.
Hoogtepunten van de LJG Friesland:
1. Soekot: hebben we, samen met de PJG Noord-Nederland, gevierd in de tuin van
één van onze leden. Een prachtig grote Soeka, waar iedereen in kon zitten, was
gebouwd in de tuin. De kinderen hadden de Soeka versierd met mooie tekeningen.
Aanwezig was Rabbijn Clary Roorda en zij heeft met ons gelernd over de ecokasjroet. Een erg interessante middag/avond.
2. Chanoeka: hebben we kunnen vieren met een klein deel van de gemeente. Het was
een gezellige avond waar we spelletjes hebben gedaan en natuurlijk soefganiot
hebben gegeten.
3. De LJG Friesland heeft haar ruimte beschikbaar gesteld voor twee open diensten,
die georganiseerd werden door Rabbijn Tamarah Benima. Aangezien er onder
mensen van buiten de Joodse gemeenschap veel belangstelling is om eens te
kijken bij een dienst, heeft Tamarah Benima deze diensten gehouden. Er kwamen
op beide diensten ongeveer 150 mensen af, waaronder ook leden van LJG
Friesland en PJG Noord-Nederland. Nadat we de vrijdagavonddienst hadden
gevierd, was er tijd voor dans, vragen stellen, met elkaar praten en natuurlijk voor
koffie, thee en heel veel lekkers (gemaakt door leden van beide kehilla). Beide
diensten waren dus erg geslaagd en het houden van een open dienst is zeker voor
herhaling vatbaar.
4. Poeriem: konden we door omstandigheden niet organiseren. Hiervoor zijn enkele
leden naar de PJG Noord-Nederland gegaan om te luisteren naar het voorlezen van
Megilla Esther.
5. Met Pesach zullen we, als LJG Friesland en PJG Noord-Nederland, de seder op 22
april 2016 samen vieren. De Seiderleider komt vanuit de PJG en de huisvesting
stelt de LJG beschikbaar. Samen proberen we er iets moois van te maken. Er zijn
16
op dit moment al veel aanmeldingen, waaronder ook familieleden en vrienden van
buiten de beide gemeentes.
Zoals u kunt lezen kijken wij als kehilla elke keer of het haalbaar is om een dienst of feest
(goed) kunnen doen. De samenwerking met de PJG Noord-Nederland bevalt hierin erg
goed en samen kunnen we (veel) meer dan alleen. We zullen daardoor in de toekomst
steeds kijken wat haalbaar is en wat niet.
Huisvesting: De LJG Friesland huurt het gebouw van de PKN in Heerenveen. Aangezien
zij dit gebouw willen verkopen zullen we t.z.t. op zoek moeten naar een andere ruimte. De
PKN is zeer bereidwillig, denkt mee en biedt ook de mogelijkheid om, na een grote
verbouwing van de kerk, een zaal te huren in het kerkgebouw. We zullen dit aanbod voor
alsnog niet afslaan. We zijn een kleine gemeente en een eigen gebouw kunnen we
eenvoudig weg niet betalen. Ook in de toekomst zal moet blijken hoe de samenwerking
met de PJG Noord-Nederland verder gaat.
Anne van der Zwan,
Voorzitter LJG Friesland.
LJG Gelderland:
Kort jaarverslag LJG Gelderland 2015/2016
Op14 februari 2015 werd het 50-jarig jubileum voor de leden van onze kille gevierd. Het was een
bijzonder geslaagde dag, tevens werd onze voorzitter Michaël Mendel op deze dag benoemd tot
Ridder in de Orde van Oranje Nassau.
Op 30 mei werd de landelijke Oneg Sjabbat in de LJG Gelderland te Dieren gehouden. Tevens
werd er op deze dag aandacht besteed aan het 50-jarig bestaan van de kille. De opkomst was hoog.
Er werden twee diensten gehouden,de “alternatieve” dienst viel in goede aarde, de haftarabijdrage van de kinderen aan de “gewone” dienst was een hoogtepunt, ook de diverse workshops
werden goed bezocht.
