Burn out samenleving of lief communisme? of toch liever de verzorgingsstaat? Margo Trappenburg BPSW jaarcongres 2015 Utrecht Bijzonder hoogleraar Marie Kamphuisstichting De verzorgingsstaat • • • • Passieve solidariteit Vergaande vorm van arbeidsdeling Arbeidsethos Soberheid W. Drees sr. 1886-1988 Typologie Passieve solidariteit Actieve solidariteit: Participatiemaatschappij Calvinistisch arbeidsethos Klassieke verzorgingsstaat à Burn out samenleving la Drees Losse arbeidsmoraal Hangmat samenleving Lief communisme Diagnose Passieve solidariteit Actieve solidariteit: Participatiesamenleving Calvinistisch arbeidsethos Klassieke verzorgingsstaat à Burn out samenleving la Drees Losse arbeidsmoraal Hangmat samenleving Lief communisme Herstel arbeidsethos • • • • • • WW strenger Participatiewet i.p.v. Wajong uitkering AOW leeftijd omhoog Strengere eisen voor de Bijstand WAO al veel eerder vervangen door WIA Vervroegd pensioen moeilijk gemaakt Participatiesamenleving • Ouderen moeten/willen langer thuis blijven wonen; verzorgingshuizen verdwijnen • Vermaatschappelijking psychiatrische patiënten, mensen met beperkingen; afschaffen sociale werkplaatsen; inperken speciaal onderwijs • Inzetten op mantelzorg, vrijwilligerszorg, burenhulp • Levenslang werken en zorgen Burn out samenleving • Druk op ‘reguliere’ instellingen, bedrijven en organisaties. • Druk op aardige mensen • Druk op euthanasieregime Gevolgen voor hulpverleners • Ontslag, ander werk zoeken • Onbetaald eigen werk blijven doen in vrije tijd • Mensen helpen bij moeilijke gevoelens: schaamte, schuldgevoel, afhankelijkheid • Mensen helpen om het vol te houden Alternatieve oplossing Passieve solidariteit Actieve solidariteit: Participatiemaatschappij Calvinistisch arbeidsethos Klassieke verzorgingsstaat Drees Burn out samenleving Losse arbeidsmoraal Hangmat samenleving Lief communisme Lief communisme • • • • • Deeleconomie, consuminderen? Veel minder nadruk op sollicitatieplicht Eén gezin, één inkomen? Woonruimte via betaling in natura Experimenten met basisinkomen Gevolgen voor hulpverleners • Nieuwe constructies verzinnen • Helpen met gevoelens: minder luxe, meer doen met medemensen Wie had dat gedacht … Of toch?? Passieve solidariteit Actieve solidariteit: Participatiemaatschappij Calvinistisch arbeidsethos Klassieke verzorgingsstaat à la Drees Burn out samenleving Losse arbeidsmoraal Hangmat samenleving Lief communisme