Haalbaarheidsstudies Projectmanagement Aanbesteden en

Brandveiligheid
Duurzame installaties
Bouwfysica en akoestiek
Duurzaamheid en energie
Programma’s van eisen
Aanbesteden en contracteren
Projectmanagement
Haalbaarheidsstudies
ZRi (Van Zanten raadgevende ingenieurs) is een
Arnold Groeneveld
Het team
veelzijdig bouwadviesbureau waarin ruim twintig
Na afronding van zijn opleiding Civiele Techniek aan de TU Delft in 2007
Het team van ZRi bestaat uit ruim twintig hoogopgeleide specia-
hoogopgeleide specialisten werkzaam zijn. ZRi wordt
is Arnold werkzaam bij ZRi, waarvan hij sinds 2013 mede-eigenaar is.
listen en wordt gekenmerkt door de gezonde mix van jonge en
geleid door Arnold Groeneveld en oprichter Hans
In die hoedanigheid stuurt Arnold de aanbestedingsadviseurs en
oudere, meer ervaren medewerkers. Door nieuwe ontwikkelingen
van Zanten. Onze adviseurs zijn gespecialiseerd in
projectmanagers van het bureau aan. Naast zijn werk bij ZRi heeft hij de
te analyseren en op onze eigen manier toe te passen, ontstaat
techniek en het bouwproces. Tot de technische disci-
Masteropleiding Civiel Recht, met de specialisatie bouwrecht, voltooid
een werkwijze waarin bewezen methoden en innovaties samen-
plines behoren duurzaamheid en energie, bouwfysica
aan de Universiteit Leiden.
komen. Gecombineerd met ons samenwerkingsvermogen leveren
en akoestiek, installatieadvies en brandveiligheid.
wij daardoor op efficiënte wijze doelmatig advies dat volledig is
Onder het bouwproces vallen haalbaarheidsstudies,
Hans van Zanten
projectmanagement, aanbesteden en contracteren en
Na zijn Bouwkunde-opleiding aan de TU Eindhoven en ruim twaalf jaar
programma’s van eisen. ZRi heeft veelzijdige en unieke
werkervaring bij diverse bouwadviesbureaus heeft Hans in 1991 ZRi
kennis over deze vakgebieden.
opgericht. Daar verzorgt hij sindsdien de algemene leiding van het
bureau, waarbij hij als projectleider nauw betrokken blijft bij de uiteen-
Wij adviseren zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers
lopende projecten van ZRi. Hans beschikt over een unieke combinatie
in de bouw. Daardoor kennen wij beide posities goed
van technische kennis en inzicht in het bouwproces.
en zijn wij in staat om een zorgvuldige, afgewogen intermediaire positie in te nemen. Aldus komen wij tot breed
geaccepteerde adviezen. Deze zijn integraal en afgestemd
op de inbreng van andere bij een project betrokken partijen.
Wij werken proactief en zijn oplossingsgericht. De ervaring
leert dat door goede samenwerking de beste resultaten
worden behaald.
In 2016 bestaat ZRi 25 jaar. Wij danken onze opdrachtgevers en alle andere partijen waarmee wij intensief
samenwerken voor het vertrouwen dat ze ons, vaak al vele
jaren, hebben gegeven.
afgestemd op de inbreng van bij het project betrokken partijen.
© Trekwerk BV
Verbinding Havenmond
Scheveningen
Den Haag
De gemeente Den Haag was van plan om een verbinding te realiseren tussen de twee havenhoofden
van Scheveningen. Door de oeververbinding over
de havenmond zouden toeristen en inwoners van
het gebied eenvoudig van het ene havenhoofd naar
het andere kunnen gaan. Onder meer op basis van
een marktconsultatie, die door ZRi is begeleid, is
gekozen om de opdracht als DBFMO op de markt
te zetten.
Voor het project heeft ZRi het programma van eisen
opgesteld. Dit programma bevatte prestatiegerichte
eisen, en schreef als zodanig niet een specifieke verbinding voor, maar de eisen waaraan de verbinding moest
voldoen. Op deze manier konden de inschrijvers zelf een
oplossing aandragen, zoals een kabelbaan of een brugverbinding. De aanbesteding van de DBFMO-opdracht
heeft ZRi daarom ingericht als een concurrentiegerichte
dialoog. Tijdens dialoogsessies, die door ZRi zijn begeleid en voorgezeten, hebben de inschrijvers hun beoogde
verbindingen afgestemd met de gemeente. Zo was de
gemeente verzekerd van hoogwaardige inschrijvingen.
Algemene projectgegevens
Opdrachtgever: Gemeente Den Haag
Omvang: -
Vakgebieden: Aanbesteden en contracteren,
Programma’s van Eisen
Haalbaarheidsstudies
Kantoorgebouwen
Basisschool Kronenburg
Rijswijk
Wat is de meest geschikte huisvesting voor mijn organisatie? Hoe
Een hedendaags kantoor dient te voldoen aan een groot aantal eisen.
Basisschool Kronenburgh is gehuisvest in een aantal lokalen
geef ik daar optimaal invulling aan? Om antwoord te geven op der-
Sommige eigenaren van bestaande, oudere kantoorgebouwen kiezen
van gebouw De Ottoburg in Rijswijk. De verwachting is dat de
gelijke huisvestingsvraagstukken voeren wij haalbaarheidsstudies
er daarom voor om hun vastgoed te revitaliseren. Het gebouw dient
school de komende vijf jaar zal groeien naar circa driehonderd
uit voor opdrachtgevers.
dan bijvoorbeeld flexibel en duurzaam gemaakt te worden, om zo aan
leerlingen. Het gebouw De Ottoburg is in bezit van de gemeente
te sluiten op huidige marktbehoeften. Een dergelijke renovatie of herin-
Rijswijk en diens streven is dat de school ook in de toekomst
In een haalbaarheidsstudie analyseren wij de organisatorische, ruimte-
richting is vaak een omvangrijk project. Wij onderzoeken de haalbaar-
gehuisvest blijft in De Ottoburg.
lijke, functionele, technische, financiële en locatiegebonden aspecten
heid van dergelijke projecten.
van een project. Op basis hiervan kunnen opdrachtgevers besluiten
Hiervoor wordt achterstallig
Ten behoeve van de herontwikke-
onderhoud aangepakt en wordt
meerdere scenario’s op. Uit een haalbaarheidsstudie kan bijvoorbeeld
ling van d’Oliphant, een Amster-
het gebouw opgewaardeerd
blijken dat een grootschalige verbouwing of renovatie gunstiger is dan
dams kantoorgebouw, voeren
om te voldoen aan de eisen en
vervangende nieuwbouw. Ook kunnen we onderzoeken of bestaande
wij bijvoorbeeld een BREEAM
wensen voor een hedendaagse
huisvesting geschikt kan worden gemaakt voor een nieuwe functie.
