Opdracht 1 (les1) datum……………………………..

1
Inhoud les sterrenkunde:
Leestekst Sterrenstof
Opdrachtenvel
Hoe maak je een conceptmap?
Sleutelwoorden
Tijdplanningsformulier
Pagina 3 + 4
Pagina 5 + 6
Pagina 7
Pagina 8
Pagina 9
2
Sterrenstof
Wij bestaan uit sterrenstof! (http://www.natuurwetenschappen.nl/)
Bestaat ons lichaam uit sterrenstof? Alle zware elementen op aarde zijn ooit ontstaan
uit het inwendige van een ster. Lang geleden zijn deze elementen ontstaan in de kern van
een ster. Dat wil dus zeggen dat ons lichaam ook uit deze elementen is opgebouwd. Het
plaatje "we are star dust" is dus echt waar!
Wij, de planeten en alles om ons heen, maken deel uit van een soort van kosmische
kringloop. Zo’n 13 miljard jaar geleden ontstond met een grote oerknal het heelal, een
explosie van materie, energie, ruimte en tijd. Bij die explosie kwamen deeltjes vrij,
bouwstoffen die planeten en sterren vormden, maar ook het leven erop heeft die
stoffen in zich. Het calcium in je botten, het ijzer in je bloed, het fosfor in je DNA het heeft ooit allemaal deel uitgemaakt van de kosmische kringloop, en zal daar ooit
weer in terugkeren. Ons bestaan kan niet losgezien worden van de evolutie van het
heelal. Alle moleculen zijn gemaakt van atomen. Er zijn in de natuur ongeveer 90
verschillende soorten atomen, die overeenkomen met de scheikundige elementen, zoals
waterstof, zuurstof, koolstof, calcium, silicium, natrium, ijzer en goud. Zo zijn deze
stoffen en alle andere stoffen waaruit alle levende wezens zijn opgebouwd ooit ontstaan
in het binnenste van sterren.
Door Amerikaans onderzoek op de Washington University in St Louis, Missouri, hebben
ze inmiddels 6 verschillende sterrenstofdeeltjes kunnen isoleren die een oorsprong
vinden elk op een op verschillende ster/planeet. Meerdere mensen hebben verschillende
van deze stofjes in zich en het zou leuk zijn als in de toekomst ook de 6 verschillende
sterren/planeten waarvan zij afkomen kunnen worden geïdentificeerd, zodat je kunt
zeggen: ik kom van die en die sterren. Zodat zij ergens ook onze "voorouders" zijn.
Hoe dan ook, het is ontegenzeggelijk door wetenschappelijke studie bewezen dat wij
allen sterrenkinderen zijn. Ergo: Jij bent voor een groot deel gemaakt van
sterrenstof!!
Zoeken naar E.T. (http://www.obaodenhelder.nl/support/zoeket.htm)
Veel computers staan geregeld heel druk te "screensaven". Vliegende klokjes,
vlaggetjes, kubusjes en hongerige tropische vissen.Wie hier genoeg van heeft kan de
computer tijdens het screensaven laten zoeken naar buitenaards leven!
(SETI)
3
Enkele berichten:
Titan lijkt erg veel op de aarde
Uit metingen van de Huygens-capsule, die op vrijdag 14 januari landde naast een
drooggevallen methaanmeer op de mysterieuze Saturnusmaan Titan, blijkt dat Titan
heel veel op de aarde lijkt. Op de maan komen dezelfde processen voor als op aarde:
neerslag (in de vorm van aardgas), verdamping, erosie, vulkanisme en ga zo maar door.
De eerste verlopige resultaten van de Huygens-missie zijn gisteren gepresenteerd in
het hoofdkwartier van de ESA.
Opportunity vindt ijzer-meteoriet
Het Marsrover (Mars-"karretje") Opportunity heeft een meteoriet gevonden op Mars.
Het is de eerste keer dat er een meteoriet wordt gevonden op een andere planeet.
SOHO registreert uitbarsting zonnevlek 720
Zoals een paar dagen geleden het nieuwsbericht binnestroomde dat we we
waarschijnlijk poollicht zouden zien. Is dit deze morgend bevestigd door de
Amerikaanse/Europese sonde SOHO. Een zonnevlek van 7x de grootte van de aarde
die op uitbarsten stond heeft een teken van leven gegeven. Tussen 23.00 uur en 02.42
uur werd de uitbarsting van de zonnevlek 720 waargenomen. De weggeblazen
zonnenvlam is gericht naar de aarde, waardoor de kans op poollicht groot is. Die
zonnevlammen verstoren het aardmagnetisch veld en dringen bij de polen binnen wat
leid tot poollicht. De wolken geladen deeltjes zouden in de loop van zondagmiddag 16
januari de aarde kunnen bereiken. Bijgevolg zijn de kansen op poollicht in de nacht van
zondag op maandag zeer voorspelbaar.
