Vergadering 3 november 2015 - Visstandbeheercommissie.nl

Verslag van de vergadering van de Visstandbeheercommissie Zuiderzeeland op 3
november 2015
Aanwezig: Jelle Visser (voorzitter), Paul van Weegen (secretaris), Marianne Wolfs, Peter Ponsteen,
Jan Brokkelkamp, Bert Bekendam, Ed Piek, Reint Hille, Johan Govers, Eeuwe Weening, Jacco
Gunnink, Jos Holla, Arnold Veen, Leo Smits.
Van Tom Voorhamm en Jan Wormsbecher is een bericht van verhindering ontvangen.
1. Opening
De voorzitter opent de vergadering.
Er wordt een voorstelronde gehouden. Jacco Gunnink is voor het eerst bij de VBC. Hij zal
voortaan Henk Weening vervangen namens het Poldervoorntje.
2. Een overzicht van gepland onderhoud aan wateren in 2016 door de provincie Flevoland en
door Waterschap Zuiderzeeland
Er is nog geen overzicht ontvangen van de provincie; het waterschap heeft wel
opmerkingen gemaakt aan de provincie over het geplande onderhoud.
Het waterschap heeft het voornemen in 2016 10 kilometer duurzame oevers aan te leggen
in de Noordoostpolder.
Het waterschap zal de leden van de VBC een overzicht en kaarten van de geplande
werkzaamheden sturen.
In het stedelijk gebied van Almere zullen beschoeiingen worden vervangen. De mensen van
de hengelsportvereniging kunnen hierover een afspraak maken met de opzichters.
Jos Holla merkt op dat in sloten in het stedelijk gebied van Almere soms beide kanten zijn
dichtgegroeid met riet. Het is toch de bedoeling een sloot steeds aan één kant te maaien.
Het wordt bij voorbeeld voor zwanen moeilijker in en uit het water te komen. Jelle Visser
zegt dat het waterschap het stedelijk waterbeheer heeft overgenomen van de gemeenten,
maar dat de gemeente Almere nog veel onderhoud zelf uitvoert. Jos Holla heeft contact
met de opzichter van de gemeente. Het waterschap zal het navragen bij de opzichter van
het waterschap.
3. Monitoring van de visstand in het Vollenhovermeer en het Kadoelermeer in 2015
Peter Ponsteen vertelt hierover het volgende. Het is de tweede keer dat in het Vollenhoveren Kadoelermeer de visstand is onderzocht; de eerste keer was in 2010. Er zijn 22
vissoorten aangetroffen en dat is best veel, onder andere baars, blankvoorn, exotische
grondels en paling. Karpers niet, maar dat kan toeval zijn. De rivierdonderpad ook niet; dat
kan te maken hebben met de toename van exotische grondels. Er zijn vooral
zwartbekgrondels aangetroffen. Een bijzondere soort die is aangetroffen is de kwabaal. De
visbiomassa is enorm afgenomen sinds 2010, van 74 kg/ha naar 25 kg/ha.
Eeuwe Weening heeft vragen over het visrecht van Siem Hoekman in het Vollenhover- en
Kadoelermeer. Paul van Weegen legt dit uit en wijst op wat hierover is geregeld in de
huurovereenkomst tussen het waterschap en het Poldervoorntje. Afgesproken wordt dat
Eeuwe en Paul nog contact zullen hebben om dit punt scherp te krijgen.
De rapportages van het KRW-onderzoek staan op de website van Waterschap
Zuiderzeeland. (Zoek eerst op “Waterthema’s” en klik vervolgens op “Vissen in Flevoland”
en op “KRW onderzoeken”.)
