Wonen in zelfstandigheid met een visuele beperking

Wonen in zelfstandigheid met een visuele
beperking


Claudia van Schie
Lisette Altena
Agenda





Oorzaken en soorten slechtziendheid
Resultaten voor de gehele woning
Aandachtspunten per vertrek
Hulpmiddelen
Vragen
Opdracht

Creëer een zo optimaal mogelijke
leefomgeving voor een slechtziende oudere
en zijn of haar ziende partner
Low vision = Slechtziendheid

Slechtziendheid volgens de Wereld
Gezondheidsraad


Gezichtsvermogen van minder 30%. Of
een gezichtsveld kleiner dan 20°
Over blindheid wordt gesproken bij:

Gezichtsvermogen van minder dan 5%. Of
een gezichtsveld van kleiner dan 10°
(Blom 2001 e.a)
Oorzaken slechtziendheid

Meest voorkomende afwijkingen die
slechtziendheid veroorzaken in Nederland
1.
2.
3.
Diabetische Retinopathie
Macula Degeneratie
Glaucoom
Ziektebeelden bekeken
Macula degeneratie
Diabetische Retinopathie
Binnenshuis blijven de
aanpassingen voor de
verschillende ziektebeelden gelijk
Glaucoom
Een perfect aangepaste woning is
persoonlijk en moet per persoon
worden bekeken
Soorten slechtziendheid



Wazig zien
- last van tegenlicht, gestoord kleuren zien,
Verlies van details zien
- moeite met lezen en gezichtsherkenning
Verlies van het overzicht
- meer hoofdbeweging, aarzelend bewegen,
gestoord kleuren zien
Onderdelen van de woning waar
wij naar gekeken hebben





Algemene
aanpassingen door
het hele huis
Woonkamer
Keuken
Slaapkamer
Badkamer





Werkkamer
Routing door het
huis
Kleur en contrast
gebruik
Verlichting
Gadgets
Problemen & Oplossingen
Contrast en Kleur
 Contrast is het verschil in kleur intensiteit
 Door contrasterende kleuren te gebruiken kan
een object beter zichtbaar gemaakt worden
 Door normale veroudering worden kleuren
donkerder gezien dan ze werkelijk zijn  creëer
intensiteitverschillen
 Regel: lichte kleuren treden naar voren, donkere
kleuren treden naar achteren
Problemen & Oplossingen
Contrast en Kleur
 Kleurregels

Vermijd kleuren met
gelijke intensiteit,
ook al zijn het
verschillende tinten

Kies donkere kleuren of zwart van de onderste helft
van de kleuren cirkel tegenover lichte kleuren of wit
van de bovenste helft
Vermijd aangrenzende tinten

Problemen & Oplossingen
Oriëntatie
 Slechtzienden missen in sommige gevallen
het overzicht
 Creëer een voelbaar en/of hoorbaar verschil
tussen de kamers door verschillende
materialen te gebruiken als vloer bedekking
Problemen & Oplossingen


Voelbare markering op
de toilet deur
(afbeelding)
Gekleurde markering
achter of bij de deurklink
Problemen & Oplossingen
Geluid
 Slechtzienden doen veel op gehoor. Harde
geluiden kunnen als storend worden
ervaren
 Vitrage en overgordijnen verminderen de
echo
Problemen & Oplossingen
Verlichting
 65 jarige heeft in vergelijking met een 20 jarige 30%
meer licht nodig om goed te kunnen functioneren 
voldoende verlichting
 Een ouder oog is gevoelig lichtveranderingen, de
aanpassingstijd duurt langer dan bij een jonger persoon
 creëer in het hele huis een egale verlichting
 Verhouding 1:3:10
(omgeving : nabije
omgeving : taakverlichting)
Problemen & Oplossingen
Verlichting (vervolg)
 Ouderen hebben meer
last van direct licht of
weerspiegeling van licht
(glare)
 Maak gebruik van
indirecte lichtbronnen
Problemen & Oplossingen
Verlichting