4
Opdracht: Maak een presentatie over het onderwerp
sterrenkunde.
Het is een samenwerkingsopdracht in groepjes van 3.
Hoe ga je te werk?
Opdracht 1) Stel de groepjes samen.
Verdeel de taken! Geef dit door aan de docent. Vul het planningsformulier in.
Opdracht 2) Lees de tekst sterrenstof.
Als je het bovengenoemde bestudeerd hebt kun je misschien een onderwerp kiezen waar je
presentatie over gaat.
Opdracht 3) Kies een onderwerp uit de informatie die je uit de tekst krijgt aangeboden.
Je mag ook zelf een ander onderwerp kiezen als het maar over sterrenkunde gaat zoals in de
bovengenoemde tekst wordt beschreven. Beperk je tot een duidelijk onderwerp!
Opdracht 4) Lees de tekst, hoe maak je een conceptmap.
Maak de conceptmap over jouw onderwerp. Met behulp van de aangeboden sleutelwoorden en
zelf gekozen extra woorden maak je een conceptmap die aansluit op jouw gekozen onderwerp.
Je moet nu ook allerlei informatie gaan verzamelen over je onderwerp. Hoe doe je dit?
Als eerste is er op internet is er erg veel te vinden aan informatie.
Tik maar in bij www.google.nl ‘sterrenkunde’
Alvast een paar interressante internet links waar je informatie kunt vinden over sterrenkunde:
http://www.zenit-dh.nl/
http://www.rug.nl/sterrenkunde/onderwijs/index
http://home.planet.nl/~hwalr/project/sterren/ Veel interressante links
http://www.vws-thales.nl/sterrenstof/sterrenstof.htm
http://sterrenkunde.nl
Ook in de mediatheek kun je boeken vinden die met sterrenkunde te maken hebben. Of misschien
kun je wel interessante artikelen vinden in kranten!
Als de conceptmap klaar is laat je deze controleren door je docent voordat je verder gaat met
opdracht 5!! De docent moet dit ondertekenen op het tijdplanningsformulier!
Samen met de docent kijk je dan dan welke problemen er nog zijn, wat goed gegaan is en wat
minder goed gegaan is. Kom goed voorbereid naar de docent!! Laat de woordvoerder van je
groepje evalueren waar er nog vragen zijn en/of onduidelijkheden.
Met behulp van de gemaakte conceptmap heb je nu visueel beeld gekregen van hoe je presenatie
eruit moet gaan zien. Nu is het zaak om deze coneptmap om te zetten naar je presenatatie. Denk
aan het begin, middenstuk en conclusies. Verdeel de onderdelen die je gemaakt hebt in je
conceptmap naar hoofdstukken.
5
Opdracht 5) Bepaal de presentatievorm.
De presentatie die je gaat maken moet op de volgende manier vorm krijgen.
Je moet er een werkstuk over maken en deze presenteren voor de klas.
Deze presentatie ga je m.b.v. powerpoint en een beamer presenteren voor de klas
Weet niemand uit je groep hoe je met powerpoint een presentatie moet maken kijk dan eens op
http://www.getpooler.com/grcurspp.htm. Hier is een duidelijke korte cursus om het je eigen te
maken. Natuurlijk kun je ook je docent of klasgenoot om hulp vragen.
Je mag er natuurlijk allerlei extra dingen bij gebruiken, zoals:
de digitale camera,
op internet wat opzoeken, wel eigen woorden gebruiken en niet dingen letterlijk plakken en
kopiëren!
een video maken etc. etc.
Opdracht 6) Maak je presentatie. (thuis of in de mediatheek)
Let op lettertypegebruik en opbouw van je presentatie. Dus geen presentatie waar letter voor
letter verschijnt!! Ook geen grote lappen tekst ineens. Misschien is het handig hem eerst te
emailen naar [email protected], dan kan ik hem nog eens rustig bekijken.
Opdracht 7) Presenteer je opdracht.
Bespreek met je docent wanneer je de opdracht inlevert en/of presenteert
Je ziet, je bent aardig vrij om er wat moois van te maken.
Op school krijg je maximaal 6 lessen de tijd om de gehele opdracht maken. Natuurlijk heb je niet
genoeg aan deze 6 lessen en zal je ook in je eigen tijd dingen moeten doen.
Beoordeling:
1. Inhoud
2. Vorm
3.Bronnen
Is het allemaal juist wat geschreven/gezegd wordt? Is het Volledig?
