GRIETJE PRODUCTIE 2016 – THEATER FROEFROE LESMAP Knibbelknabbelknuizeke, eet maar van mijn huizeke. THEATER FROEFROE Namenstraat 7 – 2000 Antwerpen Tel: 03 248 72 21 [email protected] 1 Inhoud 1. INLEIDING 2. DE VOORSTELLING 2.1 Inleiding 2.2 Wie werkte hieraan mee? 2.3 Het originele sprookje 2.4 Verschillen 2.5 Sprookjes in het sprookje 3. WEETJES 4. NAMEN 5. POPPENSPEL 6. MUZIEK EN KOSTUUMS 6.1 Verwijzing 6.2 Makers 6.3 Liedjesteksten 7. ACHTERGRONDINFORMATIE 7.1 Theatercodes 7.2 Foto’s en tekst 2 1. INLEIDING Beste Leraren, Jullie komen met de klas kijken naar de nieuwe voorstelling GRIETJE. Deze voorstelling is gebaseerd op het sprookje Hans en Grietje dat onder meer door de gebroeders Grimm werd neergeschreven. Toch zullen jullie merken dat de voorstelling niet helemaal hetzelfde is als het oorspronkelijke verhaal. In deze lesmap reiken we enkele thema’s en ideeën aan waarrond jullie in de klas kunnen werken in de aanloop naar het stuk of in een nabespreking. In deze map vinden jullie tevens wat didactisch materiaal zoals liedjesteksten en repetitiefoto’s en –filmpjes. We stellen ook concrete opdrachten voor (aangeduid met een FroeFroe-icoontje) maar uiteraard zijn jullie vrij om daarmee te doen wat voor jullie en de klas het beste past. Op het einde geven we ook enkele theatercodes mee. Die kunnen de beleving van de schoolvoorstellingen enkel ten goede komen. We kijken samen met jullie uit naar de schoolvoorstellingen van GRIETJE! Het FroeFroe-team 3 2. DE VOORSTELLING 2.1 Inleiding Grietje is een meisje dat leeft in moeilijke tijden. Er heerst hongersnood en haar vader en moeder hebben geen werk. Op een dag is het eten echt op. Moe en Va zien geen andere oplossing dan hun kind achter te laten in het bos. Daar heeft ze meer kansen om te overleven dan thuis, zo denken ze. Grietje kan daar een leuke hut bouwen en vissen en bessen plukken. Zo gezegd, zo gedaan. Dwalend door het bos, op zoek naar eten, ontmoet Grietje een aantal vreemde dieren en een (heel) mooie jongen, Gans. Gans heeft een manier gevonden om aan eten te geraken. Maar Gans is ook een jonge met serieuze problemen. Het lot brengt Gans en Grietje samen in het peperkoekenhuis. In dat vreemde (maar heel lekkere) huis woont een heks, Depria. Ze wilt Grietje haar vriendin zijn. Grietje vindt haar een leuke heks. Maar de moeder van Depria dat is andere (peper)koek… Bekijk volgende filmpjes als inleiding op de voorstelling. Trailer Grietje https://vimeo.com/190101111 Grietje Repeteer https://www.youtube.com/watch?v=YgUYeYW2AL4 100% Cultuur op ATV https://www.youtube.com/watch?v=tWsHMtW9Azo 4 2.2 Wie werkte hieraan mee? De Tekst is gebaseerd op het sprookje van de gebroers Grimm, bewerkt door Jan Maillard. Het acteursgeweld en poppenspel is van Rilke Eyckermans, Gert Lahousse, Marianne Loots, Sien Vanmaele, Dirk Verbeeck, Bert Verbeke. De muziek wordt gecomponeerd door Arne Leurentop Tim Oelbrandt en Jonas De Wulf zitten aan de knoppen en staan in voor de techniek. De prachtige kostuums zijn van de hand van Astrid Michaelis. De poppen en het decor werden gemaakt en ontworpen door Jan Maillard, Marc Maillard, Ina Peeters en Annabelle Vermyle. Voor een meer gedetailleerde beschrijving van de acteurs met foto zie persmap. http://planning.froefroe.be/files/grietje/persmap-grietje.pdf Theater: Wie doet wat? Vraag de leerlingen wat er allemaal gemaakt moet worden voor een toneelstuk. Zoek bij elk element wie daarvoor zorgt. Enkele voorbeelden: De kostuums, de lichten, de tekst, enz. Rollen van de kostumière, auteur, acteur, poppenspeler, technieker, regisseur, muzikanten, decorbouwers 5 2.3 Het originele sprookje Oorspronkelijke verhaal Hans en Grietje vind je op http://www.efteling.com/NL/Over-de-Efteling/Sprookjes-bestaan/Efteldingen-Sprookjes/Leeshier-alle-Sprookjes/Lees-hier-alle-Sprookjes-Hans-en-Grietje.html Het stuk GRIETJE is gebaseerd op het verhaal van de gebroeders Grimm. Het verhaal werd eerst mondeling doorverteld en werd uiteindelijk opgeschreven in een groot sprookjesverzamelboek