Antwoorden Jaargang 10- nr. 8- 04/04/2012 De science quiz Expert is een product van De Praktijk. De quiz wordt maandelijks gratis verstuurd naar de abonnees en daarnaast verspreid via www. praktijk.nu en www.kennislink.nl. De quiz wordt mede mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van Malmberg en Wetenschap24. De Praktijk is als enige verantwoordelijk voor de inhoud van de quiz, en volstrekt onafhankelijk in onderwerpkeuze, formulering en verwijzing. Schutter Toulouse gedood 1. Wat is het verschil tussen een explosie en een gewone verbranding? c.Bij een explosie verloopt de verbrandingsreactie zo snel dat je een knal hoort. Een gewone verbranding kan plaatsvinden als er een brandbare stof aanwezig is en genoeg zuurstof, en als de verbrandingstemperatuur is bereikt. Een explosie is ook een verbranding, maar bij een explosie verloopt de verbrandingsreactie zo snel dat er in één keer een veel groter volume ontstaat. Daardoor hoor je een knal. http://www.nrc.nl/nieuws/2012/03/22/explosiesgehoord-bij-appartement-verdachte-toulouse/ http://nl.wikipedia.org/wiki/Explosie Politiek en een wetenschapper 2. Hoe heten zulke verschillende varianten van dezelfde atoomkern? a.isotopen Een atoomkern bestaat uit protonen en neutronen. Het aantal protonen bepaalt om welke stof het gaat: wanneer er een proton minder is, is het een andere stof. Het aantal neutronen kan echter verschillen zonder dat de eigenschappen van het element echt veranderen; we spreken dan van een isotoop van het element. Van een en dezelfde stof kunnen sommige isotopen radioactief zijn, en andere niet. http://www.elsevier.nl/web/Nieuws/Politiek/333822/ Brinkman-stapt-uit-PVV-maar-blijft-trouw-aankabinet.htm http://nl.wikipedia.org/wiki/Isotoop Schilderij Van Gogh ontdekt 3. Hoe kan dat? a.Er wordt een vloeistof in het bloed gespoten die zichtbaar is op een foto. Op röntgenfoto’s zijn vooral de botten goed zichtbaar, doordat er veel kalk in zit. De botten absorberen de röntgenstraling, terwijl het door andere delen van het lichaam wel heen kan. Door een vloeistof aan het bloed toe te voegen die röntgenstraling absorbeert, wordt het hart zichtbaar op een foto. http://www.nu.nl/wetenschap/2767324/afgeschreven-van-gogh-blijkt-toch-echt.html http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/project/986284/ natuurkunde-voor-de-2e-fase/2157366/techniek/ item/1128454/rontgenstraling/ Zomertijd ingegaan 4. Hoe kun je verklaren dat de dagen op de evenaar allemaal even lang zijn? d.Op de evenaar heeft de schuine stand van de aardas geen invloed. Het verschil tussen zomer en winter ontstaat doordat ons halfrond de helft van het jaar naar de zon toe gericht is, en de andere helft juist er vanaf gericht. Op de evenaar is het seizoeneneffect van die schuine stand van de aardas niet merkbaar. De dagen zijn er daardoor het hele jaar ongeveer even lang. http://www.nrc.nl/nieuws/2012/03/07/statiegeld-opflessen-van-15-liter-verdwijnt-tweede-kamer-stemt-in/ http://www.ad.nl/ad/nl/1003/You/article/ detail/3229582/2012/03/22/16-procent-verslaaptzich-door-zomertijd.dhtml 8. Met welke spieren van de mens kun je die het beste vergelijken? b.borstspieren Vogels zetten bij het vliegen de meeste kracht bij de neergaande beweging van een vleugelslag. De spieren die daar verantwoordelijk voor zijn, lopen van het opperarmbeen naar het borstbeen. Deze spieren zijn homoloog aan de borstspieren van de mens, en nemen soms wel 25% van het