In de voetsporen van René en Adiel tijdens de Eerste Wereldoorlog

In de voetsporen van
René en Adiel tijdens de
Eerste Wereldoorlog!
Kinderzoektocht
doorheen Doomkerke
Tips voor volwassenen:
Deze wandeling en zoektocht is gebaseerd op de
informatie die terug te vinden is in het
Erfgoedproject Herinneringseducatie dat werd
uitgewerkt door de Cultuurdienst, Heemkundige Kring
Oud Ruysselede en Hogeschool Vives.
Vooraleer u met deze kinderzoektocht start is het
interessant om de verschillende producten van het
Erfgoedproject door te nemen zodat u de kinderen goed
kan begeleiden.
U kan het fictieve educatieve verhaal samen met dit
zoekformulier downloaden via www.ruiselede.be > Vrije
Tijd > Cultuur > Erfgoedproject Herinneringseducatie
of het bundeltje afhalen in het gemeentehuis of in de
bibliotheek.
De historische schets, artikels, archiefbronnen en een
digitale tijdlijn leest u via www.ruiselede.be > Vrije
Tijd > Cultuur > Erfgoedproject Herinneringseducatie.
Had u niet de tijd om dit vooraf te lezen, help de
kinderen dan zoveel u kan en neem achteraf een kijkje
op onze website.
Hallo daar!
Deze zoektocht is gebaseerd op het verhaal van een
échte Ruiseleedse familie. Maria en René, de kinderen
Adiel, Clara en Marcel en ook later schoonzoon Oscar,
kleindochter Suzanne enzoverder.
Lees het verhaal en bekijk ook de stamboom en de
tekeningen.
Klaar? Neem dit opdrachtenboekje en begin je tocht door
Doomkerke. Kruip in de huid van René, Clara, Adiel of
Suzanne en duik de geschiedenis in!
Start aan de kerk.
I. René wordt soldaat
Clara woont in 1914 met haar familie in de Bruggestraat
in Ruiselede. Ze is dan 7 jaar. Als je deze weg volgt,
kom je in de Bruggesteenweg die langsheen Doomkerke
loopt.
Op 2 augustus 1914 horen Clara en haar vader René de
veldwachter roepen: ‘Het is oorlog! De Duitsers vallen
België binnen. René, je moet soldaat worden!’.
René pakt zijn spullen en laat zijn vrouw
Maria met de kindjes achter in Ruiselede.
Hij vecht tegen de Duitse soldaten en
belandt uiteindelijk met het Belgisch
leger achter de rivier de IJzer in het
zuidwesten van West-Vlaanderen.
René vecht vier jaar aan het front, tot in
1918. Daarna blijft hij nog in het leger tot
in 1919.
Hij overleeft de oorlog, maar komt ziek thuis.
Door de gasaanvallen zijn z’n longen beschadigd.
OPDRACHT: schrap deze woorden in het rooster
II. Doomkerke in 1914
In augustus 1914 worden de Belgische soldaten
opgeroepen. De oorlog is echt begonnen. Ook in
Doomkerke!
OPDRACHT: Zoek de plaats van waarop deze foto genomen is.
Vergelijk het beeld met wat je vandaag ziet. Tip: sta
je aan de kerk, ga dan naar links en draai je af en toe
eens om.
In 1914 telde de Brandstraat 32 woningen. In de
parochie waren toen 12 herbergen, 14 winkels, 2
kapperszaken, 2 timmerlieden en een smid. Drie bakkers
zorgden voor brood en vier slagers slachtten thuis en
bij de boeren. De melkerij draaide op volle toeren.
Dit kleine maar bedrijvige Doomkerke, en bij
uitbreiding de hele omgeving rond het Sint-Pietersveld,
was een plek van grote activiteit tijdens de Eerste
Wereldoorlog.
Niet enkel vader René gaat vechten als soldaat in 1914.
Maar liefst 25 Doomkerkse mannen werden onder de wapens
geroepen, een groot aantal voor zo’n klein dorp.
Er meldden zich drie vrijwilligers aan en ook twee
meisjes wilden verpleegster worden.
Onze soldaten vechten dapper, maar het Duitse leger is
te sterk.
In oktober 1914 bereiken Duitse soldaten Ruiselede. Ze
bereiken Doomkerke eerst en dan pas Ruiselede-Centrum.
Ze zullen er blijven tot november 1918, vier lange
jaren.
Kinderen uit Doomkerke herinneren zich:
13 oktober 1914 - 'Ze zijn daar!! (…)in de verte zag ik
inderdaad drie groengrijze ruiters patrouilleren langs
het bos.(…) Het was omstreeks 10u als de eerste
infanteristen hun intrede deden: 'n patrouille van
ongeveer tien man. Behoedzaam slopen ze langsheen de
huizen en zonder slag of stoot verdwenen ze noordwaarts
in de richting Veldkapelleke. Kort daarop volgde een
stroom van grijze uniformen; ze kwamen uit alle hoeken
en kanten en zagen er zeer vermoeid uit. (…)
Daar de dorpsplaats van Doomkerke tussen de banen
Ruiselede-Wingene en Ruiselede-Beernem ligt, was de
doortocht van Duitse troepen er zeer beperkt. Doch wat
er op vermelde banen voorbijtrok is onbeschrijflijk.
Dagenlang krioelde er die grijze massa,onophoudend was
het een gerol van zwaar beladen wagens en gedreun van
grof geschut.' Ons Doomkerke, 1965, nr. 2)
III. Duitse soldaten in Doomkerke
Vanaf oktober 1914 maken de kinderen van Doomkerke
kennis met de Duitse soldaten.
Er is heel wat te beleven in het dorp en de omgeving
errond.