Quickscan uit. Op basis van dat
© ZRi
over de invulling van hun huisvesting. Hiervoor stellen wij doorgaans
school. Omdat het de ambitie
van de gemeente Rijswijk is om een schone, groene en milieuvrien-
baarheid van verschillende duur-
delijke gemeente te zijn, is de gemeente tevens geïnteresseerd in de
techniek en kosten, maar ook aan kwaliteit, opbrengst en toekomst-
zaamheidsmaatregelen uiteen.
mogelijkheid om het gebouw te verduurzamen. Wij onderzoeken of
waarde. De belangen van de diverse betrokkenen worden hierbij in
Middels een kosten- en baten-
het haalbaar is om basisschool Kronenburgh ook in de toekomst te
kaart gebracht. Wij houden rekening met alle facetten van het project
analyse maken wij inzichtelijk
blijven huisvesten in De Ottoburg. Hiervoor onderzoeken wij de staat
welke maatregelen raadzaam zijn
van het gebouw, zodat inzichtelijk wordt welke aanpassingen nodig
om te nemen. Dergelijke onder-
zijn voor de realisatie van een functioneel en comfortabel gebouw.
zoeken en inspecties hebben wij
Daarbij wordt gelijktijdig onderzocht welke verduurzamingsmaatre-
ook met betrekking tot brandveilig-
gelen getroffen kunnen worden om de leefomgeving te verbeteren
© CONIX RDBM Architects
onderzoek zetten wij de haalWij besteden in onze haalbaarheidsstudies niet alleen aandacht aan
en komen op basis van duidelijke criteria tot een zorgvuldige afweging
zowel techniek als management, kunnen wij een volledig antwoord
geven op uw huisvestingsvraag.
Meer informatie:
Neem voor meer informatie over onze haalbaarheidsstudies contact
op met Maarten Schaepman ([email protected]) of Jaco de Bruijn
([email protected]).
Kantoorgebouwen
Basisschool Kronenburg,
Rijswijk
Industrie
Haalbaarheidsstudies
van de scenario’s. Dankzij onze kennis en ervaring op het gebied van
heid, installaties, bouwfysica en akoestiek uitgevoerd voor diverse andere
en het energiegebruik te minimaliseren. Ook beschouwen wij de
kantoorgebouwen.
mogelijkheden om de school te laten voldoen aan ambitieniveau
klasse B uit het Programma van Eisen Frisse Scholen 2015 van de
RVO. Met de informatie uit de bovenstaande onderzoeken maakt
ZRi een kostenraming aan de hand waarvan de opdrachtgever een
passend besluit kan nemen over de huisvesting.
Projectgegevens
Projectgegevens
Opdrachtgever: Diverse
Opdrachtgever: Gemeente Rijkswijk
Omvang: Diverse
Omvang: Circa 2.200m2 BVO
Vakgebieden: Haalbaarheidsstudies
Vakgebieden: Haalbaarheidsstudies, programma’s van eisen
Industrie
De huisvesting van een industrieel pand is een
nauwkeurig proces dat zorgvuldig moet worden
benaderd. De vaak omvangrijke complexen geven
aanleiding tot uiteenlopende vraagstukken over
onder meer logistiek, oriëntatie en bereikbaarheid:
hoe zorgt de huisvesting ervoor dat de industrie
daarin operationeel gezien optimaal functioneert?
Wij helpen om een weloverwogen beslissing te maken
over de te realiseren huisvesting voor industriële
panden. Bijvoorbeeld voor Kverneland, een producent van agrarische hardware en software. Kverneland
kampt met de veroudering van delen van haar industriële
complex. Daarnaast blijkt de tijdelijke huisvesting
kwalitatief onafdoende. Wij adviseren daarom over de
mogelijkheden van een herhuisvesting op het beschikbare kavel. Na een inventarisatie van de gewenste en
benodigde eigenschappen van de huisvesting zetten
wij de voor- en nadelen uiteen van de verschillende
herhuisvestingsopties. Aansluitend stellen wij het
technisch Programma van Eisen op.
Projectgegevens
© KvdK | Korbee van der Kroft Architecten
Opdrachtgever: Kverneland Group Mechatronics BV
Omvang: Circa 6.000m2 BVO
Vakgebieden: Haalbaarheidsstudies, programma’s
van eisen
Projectmanagement
IKC St. Joseph
Lisse
Bio-energiecentrale Strijp
Eindhoven
De complexiteit van bouwprojecten neemt toe. Om projecten overzichtelijk te houden en in goede banen te leiden, ondersteunen wij opdrachtgevers met projectmanagement. Wij doen dit zowel in de initiatieffase
als tijdens de ontwerp- en uitvoeringsfase.
© Frencken Scholl Architecten
investeringskosten beheersen en sturing geven aan de projectorganisatie,
© van Helmond | Zuidam architecten
Ons projectmanagement is integraal, waarbij wij planning, exploitatie- en
communicatie en een duurzame kwaliteit van ontwerp en uitvoering. Wij zijn
betrokken, verbindend en bieden ruimte voor creativiteit. Wij coördineren projecten en sturen de betrokken partijen aan, waarbij opdrachtgevers en gebruikers
centraal staan. Daarbij beheersen wij de (soms tegenstrijdige) wensen en
Integraal Kindcentrum St. Joseph omvat naast een basisschool ook
De gemeente Eindhoven beheert reeds een aantal bio-energiecentra-
kinderopvang en buitenschoolse opvang. Na een haalbaarheidsstudie en
les waarmee op een duurzame manier energie wordt geproduceerd.
Onze aanpak is modern en op maat gesneden, rekening houdend met alle project-
huisvestingsonderzoek te hebben gedaan, waarin renovatie, nieuwbouw en
Om haar duurzaamheidsambitie verder te verwezenlijken realiseert
aspecten. Op basis van de projectaspecten kan de nadruk bijvoorbeeld worden
tijdelijke huisvesting zijn behandeld, zijn wij ingeschakeld om als project-
de gemeente op Strijp, een voormalig industrieterrein van Philips,
gelegd op kwaliteitbeheersing of toekomstbestendige huisvesting. Ons project-
manager het ontwerp en de realisatie van het IKC te leiden.
een nieuwe bio-energiecentrale.
Als projectmanager zetten wij ons in om in scholenbouwprojecten te zorgen
Tijdens het project ondersteunen wij de gemeente Eindhoven met project-
voor een gezond en energiezuinig schoolgebouw met duurzame installaties. De
management. Hierbij behandelen wij uiteenlopende onderwerpen. Zo
Naast volledig projectmanagement verzorgen wij tijdens complexe projecten
integrale samenwerking van de basisschool en kinderopvang is een uitgangspunt
voeren wij de haalbaarheidsstudie en de daaropvolgende aanbestedingen
ook managementondersteuning in deelgebieden: contract- (o.a. geïntegreerde
en leidt tot een geheel nieuw onderwijs- en opvangconcept. Dit wordt vertaald in
uit en bereiden wij de bestuurlijke besluitvorming voor. Ter voorbereiding
contracten), ontwerp-, bouw- (o.a. directievoering), exploitatie-, BIM-management
een geheel nieuw vlekkenplan voor het gebouw. Ook bij dit project sturen wij op
van het project wordt rekening gehouden met grondsanering en een
een duurzame en gezonde leeromgeving voor leerlingen en personeel. Daarnaast
mogelijke verlegging van de ondergrondse infrastructuur. Wij leiden de
bewaken wij planning en bouwbudget en dragen wij zorg voor zorgvuldige com-
SDE-subsidiebeschikking, brengen de vergunningseisen in kaart en doen
municatie en het aansturen op een optimaal kwalitatief resultaat.
de aanvraag. Voor de afzet van de in de centrale geproduceerde warmte
belangen die spelen tijdens een project.
management wordt daarbij versterkt door onze achtergrond als technisch advies-
en financieel management.
Meer informatie:
Neem voor meer informatie over ons projectmanagement contact op met Jaco
de Bruijn ([email protected]), Alexander van der Pol ([email protected]) of Arnold
Groeneveld ([email protected]).
Projectmanagement
bureau, waardoor wij ook de technische kant van bouwprojecten goed kennen.
stellen wij de warmteleveringsovereenkomst op en sluiten wij die af. Zo
helpen wij de gemeente Eindhoven om dit project in goede banen te leiden.
