Ten Oorlog - Histoforum

Ten Oorlog
De Eerste Wereldoorlog:
Oorlogsvoering, revolutie en vrede
Het begin-1914
• Aanvankelijk was er zeer
veel enthousiasme voor
de oorlog.
• Miljoenen jongemannen
in alle deelnemende
landen meldden zich vol
enthousiasme aan.
• Iedereen verwachtte dat
ze vóór kerstmis 1914
weer thuis zouden zijn.
• Dat bleek niet zo te zijn:
Om meer soldaten te werven
gebruikte men oorlogspropaganda
De oorlog duurde langer dan
verwacht
• Het opperbevel wist ergens wel dat de oorlog niet binnen
enkele maanden klaar zou zijn.
• Oorlogsvoering was immers veranderd: in de
Boerenoorlog, de Japans-Russische oorlog en de
Balkanoorlogen was dit op dramatische wijze duidelijk
geworden.
• De Poolse bankier Jan Bloch zei hierover:". . . war,
instead of being a hand-to-hand contest in which the
combatants measure their physical and moral
superiority, will become a kind of stalemate, in which
neither army being able to get at the other, both armies
will be maintained in opposition to each other,
threatening each other, but never being able to deliver a
final and decisive attack. That is the future of war-not
fighting, but famine, not the slaying of men, but the
bankruptcy of nations and the breakup of the whole
social organization."
De bewapening had immers een enorme
sprong doorgemaakt sinds 1871:
Het magazijngeweer
Het vliegtuig
Het machinegeweer
Artillerie
Verdedigen was hierdoor veel
makkelijker geworden dan aanvallen:
• Een Britse eenheid van 3000 man kon in 1904 in
één minuut meer vuur uitbrengen dan het hele
Britse leger van 60.000 man tijdens de slag bij
Waterloo.
• Dit was uiteraard bekend bij de legerleidingen,
maar ze hadden simpelweg geen alternatief: het
offensief (de aanval) bleef in het militaire
denken belangrijker dan het defensief (de
verdediging), eigenlijk nog zoals tijdens
Napoleon.
Dit is te zien in de uniformen:
Laten we Frankrijk als voorbeeld nemen
Zo gingen de Fransen in 1914 Beter dan deze
de oorlog in.
uniformen
natuurlijk.
Maar al snel ging men over op
deze uniformen.
Terug naar de oorlog: het Schlieffenplan
mislukte en de Duitse opmars kwam tot
stilstand
De eerste maanden van de oorlog
Noord-Frankrijk en Zuid-België
vormen het Westfront
• Het westfront wordt
bekend door de hele
lange
verdedigingslijnen
waar beide partijen
zich ingraven: de
loopgraven.
• Tijdens 4 jaar oorlog
verandert het front
hier nauwelijks.
De Franse, Engelse en Duitse
generaals proberen door grote
offensieven doorbraken te forceren.
Nivelle
Von Moltke
Pétain
Haig
Foch
Joffre
Von Falkenhayn
Alle offensieven mislukten:
• De slag bij Verdun: 378.000 Franse
slachtoffers, waarvan 163.000 doden /
330.000 Duitse slachtoffers, waarvan
143.000 doden.
• De slag bij de Somme: 420.000 Britse
slachtoffers en 200.000 Franse
slachtoffers / 500.000 Duitse slachtoffers.
• De slag bij Passchendaele (derde slag bij
Ieper): 508.800 Franse en Britse
slachtoffers / 348.300 Duitse slachtoffers.
De situatie in de loopgraven
• Ratten, kou, verveling,
luizen, dood, ziekte: het
leven in de loopgraven
was geen pretje.
• Bovendien was de stress
door de nieuwe vorm van
oorlogvoeren zeer hoog:
soldaten deserteerden,
verwondden zichzelf of
leden aan ‘shell shock’.
• Tijdens de oorlog waren
er zo’n 40.000.000
gewonden om te
verplegen. 9.000.000 per
jaar. 25.000 per dag.
Ook de bevolking werd een doelwit
tijdens de Eerste Wereldoorlog
De Duitsers bombardeerden bijvoorbeeld de Belgische stad
Leuven en bombardeerden Londen met Zeppelins.
Maar ook Duitsland werd getroffen:
• De Engelse marine
blokkeerde de Duitse
havens.
• De Duitse bevolking
had hier zeer zwaar
onder te lijden.
