Geschiedenis van Eetstoornissen

Diabetes & Eetstoornissen
Een uiterst gevaarlijke combinatie
Prof. Dr. M. Vervaet - Universiteit Gent - Centrum voor Eetstoornissen
GEZOND EN ZIEK
Lichamelijke Gezondheid
Diabetes: somatische aandoening
Mentale gezondheid
Eetstoornissen: psychiatrische aandoening
Sociale gezondheid
Stigmatisatie en Gezondheidszorg
EETSTOORNISSEN ZIJN PSYCHIATRISCHE AANDOENINGEN
Beschrijvende kenmerken van
eetstoornissen als psychiatrische diagnose
Overmatige bezorgdheid over het eigen gewicht en/of uiterlijk
gekoppeld aan
‘Disfunctioneel’ eetgedrag
 Restrictief eten (lijnen-diëten) en vasten
 eetbuien (> 2 x week/3m)
 compensatiegedrag (zelf-opgewekt braken, misbruik laxativa & diuretica,
overmatige lichaamsbeweging)
[email protected]
Anorexia Nervosa
 BMI < 17,5
 Restrictief eetpatroon
(lijnen, vasten)
 Bewegingsdrang
 Eetbuien (subjectief) &
compensatiegedrag
Bulimia Nervosa
 18 < BMI < 27
 Eetbuien
 compensatiegedrag
Eetbuistoornis
 BMI > 30
 Continue eetbuien
 Weinig tot geen
compensatiegedrag
Diversiteit binnen categoriën
Prevalentie
Leeftijdcategorie
10-30 jaar
3,7 % AN
3,8 % BN
4,4 % BED
6,8 % EB
10,3 % ED
(Preti et al., 2009)
Verklarende diagnostiek: gemeenschappelijke kern
Angstige Persoonlijkheid
Perfectionisme
Sociaal psychologische
kwetsbaarheid
Perceptie van weinig sociale
support & lage status
Body dissatisfaction/ low selfesteem
(preoccupatie met lichaam)
Disfunctioneel eetgedrag
(inhibitie-desinhibitie)
(Daniels, 2000; Ghaderi & Scott, 2000; Lieberman et al., 2001; Okine, 2000; Gerner & Wilson,
2005; Paxton et al., 1999; Stice et al., 2002; Ricciardelli & McCabe, 2004; Fairburn, 2003;
Vervaet et al., 2005)
Vermijden van negatieve emoties & (sociale) conflictsituaties & rigide eetpatroon
ANOREXIA NERVOSA
Ontsnappen uit negatieve emoties & conflictsituaties & heel fluctuerend eetpatroon
BULIMIA NERVOSA / EETBUISTOORNIS
ALS PSYCHISCHE PROBLEMEN
SAMENGAAN MET LICHAMELIJKE
PROBLEMEN
OORZAAK – GEVOLG – NAAST ELKAAR
Probleemstelling: ES x DM
Weinig relevante studies (& vooral bij jonge meisjes) &
controversiële resultaten over al dan niet verhoogde prevalentie
Wel zekerheid over verhoogde medische complicaties & mortaliteit
bij combinatie
Gevaar dat ES verwaarloosd wordt wegens nadruk op behandeling
diabetes (somatische en psychiatrische diagnose)
(Nielsen et al., 2002; Rodin et al., 2002; Powers et al., 2011)
Behandelvoorschriften bij DM
als mogelijke uitlokkende factor voor ES
Nadruk op relatie eetgedrag en gezondheid
Focus op voeding en tellen van koolhydraten & snacks
Checken van glucose spiegels voor elke maaltijd
Nadruk op lichaamsgewicht
Wordt soms omschreven als ‘diabulimia’
(Shaw & Favazza, 2010; Hasken et al., 2010)
ES x DM-T1
ES x DM-T2
Noodzaak van
gewichtsverlies
Sociale
stigmatisatie
waardeloosheid
hopeloosheid
Medische
problematiek
hulpeloosheid
Specifieke kenmerken bij ES & DM-T1
 Zowel volwassenen als adolescenten, zowel
 BMI-range: 10-45
 50% verklaart gereduceerde insuline toediening om
gewichtsverlies te bekomen of ‘eetbuien ongedaan te maken’
 Zijn psychologisch gezonder vergeleken met typische ES
(Powers et al., 2011)
Specifieke kenmerken bij ES & DM-T2
ES vaak voorafgaand en causaal
BMI vaak > 30
Meer psychopathologie vergeleken met typische ES
met nadruk op depressieve symptomen
(Herpertz et al. , 2000)
Aandacht bij diagnostiek
 Let op gewichtsverlies, uitgesproken dorst en frequent
plassen, weinig energie, nausea en geur van adem (tanden
poetsen)
 Let op overslaan van maaltijden of zich afzonderen om te
eten
 Wees attent op indirecte signalen
 Let op negatief lichaamsbeeld, weinig zelfvertrouwen,
perfectionisme, signalen voor depressie en angst
Aanbevelingen bij behandeling
Nadruk op gezonde voeding en regelmatige
beweging (niet op specifiek gewicht)
Leren omgaan met de diagnose
Leren omgaan met emoties (kwaadheid)
Probleem-oplossend gedrag
Betrekken van familie en bevorderen van
interpersoonlijke communicatie
Aandacht voor
regelmatig en toereikend eetgedrag
Stoppen met compensatie-gedrag
 Correcte dosering van insuline
 stoppen met braken, laxeren, overmatig bewegen
Aanpakken van restrictief gedrag
Eerst Regelmatig: 3 hoofdmaaltijden en 2 tot 3 tussendoortjes
Dan Voldoende eten: voorlichtingsbrochures over gezonde voeding, werk met
porties en gevarieerd
Stoppen met eetbuien
[email protected]