Van veenweidegebied tot bijenlandschap

Van veenweidegebied
tot bijenlandschap
Menno Reemer
Hoeveel soorten bijen komen er in Nederland voor?
Foto’s Roy Kleukers
Honingbij
Foto Roy Kleukers
Honingbij, een
apart geval
Foto Roy Kleukers
Sociale volken
Honing
“Huisdier”
Sociale volken
Honing
“Huisdier”
Sociale volken
Honing
“Huisdier”
Wilde bijen:
Meestal solitair
Geen honing
Zelfstandig
357 soorten wilde bijen, grote diversiteit in
• voedselspecialisatie
Voedsel = stuifmeel & nectar
Foto Pieter van Breugel
Stuifmeel is voedsel voor
de larven van de bijen
Foto’s Anne Jan Loonstra
Pluimvoetbij: alleen stuifmeel van paardenbloemachtige
planten
Slobkousbij: wederik
Kattenstaartdikpoot: kattenstaart
Ranonkelbij: boterbloem
Grijze zandbij: wilgenkatjes
Foto’s Pieter van Breugel
Bodemnestelaars
Pluimvoetbij
Nesten in kaal zand
Foto’s boven: Pieter van Breugel
Foto’s en tekening onder: Anne Jan Loonstra
Behangers
Behangersbijen, zoals deze tuinbladsnijder, knippen stukjes
uit blaadjes en behangen hiermee hun nestcellen
Foto’s Pieter van Breugel
Wolbijen: behangers
met wol
Wolbijen verzamelen haren van ‘wollige’ planten om
hiermee hun nest te bekleden
Foto’s Pieter van Breugel
Metselaars
Rosse metselbij
Foto’s Pieter van Breugel
Diversiteit in nestelwijzen
Zelfgegraven nesten in bodem
Pluimvoetbijen, zandbijen, groefbijen, roetbijen etc.
Nesten in holle takjes
Maskerbijen, metselbijen, ertsbijen etc.
Nesten in vraatgangen in dood hout
Metselbijen, behangersbijen, tronkenbijen etc.
Nesten in lege slakkenhuisjes
Gouden slakkenhuisbij, gedoornde slakkenhuisbij
Foto’s Pieter van Breugel
Veeleisende beestjes
500 m
100 m
Nestelplek
Voedsel
200 m
300 m
Foto’s Pieter van Breugel
Veeleisende beestjes
100 m
100 m
Voedsel
Tronkenbij
Nestelplek
Bouwmateriaal
Foto Menno Reemer
Veeleisende beestjes
500 m
100 m
Nestelplek
Voedsel
200 m
300 m
Bouwmateriaal
100 m
200 m
Foto’s Pieter van Breugel
Land van Wijk en Wouden
“Een klimaatneutrale
HEINEKEN brouwerij, een
duurzame economie én
een aangename
leefomgeving in de regio
Zoeterwoude.”
Diverse projecten,
waaronder Bijenlandschap
Bijenlandschap?
• Meer bloemen en meer bijen
• Meer bestuiving (in natuur en
landbouw)
• Andere natuur lift mee
• Aantrekkelijker landschap
Bijenlandschap
• Opbouw sociaal netwerk: diverse bijeenkomsten,
vele partijen, reeds lopende projecten bijeen
gebracht
Sociaal netwerk: vele
partijen betrokken
Bijenlandschap
• Opbouw sociaal netwerk: diverse bijeenkomsten,
vele partijen, reeds lopende projecten bijeen
gebracht
• Regionaal ontwerp bijenlandschap met ‘Bed &
Breakfast’-gebieden en tussenliggend landschap
Regionaal ontwerp bijenlandschap
Bijenlandschap
• Opbouw sociaal netwerk: diverse bijeenkomsten,
vele partijen, reeds lopende projecten bijeen
gebracht
• Regionaal ontwerp bijenlandschap met ‘Bed &
Breakfast’-gebieden en tussenliggend landschap
• Handreiking inrichting & beheer
Handreiking inrichting & beheer
Algemene uitgangspunten
en richtlijnen voor
bijvriendelijke inrichting
en beheer
Bijenlandschap
• Opbouw sociaal netwerk: diverse bijeenkomsten,
vele partijen, reeds lopende projecten bijeen
gebracht
• Regionaal ontwerp bijenlandschap met ‘Bed &
Breakfast’-gebieden en tussenliggend landschap
• Handreiking inrichting & beheer
• Vraagbaak/helpdesk
• Vele eigen initiatieven van bedrijven, gemeentes,
terreinbeheerders, Rijkswaterstaat, particulieren
Helpdesk Bijenlandschap
• EIS & Alterra, gefinancierd door Prov. Zuid-Holland
• Adviezen m.b.t. bijvriendelijke inrichting en beheer
• 12 adviezen uitgebracht (o.a. Archeon, RWS,
Oostvlietpolder, Singelpark Leiden, Elfenbaan,
Bentwoud, Westerpark Zoetermeer, Heineken)
Bermen N11: RWS past maaibeheer aan
2015
2014
Elfenbaan
Elfenbaan
Rijkswaterstaat:
€10.000,- voor
aanleg ‘bijenbosje’,
beheer ZuidHollands Landschap
+ vrijwilligers
Heineken
Bentwoud
8 km2 voormalige landbouwgrond, omgevormd tot natuurgebied
(Staatsbosbeheer)
Bentwoud
“Bloemrijke bermen in de Leidse Ommelanden”
“Bloemrijke bermen in de Leidse Ommelanden”
Archeon
Singelpark Leiden
Bijenlandschap
• Opbouw sociaal netwerk: diverse bijeenkomsten,
vele partijen, reeds lopende projecten bijeen
gebracht
• Regionaal ontwerp bijenlandschap met ‘Bed &
Breakfast’-gebieden en tussenliggend landschap
• Handreiking inrichting & beheer
• Vraagbaak/helpdesk
• Vele eigen initiatieven van bedrijven, gemeentes,
terreinbeheerders, Rijkswaterstaat, particulieren
• Monitoring door deskundigen
• Monitoring door vrijwilligers
Monitoring deskundigen
Monitoring deskundigen:
nulmeting 2015
• 71 soorten bijen, 83 soorten zweefvliegen
• Leuke vondsten: Andrena gravida, A. cineraria,
Chelicodoma ericetorum, Heriades truncorum,
Hylaeus pictipes, Megachile ligniseca, Stelis
breviuscula
• Nulmeting -> Herhaling in 2018
Monitoring vrijwilligers
2018: meer bijen in het
Land van Wijk en Wouden?
Meer weten? Bestuivers.nl