Groener Gras (7+) van Theater- en Productiehuis BonteHond i.s.m. HKU Inleiding: Binnenkort bezoekt u met uw klas de voorstelling Groener Gras van Theater- en Productiehuis BonteHond. Deze lesbrief bestaat uit één deel voorbereiden op- en één deel verwerken na het bezoek aan de voorstelling. De voorstelling duurt ongeveer 60 minuten. Waarom voorbereiden Onze ervaring met schoolbezoek aan het theater heeft ons geleerd, dat een klas die weet wat ze te wachten staat, vanaf het eerste moment van de voorstelling kan gaan genieten. Een klas zonder voorbereiding heeft echter veel moeite om ‘in’ de voorstelling te komen. Ze steken er aanwijsbaar minder van op, hebben meer moeite met aandacht; ze hebben uiteindelijk minder beleefd. Waarom verwerken De verwerking van een voorstellingsbezoek is belangrijk om de opgedane ervaringen te ‘verzilveren’; de leerling wil en moet er iets mee. U stelt de leerling in staat structuur aan te brengen in opgedane ervaringen, het beeld van de voorstelling. Tijdsinvestering Het voorbereidende deel duurt ongeveer een uur. De nabespreking in de klas en evt. de leuke ideeën die we u aanleveren kunnen zoveel tijd in beslag nemen als u zelf wilt. Wij wensen u en uw leerlingen heel veel plezier bij Groener Gras toe! Met vriendelijke groet, BonteHond Olstgracht 97 1315 BJ Almere 036-5336311 [email protected] www.bontehond.net Groener Gras (7+) van Theater- en Productiehuis BonteHond i.s.m. HKU De voorbereiding in de klas. De klassikale voorbereiding op de voorstelling ‘Groener Gras’ bestaat uit de volgende punten: 1) Wat gaan we zien? 2) Hoe gedraag je je in het theater? 3) Veiligheidsregels (voor de leerkracht) 4) Spel over de personages in het stuk. 1) Wat gaan we zien? Laat u om te beginnen de foto (op de flyer) van de voorstelling zien. - Waar zou een voorstelling met zo’n foto over gaan? - Wat voor soort voorstelling denk je dat het is? - Wat gebeurt er eigenlijk op de foto? De voorstelling Groener Gras is een voorstelling door Theater- en Productiehuis BonteHond. Foto: Liedeke Härschnitz Over BonteHond Sinds september 2005 is Theater- en Productiehuis Almere / BonteHond opgericht. Met succes heeft BonteHond in het voorjaar van 2006 zo’n 40 basisscholen in Almere en Flevoland bezocht met haar jeugdvoorstelling BB&B. Daarna heeft zij in oktober 2006 theater De Metropole in Almere compleet op z’n kop gezet met de voorstelling Alleen voor grote mensen. 900 Almeerse leerlingen bezochten deze voorstelling. Volgend seizoen (maart t/m mei 2008) speelt BonteHond Liggen op je rug. Voor deze associatieve, beeldende voorstelling vol geuren en geluiden wordt de theaterzaal omgebouwd tot matrassenpaleis. De kinderen mogen die voorstelling liggend op het toneel meemaken. Voor meer informatie over BonteHond en foto’s van vorige voorstellingen zie: www.bontehond.net De regisseuse Noël Fischer is artistiek leider van BonteHond. Zij maakte samen met beeldend kunstenaar Marianne Burgers onder de naam Blauwe Engel tot nu toe verschillende geslaagde producties, waaronder ‘Peer’, ‘Mie’ en het met meerdere prijzen bekroonde ‘Van binnen moet je wezen’ (in coproductie met Het Woelige Baren). Inhoud van de voorstelling Iedere zaterdag staan de junioren van FC Groener Gras op het veld om te trainen. Ze hebben maar één doel voor ogen: de wedstrijd van hun leven spelen. Ze dromen allemaal van een winnende goal en een juichende tribune. Maar de realiteit is anders: onbarmhartige scheidsrechters, koude kleedkamers, plakkende shirts, blessureleed en ruzies. Een speelse, fysieke familievoorstelling met de geur van nat gras. Over teamspirit, groepshiërarchie, scoren en incasseren. Humor, anarchie en spierballentaal in een voorstelling met een grote cast. Voor deze voorstelling werkt BonteHond samen met de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Regisseur Noël Fischer nodigde acht studenten