Nieuwsbrief 51

Nieuwsbrief
van de
Vakcommunity Filosofie
1 oktober MMXII
Inhoud




Redactioneel
Over Nut en Noodzaak van Filosoferen voor Vorming
Bas Haring komt op 2 oktober naar het Filosofisch Café Nijmegen
Nieuw boek over Marcus Aurelius en zijn tijd
Redactioneel
Geachte leden van de vakcommunity filosofie,
Oktober 2012 wordt de Maand van de geschiedenis. Dat leek mij een mooie gelegenheid om een
organisatie te interviewen die zich richt op cultuurgeschiedenis: het Huizinga Instituut. Voor
filosofiedocenten is cultuurgeschiedenis interessant in verband met de verbanden die men kan leggen
met de ideeëngeschiedenis in het algemeen en met filosofiegeschiedenis in het bijzonder. In deze
Nieuwsbrief zult U echter vergeefs zoeken naar een interview dat U daarover informatie verschaft.
Doorgaans als ik een instelling benader voor een interviewtje, dan reageert men enthousiast op deze
mogelijkheid van free publicity. Dat is ook begrijpelijk want juist bij instellingen die zich bezighouden
met letter en geest bestaat het maatschappelijk nut vaak niet in uitvindingen die bruikbaar zijn op het
werk en in het huishouden, maar in de verbreiding van inzichten.
Het Huizinga Instituut is vernoemd naar Johan Huizinga, één van de grondleggers van de
cultuurgeschiedenis en auteur van onder meer Homo ludens en In de schaduwen van morgen. Met
zijn werk wist Huizinga een groot publiek te bereiken.
De bedoelingen van het Huizinga Instituut lijken echter anders te liggen. Toen ik het instituut
benaderde, was de reactie eerst: “U bent bij ons aan het verkeerde adres” en na nog meer toelichting
van mijn zijde: “Ik laat het toch even aan me / aan het Huizinga voorbij gaan.” Kennelijk acht men daar
het eigen onderzoek niet vatbaar voor communicatie. Stille wateren, diepe gronden, zwijgen is goud.
Het valt alleen maar toe te juichen dat de organisatoren van de Maand van de geschiedenis een
andere houding kiezen en met hun activiteiten telkens een groot publiek weten te interesseren voor
hun vak.
Walfred Haans
communitymanager
1
Over Nut en Noodzaak van Filosoferen voor
Vorming
Het Centrum Kinderfilosofie Nederland organiseert op 23 november in samenwerking
met De Tafel van Sofie de eerste Studiedag Filosoferen aan de IJssel. Het thema is:
Filosoferen met Kinderen.
Inspiratie voor het onderwerp is de
ondubbelzinnige aanbeveling die de
Onderwijsraad recent deed aan de Eerste
Kamer: zet vorming nadrukkelijker op de
onderwijsagenda. 'Vormend onderwijs is
belangrijk omdat jongeren een eigen plaats in
deze wereld moeten bepalen. Van een
vanzelfsprekend levenspad is voor velen geen
sprake meer. Jongeren hebben veel
keuzemogelijkheden. Daarmee ontstaat er
behoefte aan zingeving en oriëntatie,' aldus
Geert ten Dam, voorzitter van de
Onderwijsraad.
Op de Studiedag Filosoferen aan de IJssel
onderzoeken we met professionals en
belangstellenden of en hoe filosoferen daarbij
van betekenis kan zijn. Draagt filosoferen met
kinderen en jongeren bij aan hun vorming? En
als dat zo is, wát wordt er dan precies gevormd
door met hen te filosoferen? Is filosoferen met
kinderen en jongeren een eigentijdse manier
om waarden over te dragen? En zijn
filosofische gespreksleiders daarmee de
nieuwe hoeders van wat goed, mooi en waar
is? Of zit het toch anders – en hoe zit het dán?
Over deze kwesties wisselen we onder leiding
van Pieter Mostert, Rob Bartels en
dagvoorzitter Frans Kusters van gedachten.
