leerlingenboek 8B blok 10

Reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
Rekenrijk
Leerlingenboek
Derde editie
8b
auteurs
Joop Bokhove
Ceciel Borghouts
Arlette Buter
Keimpe Kuipers
Ans Veltman
eindauteur
Ko Bazen
Noordhoff Uitgevers
226207 LLB 8B blok 7.indd 1
13-12-10 08:47
10
les 1
tijdzones: kunnen lezen,
gebruiken en toepassen
1 Hoe laat is het in de volgende plaatsen?
Greenwich Mean Time
(de West-Europese tijd)
is het uitgangspunt bij
het aangeven van de
tijdverschillen.
Is het bij ons dag, dan is het aan de
andere kant van de wereldbol nacht.
De tijd verschilt dus ook. Op de
wereldkaart zijn de tijdzones te zien.
a Geert belt zijn vriend in Chicago.
Amsterdam b Marta belt haar oma in Melbourne.
c Victor belt met Mina in Vancouver.
➔ Zijn er landen waarin verschillende tijdzones zijn?
2 Hoe laat moet Ans bellen?
Ans woont in Nederland.
Ze belt een aantal vrienden. Ze wil ze tussen 19.00 uur en 20.00 uur plaatselijke tijd bereiken.
a Haar vriendin in IJsland.
b Een vriend in Australië.
c Een vriendin in Los Angeles.
26
226207 LLB 8B blok 10.indd 26
13-12-10 08:52
3 Hoe laat is het in New York?
Maak gebruik van de kaart met tijdzones van opgave 1.
tijd in Amsterdam
a
b
c
tijd in New York
4 Hoe laat komt het vliegtuig aan? (plaatselijke tijd)
Maak gebruik van de kaart met tijdzones van opgave 1.
Vertrek vanaf Schiphol is om 15.40 uur.
a
b
Reisduur naar Buenos Aires: 12 uur.
c
Reisduur naar Washington: 5 uur en 30 minuten. d
Reisduur naar Sydney: 25 uur en 20 minuten.
Reisduur naar Kabul: 6 uur en 10 minuten.
5 Bedenk zelf een vliegreis
Maak gebruik van de kaart met tijdzones van opgave 1 en een website met vliegtijden.
Bedenk een vliegreis waarbij je vertrekt op maandag en aankomt op zondag.
Of bedenk een vliegreis waarbij je op dezelfde tijd aankomt als dat je vertrokken bent.
27
226207 LLB 8B blok 10.indd 27
13-12-10 08:52
10
les 2
1 Weet je nog?
In Amsterdam is het 21.45 uur; in New York is het dan zes uur vroeger, dus 15.45 uur.
Hoe laat is het in de volgende plaatsen?
Maak gebruik van de kaart met tijdzones van les 1, opgave 1.
Amsterdam
Amsterdam
New York
Tokio
Windhoek
21.45 u
a
b
c
Thijs belt zijn vriendin in New York.
Opa belt zijn kleinzoon in Tokio.
Tante Nina belt met Olaf in Windhoek.
2 Hoe laat is het in Caïro?
Maak gebruik van de kaart met tijdzones van les 1, opgave 1.
tijd in Amsterdam
a
b
c
tijd in Caïro
3 Hoe laat komt het vliegtuig aan? (plaatselijke tijd)
Maak gebruik van de kaart met tijdzones van les 1, opgave 1.
Vertrek vanaf Schiphol is om 11.20 uur.
a
b
c
d
Reisduur naar Athene: 4 uur en 25 minuten.
Reisduur naar Melbourne: 24 uur en 55 minuten.
Reisduur naar San Francisco: 10 uur en 45 minuten.
Reisduur naar Moskou: 5 uur en 10 minuten.
