Naar Neurenberg, het Hart van het Derde Rijk

augustus 2016
Hoger Onderwijs vanaf 50
Naar Neurenberg, het
Hart van het Derde Rijk
“Het zijn tenslotte de leiders die het beleid maken. Die
slepen de mensen mee, of het nu een democratie is, of
fascistische staat, of parlementair, of communistisch.
Met of zonder stem zal de massa de leiders volgen. Vrij
makkelijk, trouwens. Je hoeft ze alleen maar te zeggen
dat ze worden aangevallen. Dan val je de pacifisten aan
vanwege gebrek aan vaderlandsliefde, en dat ze daarom
het land in gevaar brengen. Het werkt in elk land”.
Dit zei Hermann Göring tijdens de NeurenbergprocesAdolf Hitler
sen, 1945.
Neurenberg was tijdens de periode van het Derde Rijk één van de vijf belangrijkste steden: het kreeg de naam Hoofdstad van de Rijkspartijdagen. De stadse Neurenbergse politiek was overigens helemaal niet op de hand van de Nazi’s, het omliggende Frankenland
zorgde voor de fascistische stemmen. De Frankische partijleider Julius Streicher maakte
furore en zijn hoofdkantoor in Neurenberg is nog steeds ongeschonden. De geallieerde
strategie was het bestoken van stadscentra, met houten huizen en veel burgers. De massieve marmeren Nazistructuren bleven daarom ongeschonden en tot op vandaag intact.
De Kongresshalle, het Zeppelinfeld, het Grundig Stadion, en natuurlijk de tribune waar
Adolf Hitler zijn vlammende betogen hield: alles is er nog. Een hoofdpijndossier voor de
huidige gemeenteraad. Slopen is duur en historisch onverantwoord, restaureren riekt naar
waardering en verering. Een uitstekend museum ter plaatse zorgt voor tekst en uitleg.
Hetzelfde restaurant waar alle partijbonzen zich ontspanden, aan het meertje in het midden van dit terrein, zullen wij ook aandoen.
Verder zien we in de stad nog goed verscholen bunkertorens, en het transformatorhuis
van de Gelände. Vanwege het enorme stroomverbruik van de schijnwerpers tijdens de
Nazi-bijeenkomsten is het een groot geval. Het ontwerp van Albert Speer is tegenwoordig
een BurgerKingvestiging. Hotel Deutscher Hof, vaste stek van de führer komt eveneens
aan bod tijdens de reis.
Ook is er een museum over de beruchte Neurenbergprocessen, de eerste keer dat een
misdadig regime hoofdelijk werd afgerekend. Natuurlijk bezoeken we ook de oude citadel
van Neurenberg, prachtig middeleeuws met een mooi uitzicht over de stad.
Nazi-mystiek
We hebben een touringcar met chauffeur tot onze beschikking, en daar maken we goed
gebruik van. Een bezoek aan Dachau, het eerste SS-concentratiekamp van het Derde Rijk
hoort erbij. We schuiven aan aan de Stammtisch in een typisch Frankisch dorpscafé, waar
sommigen nog steeds in klederdracht rondlopen.
Neurenberg is een prachtige zuid-Duitse stad met zeer redelijke prijzen, schone straten,
goede stevige keuken en een vuil, bruin verleden. Zeker in de huidige tijd, waarin populisme en xenofobie weer in opkomst zijn is het relevant de lessen uit het verleden niet te
vergeten.
De Kongresshalle
Vertrek 7 november
terug 11 november.
Reisbegeleiding:
historicus/docent
drs. M. Andela
Cursuscode: 2S6 343
terug naar de Nieuwsbrief