Structurele aanpak risicobeheersing ( powerpoint)
advertisement
Inleiding Situering Themalessen Slot Structurele aanpak risicobeheersing Begrippen Risicoanalyse Risicobeheersing Welzijn op het werk Structurele Aanpak Risicobeheersing De werkelijkheid is complex daarom... Analyse van de omstandigheden beter analyseren is beter evalueren! Mens Materiaal Uitrusting Omgeving Organisatie Risicoverhogende factoren Risicoverlagende factoren W? Praktische uitwerking Wat zegt de reglementering inzake risicoanalyse? (Art. 8. KB 27 maart 1998) De risicoanalyse gebeurt op het niveau van de organisatie in haar geheel, op het niveau van elke groep van werkposten of functies en op het niveau van het individu. RIE Zij bestaat achtereenvolgens uit: 1° het identificeren van gevaren voor het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk; 2° het vaststellen en nader bepalen van risico’s voor het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk; 3° het evalueren van risico’s voor het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk. Verklaring van de begrippen... Inventarisatie van de gevaren Identificatie van het geva ar RIE Risicoanalyse Bepaling van de mogelijke schade Bepaling van het risiconiveau Analyse va n de omstandigheden Evaluatie van het risico Bepaling verdere risicobeheersingma atregelen Welke zijn de risico’s? Welke zijn de grootste risico’s? Hoe groot zijn die risico’s dan wel? Zijn deze risico’s aanvaardbaar? Zo niet, hoe kan je ze beheersen? QuickTime™ en een TIFF (ong ecomprimeerd)-decompressor zij n vereist om deze afbeel ding weer te g even. Verklaring begrippen GEVAAR RISICO Oefening: zoek en omcirkel de gevaarlijke situaties, Welk gevaar schuilt erachter? QuickTime™ en een TIFF (ong ecomprimeerd)-decompressor zij n vereist om deze afbeel ding weer te g even. Conclusie: • Gevaarlijke situaties zijn aanwijsbaar • Worden vaak verward met nietconformiteiten of risicoverhogende factoren • Zijn moeilijk eenduidig te omschrijven • Geven nog geen inzicht en inhoud aan het begrip risico » We hebben nood aan een methode om de gevaren systematisch op te sporen en te omschrijven - met het oog op het verder bepalen van het risico SARIER®-methode Systematische Analytische Risico Inventarisatie Evaluatie en Registratie Invulling te geven aan de welzijnsreglementering De methode werd ontwikkeld, specifiek om de welzijnsrisico’s in een bedrijf in kaart te brengen. Basis voor een structureel en planmatig preventiebeleid Stap 1 in de risicoanalyse (RIE) • Identificeer en inventariseer de gevaren – >>> Systematische en Analytische aanpak van RIE Gevaar - schademodel Schadedrager Schadeverwekker Schade Uitingsvorm Blootstelling Belasting Gevaar Gevaarsdriehoek Energie/agensstroom Aansturing/activering/vrijgave Schade Energie/Agensstroom (potentiële) energie Agens Kan het? Uitingsvorm? Energie? Agens? Gezondheidsschade? • In België: 1.200 000 honden • 60 000 honden zijn te beschouwen als agressief • 35 000 bijtongevallen per jaar (verzorging bij arts) • Ongeveer 1/40 honden bijt per jaar iemand Definitie van gevaar: • Gevaar wordt omschreven als een aanwezige energievorm die in combinatie met een agens één of andere gezondheidsschade bij een werknemer kan veroorzaken. • • • • • • Andere voorbeelden van gevaren Aandrijfmechanisme van een machine Chemisch agens Heet voorwerp Biologisch agens Radioactieve bron ... ? ? Energie ? Agens ? Stap 2 in de risicoanalyse (RIE) • Bepaal de mogelijke schade Het inventariseren van gevaren met het strikmodel Oefening :inventariseer de gevaren QuickTime™ and a TIFF (ongecompri meerd) decompressor are needed to see this picture. Gevaren zien... ... vergt inzicht Stap 3: Evaluatie van de risico’s Hoe groot is het risico? Waarom de grootte van risico’s bepalen? • Rangschikken in categorieën • Laat toe grootste risico’s prioritair aan te pakken • Leidt tot efficiënte en verantwoorde risicobeheersing Definitie van risico: • Een risico is de kans dat een welbepaalde schade optreedt door de uitwerking van het beschouwde gevaar. • De grootheid “risico” omvat twee elementen: namelijk de “kans” en de “ernst”. • De ernst is een mate van negatief gevolg (schade) • De kans is een mate van waarschijnlijkheid Kans ? Energie Agens Ernst? R = f (kans en ernst Principe kwantificering • Steeds 5 gradaties - aangegeven met cijfers 1 : Kleinst 2 : Klein 3 : Middelmatig 4 : Groot 5 : Grootst Risico-evaluatie Praktische werkwijze: Risico-evaluatie = logische gedachtegang Schadeverwekker Schadedrager SARIER-o-graaf is een leidraad activering schade afwending 0 + ++ +++ ++++ B risicoverhogend Omstandigheden risicobeperkend W Energie Agens Gevoeligheid E Aanvaardbaarheid Actiebereidheid R Zeer klein Klein Matig Groot Zeer groot Inschatten van risico B blootstelling “ongunstige” omstandigheden schade gevaar W waarschijnlijkheid E ernst Evaluatie van de omstandigheden Risicofactoren === == = + ++ +++ Erg bepalende risicoverhogende factor, uitdrukkelijk aanwezig, algemeen Belangrijke risicoverhogende factor, regelmatig vast te stellen Risicoverhogende factor, doch niet algemeen of uitdrukkelijk aanwezig Risicobeperkende factor, doch niet algemeen of uitdrukkelijk aanwezig Belangrijke risicobeperkende factor, regelmatig vast te stellen In hoge mate risicobeperkend, uitdrukkelijk aanwezig, algemeen Omstandigheden 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4 4 4 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 M U M O O Blootstellingsgraad Blootstellingsduur Duurtijd van de blootstelling van de schadedrager aan het gevaar 1 Zeer klein Zeer kortstondig (slechts enkele minun ten per dag, of enkele uren per maand of enkele dagen per jaar) 2 Klein Kortstondig (< 1 uur /dag, of < paar dagen per maand, of < dan paar weken per jaar) 3 Matig Beperkt (< 1/4 werkdag, of < w eek / maand, of < 2 maand/jaar) 4 Groot 5 Zeer groot B 5 5 4 5 3 3 2 2 1 1 4 1 2 3 4 5 Deeltijds (1/4 ˆ 3 /4 werkdag, of 1 ˆ 3 weken/m aand, o f 2 ˆ 4 maand/jaar Voltijds ± 8u/dag, (> 3/4 werkdag) ± 20 dagen/maand ± 10 maand/jaar Aantal blootgestelden 1 Zeer klein Aantal verschillende schadedragers blootgesteld aan het gevaar Hoogstens n 2 Klein Twee ˆ d rie 3 Matig Enkelen (< 10) 4 Groot Velen (10 ˆ 100) 5 Zeer groot Zeer velen ( > 100) Waarschijnlijkheidsgraad O m s t a n d i g h e d e n W 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 1 2 3 B 4 5 W 1 Zeer klein 2 Klein 3 Matig 4 Groot 5 Zeer groot Verwachtingskans Zo goed als onmogelijk 1 kans op 500 000 Onwaarschijnlijk, maar mogelijk i n grensgevallen of b ij uitzonderlijke samenloop van factoren 1 kans op 50 000 Denkbaar, bij samenloop van enkele factoren 1 kans op 5000 Zeer goed mogelijk 1 kans op 500 Te verwachten 1 kans op 50 Bepaling grootte van het risico W R 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 1 2 3 E 4 5 1 R Zeer klein risico 2 Klein risico 3 Matig risico 4 Groot risico 5 Zeer groot risico Ernstgraad van letsels Ernstgraad (E) Omschrijving 1 Zeer klein Letsel z onder w erkonbekwaamheid 2 Klein Letsel met tijdelijke werkonbekwaamheid < 30 dagen 3 Matig 4 Groot Letsel met tijdelijke werkonbekwaamheid > 30 dagen of blijvend letsel va n geringe ernst (minder dan 20 % ongeschikthe id) Letsels met langdurige werkonbekwaamheid of ernstig blijve nd letsel ( meer dan 20 % ongeschikthe id) 5 Zeer groot Letsels met fatale afloop of zware invaliditeit (meer dan 50 % ongeschikthe id) of langdurige revalidatie Ernstgraad van aandoeningen / (beroeps)ziekten Ernstgraad (E) Omschrijving 1 2 3 4 5 Zeer klein tijdelijke hinder/ongemak Geen zi ekteverzuim of werkonbekwaamheid Klein Langdurige, doch niet blijvende hinder of kortstondig ziekteverzuim Matig Blijve nd ongemak of langdurig ziekteverzuim > 30 dagen of gedeeltelijke werkonbekwaamheid Groot Blijve nde gedeeltelijke werkonbekwaamheid Ernstige aandoening Zeer Volledige werkonbekwaamheid groot of fataal aflopende zi ekte Ernstgraad van psychosociale effecten Ernstgraad (E) 1 Zeer klein 2 Klein 3 Matig 4 Groot 5 Zeer groot Omschrijving - kortstondige effecten of hinder - niet merkbaar v oor de omgeving - geen invlo ed op het no rmale beroeps- en / of familiale en / of sociale leven - tijdelijke effecten of hinder - merkbaar voor de omgevi ng - lichte verstoring