4 Reken uit
een half procent van € 600
een kwart procent van € 600
een derde procent van € 600
driekwart procent van € 600
anderhalf procent van € 400
één en een kwart procent van € 400
drie komma vier procent van € 400
één komma twee procent van € 400
28
226207 LLB 8B blok 10.indd 28
13-12-10 08:52
5 Reken uit les2 5 les2 5 prijs vorig jaar
inflatie
prijs dit jaar
excl.btw
€ 200
150%
€
€
100
19%
€
€ 200
250%
€
€
200
19%
€
€ 200vorig jaar
prijs
10%
inflatie
€
prijs
dit jaar
€
400
excl.btw
19%
btw
€ incl.btw
€ 200
€ 200
5%
150%
€
€
€ 1 000
€ 100
19%
19%
€
€
€ 200
250%
€
€
200
19%
€
€ 200
10%
€
€
400
19%
€
€ 200
mateninmeters
0,3 m 5%
€
19%
inhoud
€
Rekenuit(uit5.6)(werkboek)
les2 6 Berekendeinhoud(uit4.8)werkboek)
6 Bereken
de inhoud lengte
les2 6 breedte
hoogte
0,6
0,4mm
0,6 m
0,3 m
0,6 m
0,25 m
mateninmeters
les3 2 les3 2 lengte
breedte
dm
hoogte
dm
dm
dm
matenindecimeters
dm
breedte
indm3
inliters
dm
dm3
liter
dm
3
dm
inhoud
liter
3
3
indmdm
liter
inliters
dm
hoogte
0,2
m
hoogte
0,4 m
0,6
m
maten
0,3 m
1,5 m
lengte
0,6 m
breedte
0,25
m
hoogte
dm
lengte
dm
breedte
dm
hoogte
3 3
indmdm
liter
inliters
1,2 m
90 cm
0,45 m
40 cm
0,2 m
40 cm
dm
dm
dm
dm
dm
dm
dm
dm3
liter
liter
50 cm
35 cm
maten
30 cm
dm
dm
matenindecimeters
dm
3
dm
inhoud
liter
6 cm
lengte
45 cm
breedte
20 cm
hoogte
dm
dm
matenindecimeters
c
dm
3
dm
inhoud
3
dm
breedte
dm
hoogte
90 cm
40 cm
40 cm
dm
Vuldeontbrekendematenin(werkboek)
dm
dm
dm3
liter
3
b
3
3
indmdm
liter
inliters
50 cm
35 cm
30 cm
dm
dm
dm
dm
liter
6 cm
45 cm
20 cm
dm 1 m
dm 1 dam
dm
dm3
liter
2
1 m2
1m
1g
les3
les3
les3
les3
les3
liter
lengtedm
Vuldeontbrekendematenin(werkboek)
les3
➜ wb blz. 7
0,45 m
breedte
lengtedm
incl.btw
1,2 m
lengte
7 Van plaatje naar rekentaal
a
btw
matenindecimeters
€ 1 000
0,4 m
Berekendeinhoud(uit4.8)werkboek)
1,5 m
➜ wb blz. 7
Rekenuit(uit5.6)(werkboek)
1 dam2
d
1 dam
1 dag
1 m2
liter
dm³
1 dam2
(decaliter)
10 liter
1g
1 dag
liter
dm³
(decaliter)
10 liter
100 liter
(kiloliter)
1 000 liter
100 liter
(kiloliter)
1 000 liter
29
2
226270 WB 8B blok 10.indd 2
226207 LLB 8B blok 10.indd 29
12-08-10 10:19
13-12-10 08:52
1,5 m
0,6 m
0,25 m
dm
dm
dm
dm3
liter
1,2 m
0,45 m
0,2 m
dm
dm
dm
dm3
liter
10
maten
lengte
breedte
90 cm
40 cm
50 cm
6 cm
matenindecimeters
hoogte
lengte
les 3
40 cm
dm
dm
35 cm
30 cm
dm
dm
45 cm
20 cm
dm
dm
hoogte
indm3
inliters
opbouw van het maatstelsel
relatie
tussen dm
lengtematen,
3
dm
liter
oppervlaktematen en inhoudsmaten
3
dm
dm
liter
dm3
dm
1 Vul de ontbrekende maten in les3 2 1m
1 dam
1 m2
1 dam2
1g
1 dag
2 Wat hoort bij elkaar? les3 3 1 cm2
100 dm2
2
les3 5 100 cm2
1 dm2
100 mm2
liter
dm³
(decaliter)
10 liter
100 liter
(kiloliter)
1 000 liter
1 m2
1 dam2
1 hm2
1 km2
100 dam2
100 m2
100 are
100 hm2
100 ha2
Berekendematenvandenieuwemaquette(tabelinwerkboek)
3 Herleid de oppervlaktematen
6 dm2 =
60 dm2 =
226270 WB 8B blok 10.indd 2
800 cm2 =
blokhut
900
dm2 =
lengte
maquette
cm2
m2
dm2
m2
breedte
maquette
hoogte
2
900 hm
= km2 oppervlakte
maquette
grondvlak
8 km2 = hm2
maquette
20 km2 = hm2
400 hm2 = km2
1 : 200
3 cm
cm
cm
nieuwe schaal 1 : 100
cm
cm
cm
oude schaal
inhoud
maquette
12-08-10 10:19
cm2
cm3
cm2
cm3
4 Bereken de maten van de nieuwe maquette (tabel in werkboek)
vakantiehuisje
les3 3 Wathoortbijelkaar?(werkboek)
cm
oude schaal 1 : 200
cm
cm
nieuwe
schaal 1 : 100
Maak
vast.