van de opleiding Acteurs/Makers uit mee te spelen in het elftal. Als je van voetbal houdt of zelf voetbal speelt, ben je van harte uitgenodigd om in clubtenue naar Groener Gras te komen. Groener Gras (7+) van Theater- en Productiehuis BonteHond i.s.m. HKU Soort voorstelling Groener Gras is een voorstelling over het lief en leed van een voetbalelftal. Het is een beeldende en fysieke voorstelling. De kijker wordt uitgenodigd zelf te associëren op de beelden en gebeurtenissen die zich op het podium voltrekken. Er wordt weinig gesproken, toch gebeurt er veel. 2) Hoe gedraag je je in het theater? Om het aanstaande theaterbezoek van uw klas zo optimaal mogelijk te laten verlopen, krijgt u een aantal onderwerpen en tips mee om van tevoren met uw klas te bespreken. Het gaat over regels in het theater met betrekking tot de veiligheid. Ook krijgt u de formele lijst met ‘Regels in het theater’. Die regels hebben veel met (brand) veiligheid te maken. Leest u ze alstublieft goed en leeft u ze alstublieft ook goed na met uw groep. Hoe gaat het er in het theater aan toe? Ben je wel eens naar een voorstelling in het theater geweest? Hoe gaat dat? Is het hetzelfde als iets op televisie zien? Wat zijn de overeenkomsten en wat zijn de verschillen? Waar kun je in Almere naar theatervoorstellingen gaan kijken? Acteurs en publiek. Een toneelvoorstelling wordt gespeeld door toneelspelers, ook wel acteurs genoemd. Acteurs spelen voor een publiek dat naar ze komt kijken. Jullie zijn straks dat publiek. Jullie zijn dan de enigen die deze voorstelling kunnen zien. Dat is heel anders dan kijken naar b.v. televisie of film. Dan maakt het voor de acteurs niet uit of er doorheen gekletst wordt. In het theater is ieder geluid vanuit de zaal storend voor de acteurs. Het theater. Een toneelvoorstelling wordt vaak in een theater gespeeld. Daar kan iedereen heen. Als je een kaartje koopt mag je naar binnen. Jullie school heeft de kaartjes al gekocht, dus je mag zo naar binnen. Meestal kleden mensen zich mooi aan als ze naar het theater gaan, want dan gaan ze een avond of middag ‘uit’. Deze voorstelling gaat echter over voetbal. Speciaal mag je nu voor 1x in je voetbalkleren naar het theater komen. Naar de wc Voordat je de zaal ingaat, kan je het beste nog even naar de wc. Tijdens de voorstelling stoort dat. Waar ga je zitten Voor je de zaal ingaat, hangt iedereen zijn jas en tas op in de garderobe. Dat moet van de brandweer. Als je in de zaal komt krijg je een plaats aangewezen om te zitten. LET OP! We zouden het fijn vinden wanneer de begeleiders tússen de kinderen in gaan zitten. Praten tijdens de voorstelling Tijdens de voorstelling mag je eigenlijk niet praten, daar hebben de acteurs last van. Het is niet zoals bij de film of televisie, daar kunnen de acteurs je toch niet horen. Natuurlijk mag je best eens lachen of zo, maar daarna moet je weer stil zijn. Snoepen, sleutels en ander elektronisch gepiep Niet snoepen tijdens de voorstelling, papiertjes kraken en ritselen nogal. Ook je sleutelbos en andere dingen die geluid maken zoals piephorloges en mobieltjes, uitzetten of niet mee naar binnen nemen. Geen laserpennen in de zaal. Groener Gras (7+) van Theater- en Productiehuis BonteHond i.s.m. HKU Applaus Als de voorstelling afgelopen is mag je natuurlijk klappen. Vooral als je het leuk gevonden hebt laat je dat zo merken. Acteurs vinden het fijn als je heel hard klapt, dan weten ze dat je van hun voorstelling genoten hebt. 3) De Veiligheidsregels (Voor de leerkracht) - Graag niet meer dan tien minuten van tevoren aanwezig zijn. Dit om onnodig lang wachten te voorkomen. Klassen blijven buiten wachten tot ze daar opgehaald worden. Bij slecht weer kan er natuurlijk in de gang gewacht worden. - Alle bezoekers van de voorstelling, dus ook leerkrachten en begeleiders, hangen hun jas en tas op in de gang. Dit is een voorschrift