Deelnemers kunnen actief participeren in
groeps- en plenaire discussies. Tijdens deze
studiedag vindt ook de uitreiking van de Berrie
Heesen-prijs plaats.
Programma
9:00 uur ontvangst met koffie en thee
9:30 uur welkom door dagvoorzitter Frans
Kusters
9:45 uur korte plenaire gedachteninventarisatie onder leiding van Pieter Mostert
10:00 uur lezing Karen Faber: 'Morele vorming
door kritisch denken'
co-referaat Else de Jonge
11:15 uur pauze
11:45 uur plenaire discussie onder leiding van
Pieter Mostert
13:00 uur lunch
14:00 uur uitreiking Berrie Heesen Prijs
14:30 uur de rol van de gespreksleider bij
filosoferen met kinderen - een onderzoek in
groepen, onder leiding van Rob Bartels
15:30 uur pauze
16:00 uur presentaties gespreksuitkomsten,
plenair gesprek, onder leiding van Frans
Kusters
16:45 uur afsluiting
Na afloop kunt u een borrel drinken of een
hapje eten in het restaurant van het
IJsselpaviljoen of in het Centrum van Zutphen.
datum: vrijdag 23 november 2012
locatie: IJsselpaviljoen (Brugzaal), Zutphen
(op loopafstand van het NS-station, de IJssel
en het historische Centrum van Zutphen)
tijd: 9:00 – 17:00 uur
kosten: €75,- per deelnemer, €63,- voor
Vrienden van het CKN (prijzen inclusief lunch,
koffie en thee)
aanmelding: via inschrijfformulier.
nb: Er is plaats voor 45 deelnemers.
Deelname gaat op volgorde van aanmelding.
2
Bas Haring komt op 2 oktober naar het
Filosofisch Café Nijmegen
Dinsdag 2 oktober viert het Filosofisch Café Nijmegen haar 50e café! Al 50 maal
komen iedere eerste dinsdag van de maand vele tientallen mensen bijeen in Café
Trianon om na te denken over filosofische vragen.
Filosofie leeft onder het grote publiek. Maar
moet het volk eigenlijk wel denken? Het woord
is ditmaal aan Bas Haring, zelfbenoemd
volksfilosoof. Wat voor zin heeft al dat
publiekelijk gefilosofeer eigenlijk? Is het wel
verstandig als iedereen nadenkt? En voor wie
of waartoe doen ze dat dan?
Behalve kritisch reflecteren, willen we vooral
ook met u vieren dat het Filosofisch Café zich
in zo'n grote belangstelling mag heugen. Met
stadsdichter Dennis Gaens, muziek van JeanPaul Pino en band, en een hapje en drankje
proosten we samen op de volgende 50!
Café Trianon – Berg en Dalseweg 33
Nijmegen toegang 3 euro –
@filosofischcafe / www.filosofisch-cafe.nl
Filosofisch Café Nijmegen is een initiatief van
Stichting Filosofie & Maatschappij en wordt
mede mogelijk gemaakt door de opleiding
Filosofie van de Faculteit der FTR.
Carli Coenen
(redactielid Filosofisch Café
Nijmegen)
Nieuw boek over Marcus Aurelius en zijn tijd
Marcus Aurelius (121-180) staat, behalve als keizer van het Romeinse rijk, ook
bekend als stoïcijns filosoof. Anton van Hooff, die tot 2008 in Nijmegen hoofddocent
klassieke geschiedenis was, heeft een boek geschreven over Marcus Aurelius’
heerschappij.
Anton van Hooff Marcus Aurelius. De filosoofkeizer
Uitgeverij Ambo / Anthos
ISBN 9789026324154
Prijs: € 22,95
Marcus Aurelius wordt vaak gezien als een
modelkeizer en als een nobel vorst, maar hij
was tevens verantwoordelijk voor de
christenvervolgingen en een meedogenloos
optreden tegen de barbaren in Midden-Europa.
3