4. Verduurzaming van de aalvisserij
Marianne Wolfs heeft onlangs een gesprek gehad met de beroepsvissers Jan Brokkelkamp,
Bert Bekendam en Jan Wormsbecher. De Algemene Vergadering van het waterschap heeft
in januari dit jaar besloten tot verduurzaming in overleg met de beroepsvissers. Gesproken
is over het structureel uitzetten van glasaal (zoals is afgesproken in het Visplan). Het
voorstel van de beroepsvissers is dat de kosten daarvan betaald zouden kunnen worden uit
de inkomsten van de huurovereenkomsten. Marianne Wolfs zal uitzoeken hoe dit precies zit
en dit ter sprake brengen binnen het waterschap.
Bert Bekendam vult aan dat de reden van dit voorstel is dat het waterschap de gemalen
(gemaal Vissering) niet eerder kan aanpassen (met de mogelijkheid tot het intrekken van
vis) dan in 2018.
Afgesproken wordt dat Paul van Weegen en/of Marianne Wolfs zullen uitzoeken of de
opbrengsten van de visverhuurovereenkomsten inderdaad ter beschikking staan van de
VBC om projecten uit te voeren.
De aalstand is een wereldwijd probleem. Ed Piek vindt het uitzetten van glasaal geen
duurzame oplossing. Minder aal vangen door de beroepsvissers draagt wel bij aan een
oplossing. Wat er nu voor de kust ligt aan aal is veel minder dan zes jaar geleden. Gesleep
met glasaal door Europa vergroot de verspreiding van parasieten en ziektes.
Marianne Wolfs heeft een verslag gemaakt van de bespreking met de beroepsvissers, maar
dat is nog niet definitief. Aanstaande dinsdag heeft zij over dit onderwerp een gesprek met
de heemraad van het waterschap.
Bert Bekendam merkt op dat volgens biologen in Friesland een vangst van 4 kg aal/ha als
verantwoord wordt beschouwd. Hij geeft aan dat in de Noordoostpolder iets meer dan 500
ha bevisbaar is en dat hij per jaar iets meer dan 400 kg vist. Dat is dus ruim minder dan 4
kg/ha. Marianne Wolfs merkt op dat er in Friesland meer intrek is van glasaal, waardoor
daar misschien meer aal gevangen kan worden dan in Flevoland. Volgens Ed Piek is het van
groot belang dat het voor vissen mogelijk is naar de paaigronden te gaan.
Marianne Wolfs geeft aan dat er voorbeelden zijn uit andere delen van het land waar de
stroperij erg toenam toen de beroepsvisserij gestopt werd. Bert Bekendam wijst op de taak
van de overheid om toezicht uit te oefenen en te handhaven; Leo Smits en Ed Piek geven
aan dat er vanuit de sportvisserij al veel geld wordt gegeven aan handhaving.
Jan Brokkelkamp zegt dat sinds 2009 volgens het Nederlands Aalbeheerplan wordt
gewerkt, met een gesloten periode van drie maanden. Ed Piek vindt echter dat dat niets
heeft opgeleverd; terwijl veel geld in KRW-maatregelen wordt gestoken, gaat het slecht
met de aalstand.
Ed Piek vraagt of de vergunning om met de zegen op aal te vissen kan worden
ingetrokken. Jelle Visser zegt dat vergunningen niet zomaar kunnen worden ingetrokken en
huurovereenkomsten niet zomaar kunnen worden beëindigd. Als je dat wil doen, is wel
een behoorlijke schaderegeling vereist. Verder is meer inzicht nodig in de relatie tussen de
visserij en de teruggang in visbiomassa.
Bert Bekendam meent dat risico´s op ziektes ontstaat als karpers worden overgezet naar
ander water. Eeuwe Weening vindt echter dat door beroepsvissers gevangen karpers
moeten worden teruggezet in het water en niet moeten worden meegenomen naar de
visafslag.
Bert Bekendam heeft het afgelopen weekend nog stropers gesignaleerd. Ed Piek deelt mee
dat BOA’s van hengelsportverenigingen fuiken hebben gelicht; ze krijgen veel tips over
stroperij. Hengelsport Oost-Nederland besteedt veel geld aan handhaving.