Projectgegevens
Projectgegevens
Opdrachtgever: Sophia Stichting
Opdrachtgever: Gemeente Eindhoven
Omvang: Omvang: Circa 2.650m BVO
2
Vakgebieden: Haalbaarheidsstudies, programma’s van eisen,
projectmanagement
IKC St. Joseph, Lisse
Bio-energiecentrale Strijp,
Eindhoven
APTC, Amsterdam
Circa 1.200m2 BVO
Vakgebieden: Projectmanagement, haalbaarheidsstudies,
aanbesteden en contracteren, programma’s van eisen
© ProNova
APTC
Amsterdam
Het Amsterdam Medisch Centrum (AMC), de Vrije
Universiteit Medisch Centrum (VUmc) en het Antoni
van Leeuwenhoek (AVL) nemen samen het initiatief
om het Amsterdam Proton Therapy Center te realiseren. Dit centrum wordt gebouwd op het terrein van het
AVL en huisvest een nieuwe vorm van oncologische
behandeling, die nauwkeuriger en effectiever is dan
vroegere methoden. Deze protonentherapie vergt een
zeer complexe installatie die veel straling uitzendt.
Dat leidt tot een interessante bouwkundige opgave.
Als projectmanager begeleidt ZRi het ontwerpproces.
Zo zorgen wij voor afstemming tussen de leverancier van
de protoneninstallatie en de ontwerpende partijen. Wij
ondersteunen de bouwdirectie en coördineren de werkzaamheden van de verschillende werkgroepen, die onder
meer bouwkunde, techniek en onderhoud behandelen.
Verder bereiden wij de vergunningsaanvraag voor. Ook
begeleidt ZRi de aanbesteding van de Engineer & Buildopdracht.
Projectgegevens
Opdrachtgever: Amsterdam Proton Therapy Centre
Omvang: Circa 4.000m2 BVO
Vakgebieden: Aanbesteden en contracteren,
projectmanagement
Aanbesteden en contracteren
Zernikeborg
Groningen
Imaging Center
Amsterdam
Welke partij is het best gekwalificeerd voor mijn opdracht? Hoe selecteer ik
het aanbod met de beste prijs-kwaliteitverhouding? De antwoorden op deze
vragen zijn afhankelijk van veel factoren. ZRi ondersteunt opdrachtgevers bij
het vinden van de juiste antwoorden.
ZRi ziet een aanbestedingsprocedure als een middel om de juiste match tussen
grondige technische kennis zijn wij in staat technisch inhoudelijk de juiste vragen te
stellen en de mogelijke antwoorden inhoudelijk te wegen. Daarnaast zijn wij natuurlijk ook op de hoogte van de (inter)nationale wet- en regelgeving en jurisprudentie.
Die combinatie leidt tot een resultaat dat zowel recht- als doelmatig is. Hierin zijn wij
© Wiegerinck
© Ector Hoogstad architecten.
vraag en aanbod tot stand te brengen en niet als een doel op zich. Door onze
De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) werkt aan nieuwbouw voor de wetenschaps-
Het VUmc ontwikkelt twee nieuwe voorzieningen: een Imaging Center
gebieden natuur- en scheikunde van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen.
en Diagnostisch Centrum. Die faciliteiten zijn bedoeld voor medische
De bouworganisatiestrategie bepaalt de aard en omvang van de aan te besteden
Het nieuwe gebouw omvat circa 50.000m en kan worden uitgebreid met circa 10%. Er
beeldvorming, behandeling en diagnostiek. Beide gebouwen zijn met
opdracht. Ook blijkt hieruit de verdeling van taken en verantwoordelijkheden. Een
zijn onder meer onderwijsruimten, laboratoria en kantoorruimten. Daarnaast worden
elkaar verbonden middels een kelderbak en een atrium, dat tussen de beide
voorbeeld is ‘Design, Build & Maintain’, waarin de opdrachtnemer zowel ontwerp,
hoogwaardige onderzoeksinstituten zoals Space Research Organization Netherlands
bouwdelen wordt geplaatst. Naast opdrachten voor directievoering, externe
uitvoering als onderhoud voor rekening neemt.
(SRON) en Kapteyn in het gebouw gehuisvest.
projectleiding en toezicht besteden wij ook de uitvoeringsopdracht van het
ervaren deskundigen, bij zowel relatief kleine als grote en complexe projecten.
factoren zoals marktomstandigheden en wet- en regelgeving, van interne factoren,
zoals het beleid van de betreffende opdrachtgever, en van projectspecifieke factoren. Middels een door ZRi ontwikkelde keuzemethodiek helpen wij opdrachtgevers
om de beste strategie te bepalen.
Meer informatie:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Arnold Groeneveld
([email protected]), Jaco de Bruijn ([email protected]) of Mark Thijs ([email protected]).
Zernikeborg, Groningen
Imaging Center, Amsterdam
Spuikwartier, Den Haag
Aanbesteden en contracteren
De beste bouworganisatiestrategie voor een project is afhankelijk van externe
2
Imaging Center Europees niet-openbaar aan, in drie percelen.
Om tot een goed ontwerp voor een dergelijk complex gebouw te komen zijn meerdere
ontwerpende, adviserende en aansturende partijen nodig. Hiertoe adviseren wij de RUG
De uitvoeringsopdracht is gefaseerd. Direct na de aanbesteding volgt eerst een
over de mogelijke manieren om die opdrachten aan te besteden. Daaropvolgend voeren wij
verificatiefase. Na het succesvol doorlopen van die fase volgt de daadwerkelijke
voor de RUG de aanbestedingen uit van de opdrachten voor het projectmanagement, de
uitvoeringsfase. Tijdens de verificatiefase verifiëren de uitvoerende partijen,
architectuur, het installatieadvies, het constructieadvies en het advies over bouwfysica en
parallel aan de bouwvoorbereiding, in samenwerking met het ontwerpteam en de
brandveiligheid. Daarnaast besteden wij een aparte opdracht voor het laboratoriumadvies
overige uitvoerende partijen de bestekstukken. Geconstateerde omissies en tegen-
aan. Gezien de diverse laboratoria (fysisch, chemisch en biochemisch) is een deskundige
strijdigheden in de bestekstukken dienen hersteld te worden en optimalisaties waar
adviseur daarvoor vereist.
mogelijk doorgevoerd. Zo is bij het verlenen van de uitvoeringsopdracht precies
bekend wat gebouwd gaat worden, wat dat kost en hoe lang de bouw duurt.
Projectgegevens
Projectgegevens
Opdrachtgever: VUmc
Opdrachtgever: Rijksuniversiteit Groningen
Omvang: Circa 14.000m2 BVO (Imaging Center) en
Omvang: Circa 50.000m2 BVO
Vakgebieden: Aanbesteden en contracteren
4.500m2 BVO (kelderbak)
Vakgebieden: Aanbesteden en contracteren
© Jo Coenen Architects & Urbanists en Architectuurstudio HH.
Spuikwartier
Den Haag
Het gebouw waarin de Dr. Anton Philipszaal en het
Lucent Danstheater zijn ondergebracht, voldoet niet
meer aan hedendaagse eisen en wordt vervangen
door een nieuw gebouw. Behalve als vervanging van
de huidige theaters dient het nieuwe gebouw ook als
nieuwe huisvesting van het Koninklijk Conservatorium.
Het nieuwe onderwijs- en cultuurcomplex (OCC)
maakt deel uit van een grotere gebiedsontwikkeling.
In die ontwikkeling is ook ruimte voor commerciële
voorzieningen zoals woon- en winkelruimte. Het ontwerp, de bouw en het onderhoud van het OCC zijn in
één opdracht geïntegreerd: een DBM-opdracht.