dat verscheen begin 19e eeuw. Hierin staan o.a. ook de sprookjes Assepoester, Raponsje, Repelsteel… Laat de kinderen zelf het sprookje van Hans en Grietje vertellen bijvoorbeeld in een kring. Kind 1 begint te vertellen en op aangeven van de juf gaat kind 2 verder en zo tot het hele verhaal verteld is. 2.4 Verschillen Als je de korte inhoud van het originele en de FroeFroeversie van Grietje gelezen hebt, vallen er ongetwijfeld al verschillen op. Ga met de klas op zoek naar verschillen in de verhaallijn en de personages. Je kan op basis van de promotekst al enkele verschillen zoeken voor je theaterbezoek of na de voorstelling een uitgebreide vergelijking maken. Enkele voorbeelden: Gans en Grietje zijn geen broer en zus, maar geliefden Grietje legt kiezelsteentjes, maar deze worden opgegeten al ware het broodkruimels Er zijn twee heksen, een goede en een slechte Ze komen onderweg heel wat vreemde sprookjesfiguren tegen Er zijn natuurlijk nog veel meer verschillen te vinden maar dat is aan jullie! 6 2.5 Sprookjes in het sprookje MOE: Maar Va! Misschien leeft ze nog! VA: Dat was echt een hongerige wolf, Moe. MOE: Misschien heeft hij haar levend opgeslokt! VA: Moe, dat gebeurt alleen in sprookjes. MOE: Wel… VA:? Moe geeft Va een mep. MOE: Denkt nu toch es na, Va. Er zitten tal van verwijzingen in naar andere sprookjes. https://vimeo.com/190101111 Bekijk de trailer van Grietje of bespreek het na de voorstelling uitvoerig. Welke figuren merk je op in de trailer die je niet onmiddellijk kan linken aan het oorspronkelijke sprookje? Wie kent er het varken met de lange sluit? In welke sprookje doet er nog een wit konijn mee? Van welke sprookjes kennen we de boze wolf? En in welke sprookjes eet de wolf personages in zijn geheel op zonder dat ze dood zijn? 7 3. WEETJES In de voorstelling worden er hier en daar weetjes verteld of zitten er verwijzingen naar weetjes. Ter voorbereiding of nabespreking kunnen de kinderen op zoeken of dit wel waar is. Va vertelt Grietje dat hij haar op de boot naar Amerika zal zetten, want daar heeft ze een beter leven en zijn de mensen zo dik. Waarom gingen de mensen in het verleden naar Amerika? Hadden ze daar een beter leven? Zijn de mensen in Amerika echt dik? Hebben kippen een inwendig kompas? Wie weet er wat een toekan is? Is schimmelkaas hetzelfde als beschimmelde kaas? Peperkoek is voor sommige kinderen misschien iets wat ze niet kennen. Naar aanleiding van deze voorstelling kunnen jullie dit proeven in de klas? Of er mee knutselen. 8 4. NAMEN Hans werd in onze bewerking Gans omdat hij Ganzenboer was, maar ook Griet is een vis. Natuurlijk kennen we andere mensen met de naam van een dier Arend, Wolf. Ga aan de slag met namen. Er zijn bijvoorbeeld ook een hele hoop namen die verwijzen naar bloemen. Zoek enkele voorbeelden? Wat zou de betekenis kunnen zijn van de namen van de kinderen in de klas? Hoe werden namen vroeger gegeven? (Achternamen waren bijvoorbeeld ook vaak een verwijzing naar een beroep.) Speel namenspelle tjes. 5. POPPENSPEL In de voorstelling worrden de poppen zoals het konijn en het varken meestal door twee spelers bespeeld en doet en derde acteur de stem. Dat is gemakkelijker dan het lijkt. Laat de leerlingen met deze technieken experimenteren. Dit kan met een zelf verzonnen verhaal, een ander sprookje. Laat de leerlingen elkaar als pop bespelen, beweeg elkaars armen en benen. Laat een leerling de tekst zeggen en een andere leerling enkel “bekken”, dus exact dezelfde tekst zeggen zonder klank. 9 6. MUZIEK EN KOSTUUMS 6.1 Verwijzing Zowel de kostuums als de muziek verwijzen naar twee Japanse theatervormen, nl. het Kabuki theater en het Noh theater. Laat de leerlingen enkele filmpjes en foto’s op zoeken op het internet en hen de gelijkenissen met de voorstelling zoeken. Ka betekent lied, Bu is dans en Ki is vaardigheid. Enkele gelijkenissen: De kostuums met lange rokken en mouwen Het gebruik van de waaier De openingsdans van Moe en Va, de dans van de heks Depria De grote maan Maak zelf een Kabuki dans met een waaier. 