cm
cm
cm
1 dm2
cm
1 m2
cm
1 dam2
cm
huis
1 mm2
oude schaal
1 cm2
1 : 200
nieuwe schaal 1 : 100
100 dm2
100 cm2
➜ wb blz. 7
Wathoortbijelkaar?(werkboek)
1 mm2
liter
➜ wb blz. 7
Vuldeontbrekendematenin(werkboek)
Maak vast.
breedte
inhoud
cm
100 mm2
100 dam2
cm
cm
100 m2
100 are
les3 7 Vuldetabelin(werkboek)
les3 5 Deze
Berekendematenvandenieuwemaquette(tabelinwerkboek)
maquette wordt opnieuw gemaakt, nu op een schaal van 1 : 100.
opdetekening
lengte
blokhut
a
12 cm
lengte
breedtemaquette
hoogte
breedte
lengte
maquette
1 cm
1 cm
cm
1
cm: 200
cm
3 cm cm
nieuwe
schaal cm
1 : 100
c
cm
Oude afmetingen:
3
cm2
blokhut:
3 cm × 3cm
cm,
hoogte
cm2 3 cm
cm3
bungalow: 4 cm × 6 cm,
hoogte
1 hm2 4 cm 1 km2
cm24 cm × 6 cm,cm3
huis:
hoogte
43cm,
cm2 tot het dakcm
2
100 hm
hoogte
dak
4 cm100 ha2
Schaal 1 : 200
inwerkelijkheid
hoogte
oppervlakte
inhoud
breedte
opp.
inhoud
maquette hoogte
grondvlak
maquette
grondvlak
maquette
cm
cm
cm
cm
cmcm
cm
cm cm
cm
cm
cmcm
cm
1 : 200
cm
cm
cm
cm2
cm3
nieuwe schaal 1 : 100
cm
cm
cm
cm2
cm3
1 : 200
cm
cm
cm
cm2
cm3
nieuwe schaal 1 : 100
cm
cm
cm
cm2
cm3
oude
schaal
b
cm2
cm3
cm2
cm2
3
cmcm
3
cm2
cm2
3
cmcm
3
vakantiehuisje
30
oude schaal
huis
oude schaal
226207 LLB 8B blok 10.indd 30
13-12-10 08:52
les3
les3 3 Wathoortbijelkaar?(werkboek)
Maak vast.
1 mm2
1 cm2
100 dm2
100 cm2
1 m2
1 dm2
100 mm2
100 dam2
1 dam2
100 m2
1 hm2
100 are
1 km2
100 hm2
100 ha2
5 Vuldetabelin
Berekendematenvandenieuwemaquette(tabelinwerkboek)
les3 5 zijde
kubus
lengte
1 dm
2 dm
oude
schaal
0,5 dm
lengteglazenbak
breedte
maquette
maquette
breedte
hoogte
dm
dm
1 :dm
200
dm
dm
dm 3 cm
nieuwe schaal 1 : 100
cm
blokhut
totaleopp.
dm
dm
dm
hoogte
maquette
oppervlakte
grondvlak
maquette
inhoud
dm2
dm2
cmdm2
inhoud
maquette
dm3
dm3
cm3
dm
cm2
cm3
cm
cm2
cm3
cm
vakantiehuisje
6 Vuldetabelin
oude schaal
➜wbblz.7
1 : 200
cm
cm
cm
cm2
cm3
nieuwe schaal 1 : 100
cm
cm
cm
cm2
cm3
cm
1,5 cm
cm
cm2
cm3
cm2
cm3
9 cm
huis
oude schaal 1 : 200
1 cm
nieuwe schaal 1 : 100
1 cm
12 cm
cm
1 cm
cm
0,5 cm
schaal 1 : 10
les3 7 a Vuldetabelin(werkboek)
cm
10 cm
cm
2 cm
schaal 1 : 25
b
c
opdetekening
lengte
breedte
schaal 1 : 15
inwerkelijkheid
hoogte
lengte
breedte
hoogte
opp.
grondvlak
inhoud
a
12 cm
1 cm
1 cm
cm
cm
cm
cm2
cm3
b
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm2
cm3
c
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm2
cm3
7 Welkematenhorenbijdemaquette?
Te koop:
Vrijstaand huis met een inhoud van
234 m3 op een perceel van 360 m2.
3
2,20 m
12 m
226270 WB 8B blok 10.indd 3
2,80 m
12-08-10 10:19
5m
Van dit huis wordt een maquette gemaakt.