ZRi verzorgt namens de gemeente Den Haag de aanbestedingsprocedure. Bijzonder is het type procedure:
de concurrentiegerichte dialoog. Aan die dialoog
nemen drie vooraf geselecteerde consortia van ontwerpende en uitvoerende partijen deel. Tijdens deze
dialoogfase gaan de inschrijvers in gesprek met de
gemeente en de gebruikers, om in dialoog met elkaar
tot een zo goed mogelijk ontwerp te komen binnen de
gestelde randvoorwaarden.
Projectgegevens
Opdrachtgever: Gemeente Den Haag
Omvang: Circa 45.000m2 BVO
Vakgebied: Aanbesteden en contracteren
Programma’s van eisen
Onderhoud installaties Koninklijke Kentalis
Landelijk
Elk bouwinitiatief begint met wensen en ideeën. Wij vertalen deze naar concrete,
Koninklijke Kentalis is een organisatie die
haalbare eisen in het programma van eisen (PvE). Dit PvE vormt het uitgangspunt voor
huisvesting, onderwijs en zorg aanbiedt
het ontwerp en is daarmee een centraal onderdeel van ieder bouwproject. Wij hebben
aan mensen met een communicatieve en/
ons gespecialiseerd in het opstellen van digitale PvE’s (zowel ruimtelijk-functionele als
of geestelijke beperking. Hiervoor gebruikt
technische) die naadloos aansluiten op het werken met BIM.
Koninklijke Kentalis circa 280 gebouwen,
Zuidelijk Stempel West
Gouda
Wij hebben PvE’s opgesteld voor uiteenlopende gebouwen, zoals scholen, kantoorgebouwen,
technisch onderhoud van deze gebouwen
ziekenhuizen, zorgcentra, bioscopen en winkelcentra. Met deze ervaring hebben wij een
werd voorheen georganiseerd per gebouw.
basisprogramma opgesteld dat snel inzetbaar is voor alle typen gebouwen. Wij streven daarbij
Hierdoor had de organisatie te maken met
naar prestatiegerichte formuleringen die ontwerpers en aannemers de vrijheid geeft optimale
een groot aantal opdrachtnemers, elk met
oplossingen toe te passen.
zijn eigen werkwijze en overeenkomsten. Om
© One Architecture
verspreid over heel Nederland. Installatie-
de onderhoudswerkzaamheden overzichtelijker te maken, laat Koninklijke Kentalis het
Deze digitale verzameling van informatie blijft beschikbaar en actueel tijdens ontwerp, uit-
onderhoud verzorgen door een aanzienlijk
Het Zuidelijk Stempel West is een woningbouwlocatie in Gouda. Woningcorporatie
voering, oplevering, gebruik en exploitatie. Daarnaast kunnen eisen en voorwaarden aan het
kleiner aantal partijen.
Woonpartners Midden-Holland ontwikkelt op die locatie een woontoren en diverse
© JHGS (Creative-Commons-licentie)
De informatie in het PvE kan worden gekoppeld aan een ruimteboek en een verificatietabel.
onderhouden van de gebouwinstallaties worden opgenomen in het digitale PvE. Dit vormt de
basis voor langjarige onderhoudscontracten op basis van prestaties.
Soms worden uitvoerende partijen al gecontracteerd in het ontwerpstadium, waarin ontwerpwij in dat geval een prestatiedocument op dat het vereiste kwaliteitsniveau van het gebouw
omschrijft.
Meer informatie:
Neem voor meer informatie over onze programma’s van eisen contact op met
Koos Melse ([email protected]).
Onderhoud installaties Koninklijke
Kentalis, landelijk
Zuidelijk Stempel West, Gouda
Kindjeugdcentrum en multifunctionele
sportaccommodatie Heliomare,
Heemskerk
Programma’s van eisen
zaken nog niet in detail vastliggen. Om de kwaliteit van de uitvoering te waarborgen, stellen
laagbouw, bestaande uit huur- en koopwoningen. ZRi adviseert hierbij op meerdere
Wij schrijven samen met Koninklijke Kentalis
fronten: bij de marktoriëntatie, bij de programma’s van eisen en bij het aanbesteden
twee programma’s van eisen voor de onder-
en contracteren.
houdswerkzaamheden: één voor de elektrische
installaties en één voor de werktuigkundige
Voorafgaand aan de Design & Build-aanbesteding voeren wij een marktoriëntatie uit
installaties. Deze eisen omschrijven wij hierbij in beginsel als activiteiten, maar dit kan eenvoudig
om meer inzicht te verkrijgen in de mogelijkheden. Daarnaast stellen wij het technisch
worden omgezet in prestatie-eisen. Er wordt dan niet voorgeschreven wat precies moet worden
programma van eisen en de proceseisen op. Deze documenten bevatten de technische
gedaan, maar wat het resultaat van de werkzaamheden moet zijn. De eerste manier is traditioneel
eisen waaraan ontwerp en realisatie dienen te voldoen en de procesmatige eisen die de
en bekend; de tweede manier garandeert kwaliteit. Beide manieren hebben daardoor hun voordelen
opdrachtnemer dient te volgen tijdens het project. Het programma van eisen is prestatie-
die op deze manier worden benut. Naast het opstellen van de programma’s van eisen adviseert ZRi
gericht, waardoor er ruimte is voor eigen ideeën en oplossingen van de inschrijvers. Op
Koninklijke Kentalis ook bij de aanbesteding van het onderhoudscontract.
deze manier wordt een optimaal ontwerp mogelijk gemaakt.
Projectgegevens
Projectgegevens
Opdrachtgever: Koninklijke Kentalis
Opdrachtgever: Woonpartners Midden-Holland
Omvang: Circa 280 vastgoedobjecten
Omvang: Circa 42 eengezinswoningen, 87 appartementen
Vakgebieden: Programma’s van eisen, aanbesteden en contracteren
Vakgebieden: Programma’s van eisen, aanbesteden en contracteren
© Marlies Rohmer Architects & Urbanists
Kindjeugdcentrum en multifunctionele
sportaccommodatie Heliomare
Heemskerk
Heliomare biedt zorg, onderwijs en andere ondersteuning aan
kinderen en volwassenen met een fysieke beperking. Ter vervanging van een verouderde huisvesting in Wijk aan Zee realiseert
Heliomare in Heemskerk een kinder- en jeugdcentrum en een
multifunctionele sportaccommodatie. Dit centrum biedt vroegbehandeling, speciaal onderwijs, voortgezet speciaal onderwijs,
revalidatie (0-20 jaar) en beweging en sport (sportzalen en een
watergewenningsbad).
Voor de nieuwbouw schrijven wij het technisch programma van eisen
en het uitgebreide ruimteboek. Daarin staat onder andere het visuele
comfort beschreven, aangepast aan cliënten met een visuele beperking.
Daarvoor houden wij rekening met kleurcontrasten, reflecties, verlichtingsniveau en luminantieverhoudingen.
De eisen in het technisch programma van eisen zijn prestatiegericht. Op
basis van deze eisen en het VO wordt een Engineer & Build-opdracht
(E&B) aanbesteed. Na afloop van de aanbesteding en tijdens het verdere
verloop van het project toetsen wij het ontwerp en de uitvoering van het
E&B-team kwalitatief. Zo dragen wij bij aan de totstandkoming van een
kwalitatief hoogwaardig centrum voor Heliomare.