10 6.2 Makers Arne Leurentop maakte de muziek. Hij heeft zelf een band ‘And they spoke in Anthems’ http://www.andtheyspokeinanthems.com/ en maakte eerder ook de muziek voor bijvoorbeeld het kinderprogramma Twinipop. Voor meer uitgebreide biografieën zie persmap. http://planning.froefroe.be/files/grietje/persmap-grietje.pdf Astrid Michaelis maakt de kostuums. http://astridmichaelis.be/ Snuister rond op de websites van Arne en Astrid. 6.3 Liedjesteksten In Grietje wordt er ook heel wat gezongen. Op de filmpjes kan je al enkele melodiën horen, maar je kan ze ook eerstdaags downloaden op onze website. http://www.froefroe.be/nl/production/1761/grietje#lesmappen Jullie zullen de melodieën niet herkennen want de muziek is speciaal voor dit stuk gecomponeerd. Hieronder vind je de liedjesteksten uit het stuk. Leer de liedjes zingen en maak zelf een konijnen dans. 11 Het lied van Konijn en de konijntjes De winter komt eraan en er valt zeer min te vreten Mijn maagje is zo leeg; ‘k heb al dagen niet gescheten Straks is er enkel sneeuw en hout in dit grote woud Dan vriezen we vast dood van de honger en de kou FLUITEN Kwel kwel kwel, kwel en kommer Ik scheur bijna in twee vd honger Oo ik bibber bibber, bibber en ik beef ‘k denk dat ik de winter niet overleef FLUITEN Lied Va Kindje kijk dit is mijn lege hand ‘k Verlies door u al mijn verstand Kindje moet ik mij nu schamen Voor mijn tranen, tranen, tranen Kindje ‘kan u niets meer beloven De laatste vlam zal weldra doven Kindje hoeveel ik ook van je hou 'k Laat u achter in de kille kou 12 Liedje Grietje GR: Verliefd zijn is niet altijd een heerlijk gevoel Waarom zijn leuke jongens altijd ijzig koel? Varken komt op. VAR: GR: Gij hebt nochtans charme in overvloed Toch vrees ik dat het hem niets doet Is dit wat hij wil? Is dit wat hij wil? Dat ik doodga van liefdesverdriet GR+ VAR: Is dit wat hij wil? Is dit wat hij wil? GR: VAR: GR: Zeg toch nee Nee, nee, nee, neeeee! Dat wil ik niet Konijn komt op en vlijt zich tegen Grietje aan. GR: KON: GR: Ik wil hem alles geven, mijn glimlach, mijn hart Ik stotter, ik bloos en geraak in de war Als ik een jongen was, was ik allang met u getrouwd Hoe weet ik of hij ook van mij houdt? GR, VAR, KON: Is dit wat hij wil? 13 GR Is dit wat hij wil? Dat ik doodga van liefdesverdriet GR: VAR+KON: GR: Zeg toch nee Nee, nee, nee, neeeee! Dat wil ik niet Lied Gans Achtergelaten in het woud Dolend met honger en kou Worden we uiteindelijk gered Of zijn we echt in ‘t zak gezet Niemand houdt van mij… Gevangen in een peperkoekenhuis ’t Is hier lekker maar niet pluis Zelfs geroosterd of gegaard Hebben wij nog steeds elkaar Niemand houdt van mij... 14 7. ACHTERGRONDINFORMATIE 7.1 Theatercodes Een uitgebreide versie van de theatercode vindt u op: http://www.cchetloo.be/images/Theatercode%20Basis.pdf . Deze theatercode is een handleiding waarmee u het theaterbezoek met uw leerlingen vlot kan laten verlopen. Het focust vooral op de spelregels en gedragscodes en de organisatorische kant van het theaterbezoek. De belangrijkste spelregels en gedragscodes in het theater zijn hier opgelijst: - Jassen en tassen horen aan de kapstok. Mobiele telefoons worden uitgeschakeld. Tijdens de voorstelling blijft het publiek zitten. Er wordt ook niet meer naar het toilet gegaan. Tijdens de voorstelling is het publiek stil. Er mag natuurlijk wel gelachen worden als iets grappig is, maar het is niet de bedoeling dat je je medeleerlingen gaat storen. Tijdens de voorstelling wordt er niet gegeten of gedronken. Voor de begeleider: - - Wees op tijd (10 minuten voor aanvang van de voorstelling) De begeleider gaat bij de eigen klasgroep zitten. Zo kan er ingegrepen worden als ze blijven roepen of rumoerig blijven. Dit betekent echter niet dat ze niet mogen meeleven met wat er op de scène gebeurt! Mobiele telefoons worden uitgeschakeld. Als een leerling toch naar het toilet moet, gaat er altijd een begeleider mee. 7.2 Foto’s en tekst Op de website vind je nog foto’s en de volledige tekstbrochure. 15