Ed Piek geeft aan dat er binnenkort een bijeenkomst is van het vissennetwerk over aal.
Jos Holla merkt op dat er slechts een paar beroepsvissers zijn. Zijn er voor hen misschien
vervangende werkzaamheden mogelijk? Bert Bekendam zegt dat hij hierover diverse keren
gesproken heeft met SVON.
5. Samenwerking met hengelsportverenigingen bij maaiwerkzaamheden
De hengelsportvereniging wil in Lelystad wel extra maaien.
De Flora- en faunawet staat maaien pas toe na half juni. Dan zijn er al veel waterplanten.
Eeuwe Weening vestigt de aandacht op graskarpers; deze kunnen de waterplanten in toom
houden. Je moet dan kleine graskarpers uitzetten en de grote vangen. Hij geeft aan dat er
genoeg bewijzen zijn dat dit werkt. Eeuwe Weening stelt voor dit te proberen; het is een
goedkope methode en ecologisch vriendelijker dan maaien.
Hij vertelt ook dat er in het verleden een proef is gedaan in een vijver in Emmeloord. Hier
zijn echter te veel karpers uitgezet en de proef is mislukt; er stond geen waterplant meer.
Dit zou de reden zijn dat Martijn Hokken van het waterschap tegen de uitzet van
graskarpers is. Eeuwe Weening zegt dat grote graskarpers niet veel eten. Marianne Wolfs
geeft aan vanuit waterkwaliteit geen voorstander te van graskarpers, maar is benieuwd
naar de proef met graskarpers bij het waterschap Vallei en Veluwe. Marianne zal dit
onderwerp met Martijn Hokken bespreken. Volgens Ed Piek worden in heel Nederland veel
proeven gedaan.
Ed Piek vertelt dat medewerkers van hengelsportverenigingen een cursus hebben gevolgd
bij Helicon, onder andere voor het werken met bosmaaiers en motorzaag.
Volgens Eeuwe Weening is vooral beplanting in het water in het wijkpark in Emmeloord een
probleem, waarschijnlijk vooral door exotische waterplant kransvederkruid.
Reint Hille merkt op dat er in Lelystad wel vragen komen van vissers of er gemaaid kan
worden. Hij stelt voor selectief in kaart te brengen bij Zuiderzeeland waar extra maaien
gewenst is. Reint Hille zal hiervoor contact opnemen met de opzichter van het waterschap.
Volgens Arnold Veen is er in Almere te veel rietgroei, al krijgt de vereniging niet veel
klachten. In Almere-Poort staan soms aan beide kanten van een watergang brede
rietkragen. De vereniging heeft hierover gesproken met de gemeente; de gemeente is van
goede wil en wil wel extra maaien.
6. Overlast van waterplanten in het Weerwater
Jos Holla vindt dat het Weerwater dicht groeit en hij vraagt wat daaraan gedaan kan
worden. Marianne Wolfs merkt op dat als gevolg van maaien nutriënten zullen toenemen;
planten leggen nutriënten vast. Dit is nu al te zien aan de meetgegevens. Door meer te
maaien dan de delen die nu al gemaaid worden, zullen blauwalgen in het Weerwater
toenemen. In Flevoland zijn de waterbodems voedselrijk. Hierdoor is het op veel plekken of
een plantenrijke bak met helder water of een troebele algenbak. Het lijkt Jos Holla een
probleem waar geen oplossing voor is. Ed Piek noemt dit een landelijk probleem. Door het
warmere klimaat neemt het aantal groeidagen toe. Het vegetatieseizoen duurt nu ongeveer
een maand langer. Het begint vroeger en eindigt later. Ed Piek wijst op een experiment in
een visvijver in Olst: als er meer vis is, zijn er minder waterplanten.
7. Mogelijkheden tot beperking van loodemissie
Jelle Visser deelt mee dat waterschap Zuiderzeeland een reactie heeft ontvangen op het
ontwerp-waterbeheerplan waarin gevraagd wordt de loodemissie door visserij te beperken.