Projectgegevens
Opdrachtgever: Heliomare
Omvang: Circa 11.000m2 BVO
Vakgebieden: Programma’s van eisen, bouwfysica en akoestiek,
brandveiligheid, duurzame installaties
Duurzaamheid en energie
Bio-energiecentrale Meerhoven
Eindhoven
Woningrenovatie Hatert
Nijmegen
Klimaatverandering, uitputting van natuurlijke hulpbronnen en vervuiling kunnen aanzienlijke gevolgen hebben voor onze leefomgeving. Alle reden om verantwoord om te gaan met
het milieu. Naast dit maatschappelijke belang heeft duurzaamheid ook voor opdrachtgevers
zelf een duidelijke meerwaarde: een duurzaam gebouw heeft een hogere marktwaarde, een
lager energieverbruik en zorgt voor een omgeving waarin mensen beter presteren.
Wij adviseren bij nieuwbouw en renovaties over duurzaam en energiebewust bouwen. Bijvoorbeeld
bij het formuleren van de duurzaamheidsambitie en het uitwerken en toetsen daarvan tijdens
ontwerp en uitvoering.
©Toekomstplan Hatert
Daarnaast geven wij advies over de financiering van duurzame investeringen. In de ontwerpfase
© Nevision
ontwikkelen wij een integraal energieconcept waarmee de duurzaamheidsambitie wordt waargemaakt. Ook adviseren wij over de duurzaamheid van bestaande gebouwen. Wij kunnen gedetailleerd in beeld brengen hoe duurzaam een gebouw presteert, en hoe dit te verbeteren is.
ZRi voert projectmanagement bij de realisatie van bio-energiecentrale Meerhoven en het
Voor de renovatie van woonwijk Hatert in Nijmegen adviseren wij over duurzaamheid,
Wij hanteren verschillende methoden om de duurzaamheid van ontwerp en gebouw meetbaar
bijbehorende warmtedistributienet. Deze centrale gebruikt houtsnippers om circa 1.500 woningen
bouwfysica, akoestiek en brandveiligheid. Deze woningen zijn eigendom van een woning-
te maken, zoals BREEAM-NL en GPR Gebouw. Dit geldt voor zowel nieuwbouw en renovaties
van warmte te voorzien via een distributienet. Hiervoor doen wij onder meer onderzoek naar de
corporatie en gebouwd in de jaren ’70.
als bestaande bouw. Onze gecertificeerde experts en assessoren verzorgen de bijbehorende
totale kosten, de terugverdientijd en de duurzaamste toepassing van de centrale.
certificatietrajecten. Daarnaast beoordelen wij de energieprestaties en toetsen wij of wordt gebouwd
De uitvraag van de woningcorporatie betreft de renovatie van de woningen, waarbij onder andere
oplevering niet alleen op papier, maar ook in werkelijkheid duurzaam is en kunnen wij het wettelijk
verplichte energielabel verstrekken.
Meer informatie:
Voor meer informatie over duurzaamheid en energie kunt u contact opnemen met
Martijn van Winkelen ([email protected]) of Anika Haak ([email protected]).
Duurzaamheid en energie
conform de uitgangspunten van de EPC-berekening. Zo kunnen wij waarborgen dat een gebouw bij
Het project vraagt om zorgvuldige voorbereiding en leiding. Als projectmanager doen wij daarom een
wordt gevraagd om een hogere Energie-Index (1,21 – 1,4). Deze verbetering wordt gerealiseerd door
haalbaarheidsstudie, stellen wij de randvoorwaarden aan het project op, besteden wij de opdrachten aan
het controleren van de spouwisolatie en het navullen hiervan, het vervangen van de beglazing door
en stemmen wij het project effectief af op de veranderende marktomstandigheden. Dit houdt ook in dat
HR++-beglazing, het na-isoleren van het dak en onderliggende bergingen en het aanpassen van het
we kijken naar de duurzaamheid en beschikbaarheid van de te gebruiken brandstof, de hoeveelheid en
ventilatiesysteem. De woningen zijn al voorzien van zonnepanelen en een hoogrendementsketel.
temperatuur van de te genereren warmte en de maximalisering van de elektriciteitsproductie. Bovendien
wordt rekening gehouden met de volledige warmtebenutting in relatie tot de pieken en dalen in gebruik door
Door het na-isoleren van de woningen en het vervangen van het glas verandert het vochttransport
het jaar heen. Omdat de centrale niet voor geluidoverlast of gevaar voor de omgeving mag zorgen, zien wij
door de constructie. Wij voeren diverse berekeningen uit waarmee wij het effect van deze verande-
toe op alle vastgelegde eisen en afspraken.
ringen op mogelijke oppervlaktecondensatie beoordelen. Daarnaast brengen wij akoestisch advies
uit waardoor de lucht- en contactgeluidisolatie tussen de woningen, maar ook tussen het trappenhuis en de woningen verbetert. Op deze wijze dragen wij bij aan een duurzamere woonwijk.
Projectgegevens
Opdrachtgever: Gemeente Eindhoven
Projectgegevens
Omvang: Opdrachtgever: Hendriks Bouw en Ontwikkeling
Circa 2.900m BVO
2
Vakgebieden: Haalbaarheidstudies, aanbesteden en contracteren, projectmanagement
en duurzaamheid en energie
Bio-energiecentrale Meerhoven,
Eindhoven
Woningrenovatie Hatert, Nijmegen
Gemeentelijke Huisvesting
Leidschendam-Voorburg
Omvang: Circa 240 woningen
Vakgebieden:
Duurzaamheid en energie, bouwfysica en akoestiek
© OTH architecten
Gemeentelijke Huisvesting
Leidschendam-Voorburg
De gemeente Leidschendam-Voorburg was gehuisvest in vijf panden. In het kader van efficiëntie brengt
de gemeente dit terug naar twee gebouwen. Een
daarvan is deels monumentaal met een hoge esthetische waarde maar relatief lage gebruikskwaliteit.
Renovatie moet ervoor zorgen dat dit gebouw een
functionele en esthetische opwaardering krijgt, en
daarnaast bouwfysisch, akoestisch en energetisch
op niveau wordt gebracht. Het andere gebouw wordt
deels gerenoveerd en deels uitgebreid.
Wij adviseren bij dit project onder andere over duurzaamheid en energie. Zo leggen wij bijvoorbeeld de duurzaamheidsdoelstellingen vast aan de hand van een quickscan op
basis van de BREEAM-methodiek. Deze doelstellingen beschrijven wij in het technisch programma van eisen, waarbij
wij ook bijdragen aan het ruimtelijk-functioneel programma
van eisen. In het ontwerpteam vervullen wij de rol van
BREEAM-expert: wij integreren de eisen in de planvorming
en toetsen het ontwerp hieraan. Indien nodig brengen we
samen met de ontwerpers optimalisaties aan. Wij coördineren de BREEAM-taken en informeren ontwerpers over de
vereisten. Zo dragen we bij aan een duurzame huisvesting
die voldoet aan eigentijdse comfort- en kwaliteitseisen.
Projectgegevens
Opdrachtgever: Gemeente Leidschendam-Voorburg
Omvang: Circa 13.000m2 BVO
Vakgebieden: Duurzaamheid en energie, bouw-
fysica en akoestiek, duurzame installaties en programma’s van eisen
Bouwfysica en akoestiek
Uitbreiding noordzijde AVL
Amsterdam
Koninklijke Kentalis, Weerklank & Kameleon
Amsterdam
Mensen voelen zich prettig in een gebouw waarin een goed bouwfysisch en akoestisch klimaat is
gerealiseerd. Onder meer voldoende daglicht, een comfortabel binnenklimaat, een goede akoestiek
Onze expertise omvat bouwfysica in de breedste zin van het woord. Wij adviseren regelmatig over aspecten als
stedenbouwfysica, daglichttoetreding, luchtkwaliteit, vocht en thermische behaaglijkheid. Daarbij is onze kennis
over akoestiek zeer breed, van verkeerslawaai, industrielawaai, geluidwering van de gevel, interne lucht- en
contactgeluidisolatie, ruimteakoestiek tot trillingen.