Mei 2016, Ina Grevel, secretaris LJG Gelderland
PJG Noord- Nederland:
Ook in onze kehille is dit jaar niet ongemerkt voorbij gegaan.
Hoewel het overlijden van Bob Theewis niet onverwacht kwam, is het een groot verlies
voor zijn dierbaren en ook voor onze kehille. Voor velen was hij veel meer dan zomaar
een lid. Hij was oprichter en eerste voorzitter van onze kehille én een trouw deelnemer
aan onze diensten en aktiviteiten. In zijn huis werd onder leiding van onze rabbijn
Tamarah, een indrukwekkende herdenkingsdienst gehouden.
Maar de goede zaken zijn er gelukkig ook.
Op 10 mei van het vorige jaar heeft Hanne Hein, na vele jaren besturen, het
voorzitterschap aan Lex van der Star overgedragen. Van 2009 tot 2015 heeft Hanne met
verve en grote betrokkenheid onze gemeente geleid. Het nieuwe bestuur heeft dit jaar
‘goed gedraaid’.
Ook hebben twee nieuwe leden zich bij ons aangemeld.
Wat de activiteiten in onze kehille betreft verheugen wij ons op het ’ Uitje’, n.a.v. ons
15–jarig bestaan.
Dan was er de spetterende en originele viering van Tamarah’s verjaardag in de Rode
17
Hoed in Amsterdam. Velen van ons waren daarbij aanwezig en hebben het verrassende en
boeiende boek ’JOODSER DAN DIT KRIJGT U HET NIET’, in ontvangst kunnen
nemen.
De Oneg Sjabbat, vorig jaar in Dieren, was een warm en hartelijk samen zijn.
Naast onze reguliere diensten op Erev Sjabbat en Sjabbesochtenddiensten, waren er ook
de bijzondere diensten en activiteiten, zoals:
- TOE BISHWAT, waar Clary Roorda met ons heeft gelernd over eco-kasjroet.
- Een gezamenlijke POERIEM –viering met de WIZO en het NIK
Leeuwarden/Groningen.
- PESACH vierden we in Friesland, waar de seider werd geleid door Peter Hein.
- We hadden een speciale KINDERDIENST op sjabbesochtend 25 april, waarbij veel
ouders aanwezig waren.
- De jaarlijkse herdenking op 4 mei; de synagoge was weer het vertrekpunt voor de
stille tocht. Eerst werd kaddisj gezegd voor de weggevoerde Zuidlaarder Joden.
- Met SJAVOE’OT werd er gelernd o.l.v. Tamarah over Ruth.
- Een gezellige ZOMER-HAVDALA-bijeenkomst was er bij de familie Hein thuis in
Friesland.
- De Hoge Feestdagen werden door Tamarah geleid en verzorgden Tanja Nab en Eva
Mogendorff-Hein met de prachtige melodieën, het chazanoet.
- SOEKOT werd samen met de LJG Friesland gevierd.
- De jaarlijks terugkerende OPEN DIENST op 31 oktober werd weer druk bezocht.
- Samen met de kinderen vierden we CHANOEKA. Deze bijeenkomst werd een groot
succes.
- Aan het eind van het laatste concert van het jaar in de synagoge (verzorgd door de
VBSZ), werden er chanoeka-liedjes gezongen én werd de grote chanoekia voor de
deur feestelijk ontstoken.
Tot besluit kan ik nog vermelden dat we op 26 december een heel gezellige WINTERHAVDALA in huiselijke kring hebben gehouden.
Het wordt betreurd dat ‘Joods Nu’ gestopt is. Over de nieuwsbrief on-line zijn velen niet
zó enthousiast.
Ik hoop hiermee een impressie te hebben gegeven over onze zo actieve en bij elkaar
betrokken kehille.
mei 2016
Louise Philipse, secretaris PJGNN
LJG Rotterdam
LJG Twente:
Het jaar 2015 bij de LJG Twente .