van het normale beroeps- en / of familiale en / of sociale leven - effecten of hinder die aanleiding zi jn tot kortdurend werkve rzuim - belangrijke onvrede - als de gelegenheid zic h voordoet verandert de werknemer v an werk - verstoring van het n ormale beroeps- en / of familiale en / of sociale leven - effecten of hinder die aanleiding zi jn tot langdurig ziekteverzuim - grote onvrede - indien de werknemer kan verlaat hij zij n job op korte termijn - ingrijpende verstoring van he t normale beroeps- en / of familiale en / sociale leven - effecten of hinder die leiden tot blijv end werkonbekwaamheid - onhou dbare toestand voor de getroffene - verder fun ctioneren i n de job is niet meer mogelijk - een dramatische afloop voor de persoon in kw estie of anderen k an gevreesd worden Het risico wordt subjectief beïnvloed - is afhankelijk van aanvaarding en actiebereidheid R Actieniveau (RB) 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 1 2 3 4 5 Aanvaardingsgraad RB Aanvaardingsniveau/actiebereidheid 1 Zeer klein Zeer goed aan vaardbaar Geen maatregelen nodig 2 Klein Goed aanvaardbaar Mits handhaving van de bestaande maatregelen 3 Matig Twijfelachtig Stelselmatige verbetering van de maatregelen is nodig 4 Groot 5 Zeer groot Boven aanvaardingsniveau Bijkomende maatregelen dienen te worden genomen op korte termijn Onaanvaardbaar Ingrijpende maatregelen zijn noodzakelijk Onmiddellijke actie Oefening: Bepaal het risico voor verbranding aan hete koffie in de refter/keuken Identificeer het gevaar 1) Identificeer het gevaar Energ ie Ther mis ch 100 °C Agen s Water, koffie , soep... (waterkoker – mi crogolfoven – automatisch koffieapparaat – fornuis...) Uiti ngsvo rm Verbrand ing aan hete vloeistoff en Schade Brandwonden eerste graad naak te li chaa ms delen (handen ) Schaded rage r Werkne mers, bezo ekers Bepaal de Ernst 1) Identificeer het gevaar Energ ie Ther mis ch 100 °C Agen s Water, koffie , soep... (waterkoker – mi crogolfoven – automatisch koffieapparaat – fornuis...) Uiti ngsvo rm Verbrand ing aan hete vloeistoff en Schade Brandwonden eerste graad naak te li chaa ms delen (handen ) E=1 Schaded rage r Werkne mers, bezo ekers Analyseer de omstandigheden 1) Analyseer de omstandigheden Aanw ezige risicoverhogend e en risicobepe rkende factoren Mens Bezoeke rs en persone el dat sporadis ch geb ruik maakt van de refter is niet vertrouwd met de apparaten Uitr usting Materiaal Bedienings instructies Geen niet duidelij k. dienbo rden Vaak hape ringen Weinig preven tief onde rhoud Omgev ing Moeilij ke opstelli ng aan ingang Onstabiele Naar wegw erptasjes binnend raaiend kunnen deur geb ruikt Kruising van worden personen die naa r frigo gaan . Small e doorgang doo r opstelli ng tafels Organ isatie Zelfbed ie ning Dege lij ke tassen en onde rtassen beschikbaar Snell e koeli ng brandwonden moge lij k in keuken Bepaal de Waarschijnlijkheid Mens Bezoeke rs en persone el dat sporadis ch geb ruik maakt van de refter is niet vertrouwd met de apparaten Uitr usting Materiaal Bedienings instructies Geen niet duidelij k. dienbo rden Vaak hape ringen Weinig preven tief onde rhoud Omgev ing Moeilij ke opstelli ng aan ingang Onstabiele Naar wegw erptasjes binnend raaiend kunnen deur geb ruikt Kruising van worden personen die naa r frigo gaan . Small e doorgang doo r opstelli ng tafels Organ isatie Zelfbed ie ning Dege lij ke tassen en onde rtassen beschikbaar Snell e koeli ng brandwonden moge lij k in keuken 3 3 4 Omstandigh eden score = Blootstelling B = Waarschij nlijkheid van op treden W= 3 4 2 3 5 Bepaal het Risico en evalueer Bepaal en evalueer het risico E= 1 W=3 Risi coscore R = 2 Aanvaardbaarheid? Belangrijkheid van het voordeel? Beheersbaarheid? Geneesbaarheid? Betrokkenheid bij de schade(drager)... Kostprijs Actieniveau voor risicobehe ersing RB = 3 Bedrijf heeft een voorbeeldfunctie Kleine haalbare ingrepen De werkelijkheid is complex daarom... Analyse van de omstandigheden beter analyseren is beter evalueren! Mens Materiaal Uitrusting Omgeving Organisatie Risicoverhogende factoren Risicoverlagende factoren W? Praktische uitwerking