lichaamsgewicht van een vogel in beslag. http://www.kennislink.nl/publicaties/weer-watgeleerd-hoe-hoog-schijnt-de-zon Bus verongelukt in tunnel 5. Wat heeft dat voor gevolg? b.De kracht op de inzittenden neemt af. De kreukelzone vouwt tijdens een botsing op en remt de auto af, zodat die minder plotseling tot stilstand komt. De snelheidsverandering wordt uitgespreid over een langere periode. De kracht die op de inzittenden werkt is direct afhankelijk van die versnelling, volgens F = ma. De kracht op de inzittenden wordt door de kreukelzone dus kleiner. http://www.elsevier.nl/web/Nieuws/Buitenland/333349/Laatste-nieuws-busongeluk-onderzoeknaar-oorzaak.htm?rss=true http://www.kennislink.nl/publicaties/slimme-gordelredt-levens Vlam op zee 6.Welke krantenkop hoorde bij deze vlam op zee? c.Ontploffingsgevaar op boorplatform wegens gaslek In de buurt van een boorplatform van Total ontstond onlangs een gaslek. Men was bang voor explosies, doordat het gas in de buurt zou komen van de vlam boven het boorplatform. Die vlam dient om gas dat vanzelf in de lucht komt bij het boren direct op te branden: men noemt dit affakkelen. http://www.ad.nl/ad/nl/5596/Planet/article/ detail/3232968/2012/03/29/Total-heeft-gaslekNoordzee-gevonden.dhtml http://www.wetenschap24.nl/nieuws/artikelen/2012/ maart/Groot-gaslek-in-de-Noordzee-.html Statiegeld afschaffen? 7. Wat zijn thermoplasten? c.Stoffen die kunnen smelten. Thermoplasten zijn plastics die bij verhitting zacht en uiteindelijk vloeibaar worden. Een groot voordeel van thermoplasten is dat ze daardoor makkelijk vervormd, omgesmolten en hergebruikt kunnen worden. http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20100317_plastic01 Vogelmens blijkt nep http://nos.nl/artikel/354605-vogelmens-blijkt-nepverhaal.html http://www.kennislink.nl/publicaties/slomo-vogelswinnen-academische-jaarprijs Voetballer krijgt hartstilstand 9.Wat heeft dat voor gevolg? d.Het hart krijgt niet voldoende zuurstof, zodat het geen bloed meer kan rondpompen. De kransslagaders zijn kleine bloedvaten die op het hart liggen. Ze voorzien het hart onder andere van zuurstof. Wanneer er in zo’n kransslagader een propje komt, krijgt een deel van het hart geen zuurstof meer, en kan dat gedeelte dus ook geen bloed meer rondpompen. Wanneer een te groot deel van het hart niet meer goed functioneert, treed een volledige hartstilstand op. www.vi.nl/nieuws/217865/FA-Cupduel-gestaakt-vanwege-hartaanval-Muamba.htm http://www.hartstichting.nl/hart_en_vaten/hartziekten/ hartinfarct/ Diepzeeduik van 11 km 10.Met welk gewicht per vierkante cm kun je de druk op 11 km diepte vergelijken? c.meer dan 1000 kg Hoe dieper je onder water gaat, hoe groter de waterdruk. Dat komt doordat al het water naar beneden wordt getrokken door de zwaartekracht, en hoe meer water er boven je is, hoe harder die kracht. Wanneer je op 11 km diepte bent, is de druk zo’n 1100 keer de luchtdruk die je normaal om je heen voelt. Dit kun je vergelijken met een gewicht van ruim 1000 kg op elke vierkante centimeter. http://news.nationalgeographic.com/ news/2012/03/120325-james-cameron-mariana-trenchchallenger-deepest-returns-science-sub/ http://www.natuurkunde.nl/artikelen/view. do?supportId=877176 2002 jaar Tien e Quiz c Scien 2011 De Praktijk 2012 - De Creative Commons Naamsvermelding-Niet-commercieel-Geen Afgeleide werken 3.0 Nederland Licentie is van toepassing op dit werk. http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/nl/