LATIJNSE JURIDISCHE SPREUKEN

. LATIJNSE JURIDISCHE SPREUKEN
Iura novit curia : Het hof kent het recht
Mores novit curia : Het hof kent de zeden
Errare humanum est : Zich vergissen is menselijk
Het wezen van een taal openbaart zich het duidelijkst
in haar onvertaalbare woorden (Marie van Ebner-Eschenbach)
*
1.Actori incumbit probatio: de eiser draagt de bewijslast
(art.1315, l, B.W., art. 870 Ger .W..
2.Ad impossibile nemo tenetur: tot het onmogelijke is niemand gehouden.
3.Consensus facit legem: wilsovereenkomst schept recht.
4.De internis non iudicat praetor: over gedachten oordeelt de rechter niet.
5.De minimis non curat praetor: met onbenulligheden houdt de rechter zich niet bezig.
6.Dies a quo non computatur in termino: de dag waarop de verjaring begint te lopen telt niet mee.
7.Dies ad quem computatur in termino: de laatste dag van een verjaringstermijn telt mee. 8.Dura
lex sed lex: de wet is hard, maar het is nu éénmaal de wet.
9.Electa una via non datur recursus ad alteram: eens een weg gekozen, mag men geen ander weg
inslaan.
10.Ex aequo et bono: naar recht en billijkheid.
11.Exceptio firmat (probat)regulam: de uitzondering bevestigt (bewijst) de regel.
12.Falsa causa non nocet: een onjuist motief schaadt niet.
13.Honestum non est semper quod licet - Non omne quod licet honestum est: niet alles wat
toegestaan is, is eervol.
14.In dubio pro reo: twijfel kom ten goede aan verdachte.
15.Iniuria non excusat iniuriam: onrecht met onrecht vergelden is niet te rechtvaardigen. 16.Iuris
ignorantia nocet: onbekendheid met het recht schaadt.
17.Littera scripta manet: het geschrevene blijft.
18.Ne bis in idem - Non bis in idem: niet tweemaal over hetzelfde.
19.Ne eat iudex ultra petita partium: De rechter kan niet meer toekennen dan partijen vorderen.
20.Necessitas frangit legem: nood breekt wet.
21.Nemo auditur propriam turpitudinem allegans: niemand wordt aanhoord indien hij zich beroept op
zijn eigen schandelijk gedrag.
22.Nemo censetur ignorare legem: iedereen wordt geacht de wet te kennen.
23.Nemo iudex idoneus in propra causa: niemand kan rechter zijn in zijn eigen zaak.
24.Nemo potest essere simul actor et iudex: niemand kan terzelfder tijd eiser en rechter zijn.
25.Nemo tenetur se ipsum accusare: niemand is verplicht zichzelf te beschuldigen.
26.Nemo testis idoneus in propria causa: niemand kan getuige zijn in zijn eigen zaak. 27.Nolens
volens: willens nillens.
28.Nulla poena sine lege: geen straf zonder wet.
29.Nulla regula sine exceptione: geen regel zonder uitzondering.
30.Nullum crimen sine lege: geen misdrijf zonder wet.
31.Pacta sunt servanda: overeenkomsten moeten worden nagekomen.
32.Poena maior absorbet minorem: de zwaardere straf slorpt de lichtere op.
33.Poenalia sunt restringenda: strafwetten dienen strikt te worden geïnterpreteerd. 34.Possessor,
ergo dominus: de bezitter is de eigenaar.
35.Qui tacet, consentire videtur: wie zwijgt wordt geacht in te stemmen.
36.Qui vult decipi, decipiatur: wie wil bedrogen worden, wordt bedrogen.
37.Quid leges sine moribus ?: wat baten wetten zonder goede zeden?.
38.Quod abundat non vitiat: het overtollige schaadt niet.
39.Quod non apparet non est: wat niet verschijnt, bestaat niet.
40.Quod nullum est, nullum producit effectum: wat nietig is, kan geen gevolgen hebben. 41.Res
inter alios iudicata aliis neque nocet neque prodest: een overeenkomst (waarin de derde geen partij
is) kan derden noch schaden noch baten.
42.Res iudicata pro veritate accipitur: een rechterlijke uitspraak wordt voor waar gehouden.
43.Scripta publica probant se ipsa: authentieke akten bewijzen zichzelf.
44.Sic lex sic iudex: zo de wet, zo de rechtspraak.
45.Sub iudice lis est: het geschil is nog voor de rechter.
46.Summum ius, summa iniuaria: het hoogste recht is het hoogste onrecht.
47.Testis unus, testis nullus: één getuige is geen getuige.
48.Tot capita, tot sententiae: zoveel vorderingen, zoveel vonnissen.
49.Ubi ius, ibi remedium: waar recht is, daar is een rechtsmiddel.
50.Verba volent, scripta manent: woorden vervliegen, geschriften blijven.
51.Veritas est iustitiae mater: de waarheid is de moeder van de gerechtigheid.
52.Veritatis simplex oratio: de taal van de waarheid is eenvoudig.