Ed Piek zegt dat alle waterschappen in Nederland een dergelijk verzoek hebben ontvangen.
Op de website van Sportvisserij Nederland staat een looddossier. Je kan dit probleem het
beste Europees aanpakken. De Europese koepelorganisatie van sportvissers zoekt naar
loodvervangers en het streven is loodemissie volledig te beëindigen. Er zijn al
alternatieven. Verwacht wordt dat er omstreeks 2020 Europese regels zijn. Er zijn nu al
campagnes om de grote loodfracties te vervangen, maar de kleine fracties zijn een
probleem. Er wordt gewerkt aan een proef in Salland.
Het aanbod aan loodvrije middelen is nog niet groot. Volgens Eeuwe Weening moet je
proberen de individuele vissers te overtuigen. Sommige vissers gebruiken al andere
middelen. Bij het vissen op witvis is vervanging van lood nog wel moeilijk.
Bert Bekendam deelt mee dat bij beroepsvissers lood in het koord zit; normaal raak je
niets kwijt in het water.
8. Uitwerking van het visplan
Eeuwe Weening overhandigt de akkoordverklaring van het Poldervoorntje. Alle
visrechthebbenden hebben nu ingestemd met het visplan. Het visplan kan worden
aangeboden aan het college van dijkgraaf en heemraden. Het visplan staat op de website
van de Visstandbeheercommissie. In de volgende VBC-vergadering zal de uitwerking van
het Visplan geagendeerd worden.
9. Rondvraag
Eeuwe Weening merkt op dat een deel van het Kadoelermeer is afgesloten voor vissers. Er
wordt gewezen op de dijk langs de verbinding tussen het Vollenhovermeer en het
Kadoelermeer, ter hoogte van de waterinlaat bij het waterloopkundig laboratorium. De dijk
is daar verpacht aan Van Benthem. Dit is een plek waar je goed kan vissen. Van Benthem
staat dit echter niet toe door een geschil met het waterschap. Paul van Weegen zal bij
collega’s vragen naar de stand van zaken.
Eeuwe Weening wil weer beginnen met schepnetvissen in sloten om aan te tonen waar
vissoorten voorkomen. Hij vraagt of het waterschap een kaart heeft waarop alle sloten
(genummerd) voorkomen. Peter Ponsteen vermoedt dat het waterschap zo’n kaart
waarschijnlijk vrij gemakkelijk kan maken. Peter Ponsteen zal een kaart voor Eeuwe
Weening regelen.
10. Sluiting
Als datum voor de volgende vergadering wordt afgesproken 12 april 2016. Vervolgens sluit
de voorzitter de vergadering.
ACTIELIJST
Verzending aan de VBC-leden van een
overzicht van onderhoudswerkzaamheden in
2016
Overleg met de opzichter van het
waterschap over maaionderhoud in Almere
Uitzoeken van het visrecht van Siem
Hoekman in relatie tot de huurovereenkomst
tussen het waterschap en het Poldervoorntje
Onderzoek naar de besteding van inkomsten
uit huurovereenkomsten
Jelle Visser en Paul van Weegen
Overleg met Martijn Hokken over het
eventueel uitzetten van graskarpers
Contact met opzichter van het waterschap
over maaionderhoud in Lelystad
Aanbieding van het Visplan aan het college
van dijkgraaf en heemraden
Agendering van de uitwerking van het
Visplan voor de volgende VBC-vergadering
Informeren naar het geschil tussen pachter
Van Benthem en het waterschap
Opstelling van een slotenkaart voor Eeuwe
Weening
Marianne Wolfs
Jelle Visser
Paul van Weegen
Marianne Wolfs en Paul van Weegen
Reint Hille
Paul van Weegen
Paul van Weegen
Paul van Weegen
Peter Ponsteen