Het is altijd wat onwennig een jaarverslag te schrijven dat gelijk opgaat met het
burgerlijke jaar, wanneer het de kille betreft. Maar in wezen betrof 2015 gelukkig een
gewoon jaar, waar we wel met tevredenheid op terug kunnen kijken. Bouwkundig waren
we blij dat de trap in sjoel, die groot onderhoud vergde, weer geheel in goede staat kon
worden gebracht. We kunnen weer op en af rennen en de kinderen, die vaak boven zitten,
kunnen er weer met een veilig gevoel gebruik van maken.
Binnen de kille werd in januari voor het eerst sinds lange tijd weer een baby geboren. Een
mijlpaal voor onze medienekille. Daarbij konden we in de zomer maar liefst twee grote
feesten in één weekend in augustus vieren: op de Sjabbat een 70ste verjaardag, waarbij we
18
met sidoeriem, sefariem en kidoesjglaasjes moesten uitrukken naar een groot
etablissement in Lochem, en een choepa, met rabbijn Ringer, op de zondag erop volgend
op het erf van de boerderij van één van onze leden in Ruurlo. Onze eigen
gelegenheidsklezmerband verzorgde er de muziek.
Als we een hoogtepunt moeten noemen dan denk ik wel aan de seider: met wel 50
personen aan prachtig gedekte tafels een hele avond actief in de weer. Met fantastisch
eten en heel interactieve deelnemers. Tijdens de jaarlijkse herdenking op onze
begraafplaats te Enschede, net voor de Jamiem Nora’iem, onthulden we de dubbele
matseiwe van onze beide leden die het jaar ervoor achter elkaar waren overleden. Met de
Hoge Feestdagen puilde onze sjoel uit. Met een groeiend kindertal en ledental voelden we
dat we aan de grenzen van ons gebouw kwamen.
Onze regelmatige tweewekelijkse diensten worden steevast goed bezocht. Verder zijn we
blij dat we alle feestdagen, van Toe biSjewat met een overdaad aan fruit tot Chanoeka met
een overdaad aan licht hebben kunnen vieren in stijl. Meestal in sjoel, soms ook op locatie
of bij mensen thuis.
Mei 2016
Bert Oude Engberink, voorzitter LJG Twente
LJG Utrecht :
Het ledental van de LJG Utrecht is in het jaar 2015 niet veranderd, alhoewel er wel sprake
is geweest van enig verloop. Op 31 december telde onze kehilla nog steeds 77
gezinseenheden.
Twee aspirant-leden zijn in 2015 lid geworden na het afronden van hun gioer-opleiding.
Er is nu is er één aspirant-lid. 2 Van onze kinderen hebben in 2015 hun bar mitsva gehad.
Bij de activiteiten die er naast de sjoeldiensten waren kunnen wij onze deelname aan het
project “Leer je buren kennen” noemen en “Open Joodse huizen”. Vooral bij dit laatste
was de belangstelling enorm.
Ook onderhouden wij contacten met besturen van diverse moskeeën, interreligieuze
ontmoetingen, en geven wij rondleidingen door het gebouw en sjoel.
Onze contacten met de gemeente Utrecht op het gebied van veiligheid zijn uitstekend.
Qua voorzieningen is er op dit gebied ook een goede vooruitgang geboekt.
Een belangrijk moment was de onthulling onder zeer grote belangstelling van het
monument voor de joodse slachtoffers van de Shoah op 29 oktober 2015 bij het
Spoorwegmuseum: de eerste openbare in Utrecht.
Onder leiding van Tiny Middleton en rabbijn Navah Tehila zijn er frequente lern
bijeenkomsten georganiseerd over diverse onderwerpen. Op donderdagavond zijn er soms
filmavonden, en op vrijdagavond wordt er na de dienst af en toe een lezing gegeven.
De Talmoed Tora lessen werden 2x in de maand verzorgd door Gaby Schrijver met de
assistentie van een jonger lid.
Mei 2016
Max Samson, secretaris LJG Utrecht
Terug naar inhoud
Mei 2016
Ellen Schrijver-Stokvis, secretaris NVPJ
19