Het perceel in de maquette is 12 cm bij 30 cm.
226207 LLB 8B blok 10.indd 31
31
13-12-10 08:52
10
les 4
1 Weet je nog?
1 mm2
1 cm2
1 dm2
1 m2
1 are
1 ha
1 km2
100 mm2
100 cm2
100 dm2
10 000 cm2
100 m2
100 are
10 000 m2
100 ha
Herleid de oppervlaktematen.
Schrijf in mm2.
2 cm2
0,6 cm2
6,5 cm2
6,82 cm2
Schrijf in dm2.
3 m2
0,8 m2
7,5 m2
5,49 m2
Schrijf in m².
4 ha
0,9 ha
6,9 ha
5,85 ha
Ik kan 0,9 ha
ook in dm2 schrijven.
Jij ook?
2 Vul de tabel in
zijde
kubus
1 dm
2 dm
0,5 dm
glazen bak
lengte
dm
dm
dm
breedte
hoogte
dm
dm
dm
dm
dm
dm
totale opp.
dm2
dm2
dm2
inhoud
dm3
dm3
dm3
3 Herleid de inhoudsmaten
Schrijf in ml.
1 liter
1,5 dm3
15 cl
150 dl
15 mm3
Schrijf in cl.
1 liter
1,5 dm3
15 l
150 ml
15 cm3
Schrijf in liters.
1 hl
5 hl
1 12 hl
0,5 hl
0,05 hl
Schrijf in liters.
1 000 ml
5 m3
0,5 m3
0,15 m3
12 m3
32
226207 LLB 8B blok 10.indd 32
13-12-10 08:52
4 Teken de schaallijn die bij elke schaal hoort
Maak de schaallijnen 10 cm lang.
a
b
schaal 1 : 100
schaal 1 : 1 000
c
d
schaal 1 : 10 000
schaal 1 : 100 000
e
f
schaal 1 : 50
schaal 1 : 150
schaal 1 : 2 500
schaal 1 : 250 000
g
h
5 Schat de prijs
BANANEN
prijs/kg
€ 3,50
verp.
datum
BANANEN
prijs/kg
€ 0,95
verp.
datum
BANANEN
prijs/kg
€ 1,51
verp.
datum
BANANEN
prijs/kg
€ 1,24
gewicht
gewicht
gewicht
gewicht
1,323 kg
2,050 kg
1,495 kg
2,893 kg
Kies uit:
€ 4,00
€ 4,10
€ 4,70
€ 2,00
€ 2,50
€ 3,00
verp.
datum
€ 1,75
€ 2,00
€ 2,25
€ 2,85
€ 3,70
€ 2,50
c
d
b
De gloeilamp in de buitenlamp brandt per
dag gemiddeld 2 uur en 30 minuten. Nadat
de lamp 252 dagen heeft gebrand, gaat hij
op de volgende dag na 180 minuten kapot.
Hoeveel uren heeft de lamp gebrand?
6 Welke stempel is goed?
a
b
7 Van verhaal naar rekentaal
a
Een houten balk is 1,20 meter lang, 2,5 dm
breed en 15 cm dik. Een dm3 van dit hout
weegt 0,64 kg. De balk wordt in drie gelijke
stukken gezaagd.
Hoeveel weegt elk stuk van de balk?
33
226207 LLB 8B blok 10.indd 33
13-12-10 08:52
10
les 5
1 Hoe laat is het?
Ik weet een land dat heel ver van
Nederland ligt, maar waar het
toch even laat is.
Jij ook?
Maak gebruik van de kaart met tijdzones van les 1, opgave 1.
In Nederland is het 10.00 uur. Hoe laat is het nu in
de volgende plaatsen?
New York
Johannesburg
Moskou
Nairobi
Los Angeles
Singapore
Mexico-stad
Honolulu
Hongkong
Sydney
2 Hoe laat is het in Amsterdam?
Maak gebruik van de kaart met tijdzones van les 1, opgave 1.
a
b
c
d
e
Singapore
Mexico-stad
Honolulu
Hongkong
Sydney
3 Vul de tabel in
zijde
kubus
1 dm
2 dm
0,5 dm
glazen bak
lengte
breedte
dm
dm
dm
hoogte
dm
dm
dm
totale opp.
dm
dm
dm
dm2
dm2
dm2
inhoud
dm3
dm3
dm3
4 Herleid de lengtematen
Schrijf in m.
15 km
6 34 km
9,25 km
Schrijf in cm.
24 m
125 12 m
34,6 m
Schrijf in mm.
37 cm
9,25 cm
12 12 cm
5 Herleid de gewichten
34
226207 LLB 8B blok 10.indd 34
Schrijf in g.