Al sinds de oprichting van het bureau adviseren wij op dit gebied bij de nieuwbouw en renovatie van diverse
gebouwen, zoals ziekenhuizen, scholen, musea, kantoren, woningen en bioscopen. In de initiatieffase ondersteu-
© Maarten Laout Architecture
© de Jong Gortemaker Algra Architecten en Ingenieurs
en luchtkwaliteit spelen hierbij een belangrijke rol.
nen wij opdrachtgevers met het formuleren van bouwfysische en akoestische eisen. In de ontwerpfase zorgen wij
De uitbreiding van het Antoni van Leeuwenhoek (AVL) aan de noordzijde bestaat uit drie bouwdelen. Eén
Koninklijke Kentalis biedt ondersteuning aan mensen met een communicatieve beperking en
ervoor dat die eisen op een goede manier in het ontwerp worden verwerkt. Daarnaast bepalen wij in overleg de
van die bouwdelen bevat fysiotherapeutische voorzieningen, zodat het AVL haar patiënten beter kan bij-
biedt deze mensen huisvesting, leerondersteuning en/of dagelijkse begeleiding. Om hen zo goed
benodigde bouwkundige en installatietechnische voorzieningen. Ten slotte leggen wij al onze adviezen vast in de
staan bij hun revalidatie. Een ander bouwdeel vormt een uitbreiding van de afdeling pathologie, zodat meer
mogelijk van dienst te zijn, stemt Koninklijke Kentalis haar gebouwen zo goed mogelijk af op de
contractdocumenten, zodat de aannemers weten met welke bouwfysische en akoestische aspecten zij rekening
ruimte beschikbaar komt voor labruimte, analyse en moleculair genetisch onderzoek. Het derde bouwdeel
behoeften en eigenschappen van haar cliënten.
moeten houden.
verlengt de huidige centrale hal, zodat deze hal ook in verbinding staat met de andere twee nieuwe bouwdelen.
Al geruime tijd ondersteunen wij Koninklijke Kentalis bij projecten met de afstemming van gebouw op cliënt.
Voor ons advies gebruiken wij diverse rekenmodellen en simulaties. In de uitvoerings- en opleveringsfase
Zo ook bij de nieuwbouw van Weerklank & Kameleon, dat woonruimten en activiteitencentra bevat en bouwBij het maken van het ontwerp adviseren wij het AVL over bouwfysica, akoestiek en brandveiligheid. Onze adviezen
luchtvochtigheid en CO2, verlichtingssterkte, ventilatiedebieten, thermografische opnamen en geluidmetingen.
werken wij volledig uit in een digitaal bouwinformatiemodel (BIM). In vergelijking met het gebruik van traditionele
Zo sluit ons deskundige advies altijd aan op de wensen van de opdrachtgever.
Meer informatie:
Voor meer informatie over ons advies over bouwfysica en akoestiek kunt u contact opnemen met
Pieter Schepman ([email protected]).
Bouwfysica en akoestiek
controleren wij bouwfysische en akoestische onderdelen door middel van onder meer metingen van temperatuur,
2D-tekeningen, kan met een BIM meer informatie op een meer overzichtelijke manier worden gedeeld. Dat helpt
Door het gebouw bouwfysisch te optimaliseren, wordt een omgeving gecreëerd die is afgestemd op de com-
onduidelijkheid, fouten en dus meerwerk voorkomen.
municatieve beperkingen van de cliënten. Sommige van hen hebben bijvoorbeeld verminderd zicht; hierop
is niet alleen de verlichting geoptimaliseerd, maar ook de daglichttoetreding. Ook akoestiek is van belang
Het vervaardigde BIM staat centraal tijdens de aanbesteding van de opdrachten voor de voorbereiding en uitvoering
voor het welzijn van de cliënten. Zij hebben vaak te maken met een auditieve beperking, waardoor luisteren
van de realisatie (bouwkundig, werktuigbouwkundig en elektrotechnisch). In deze aanbesteding, die ZRi ook
en spreken in gebruikelijke omstandigheden bemoeilijkt worden. Wij adviseren daartoe onder andere over
begeleidt, tonen marktpartijen hun ervaring met bouwinformatiemodellen aan.
galmbeperking. Door de nagalmtijd in een ruimte te beperken, hoeven de cliënten zich minder in te spannen
om zich verstaanbaar te maken en anderen te verstaan. Daarnaast werkt het rustgevend in drukke ruimten.
Zo dragen wij bij aan een comfortabele omgeving voor de cliënten van Koninklijke Kentalis.
Projectgegevens
Projectgegevens
Opdrachtgever: AVL
Omvang: Opdrachtgever: Koninklijke Kentalis
Circa 8.430m BVO
2
Vakgebieden: Bouwfysica en akoestiek, brandveiligheid
Uitbreiding noordzijde AVL, Amsterdam
Koninklijke Kentalis, Weerklank & Kameleon, Stadskantoor Leyweg, Den Haag
Amsterdam
kundig zo is ingericht dat de gebruikers zo goed mogelijk worden ondersteund.
Omvang: Circa 4.000m2 BVO
Vakgebieden: Aanbesteden en contracteren, bouwfysica en akoestiek, brandveiligheid
© Rudy Uytenhaak Architectenbureau
Stadskantoor Leyweg
Den Haag
Het stadskantoor van de gemeente Den Haag aan de Leyweg is een nieuwbouwproject met verschillende functies. De hogere bouwlagen van het
gebouw zijn bestemd voor wonen. In de lagere bouwlagen is een groot aantal
gemeentelijke functies ondergebracht, met in het midden een opvallend driehoekig atrium. Onder het gebouw is een parkeergarage gerealiseerd.
ZRi draagt als adviseur en lid van het ontwerpteam bij aan het ontwerp van Stadskantoor Leyweg. De architect, ZRi en de overige adviseurs werken tijdens het project
nauw samen, zodat een integraal ontwerp ontstaat waarin alle onderdelen op elkaar
zijn afgestemd. Onze adviezen betreffen bouwfysica, duurzaamheid, akoestiek en
brandveiligheid.
Door het smalle, hoge atrium in het hart van het gebouw behoeft de daglichttoetreding speciale aandacht voor de gewenste verhouding tussen transparantie
en reflectie. Ook wordt veel aandacht besteed aan milieubewust en duurzaam
bouwen. Betonkernactivering zorgt bijvoorbeeld voor een groot deel van de koeling
en verwarming van het gebouw.
Om ook de kwaliteit van de ruimteakoestiek te garanderen, adviseert ZRi in het
ontwerp onder meer om een combinatie van akoestisch absorberende baffles in de
gevelzones en een systeemplafond in de middenzone aan te brengen. Daarnaast
adviseert ZRi over de gebruiksflexibiliteit; door een hoge mate van flexibiliteit kunnen
indelingen en functies van het gebouw eenvoudig worden veranderd.
Projectgegevens
Opdrachtgever: Gemeente Den Haag
Omvang: Circa 22.000m2 BVO
Vakgebieden: Bouwfysica en akoestiek, brandveiligheid, duurzaamheid en energie
Duurzame installaties
Fugro TechCenter
Nootdorp
Scholen van Morgen
Vlaanderen
Mensen stellen steeds hogere eisen aan comfort en behaaglijkheid, terwijl het energieverbruik juist beperkt
moet worden en de opwekking van energie duurzaam moet zijn. Het ontwerpen van duurzame, energiezuinige gebouwinstallaties vormt daarom een nieuwe discipline.
