Opsporen en handhaven van bijstandsfraude is

College van B&W en raadsleden gemeente Eindhoven
Betreft ingezonden brief n.a.v. commissienotitie handhaving sociaal domein
Eindhoven, (datum verzenden)
Geacht college en raadsleden,
Vanzelfsprekend heeft de gemeente de plicht om te zorgen dat het beschikbare geld goed
besteed wordt. Vanzelfsprekend moet fraude opgespoord worden.
Opsporen en handhaven van bijstandsfraude is keuzes maken in doelen, strategieën,
activiteiten en middelen.
Vanzelfsprekend is er goed nagedacht over een strategie, activiteiten en proportionele
middelen die ingezet worden om fraude te bestrijden. Of misschien toch niet zoals uit de
notitie Handhaving sociaal domein en het interview daarover in NALEVING. Net blijkt.
Is het wel normaal dat een gemeente een oproep doet om je buurvrouw aan te geven als je
denkt dat deze met een bijstandsuitkering een paar centen bijverdient?
Is het normaal dat er een camera in je straat is om je dag en nacht te controleren?
Is het normaal dat je gecontroleerd wordt wat je op het internet doet?
Is het normaal dat je eigen hulpverlener (medewerker WIJ Eindhoven) je aangeeft als
fraudeur?
De werkgroep sociaal beleid van Lokaal FNV regio Eindhoven zou graag willen dat eerst
duidelijkheid komt op een aantal vragen. Pas dan kan gekeken worden naar de
proportionaliteit van de voorgestelde maatregelen.







Hoeveel meldingen van vermeende fraude ontvangt de gemeente van externe
bronnen? Hoe vaak leidt dat tot nader onderzoek? En hoe vaak leiden deze
onderzoeken tot het vaststellen van fraude?
Hoeveel mogelijke fraudeurs worden door de gemeente opgespoord en hoeveel
leiden er tot daadwerkelijke maatregelen en welke dan?
Is er een protocol waarmee gekeken wordt of er een objectief vermoeden van fraude
is en dat daarom bepaalde opsporingsmiddelen noodzakelijk zijn of mogen worden
ingezet?
Hoe wordt de privacy gewaarborgd wat betreft opslag en toegang tot beeldmateriaal?
Is er een klachten regeling?
Is het schenden van de privacy van toevallige voorbijgangers onderschikt aan het
inzetten van een camera?
Is het niet zo dat onkunde of nalatigheid is iets anders dan fraude? In hoeverre wil de
gemeente onkunde of nalatigheid als verwijtbaar aanmerken?
Wij hopen dat de gemeenteraadsleden ook graag bovenstaande vragen beantwoordt zien
alvorens de commissienotitie te bespreken.
Fraude moet bestreden worden maar nog beter is het fraude te voorkomen.
De notitie gaat uit van repressie en zou het niet beter zijn de focus te verleggen naar meer
preventie?
Dit kan bijvoorbeeld door met specifiek opgeleid personeel ( dus geen WIJgeneralist) wat
vaker een gesprek te hebben met de bijstandsgerechtigden over hun situatie.
Echt ondersteunend maatwerk bieden bij het vinden van werk i.p.v. zoveel mogelijk
bijstandsgerechtigden naar het werkleerbedrijf sturen, helpt ook.
Wat ook helpt is er voor te zorgen dat werken loont door toe te staan dat mensen met een
bijstandsuitkering een bepaald bedrag mogen bijverdienen, zonder dat het gekort wordt op
de uitkering.
Handhaven heeft te maken met het maken van keuze’s waarbij van belang is vanuit
vanuit welk mensbeeld je kijkt naar een bijstandsgerechtigde. Zie je een profiteur, zie je een
luilak die de hele dag op de bank zit, zie je een mislukt persoon, is het iemand die minder
rechten en meer plichten heeft, iemand die je anders bejegent?
Door de negatieve benaming en benadering wordt er een negatief beeld van een
bijstandsgerechtigde neergezet.
Als een overheidsorgaan vindt dat voor een bepaalde groep inwoners grenzen opgerekt
mogen worden dan stemt de politiek in met het op een bepaalde manier wegzetten van de
mensen die tot die groep behoren.
Het einddoel van de participatiewet is toch een burger die (door werk) financieel
onafhankelijk van de overheid kan functioneren in onze samenleving.
Het is verstandig te investeren in de zelfredzaamheid en financiële onafhankelijkheid van de
burger.
Bij objectieve vermoedens is een fraudeonderzoek uiteraard gerechtvaardigd maar dan wel
met proportionele middelen.
Lokaal FNV onderschrijft van harte de oproep van de Cliëntenraad om de inzet van
opsporingsmiddelen proportioneel te laten zijn en dat de handhavingstaken niet bij
Wijeindhoven thuis horen.
Met vriendelijke groet,
Namens Lokaal FNV Regio Eindhoven
Werkgroep lokaal sociaal beleid
C. Ter Beek,
Correspondientie adres
Dr. Cuyperslaan 47
5622 MA Eindhoven