45 kg
0,450 kg
1,450 kg
0,75 kg
Schrijf in kg.
8 000 g
850 g
2 850 g
450 g
Schrijf in mg.
135 g
6 12 g
0,8 g
0,125 g
Schrijf in g.
2 500 mg
800 mg
950 mg
2 340 mg
13-12-10 08:52
6 Welke van deze getallen kun je delen…
24
a
14
6
15 260
36
9
162
16
door 2?
18
555
370
75
252
5 760
45
door 5?
b
26
c
door 10?
d
door 4?
7 Reken uit
Reken uit op jouw manier.
Maak de sommen die je met splitsen kunt maken.
splitsen
met een rond getal
ombouwen
4 × 6,16
6
4 × 20 – 4 × 0,4
0,16
4 × 6,16 = 24,64
8×9
4 × 19,6 = 78,4
16 x 4,5 = 72
Reken uit.
8 x 4,25 =
6 x 7,9 =
3 x 4,4 =
10 × 2,35 =
6 × 10,5 =
8 x 7,6 =
20 × 0,4 =
3 x 7,6 =
6 x 4,15 =
20 × 0,85 =
24 × 7,5 =
7 × 19,8 =
8 Maak een lijngrafiek les 5 8
➜ wb blz. 7
Maak een lijngrafiek (uit 6.1) (werkboek)
hoogte in cm
De groei van de zonnebloem wordt genoteerd.
De gegevens staan in de tabel.
Soms heeft de tuinman vergeten de lengte te noteren.
9
les
250
groei in weken lengte in meters
200
1
0,159
2
0,324
3
150
4
1,051
5
1,297
6
1,407
100
Hoe hoog was de zonnebloem ongeveer in week 3, 5 en 9?
7
Geef het antwoord in twee cijfers achter de komma.
8
1,794
50
9
Welke som past bij welk verhaaltje?
10
2,56
1
a
226207 LLB 8B blok 10.indd 35
32 − 2 × 4
In onze groep zitten 32 kinderen.
Vandaag zijn twee kinderen ziek.
Alle kinderen nemen vandaag vier euro mee.
2 0
b
1
(32
2 −32) ×4 4 5
6
7
8
9 10
weken
Jaap koopt een leren voetbal. Hij levert
twee volle spaarkaarten in. Voor elke kaart
krijgt hij € 4 korting. De leren voetbal kost
normaal € 32.
35
13-12-10 08:52
10
les 6
thema: getallenonderzoek
(vierkantsgetallen en
rechthoeksgetallen)
1 Welke vierkantsgetallen?
Met 25 fiches kun je een vierkant leggen:
Ik kan een vierkant leggen
met minder fiches.
OOOOO
OOOOO
OOOOO
OOOOO
OOOOO
25 is een vierkantsgetal.
Ik weet welke vierkantsgetallen er
vóór 25 gemaakt kunnen worden.
Ik kan een groter
vierkantsgetal tekenen.
Ik weet de volgende
vierkantsgetallen.
➔ Is 1 ook een vierkantsgetal?
2 Hoeveel fiches zijn er nodig om het vierkantsgetal te maken?
Hoe ziet het
vierkantsgetal eruit?
3 Zoek uit welke getallen vierkantsgetallen zijn
4
77
16
25
100
80
36
55
64
Hoe ziet het vierkant van
het vierkantsgetal eruit?
121
➔ Is 625 ook een vierkantsgetal?
4 Schrijf zo veel mogelijk vierkantsgetallen op
Maak in je schrift een tabel.
aantal fiches in de onderste rij
1
2
3
aantal fiches van het vierkantsgetal
1
4
9
36
226207 LLB 8B blok 10.indd 36
13-12-10 08:52
5 Wat is het voorgaande en het volgende vierkantsgetal?
Hoeveel fiches gaan eraf?
Hoeveel fiches komen erbij?
?
OOOOOOOOO
OOOOOOOOO
OOOOOOOOO
OOOOOOOOO
OOOOOOOOO
OOOOOOOOO
OOOOOOOOO
OOOOOOOOO
OOOOOOOOO
?
Bedenk nu zelf een vierkantsgetal, waarbij je ook uitzoekt wat het voorgaande
en het volgende vierkantsgetal is. Vraag aan een klasgenoot de oplossing.
6 Maak verschillende rechthoeken met 24 fiches
24 noemen we een rechthoeksgetal.
Leg alle fiches zo neer dat je verschillende
rechthoeken kunt maken.
Hoe kan ik de fiches neerleggen?
