Voedselovergevoeligheid bij kinderen M.R. Boot Inhoud • Quiz • Voedselovergevoeligheid • • • • Epidemiologie Symptomen (Aanvullend) onderzoek Beleid • Casus Quiz De term voedselovergevoeligheid staat voor alle reacties op voedsel, dus zowel allergische (IgE gemedieerd, niet-IgE gemedieerd) als niet allergische reacties. A. Waar B. Niet waar Quiz Bij voedingsallergie wordt wel gesproken van de ‘Big Four.’ Uit welke voedingsmiddelen bestaat deze ‘Big Four’? Quiz 10% van alle mensen denkt een voedselovergevoeligheid te hebben. Hoeveel procent heeft het ook daadwerkelijk? Quiz Welke klachten passen bij voedselallergie? Quiz Buikklachten (krampen en/ of diarree) zijn een obligaat en specifiek symptoom van voedselovergevoeligheid. A. Waar B. Niet waar Quiz Er is een duidelijk verband tussen voedselallergie en constitutioneel eczeem. A. Waar B. Niet waar Quiz Kinderen met koemelkeiwitallergie krijgen kunstvoeding op basis van: A. Sterk-gehydrolyseerd wei-eiwit B. Sterk-gehydrolyseerd caseine-eiwit C. Kunstvoeding op basis van soja Quiz Bloedonderzoek speelt bij voedselovergevoeligheid géén rol. A. Waar B. Niet waar Quiz • Casus: • Baby 2,5 maanden oud • Erg onrustig, veel huilen • Slecht drinken, 2x per dag spuitluier • Vraag van ouders: koemelkallergie? Hoe groot acht je de kans dat het gaat om koemelkallergie? Quiz • Vervolg casus: • Bij onderzoek: • Rustige tevreden zuigeling • Wat roodheid met schilfering rondom de mond Hoe groot acht je de kans dat het gaat om koemelkallergie? Quiz • Vervolg casus: • Je kent vader ivm • Exacerbatie van zijn astma 2 jaar terug • Elk jaar vervelende hooikoorts Hoe groot acht je de kans dat het gaat om koemelkallergie? Quiz • Vervolg casus • Eliminatie-provocatie: • Klachten zijn weg na 2 weken eliminatie • Klachten zijn terug direct na provocatie Hoe groot acht je de kans dat het gaat om koemelkallergie? Voedselovergevoeligheid • Overkoepelende term • Ongewenste, reproduceerbare reacties op voedsel • In hoeveelheden die ‘normale’ personen wel verdragen. Epidemiologie • Meer dan 10% van alle mensen denkt overgevoelig te zijn. • Prevalentie aangetoonde voedselallergie • 1-4% • Sensibilisatie >2x zoveel Epidemiologie • Ten onrechte diagnose voedselallergie: • een stagnerende introductie van bijvoeding bij zuigelingen, • slechte groei of ondervoeding, • fixatie op voedsel als oorzaak van onschuldige symptomen, • sociaal isolement • achterwege blijven van verdere diagnostiek of behandeling in het geval van een andere aandoening. Epidemiologie • ‘Big Four’ • Koemelk, ei, pinda en noten • Daarnaast: • Vis, schelp-/schaaldieren, soja/tarwe) • Zuigelingen: • Vrijwel altijd koemelkeiwitallergie • 1-3% • 14% tevens soja-allergie Symptomen • Geen een symptoom is specifiek • Aansluitend op voeding • Steeds zelfde klachten • Verschillende orgaansystemen • Bij kinderen ook vertraagde reactie • 6-48 uur later Voedselallergie en Eczeem • Beide zijn uiting van atopie • Voeding is meestal niet oorzaak van ontstaan of persisteren van eczeem • Bij ernstig eczeem kan het wel een rol spelen • Dieet bij alleen CE wordt ontraden • Ernstig CE icm andere symptomen • Wel indicatie voor verder onderzoek Aanvullend onderzoek • IgE • Indien verhoogd: 50% geen klachten • Indien normaal: kan niet-IgE gemedieerd • Ook plaktesten/ huidpriktests • Tonen sensibilisatie aan, niet een allergie • Bij vermoeden koemelkeiwitallergie: • Eliminatie-provocatie Evaluatie • Vermoeden van voedselallergie (2 of meer) • Duidelijk en herhaald verband in tijd tussen inname van voedsel en steeds dezelfde symptomen • Symptomen in twee of meer orgaansystemen (maagdarm, huid, luchtwegen, hart en vaat) • Blijven bestaan ondanks adequate maatregelen • Positieve familieanamnese voor atopie • Koemelkeiwitallergie: eliminatie-provocatie • Andere allergenen: bevestiging door kinderarts Eliminatie-Provocatie • Eliminatie • 4 weken totale eliminatie koemelkeiwit • Via dietist • Provocatie • Herintroductie van koemelkeiwit • Positief: • Klachten verdwijnen geheel tijdens eliminatie • Klachten komen direct weer terug bij provocatie Beleid • Koemelkallergie, kunstvoeding, <1 jr oud • • • • Sterk gehydrolyseerd wei-eiwit Sterk gehydrolyseerd caseine-eiwit Voeding obv soja ontraden Herintroductie na aantal maanden • Koemelkallergie, borstvoeding • Eliminatie uit dieet van moeder Koemelkeiwit-dieet Wat te vermijden • • • • • • • • • • • • • • • kunstmatige boter smaak boter, botervet caseïne caseïnaten kaas, kwark, wrongel crème vla, pudding ghee Half en Half ™ hydrolysaten (caseïne, melkeiwit, eiwit, wei, wei-eiwit) lactalbumine lactoglobuline lactose • • • • • • • • • • • • • • melk (derivaat, eiwit, vaste stoffen, gemoute, gecondenseerde, verdampt, droog, geheel, weinig vet, magere, vluchtig) noga stremsel caseïne zure room zure room vaste stoffen wei yoghurt bruine suiker aroma karamel aroma chocolade eiwitrijk bloem margarine natuurlijk aroma Simplesse ™ Verwijzing • Kinderarts • • • • Bevestiging koemelkeiwitallergie, >1jr Bevestiging bij alle andere allergenen Aanhoudende klachten ondanks adequaat dieet Ernstige reacties • Dietist • Voorlichting en praktische uitvoering eliminatie • Twijfel over volledigheid eliminatie • Garanderen volwaardige voeding Casus • Barend legt casus voor • In groepje van 3-4 personen bespreken • Hoe vertel ik de patiënt dat het níét om een allergie gaat. • Korte reactie (bv 3 zinnen) voorbereiden • Daarna uitproberen op oefenpatiënt