• Het Duitse
opperbevel probeerde
de blokkade te
doorbreken met een
nieuw wapen:
De U-Boat oftewel de onderzeeër
Dit was kenmerkend voor de Totale
Oorlog
• De bevolking van alle
deelnemende landen, mannen
en vrouwen, werd ingezet in
de oorlogsindustrie, in het
leger en in de hospitaals.
• Voor alle landen was de oorlog
dus ‘totaal’: niet alleen de
legers vochten, maar ook alle
andere mensen ondervonden
gevolgen van de oorlog.
• Om de oorlog te winnen moest
men dus ook de bevolking
aanpakken. Steden werden
gebombardeerd, maar ook
hele volken werden het
doelwit, bijv. tijdens de
Armeense genocide waarbij de
Ottomanen een
massaslachting aanrichtte
onder de Armeniërs.
Aan het Oostfront was de
oorlogsvoering heel anders
• Hier vochten de Duitsers,
Oostenrijkers en
Ottomanen tegen de
Engelsen, Russen,
Serven, Arabieren en
Italianen.
• Er werd gevochten in de
sneeuw, in de bergen en
in de woestijn.
• Er was een front in
Rusland, op de Balkan, in
het Midden Oosten, in
Afrika en Azië.
De Duitsers behalen hier grote
overwinningen, o.a. bij Tannenberg
Von Hindenburg
Ludendorff
Hindenburg
Wilhelm II
Ludendorff
De Duitse generaals Von Hindenburg en Ludendorff die de Duitse overWinning op de Russen bij Tannenberg hebben behaald zijn vanaf dat
moment de virtuele machthebbers in Duitsland.
1917 is een beslissend jaar in de
oorlog
• In 1917 breekt de
Russische revolutie uit in
Rusland en uiteindelijk
nemen de communisten
onder leiding van Lenin
de macht over.
• Lenin tekent de Vrede
van Brest-Litovsk met
Duitsland: aan het
Oostfront komen dus
troepen vrij die naar het
Westfront kunnen.
Lenin
Maar ook voor de geallieerden was
1917 een belangrijk jaar
De Tank: voor het eerst
ingezet door Engeland.
De Verenigde Staten gaan
aan de oorlog deelnemen.
De oorlog eindigt uiteindelijk in
1918
• De Duitsers openen begin
1918 een groots offensief. Dit
is aanvankelijk een succes.
• Maar door de verse
Amerikaanse troepen en de
tanks loopt het offensief
uiteindelijk op niets uit.
• In Duitsland kan men de
oorlog uiteindelijk niet meer
opbrengen en er breken
grootscheepse protesten uit.
De Duitse keizer vlucht naar
Nederland
• Op 11 november, om 11 uur,
wordt de wapenstilstand
getekend in een trein.
De Eerste Wereldoorlog: de balans
doden
gewonden
Rusland
1.700.000
4.950.000
Duitsland
1.773.000
4.216.000
Frankrijk
1.385.000
4.266.000
908.400
2.090.000
1.200.000
3.620.000
Italië
650.000
947.000
Turkije
325.000
400.000
Servië en Montenegro
48.000
143.000
België
14.000
44.700
116.000
234.000
land
Militaire verliezen
Groot-Brittanië
Oostenrijk-Hongarije
Verenigde Staten
•
•
•
•
•
•
In 1919 vinden rondom Versailles
de vredesbesprekingen plaats
Duitsland, het Ottomaanse rijk en
Oostenrijk krijgen de schuld van
de oorlog en worden zwaar
gestraft:
Duitsland wordt gedemilitariseerd,
moet een zeer zware
herstelbetalingen doen, moet
Elzas-Lotharingen afstaan aan
Frankrijk en een groot gedeelte
van Duitsland aan Polen.
Oostenrijk-Hongarije wordt
opgebroken in o.a. Oostenrijk,
Hongarije en Tsjechoslowakije.
Het Ottomaanse rijk verliest al
haar gebied in het MiddenOosten.
Europa verandert op ingrijpende
wijze
De Amerikaanse president Wilson
richt de Volkenbond op: een
supranationale organisatie die
'een einde aan alle oorlogen' moet
maken.
Vlnr. Lloyd George van Engeland, Orlando
van Italië, Clemenceau van Frankrijk en
Wilson van de Verenigde Staten
De toekomst?