4×
7 Zoek uit met welke getallen verschillende rechthoeken gelegd kunnen worden
OOOOOO
OOOOOO
OOOO
OOOO
OOOO
Teken de verschillende rechthoeken met deze getallen:
36
28
11
48
60
➔ Het getal waarmee geen rechthoek gemaakt kan worden is een priemgetal.
Welk getal is dat?
8 Z
oek het rechthoeksgetal onder de 100 waarmee je de meeste rechthoeken
kunt maken
Zo maak je het rechthoeksgetal 6:
OOO
OOO
Zo maak je het rechthoeksgetal 12:
OOOOOO
of O O O O
OOOOOO
OOOO
OOOO
Neem de tabel over in je schrift en vul in.
aantal fiches
rechthoek van
6
2×3
12
2 × 6 of 3 × 4
×
fiches
30
37
226207 LLB 8B blok 10.indd 37
13-12-10 08:52
10
les 7
1 Weet je nog?
Vierkantsgetallen:
O
OO
OO
OOO
OOO
OOO
1
4
9
OOOO
OOOO
OOOO
OOOO
16
Schrijf de volgende vijf vierkantsgetallen op.
Het rechthoeksgetal 24 op verschillende manieren:
OOOOOOOO
OOOOOOOO
OOOOOOOO
OOOOOO
OOOOOO
OOOOOO
OOOOOO
24
24
OOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOO
24
Schrijf drie andere rechthoeksgetallen op verschillende manieren op.
2 Hoeveel fiches meer bij het volgende vierkantsgetal?
OOO
OOO
OOO
OO
OO
5 fiches verschil
OOOOO
OOOOO
OOOOO
OOOOO
OOOOO
OOOO
OOOO
OOOO
OOOO
fiches verschil
fiches verschil
Schrijf ook vijf opeenvolgende vierkantsgetallen op.
Kun je het verschil tussen twee opeenvolgende getallen gebruiken om het volgende vierkantsgetal te
vinden?
3 Zoek het grootste vierkantsgetal dat je met de fiches kunt maken
30 fiches
50 fiches
84 fiches
110 fiches
45 fiches
38
226207 LLB 8B blok 10.indd 38
13-12-10 08:52
4 Zoek uit door welke getallen je een getal kunt delen
➜ wb blz. 7
40 kun je delen door: 2, 4, 5, 8, 10 en 20.
40 : 2 = 20
40 : 4 = 10
40 : 5 =
40 heeft veel getallen waardoor je het getal kunt delen.
22 kun je delen door 2 en 11.
22: 2 =
22: 11 =
22 heeft weinig getallen waardoor je het kunt delen.
11 is een getal dat je alleen door 1 en 11 kunt delen, dit getal noem je een priemgetal.
Neem de tabel over in je schrift.
deelbaar door veel getallen
40
22
11
32
43
75
35
100
deelbaar door weinig getallen
alleen deelbaar door 1 en
door zichzelf
1, 2, 4, 5, 8, 10, 20, 40
1, 2, 11, 22
ja
5 Bedenk vier getallen die deelbaar zijn door zes getallen
Een voorbeeld:
12 : 4 = 3
12 : 1 = 12
12 : 2 = 6
12 : 3 = 4
12
12 : 6 = 2
12 : 12 = 1
6 Bedenk drie priemgetallen boven de 100
Een priemgetal kun je alleen
door 1 en door zichzelf delen,
bijvoorbeeld 13.
39
226207 LLB 8B blok 10.indd 39
13-12-10 08:52
10
les 8
thema: getallenonderzoek
priemgetallen en
driehoeksgetallen
1 Zoek alle priemgetallen tot 100 2 is een priemgetal. 4 is een
veelvoud van 2, dus geen
priemgetal. 6 is ook een
veelvoud van 2, dus geen
priemgetal. Ik streep dus alle
veelvouden van 2 weg.
les 8 1
➜ wb blz. 7
3 is een priemgetal. 6, 9, 12
zijn veelvouden van 3, dus
dat zijn geen priemgetallen.
Ik streep dus alle veelvouden
van 3 weg.
5 is een priemgetal.
De veelvouden van 5
zijn dat niet, dus die
streep ik weg.
Zoek alle priemgetallen tot 100 (werkboek)
Kleur
Kleurde
depriemgetallen.
priemgetallen.
Zet
getallen.
Zeteen
eenstreep
streepdoor
door de
de andere
andere getallen.