van de brandweer. - Het publiek wordt in kleine groepjes de zaal binnengelaten en krijgt een plaats aangewezen. - Geen kostbaarheden in de jassen achterlaten. - Leerkrachten en begeleiders verspreiden zich onder hun eigen leerlingen om toezicht te houden. U zit dan het best aan de verste uiteinden van een rij. - Toiletbezoek liefst niet tijdens de voorstelling; dus vooraf naar het toilet - Niet snoepen tijdens de voorstelling. Ook geen elektronisch gepiep mee naar binnen. Sleutelbos ín de broekzak. Geen laserpennen in de zaal. - Reageren op de voorstelling mag natuurlijk altijd. Door de voorstelling heen praten is storend, dat dus niet. - Niet in het decor lopen voor en na de voorstelling. Groener Gras (7+) van Theater- en Productiehuis BonteHond i.s.m. HKU 4) Een spel over de personages in de voorstelling. Groener Gras gaat over het lief en leed van een voetbalelftal. Een voetbalelftal is een groep. In de voorstelling zal het gaan over hoe het is om bij een groep te horen; wat er gebeurt als je nieuw in een groep komt; of er een vaste ‘rolverdeling’ binnen de groep is, etc. Ter voorbereiding op de voorstelling hebben wij van ieder personage in het stuk een foto gemaakt (een personage is de persoon die een acteur speelt in het toneelstuk). Ook hebben wij van ieder personage een omschrijving gegeven. De bedoeling is dat de leerlingen de foto’s bij de omschrijving gaan zoeken. Het gaat er bij deze opdracht om dat ook de leerlingen in uw klas bevooroordeeld zullen zijn. Waarom is het ene meisje het stoere meisje en het andere meisje niet? Waarom is hij juist de jongen die er niet bij hoort? Etc. Bij de omschrijvingen van de personages staan ook vragen die u als leerkracht daarna kan bespreken in de klas. Dit kan ook na afloop van de voorstelling. Het spel vindt u als bijlage bij deze lesbrief. Oplossing van het spel: Hier heeft u alvast de oplossing van het (foto) spel Foto 1 DeLange Foto 2 Jeroen Foto 3 Riccardo Foto 4 Robin Foto 5 Rutger Foto 6 Tina Foto 7 Thomas Foto 8 Tim Foto 9 Sharon Groener Gras (7+) van Theater- en Productiehuis BonteHond i.s.m. HKU Verwerken in de klas Terug in de klas geeft u de kinderen de gelegenheid om de voorstelling te verwerken. Die verwerking is belangrijk om de opgedane ervaringen te ‘verzilveren’; de leerling wil en moet er iets mee. U stelt de leerling in staat structuur aan te brengen in opgedane ervaringen, het beeld van de voorstelling. Stel ‘open’ vragen waarop meerdere goede antwoorden mogelijk zijn. Sterker nog, het gaat niet om de ‘goede’ antwoorden, maar dat kinderen verwoorden hoe ze tot hun antwoord komen. Als in het gesprek blijkt dat de ervaring van de ene leerling niet die van de ander is, laat hen dan met het verhaal van hun eigen ervaring komen. Twee werkvormen voor klassikale verwerking: 1) U houdt een kringgesprek 2) De leerlingen schrijven een verhaal over hun eigen ervaringen met groepen. 3) De leerlingen schrijven een recensie over het toneelstuk. 1) Het kringgesprek Voorbeelden van algemene vragen om de voorstelling na te bespreken: Leuk - Wat vond je leuk, mooi of goed aan deze voorstelling? - Wat is je opgevallen? - Wat vond je heel bijzonder, bijzonder mooi, bijzonder grappig, spannend? - Wat had nog langer mogen duren? Niet leuk - Waren er momenten of stukken die je vervelend vond? Naar? Akelig? Vreemd? - Welke? - Was er een moment dat het verhaal je niet meer interesseerde of boeide? - Welk moment was dat? Vertel eens… Moeilijk - Snapte je iets niet? - Wat was er moeilijk of onduidelijk? - Wat gebeurde er dat je nog nooit eerder gezien, gehoord of meegemaakt hebt? - Op welk moment kon je het verhaal niet meer volgen? - Waar kreeg je een vervelend, akelig gevoel bij? - Zit er volgens jou iets in dat niet klopt? - Ken je andere voorstellingen of verhalen die hierop lijken? Welk deel van de voorstelling zou je nog een keer willen