ZRi ontwerpt duurzame installaties voor scholen, kantoren en industriegebouwen. Ook is ZRi nauw betrokken bij de
ontwikkeling van diverse bio-energiecentrales voor de opwekking van warmte en/of elektriciteit. Dergelijke centrales
zijn zeer geschikt voor zwembaden of als opwekkingseenheid in een warmtenet. Wij adviseren desgewenst ook op
het gebied van regelingen en subsidies voor duurzaamheidmaatregelen en verzorgen hiervoor de aanvragen en
Een duurzaam installatieconcept dient afgestemd te zijn op het beoogde gebruik van het gebouw. Zowel het
gebouw als de installaties moeten energiezuinig en duurzaam zijn. Hergebruik en opwekking van duurzame energie
moeten integraal onderdeel zijn van het gebouwconcept. Wij ontwerpen duurzame installatieconcepten die aan al
© CONIX RDBM Architects
© Bouwbedrijf De Vries & Verburg
verantwoordingen.
Met de nieuwbouw van het TechCenter realiseert Fugro een efficiënte en duurzame huisvesting waarin kantoor-
De Vlaamse Gemeenschap bouwt en renoveert in een omvangrijk project, ‘Scholen van Morgen’ genaamd,
en industriefuncties worden gecombineerd. Naast advies over brandveiligheid, bouwfysica, akoestiek en duur-
ruim 200 scholen. Het project is onderverdeeld in bundels en wij adviseren bij het ontwerp van één van deze
Onze gebouwinstallaties modelleren wij bij voorkeur in een bouwinformatiemodel (BIM). Het belangrijkste voordeel
zaamheid — waarbij wij het LEED-certificatietraject verzorgen — adviseren wij over de toe te passen installaties in
bundels, die vijf scholen bevat.
van gebruik van BIM is dat de communicatie tussen bij het project betrokken partijen sneller gaat en dat het risico
het gebouw.
deze voorwaarden voldoen.
op fouten wordt verkleind. Ook voor onze overige technische disciplines, zoals akoestiek, bouwfysica en brand-
Zo ontwikkelen wij voor de installaties van deze scholen een prestatiegericht ontwerp. Dat houdt in dat het techniWij maken het ontwerp van de werktuigkundige, sanitaire, elektrotechnische installaties en transportinstallaties. De werk-
sche ontwerp de eisen bevat waaraan het gebouw dient te voldoen: prestatie-eisen. Hiernaast worden principes
invulling geven aan de rol van onafhankelijke BIM-manager.
zaamheden omvatten daarbij onder meer het opstellen van een klimaatconcept, dat bestaat uit een technische beschrijving
gekozen om aan deze eisen invulling te geven, die in hoofdlijn worden uitgewerkt. Op deze manier krijgen de uitvoe-
van de principes van verwarming, koeling en ventilatie. Zo bepalen wij de benodigde capaciteiten voor bijvoorbeeld ventilatie
rende partijen meer vrijheid om het ontwerp te optimaliseren, zonder dat de opdrachtgever controle verliest.
Meer informatie:
Voor meer informatie over ons installatieadvies kunt u contact opnemen met Hans van Zanten ([email protected]),
Koos Melse ([email protected]) of Jaco de Bruijn ([email protected]).
Duurzame installaties
veiligheid, leggen wij onze adviezen graag vast in BIM met programma’s zoals REVIT. Daarnaast kunnen wij
en doen wij berekeningen omtrent warmtevraag, koellast en ventilatie. Wij maken de uiteindelijke installatietekeningen en
voeren de detailberekeningen uit in de Definitief Ontwerpfase.
wij onder meer verwarming, koeling en ventilatie en het verloop van de hoofdkanalen, en doen wij temperatuurIn de besteksfase leveren wij de installatietechnische gegevens aan die nodig zijn voor de bouwaanvraag. Daarnaast ver-
Scholen van Morgen, Vlaanderen
International School of Amsterdam,
Amstelveen
overschrijdingsberekeningen en globale dimensioneringsberekeningen.
vaardigen wij een bestek dat een beschrijving van de installaties omvat, de toe te passen materialen, basisontwerpgegevens,
bestektekeningen en algemene technische en administratieve bepalingen. In de aanbestedings- en realisatiefasen vervullen
Na contractering van de uitvoerende partijen hebben wij een toetsende functie. Wij controleren in hoeverre de
wij een toetsende rol.
nadere uitwerking van de uitvoerende partijen voldoet aan de geformuleerde prestatie-eisen.
Projectgegevens
Fugro TechCenter, Nootdorp
Daarnaast adviseren wij over de mogelijke invulling van het installatieconcept. In dit installatieconcept behandelen
Projectgegevens
Opdrachtgever: Fugro Vastgoed B.V.
Opdrachtgever: DBFM Scholen van Morgen NV
Omvang: Circa 12.000m BVO
Omvang: In totaal circa 20.400m2 BVO (vijf scholen)
Vakgebied: Duurzaamheid en energie, duurzame installaties
Vakgebied: Duurzaamheid en energie, bouwfysica en akoestiek, duurzame installaties
2
© Remco van Blokland
International School of Amsterdam
Amstelveen
De International School of Amsterdam biedt, anders dan gebruikelijk in
Nederlandse scholen, onderwijs aan kinderen tot en met negentien jaar.
Het schoolgebouw bevat dus zowel kinderdagopvang, buitenschoolse
opvang, basisonderwijs als voortgezet onderwijs. Verschillende delen
van het gebouw zijn bestemd voor verschillende doelgroepen, wat bepalend is voor de functie van en de gebruikerswensen voor verschillende
gebouwdelen.
Ons installatietechnische advies betreft de werktuigkundige, sanitaire en elektrotechnische installaties. Hiervoor stellen wij een duurzaam installatieconcept op
dat bestaat uit een technische beschrijving van de principes van verwarming,
koeling en ventilatie. Onderdelen van het installatieconcept zijn onder meer de
duurzame opwekking van warmte en koude door middel van warmte- en koudeopslag in de bodem (WKO), de toepassing van warmteterugwinning (met een
hoog rendement) uit de ventilatielucht, lagetemperatuurverwarming en hogetemperatuurkoeling in de betonvloeren en een warmtepomp als primaire warmtevoorziening.
Het ontwerp werken wij installatietechnisch uit in een bouwinformatiemodel
(BIM). Met behulp van het BIM delen de partijen die meewerken aan het project
eenvoudig en overzichtelijk hun informatie. Daarnaast maakt de driedimensionale,
digitale weergave van het gebouw het relatief eenvoudig om in een vroeg stadium
fouten te herkennen. Hierdoor verloopt het ontwerpproces efficiënter dan bij
gebruik van tweedimensionale tekeningen.
Projectgegevens
Opdrachtgever: International School of Amsterdam
Omvang: Circa 7.000m2 BVO
Vakgebied: Bouwfysica en akoestiek, duurzame installaties, brandveiligheid
Brandveiligheid
Alrijne Ziekenhuis
Leiden
Hotel Overamstel
Amsterdam
Mensen moeten in geval van brand een gebouw tijdig en veilig kunnen ontvluchten. Daarnaast moet
Voor de gemeente Leiden en het Alrijne ziekenhuis inspecteert ZRi de brandveiligheid van dit ziekenhuis. Zo inventariseren
Voor de brandveiligheid van hotel Overamstel geven wij, in samenspraak met brandweer en opdrachtgever, vorm
een brand beheersbaar zijn: de schade dient te worden beperkt en er moet tijdig kunnen worden geblust.
wij de aanwezige brandscheidingen, toetsen wij die aan de eisen en dragen wij maatregelen aan ter verbetering van de
aan het brandveiligheidsconcept, brandoverslagpreventie en brandbeveiligingsinstallaties.