2
3
2
1
3
4
5
7
8
9
10
11
13
14
15
16
17
19
20
21
22
23
25
26
27
28
29
31
32
33
34
35
37
38
39
40
41
43
44
45
46
47
➔ Waarom
van 2,51
3 en 5 wegstrepen
49 mag je de veelvouden
50
52 als je op zoek
53gaat naar de
55
56
57
58
59
61 priemparen
62 tot 100 op63
64
65
Zoek alle
67
68
69
70
71
73
74
75
76
De priemgetallen die bijna naast elkaar liggen, met één getal ertussen, zijn77
priemparen.
79
80
81
82
83
➔ Van welke veelvouden zijn de priemgetallen buren?
85
86
87
88
89
91
92
93
94
95
Welke driehoeksgetallen?
97
98
99
100
101
Met 15 fiches kun je een driehoek leggen: O
15 is een driehoeksgetal.
OO
OOO
Ik kan een driehoek leggen
OOOO
met minder fiches.
OOOOO
Ik kan een driehoek
leggen met meer
fiches.
Ik weet welke
driehoeksgetallen er
vóór 15 gemaakt
kunnen worden.
6
12
18
24
30
36
42
48
priemgetallen?
54
60
66
72
78
84
90
96
102
Ik weet de volgende
driehoeksgetallen.
40
226207 LLB 8B blok 10.indd 40
13-12-10 08:52
4 Hoeveel fiches zijn er nodig om het driehoeksgetal te maken?
Hoe ziet het driehoeksgetal eruit?
5 Hoeveel fiches meer?
O
OO
OOO
OOOO
O
OO
OOO
O
OO
3 fiches verschil
O
OO
OOO
OOOO
OOOOO
fiches verschil
fiches verschil
Schrijf de vijf volgende driehoeksgetallen op.
➔ Kun je het verschil tussen twee opeenvolgende driehoeksgetallen verklaren?
6 Welk vierkantsgetal maak je van twee opeenvolgende driehoeksgetallen?
OOO
OOO
OOO
Neem twee opeenvolgende driehoeksgetallen.
Welk vierkantsgetal kun je daarvan maken?
7 Zoek uit welke driehoeksgetallen horen bij een vierkant van ...
a
b
36 fiches
49 fiches
c
d
100 fiches
144 fiches
e
f
225 fiches
784 fiches
41
226207 LLB 8B blok 10.indd 41
13-12-10 08:52
10
les 9
1 Weet je nog?
Priemgetallen zijn getallen die je alleen kunt delen door 1 en door zichzelf.
2, 3 en 5 zijn priemgetallen; hun veelvouden zijn dus geen priemgetallen.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
Zoek ook de andere priemgetallen in de tabel.
2 Wat is het voorgaande en het volgende driehoeksgetal?
Hoeveel fiches gaan eraf?
Hoeveel fiches komen erbij?
O
OO
OOO
OOOO
OOOOO
OOOOOO
21
O
OO
OOO
OOOO
OOOOO
OOOOOO
OOOOOOO
OOOOOOOO
OOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOO
66
O
OO
OOO
OOOO
OOOOO
OOOOOO
OOOOOOO
OOOOOOOO
OOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOO
105
3 Zoek uit welke driehoeksgetallen bij het vierkant horen
42
226207 LLB 8B blok 10.indd 42
13-12-10 08:52
4 Zoek de priemgetallen
Ik hoef alleen alle getallen tot en met 11 als deler te proberen.
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
5 Vul de tabel in
Zet de volgende getallen op de juiste plaats.
41
73
17
24
66
priemgetal
120
64
25
53
102
55
vierkantsgetal
81
121
78
105
21
driehoeksgetal
rechthoeksgetal
6 Zoek uit door welke getallen je een getal kunt delen
Neem de tabel over in je schrift en vul in.
deelbaar door veel getallen
deelbaar door weinig getallen
alleen deelbaar door 1 en door zichzelf
50
33
17
41
99
48
73
102
43
226207 LLB 8B blok 10.indd 43
13-12-10 08:52
10
les 10
1 Hoe laat is het in Los Angeles?
Maak gebruik van de kaart met tijdzones van les 1, opgave 1.
tijd in Amsterdam
a
b
c
tijd in Los Angeles
2 Hoe laat is het in Parijs?
Maak gebruik van de kaart met tijdzones van les 1, opgave 1.
a
b
c
d
e
New York
Johannesburg
Moskou
Nairobi
Los Angeles
3 Hoe laat is het?
Maak gebruik van de kaart met tijdzones van les 1, opgave 1.
In Nederland is het 8.00 uur. Hoe laat is het dan in de volgende plaatsen?