Ook de kinderen Adiel en Clara
verhalen van hun vriendjes die
spannend is de oorlog er toch.
wreed is, beseffen de kinderen
horen vol bewondering de
in Doomkerke wonen. Hoe
Dat de oorlog ook heel
nog niet.
GASMASKEROEFENINGEN
OPDRACHT: Ga verder in de Brandstraat en laat de kerk
achter je, ga voorbij de huisnummers 33 en 31 en zoek
dit gebouw:
In dit gebouw was een melkerij gevestigd, waar boeren
de melk van hun koeien kwamen afleveren. Tijdens de
Eerste Wereldoorlog werd de melkerij gesloten. In 1918
werd het gebouw afgesloten en als gaskamer gebruikt
voor gasmaskeroefeningen.
Keer op je stappen terug en ga terug in de richting van
de kerk en de school.
MACHINEGEWEERSCHOOL
Tijdens de Eerste Wereldoorlog kwamen heel wat Duitse
soldaten in de omgeving rond Doomkerke uitrusten na een
lange periode aan het front waar ze vochten tegen de
Belgische soldaten.
Ook tijdens hun rustperiode bleven de soldaten bezig en
leerden ze onder meer schieten met de nieuwe
machinegeweren die toen in de oorlog werden gebruikt.
In de herfst van 1917 werd daarvoor een
machinegeweerschool opgericht in Doomkerke.
De lessen gingen door in de klassen van wat vandaag
Basisschool De Linde is.
De schietlessen gingen door in de boltent van Herberg
’t Burgerswelzijn van Modest Swanckaert (nu woning
Brandstraat 28). De terreinoefeningen vonden plaats in
de omgeving van Kruiskerke waar een schietveld en
loopgraven werden aangelegd.
ZEPPELIN
Keer terug in de richting van de school De Linde. Stap
voorbij de school verder in de Brandstraat.
In de Brandstraat zagen en hoorden de bewoners in de
nacht van 13 op 14 april 1915 een zeppelin overkomen.
Op 13 april was de zeppelin met de naam LZ35 vertrokken
voor een aanval achter het Ieperse front om daar
Belgische en Britse soldaten te bestoken met bommen.
De zeppelin kon er 1500 kg bommen uitwerpen, maar werd
bij zijn terugkeer neergeschoten en verloor gas.
De zeppelin (met de bemanning nog aan boord) dreef met
de wind mee richting Sint-Maria-Aalter en Doomkerke.
De mensen van Doomkerke hoorden het geroep en gehuil
van de gewonde bemanning. De zeppelin, die 125m lang
was dreef verder af, daalde langzaam en stortte neer op
de sparren in de bossen van Sint-Maria-Aalter.
OPDRACHT: Wat is een zeppelin? Omcirkel!
Sla net na huisnummer 42 rechts af en volg het pad tot
je in het Landschapspark Disveld uitkomt.
Leef je uit op het speelterrein of in de weiden.
VLIEGVELD
Wist je dat… er niet zover van de plaats waar je nu
zit, tijdens de Eerste Wereldoorlog een vliegveld was?
Aan het kruispunt van de Maria-Aalterstraat en de
Bruggesteenweg werd door het Duitse leger een vliegveld
aangelegd vanaf augustus 1916.
In de laatste jaren van de oorlog werd het terrein
vergroot en werden barakken en opslagplaatsen
bijgebouwd.
De aanwezigheid van het vliegveld zo dicht bij het dorp
was best gevaarlijk.
Er werd heel wat munitie opgeslagen in ondergrondse
kuilen in de omgeving. De bevolking in de huizen rondom
hoorde bijna onophoudelijk het geronk en gegrol van de
motoren, die bij het landen boven Doomkerke-dorp plots
stilvielen, waarna de landing werd ingezet. Het
gebeurde ook dat geallieerde vliegtuigen de
terugkerende Duitsers vergezelden en de landingsbaan
bestookten met bommen en mitrailleurvuur.
Ga vanuit het speelterrein van het Landschapspark in de
richting van de kerk, achter Basisschool De Linde.
Blijf hier even staan, met zicht op de kerktoren.
Dit mooie gebouw uit de 19e eeuw is heel bijzonder.
Neem straks, bij het verlaten van het landschapspark
zeker een kijkje binnenin. De muren zijn er versierd
met bloemetjes, kleurrijke vormen en sierlijke
slingers.
OPDRACHT: De kerktoren heeft bovenaan een rond
balkonnetje. Boven dat balkon zie je kleine raampjes.
Hoeveel raampjes zie je, wanneer je recht op de
kerktoren kijkt? ……………
Op het einde van WOI bleef de kerktoren van Doomkerke
als bij wonder bewaard.
Toen de Duitsers in oktober 1918 onze streek verlieten,
vernielden ze alle kerktorens om te verhinderen dat ze
als uitkijkpost gebruikt zouden worden. De kerktoren
bleef als bij wonder gespaard omdat de pastoor bleef
vragen aan de Duitse bevelhebber niet met de
ontploffing door te gaan. Na een dag aandringen
beslisten de Duitsers de kerktoren van Doomkerke te
sparen. De kerk was gered!
Je zoektocht is afgelopen. Je wandelde door Doomkerke
in het spoor van onze Ruiseleedse familie en leerde
meer over de geschiedenis van deze parochie.
Dien dit antwoordformulier in bij de cultuurdienst (1e
verdieping) in het gemeentehuis in Ruiselede en wordt
beloond voor je inzet!
Naam: ………………………………………………………………………………………………………………………………
Adres: ……………………………………………………………………………………………………………………………
E-mailadres: ……………………………………………………………………………………………………………
Telefoonnummer: ……………………………………………………………………………………………………
Ik vond deze zoektocht:
Leuk
Saai
Niet leuk
Interessant
Tof
…………………………………………………………………………