zien? Welk gedeelte niet? Als de spelers je zouden vragen wat er anders of beter zou kunnen, wat zou je dan zeggen? Was er iets in deze voorstelling dat je zelf wel eens hebt meegemaakt? Wat ging er hetzelfde bij jou en wat was er anders? Ging je door deze voorstelling je eigen ervaring met andere ogen bekijken? Bij welke stukken in de voorstelling heb je helemaal meegeleefd? Met welk personage (rol) leefde je het meeste mee? Hoe dacht je dat het einde zou zijn? Wat herinner je je nog het beste? Welk deel? Welk personage? Wat nog meer? Groener Gras (7+) van Theater- en Productiehuis BonteHond i.s.m. HKU - Wat ga je je vrienden of thuis over deze voorstelling vertellen? Wat ga je ze zeker niet vertellen, zodat je niet alles van tevoren verklapt? Wie zou je naar deze voorstelling willen laten gaan? Waar speelt de voorstelling zich af? Hoe kon je dat zien? Moest je tijdens het kijken aan die plek denken? Zou het ook ergens anders kunnen gebeuren? Welk personage of speler boeide jou het meest? Is dat het belangrijkste personage in de voorstelling? Welke personages vond je niet aardig? Deed een van de personages je denken aan iemand die je kent? Met welk personage leefde je het meest mee? Had je het wel eens willen opnemen voor iemand? Als je een rol zou mogen spelen, welke zou je dan kiezen? Als je een rol zou mogen veranderen wat zou je dan veranderen? Welk moment boeide jou het meest? Wat gebeurde er? Wat was er het gevolg van? Zou je zelf zoiets kunnen spelen? Wat zou je absoluut niet lukken om zelf te spelen? Wat zou je bij de bestaande voorstelling willen veranderen? - We hebben naar elkaar geluisterd en van alles en nog wat over de voorstelling gehoord. Was je verbaasd over wat iemand zei? Heeft iemand iets gezegd waardoor je anders over deze voorstelling ging denken, of waardoor je het beter ging begrijpen? Als je nu, nadat we zoveel over de voorstelling gezegd hebben, nog eens nadenkt, wat vind je er dan het belangrijkste aan? Waarom hebben de spelers en de regisseur deze voorstelling gemaakt, denk je? Hoeveel mensen hebben er volgens jou aan deze voorstelling meegewerkt? - Voorbeelden van vragen over het thema groepen om na te bespreken in de klas of individueel: Zie ook de vragen die bij het voorbereidende spel zaten… - Kun je vertellen over iets wat je als groepje hebt gedaan dat je heel leuk of spannend vond? Is het moeilijk bij een groep te horen? Moet je daar wel eens iets voor doen dat je eigenlijk niet wilt? Is er een groep waar je graag bij zou willen horen Ben je anders in andere groepen, soms verlegen soms brutaal, soms de grappenmaker Ben je in iedere groep jezelf (of doe je steeds anders) Wat doe je om erbij te horen (uitsloven, grappen maken etc.) Durf je meer als je met een groep bent Zijn er groepen waar je bang voor bent Is kleding belangrijk om erbij te horen Is uiterlijk belangrijk om erbij te horen Groener Gras (7+) van Theater- en Productiehuis BonteHond i.s.m. HKU Over verlegen zijn of verlegen types en over bazig zijn en bazige types.. - Ken jij iemand die bazig doet - Wat doet hij/zij dan - Doet hij/zij dat ook wel eens bij jou? - Wat doe jij dan? - Ken jij iemand die heel verlegen is? - Hoe doet hij/zij dat? - Wat doe je om je niet onprettig te voelen - Waarom deed je dat toen? - En wat gebeurde er? Over in een nieuwe groep komen als je verhuist en/of in een nieuwe klas komt? - Ben je wel eens nieuw in een groep binnen gekomen, b.v. in een klas in een team van je sport, in een andere stad. - Ben je wel eens verhuisd? - Hoe is dat? - Wat doe je dan zo’n eerste dag? - Wat doe je om je niet onprettig te voelen - Hoe lang duurt het voordat je bij de groep hoort? - Wat moet je daar voor doen - Wat doen anderen om het tegen te gaan? - Wat doe jij zelf als er een nieuw iemand in je groep komt? - Zijn er ruzie’s in je klas? Heb je een grote klas? Is het leuk in de klas