New York
Mexico-stad
Moskou
Honolulu
Nairobi
Singapore
Hongkong
Sydney
4 Vul de tabel in
zijde
kubus
glazen bak
lengte
1 dm
2 dm
0,5 dm
dm
dm
dm
breedte
hoogte
dm
dm
dm
totale opp.
dm
dm
dm
dm2
dm2
dm2
inhoud
dm3
dm3
dm3
5 Herleid de oppervlaktematen
Schrijf in mm2.
3 cm2
0,5 cm2
3,5 cm2
3,85 cm2
Schrijf in dm2.
4 m2
0,8 m2
8,5 m2
8,59 m2
Schrijf in m².
6 ha
0,7 ha
7,6 ha
6,75 ha
44
226207 LLB 8B blok 10.indd 44
13-12-10 08:52
6 Zoek het grootste vierkantsgetal dat je met de fiches kunt maken
40 fiches
70 fiches
94 fiches
140 fiches
35 fiches
7 Schrijf zoveel mogelijk vierkantsgetallen op
Neem de tabel over in je schrift.
aantal fiches in de
onderste rij
1
2
3
aantal fiches van het
vierkantsgetal
1
4
9
8 Zoek zo veel mogelijk driehoeksgetallen
Hoe ziet de driehoek van het driehoeksgetal eruit?
Je mag het driehoeksgetal met fiches leggen of tekenen.
Schrijf de driehoeksgetallen op.
9 Vul de tabel in
Zoek uit welke vierkantsgetallen je krijgt als je twee opeenvolgende driehoeksgetallen samenvoegt
(tot 100).
Neem de tabel over in je schrift.
driehoeksgetal
vierkantsgetal
1
3
4
6
10
9
10 Zoek de priemgetallen
Ik hoef alleen alle getallen tot en met 11 als deler te proberen.
501
502
503
504
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
1 001
1 002
1 003
1 004
1 005
1 006
1 006
1 007
1 008
1 009
1 010
1 011
1 012
1 013
45
226207 LLB 8B blok 10.indd 45
13-12-10 08:52
10
WEER
1 Hoe laat is het in Berlijn en New York?
In Berlijn is het 1 uur later dan bij ons.
In New York is het 6 uur vroeger dan bij ons.
a
c
Amsterdam
b
e
Amsterdam
d
Amsterdam
Tijd in Berlijn:
a
b
g
Amsterdam
f
Amsterdam
Amsterdam
h
Amsterdam
c
d
e
f
g
h
Tijd in New York:
a
b
c
d
e
f
g
h
Amsterdam
2 Herleid de lengtematen
Schrijf in cm.
1m
0,5 m
2,5 m
1,25 m
Schrijf in m.
200 cm
25 cm
150 cm
230 cm
3 Herleid de lengtematen
Schrijf in cm.
12 km
1 12 km
2 km
Schrijf in m.
1 km
12 km
1 12 km
2,5 km
Schrijf in km.
500 m
250 m
100 m
2 000 m
1 km = 100 000 cm
Schrijf in cm.
14 km
1 14 km
10 km
Schrijf in km.
100 000 cm
200 000 cm
500 000 cm
Schrijf in km.
150 000 cm
250 000 cm
1 000 000 cm
4 Vul de tabel in
Schaal 1 : 100
schaal
46
226207 LLB 8B blok 10.indd 46
1
5
0,5
2,7
cm op de kaart
cm op de kaart
cm op de kaart
cm op de kaart
op de kaart
in werkelijkheid
1
100
1 cm
100 cm =
m
in werkelijkheid
100 cm =
cm =
cm =
cm =
13-12-10 08:52
5 Hoe lang en breed zijn deze tuinen?
a Schaal 1 : 100
b Schaal 1 : 1 000
c Schaal 1 : 10 000
d Schaal 1 : 100 000
6 Wat is het voorgaande en het volgende vierkantsgetal?
Hoeveel fiches gaan eraf?
Hoeveel fiches komen erbij?
?
OOOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
?
7 Wat is het voorgaande en het volgende driehoeksgetal?
Hoeveel fiches gaan eraf?
Hoeveel fiches komen erbij?
O
OO
OOO
OOOO
OOOOO
OOOOOO
OOOOOOO
OOOOOOOO
OOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
226207 LLB 8B blok 10.indd 47
O
OO
OOO
OOOO
OOOOO
OOOOOO
OOOOOOO
OOOOOOOO
O
OO
OOO
OOOO
OOOOO
OOOOOO
OOOOOOO
OOOOOOOO
OOOOOOOOO
OOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOO
47
13-12-10 08:52
10
MEER
48
226207 LLB 8B blok 10.indd 48
13-12-10 08:52
© Noordhoff Uitgevers bv
226207 LLB 8B blok 10.indd 49
49
13-12-10 08:52