Hoe is de presentatie verzorgd?
Hoe is gebruik gemaakt van afbeeldingen? Voorbeeldmateriaal?
Hoe ben je aan de informatie gekomen, noem internet sites, eventuele boeken etc.
6
Hoe maak je een conceptmap?
Voor het maken van de opdracht krijg je een aantal hulpmiddelen om het wat eenvoudiger te
maken. Dit ga je doen met behulp een conceptmap.
Je hebt wel eens eerder gewerkt met conceptmappen. Wat was dat ook al weer?
Je krijgt een aantal sleutelwoorden die vervolgens in een schema en in een bepaalde structuur
moeten worden gezet. (Bijlage 1) Een soort visueel schema over een onderwerp.
Kies uit de onderstaande woorden een onderwerp:
1) Hubble
2) Ons zonnestelsel
3) Sterrenstelsels.
4) Lichtkracht
5) Het leven van een ster (Hertzsprung-Russell Diagram)
6) Telescoopbouw
7) Onze zon
8) SETI
9) Een door jullie gekozen onderwerp. (informeer bij de docent of het onderwerp goed is)
De conceptmap maak je als volgt:
1.
Knip alle woorden uit en maak nog meer kaartjes waar je woorden opzet die je
te binnen schieten die te maken hebben met jouw onderwerp.
2. Rangschik ze van abstract naar concreet. Voorbeeld: abstract is liefde,
concreet is een zoen.
3. Groepeer de woorden bij elkaar.
4. Plak de woorden op.
5. Verbind de nabijgelegen kaartjes met een lijn en bedenk bij elke lijn een
uitspraak die de relatie tussen de beide woorden aangeeft.
Enkele suggesties om je concept map te verrijken:
Bij woorden die wat met elkaar te maken hebben kun je een richting aangeven door een pijl te
gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan een oorzaak/gevolg-relatie, of een volgorde.
De uitspraak, het woord of de korte tekst bij een relatie tussen de beide woorden moet een
betekenisvol verband uitdrukken.
Maak zoveel mogelijk gebruik van illustraties, tekeningen of cartoons en noteer je tekst
uitsluitend in sleutelwoorden.
Gebruik kleuren, bijvoorbeeld om gelijksoortige ideeën te markeren
Algemene tip:
Laat in het begin veel ruimte vrij, zodat je later makkelijk ideeën en verbanden kunt toevoegen.
7
Enkele sleutelwoorden, deze mag je uitknippen!
Bijlage 1
Hubble
lichtkracht
ons zonnenstelsel
Supernova
Sterrenstelsels
Het leven van een ster
Telescoopbouw
onstaan van sterren
Onze zon
SETI
steelpan
infrarood
Leeftijd zon
Dubbelsterren
astronomen
neutronensterren
Planeet
Oerknal
Zwarte gaten
exoplaneten
Ster
absorptienevels
Spanning
witte dwergen
Stationair
Venus
gaswolk
bruine dwergen
Roodverschuiving
Saturnus
maan
meteoriet
Lijftijd maan
zonsverduistering
Lenzen
lichtjaar
Spectrum
Temperatuur v/e ster
Poolster
radiostraling
Sterrenhemel
Komeet
Charles Messier
ruimtestation
Sterrenhopen
sterrenbeeld
planetaire nevel
aarde
De melkweg
de Grote Beer,
gas- en stofwolken
apollo missie
Dopplereffect
driehoeksmeting
afstandsbepaling
leeftijd aarde
8
Tijdplanning
De tijdplanning gaat als volgt:
Les 1: datum……………………………..
Inleidende les het heelal
Kijken naar de DVD, het maken van de groepjes en het doornemen van de opdrachten
Les 2: datum……………………………..
Taken doornemen van de verschillende groepjes en een start maken met het maken van de
conceptmap
Les3: datum……………………………..
Verder werken aan de conceptmap en afronding conceptmap
Les4: datum……………………………..
Bespreken eerste resultaten en vorm presentatie en het aanpassen van de coneptmappen.
Les5: datum……………………………..
Opzetten presentatie en voorbereiden presentatie
Les 6:
De presenaties klassikaal tonen m.b.v. een beamer
Opdracht 1 (les1) datum……………………………..
Namen deelnemers en taken:
1)___________________________________________________________________
2)___________________________________________________________________
3)___________________________________________________________________
Opdracht 4 (les3) (paraaf docent nodig voordat je verder gaat)datum…………………………
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Paraaf…………….
Opdracht 7 (les6) (bespreek met de docent)
Alles moet afgerond zijn op ………………………………………, presentatie wordt gehouden op………………………..
9