en waarom wel/niet? Is de klas opgedeeld in veel verschillende groepjes? Bij welk groepje hoor jij? Wat is er in jullie groepje anders/ speciaal? Ben je weleens jaloers op iemand uit de klas? Als je de koning/koningin was van jouw klas wat zou je dan doen (met je klasgenoten) Over je broer of zus (hoe zijn de verhoudingen) - Heb je broers en/of zussen? - Wie is er bij jullie het bazigst? - Is er iemand die duidelijk de leiding neemt? - Wat vind je daarvan? Over je sportclub - Op wat voor sport of hobbyclub zit je - Is het daar anders dan in de klas? - Heb je daar een andere rol dan in de klas? Ben je bijvoorbeeld veel stiller, of juist drukker? - Vind je het belangrijk om bij deze groep te horen? - Ben je wel eens jaloers op iemand uit je club? - Hebben jullie wel eens ruzie met een ander groepje of met één iemand? - Waardoor komen die ruzies? Over erbij horen of niet…… - Is er een groep waar je graag bij wil? - Mag je daar bij? - Is er een groep waar een code bij hoort voor je er in mag - Wat voor groep zou jij zelf willen beginnen - Ben je wel eens uit een groep gezet Groener Gras (7+) van Theater- en Productiehuis BonteHond i.s.m. HKU De volgende opdrachten zijn voor die groepen die de voorstelling en het thema verder (individueel en schriftelijk) uit willen werken. 2) De leerlingen schrijven een verhaal over hun eigen ervaringen in een groep. Naar aanleiding van het toneelstuk en de vragen hierboven. Kunnen de leerlingen een verhaal schrijven over hun eigen ervaringen in een groep. BonteHond heeft op haar website een speciaal weblog gemaakt waar al allemaal verhalen van verschillende kinderen opstaan over wat zij hebben meegemaakt met een groep, over hoe het is om wel of niet bij een groep te horen, etc. www.bontehond.net/weblog Als uw leerlingen ons de verhalen toesturen kunnen wij ze op het weblog plaatsen. Andere kinderen kunnen daar dan weer op reageren. 3) De leerlingen schrijven een recensie over het toneelstuk Bij het schrijven van een recensie kunt u uw klas helpen met de volgende aanwijzingen. Wanneer u ze stap voor stap door de punten leidt zullen die zeker houvast bieden. Verzamel en schrijf op: Informatie over voorstelling, makers en plaats van voorstelling. Een positief en een negatief moment uit de voorstelling die je het meest opvielen. Waar deed de voorstelling je aan denken. Wat was er bijzonder aan de voorstelling of waarom had deze voorstelling nooit gespeeld mogen worden. Een pakkende beginzin om de lezer nieuwsgierig te maken. Structuur, de volgorde waarin je wat opschrijft Eigenlijk is elke volgorde goed. Toch is een eerste voorwaarde dat je met een pakkende beginzin de aandacht van de lezer trekt. Handig is om de opening te laten volgen door een stukje waarover de voorstelling gaat. Maar ga vooral niet de hele voorstelling navertellen en doe het in je eigen woorden. Natuurlijk hoort in een recensie jouw mening, jouw oordeel over de voorstelling. Misschien is dat wel het belangrijkste van de recensie. Maar als jij je mening geeft, moet je juist ook opschrijven waarom je dat vindt. Gek genoeg hoeft een oordeel niet alleen goed of slecht (positief of negatief) te zijn. Het zou ook wel vreemd zijn als je een voorstelling helemaal goed of helemaal slecht vindt. Dit gedeelte kan je afsluiten met een al of niet aanbeveling voor een ander om naar deze voorstelling te gaan. Zorg aan het eind van je recensie voor een mooie ‘uitsmijter’, een pakkende eindzin. Zo’n zin is helemaal prachtig wanneer die iets te maken heeft met je beginzin. Tot Slot Het blijkt dat theatermakers recensies van hun publiek zeer op prijs stellen, zelfs als die negatief zijn. U kunt een (kopie) van deze recensies naar BonteHond opsturen, dan komen ze vanzelf bij de acteurs en regisseur terecht. BonteHond t.a.v. Linda Selling Olstgracht 97 1315 BJ Almere Bijlage: Spel over personages in Groener Gras