Inschakeling van de verlichting door
bewegingssensors
Basis verlichting: uplighters of
afgeschermde TL verlichting om een
egaal verlichte ruimte te creëren
Taakverlichting: dimbare halogeenspots
of een TL op bureaulamp formaat
Tips voor de woning algemeen
Deuren
 Geen glazen deuren ivm veiligheid
 Contrasterende deurklink of contrasterend vlak achter
de klink
Ramen
 Draaicirkel naar buiten toe ivm veiligheid
 Zonwering door middel van screens die parallel aan
het raam lopen
Tips voor de woning algemeen
Meubilair
 Creëer contrast met de vloer en de wanden
 Tafelbladen mogen niet glimmen of wit zijn
 Creëer brede loopgangen
 Voorkom uitstekende voorwerpen die niet
vanaf de vloer beginnen
Tips voor de woning algemeen
Wanden Plafond en Vloeren
 Wanden moeten licht van kleur zijn maar mogen niet
wit zijn
 Plafond moet bij voorkeur wit zijn
 Vloeren niet te donker niet te licht
 Gebruik effen kleuren, patronen veroorzaken
verwarring in oriëntatie
 Geen afgeronde muren ivm oriëntatie
Tips voor de woning algemeen
Elektronica
 Telefoon toestel met grote knoppen,
contrasterende kleuren. Bij voorkeur met een
snoer zodat hij niet kwijt raakt
 Werk snoeren weg ivm val preventie
 Schakelaars, stopcontacten in contrast met de
wand, in elke ruimte op dezelfde plek in
verhouding tot de deur, plaats ze op voel hoogte
(1.20m)
Tips voor de Entree & Gang





Opvallend gekleurde brievenbus of markering
Drempel moet goed contrasteren met de omgeving
Sleutelkast zodat deze altijd op vaste plek te vinden zijn
Garderobekast om jassen, schoenen, wandelstok in op
te bergen. Plaats hier goede taak verlichting
Mogelijkheid tot uitschakelen van de verlichting van de
gehele woning bij verlaten van de woning
Tips voor de Woonkamer





Ruime tafels en bijzet tafels
Voldoende wandcontactdozen
Plaats een comfortabele stoel vlak voor het
Televisietoestel
Plaats de TV 90° op het raam
Creëer contrast tijdens het eten door gebruik van
licht en donker servies
Goed en Slecht Contrast
Tips voor de Keuken





Inductie kookplaat voorkomt verbranding. Let
wel op het bedieningsgemak
Taakverlichting afgeschermd door een koof om
verblinding te voorkomen
Daglicht realisatie kan door een lichtkoepel op
het dak te plaatsen
Optimale verlichting voor het fornuis is nog geen
geschikte oplossing voor
Geen RVS keukenblad en geen glimmende
tegels
Dit is een RVS keukenblad met
een directe verlichting.
Tips voor Badkamer & Toilet





Bewegingssensoren voor aan en uit doen kraan
Thermostaatkranen voorkomen verbranding
Vermijd chroom in verband met schittering
Goed verlichte spiegel door
taakverlichting boven de spiegel of
als ringverlichting
Tegenover de spiegel een donkere
wand
Tips voor Badkamer & Toilet


Toiletmat in contrast met de toiletpot. Pas op
uitglijden over de mat
Doortrekker en toiletborstel in contrast met de
omgeving
Tips voor de Slaapkamer






‘Plasroute’ verlicht bij aanraken grond
Tafel voor Daisy-speler en telefoon
Dimbare kamerverlichting en leeslamp
Centrale knop voor uitschakelen van de
verlichting in de gehele woning
Duidelijk sprekende wekker of grote klok
Kledingsortering en herkenning
Tips voor de Werkkamer





Beeldscherm 90° op raam geplaatst.
Computer met vergrotende en/of
spraaksoftware
Voldoende stopcontacten
Werk elektradraden weg ivm valpreventie
Goede taak- en basisverlichting
Tips voor de
Installatieruimte & Berging




Makkelijk bedienbare wasmachine en droger
Markeer verschillende programma’s met
reliëfpasta
Sokkenklemmen
Label herkenningssysteem
Tuin en Balkon




Geen ronde plantenbakken in verband met
oriëntatie
Goede contrasterende drempel
Bloemen met veel kleur en geur in grote
groepen
Zonnescherm en buitenverlichting
Hulpmiddelen algemeen




Hier geld goedkoop = duurkoop
Grote toetsen/knoppen
Spraaksoftware
Vergroting
Hulpmiddelen keuken





Bord en snijplankrand
Huishoudweegschaal
Vloeistofniveau indicator
Magnetron
Talking tins (afbeelding)
Conclusie





Contrast en kleurgebruik
Verlichting
Ruime opzet
Val en stootpreventie
Geluid
Bedankt voor uw aandacht