Checklist voor het selecteren van onderzoeksgegevens

Checklist voor het selecteren
van onderzoeksgegevens
Onderzoeksgegevens kunnen om verschillende redenen bewaard worden. Bijvoorbeeld
voor analyse of vervolgonderzoek, of omdat een financier dit verplicht stelt. Als u
besluit om data te bewaren, welke punten zijn dan essentieel om op te letten?
Deze factsheet is bedoeld om u te ondersteunen bij deze vraag.
Er kunnen verschillende redenen zijn om onderzoeksgegevens te bewaren:
• Het belang van de gegevens: potentiële waarde voor
hergebruik, (inter)nationale positionering en kwaliteit,
oorspronkelijkheid, omvang, schaal, de productiekosten
van de gegevens of bijvoorbeeld het innovatieve
karakter van het onderzoek.
• De uniciteit van de gegevens: de gegevens omvatten
niet-herhaalbare waarnemingen.
• Het belang van de gegevens voor historisch onderzoek,
in het bijzonder wetenschapshistorisch onderzoek.
• De onderzoeksgegevens zijn om niet-wetenschappelijke
doeleinden (cultureel erfgoed, musea of presentaties)
belangrijk om te bewaren.
• Technisch: in welke formaten zijn de data beschikbaar?
Data worden zoveel mogelijk in digitaal duurzame
dataformaten, software (standaard of op maat
gemaakt) of hardware opgeslagen.
• Bewerkingsfase: bevinden de data zich in een bewerkingsstadium (ruw/onbewerkt, half bewerkt of gepubliceerd) dat voor hergebruik het meest relevant is?
• Metadata: is er voldoende informatie over de data
beschikbaar? Denk hierbij aan codeboeken, de structuur van de gegevens, het intellectueel eigendom, de
context en bijvoorbeeld of er links naar publicaties of
gerelateerde databestanden beschikbaar zijn.
• Intellectuele eigendomsrechten: is er duidelijkheid over
de intellectuele eigendomsrechten, zoals auteurs-,
databank- of octrooirecht en het gebruik van persoonsgegevens?
Naast deze algemene overwegingen stellen financiers van
onderzoek, zoals de Nederlandse Organisatie voor
Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), in toenemende
mate verplicht dat onderzoeksgegevens worden bewaard
om hergebruik mogelijk te maken. Ook de Nederlandse
Gedragscode Wetenschapsbeoefening VSNU verplicht
onderzoekers om ruwe gegevens minimaal vijf jaar te
bewaren om controle mogelijk te maken.
Selecteren van gegevens
Indien op basis van bovenstaande inhoudelijke redenen
wordt besloten om data te bewaren, is de vraag op welke
wijze dit het beste kan worden gedaan. De onderstaande
punten geven aan waar u op kan letten bij het selecteren
van onderzoeksgegevens.
>>>
www.dans.knaw.nl
• Infrastructuur: is er een duurzame infrastructuur
beschikbaar voor het bewaren van de gegevens? Denk
hierbij aan een data-archief of een institutionele of
thematische repository.
Meer informatie
tot digitale onderzoeksgegevens. Hiertoe stimuleert
DANS dat wetenschappelijke onderzoekers gegevens
duurzaam archiveren en hergebruiken, bijvoorbeeld via
het online archiveringssysteem easy.dans.knaw.nl. Tevens
biedt DANS met www.narcis.nl toegang tot duizenden
wetenschappelijke datasets, e-publicaties en andere
onderzoeksinformatie in Nederland.
Daarnaast verzorgt het instituut training en advies en
doet het onderzoek naar duurzame toegang tot digitale
informatie.
Meer informatie over het selecteren van onderzoeksgegevens staat in de publicatie ‘Selection of Research Data,
Guidelines for appraising and selecting research data’.
Deze publicatie is beschikbaar op de website van DANS.
Meer informatie over het deponeren van data staat ook
op de website van DANS.
Gedreven door data zorgt DANS er met zijn dienstverlening en deelname in (inter)nationale projecten en
netwerken voor dat de toegang tot digitale onderzoeksgegevens verder verbetert. Kijk op www.dans.knaw.nl
voor meer informatie en contactgegevens.
Data Archiving and Networked Services (DANS)
DANS is een instituut van KNAW en NWO.
• Kosten: wordt er rekening gehouden met de kosten
voor het selecteren, converteren en het langdurig
bewaren en beschikbaar stellen van de gegevens?
Kunt u ondersteuning en advies gebruiken bij het
selecteren en bewaren van onderzoeksgegevens? DANS
kan u helpen. DANS staat voor Data Archiving and
Networked Services. DANS bevordert duurzame toegang
Data Archiving and Networked Services (DANS)
Anna van Saksenlaan 10 | 2593 HT Den Haag
Postbus 93067 | 2509 AB Den Haag
070 3446 484 | [email protected] | www.dans.knaw.nl