Om dit mogelijk te maken, is een helder brandveiligheidsconcept noodzakelijk: een integraal pakket van
brandscheidingen.
bouwkundige, installatietechnische en organisatorische maatregelen. Wij stellen deze brandveiligheids-
Het brandveiligheidsconcept bevat alle ruimten van het hotel,
met vermelding van de oppervlakten en functies van de ruimten.
scheidingen houden wij rekening met
Op basis van die informatie ontwerpen wij een zodanige
Er is geen vaste verzameling brandveiligheidsmaatregelen die op ieder gebouw kan worden toegepast. De vorm en
bijvoorbeeld de omvang van brandcom-
(sub)brandcompartimentering dat aan de regelgeving wat dat
functies van een gebouw vragen vaak om maatwerk. Gebruikelijke maatregelen blijken dan niet altijd optimaal. In dat
partimenten en de weerstand tegen
betreft wordt voldaan én een optimaal functionele indeling ont-
geval zijn gelijkwaardige oplossingen nodig: voorzieningen die niet worden voorgeschreven door de wet, maar waar-
branddoorslag en brandoverslag. Ook
staat. Het brandveiligheidsconcept bevat daarnaast informatie
mee het doel van de wet (en dus het beoogde veiligheidsniveau) wordt bereikt. Gelijkwaardige oplossingen behelzen
controleren wij de bewaking en ontrui-
over vluchtroutes en opvang- en doorstroomcapaciteit. Bij brand
bijvoorbeeld rook- en warmteafvoersystemen en verschillende blussystemen, zoals watermistinstallaties. CFD- en
mingstijden. Het maximale toegestane
moeten mensen immers veilig en tijdig het gebouw kunnen
vuurbelastingberekeningen worden hierbij vaak uitgevoerd ter bewijsvoering.
oppervlak van (sub)brandcompartimen-
Wij hebben veel ervaring met dergelijke gelijkwaardige oplossingen. Voor veel projecten passen wij de Methode
ten is immers onder meer afhankelijk van
Beheersbaarheid van Brand toe, die recent is geactualiseerd in de vorm van de NEN 6060 ‘Brandveiligheid van grote
de aan- of afwezigheid van bewaking
brandcompartimenten’.
en de tijd die het kost om mensen in het (sub)brandcompartiment in veiligheid te brengen. Hoe langer het duurt voordat een ruimte
capaciteiten daarvan vast.
© Van den Berg Groep.
Tijdens de inspectie van de brand-
verlaten. Voorportalen, trappenhuizen en sluizen: alle onderdelen van de vluchtroute dienen voldoende ruimte te bieden aan
de vluchtende personen. Wij leggen deze vluchtroutes en de
is ontruimd, hoe kleiner de toegestane maximale omvang. Patiënten in een beddenhuis zijn vaak verminderd zelfredzaam, waardoor
Bij uitslaande brand kan brand van een ruimte naar een andere
Bij elk project zijn de contacten met gemeente en brandweer uiterst belangrijk. Zeker wanneer het gaat om complexe
de ontruimingstijd van een beddenhuis langer is dan gewoonlijk. De grootte van (sub)brandcompartimenten dient hierop te worden
overspringen. Dit verergert een reeds gevaarlijke situatie en
projecten met gelijkwaardige oplossingen. Wij onderhouden deze contacten met gemeente en brandweer en stellen de
aangepast.
dient te worden voorkomen. Hiertoe signaleren wij potentiële
benodigde rapportages op. Onze adviseurs zijn bekend met de regelgeving en stemmen elk brandveiligheidsconcept
brandoverslagtrajecten en dragen wij mogelijke preventie-
af op de wet en de uitgangspunten van de brandweer. Onze adviezen worden in diverse gebouwen toegepast — van
Op basis van diverse analyses doen wij in overleg met de brandweer voorstellen om de brandveiligheid te vergroten. Bijvoorbeeld
maatregelen aan, zowel bij verticale (tussen verdiepingen) als
kleine monumenten tot grote complexen zoals ziekenhuizen — en tijdens verschillende projectfasen, van ontwerp tot
door de inrichting van de brandcompartimenten en de bouwkundige scheidingen tussen de compartimenten te herzien. Materiaal-
horizontale (tussen ruimten op eenzelfde verdieping) trajecten.
bouwaanvraag en uitvoering. Daarnaast inspecteren wij ook de brandveiligheid in bestaande gebouwen.
gebruik in brandscheidingen, zoals in binnenwanden, plafonds, deuren, en de doorvoeren van kanalen, leidingen en kabels nemen
Voor meer informatie over ons brandveiligheidsadvies kunt u contact opnemen met Koos Melse ([email protected])
of Pieter Schepman ([email protected]).
Brandveiligheid
wij mee in het advies. Na oplevering van de verbeterde brandveiligheidsvoorzieningen controleren wij deze.
Meer informatie:
Hotel Overamstel, Amsterdam
Sportcampus Zuiderpark, Den Haag
Ten slotte adviseren wij over de brandbeveiligingsinstallaties. Een interessant onderdeel hiervan betreft de blusleidingen:
met behulp van een verticale, droge blusleiding kan de brandweer relatief eenvoudig blussen op hoge verdiepingen. Naast
leidingen en haspels adviseren wij ook over brandmeldinstallaties, ontruimingsinstallaties, thermische melders, multisensors
en de besturing van zelfsluitende deuren en brandwerende schermen.
Projectgegevens
Alrijne Ziekenhuis, Leiden
© Saarberg, Van der Scheer en Partners
concepten op en adviseren bij ontwerp, uitvoering en oplevering.
Projectgegevens
Opdrachtgever: Alrijne ziekenhuis
Opdrachtgever: Babsou Investments Group
Oppervlakte: Circa 12.500m BVO
Oppervlakte: Vakgebied: Brandveiligheid
Vakgebied: Brandveiligheid
2
Circa 25.000m2 BVO
© FaulknerBrown Architects
Sportcampus Zuiderpark
Den Haag
Sportcampus Zuiderpark vervult verschillende functies. In
de eerste plaats biedt het ruimte om verschillende sporten
op topniveau te beoefenen. Daarnaast bevat het een aantal
onderwijsinstellingen, zoals de sportafdelingen van Onderwijsgroep Mondriaan en de Haagse Hogeschool. Ten slotte zijn er
ruimten voor algemeen gebruik en horeca. Voor de nieuwbouw
van de sportcampus ondersteunen wij de gemeente Den Haag
met verschillende aanbestedingen en bouwfysisch advies.
Daarnaast adviseren over de brandveiligheid van het sportcomplex.
Bij dit brandveiligheidsadvies komen verschillende onderwerpen
aan de orde. In de eerste plaats dient het gebouw constructief veilig
te zijn: het dient bouwkundig bestendig te zijn tegen brand(overslag),
zodat brand niet zomaar ontstaat en de constructie het niet zomaar
begeeft. Wij ontwerpen de brandcompartimentering waarbij wij,
gezien de grootte van een aantal ruimten, gelijkwaardige oplossingen aandragen. De grote sporthallen laten zich immers niet zomaar
compartimenteren.
Daarnaast stippelen wij de vluchtwegen uit en tonen wij middels
diverse berekeningen en simulaties aan dat deze veilig zijn. Ten
slotte leggen wij verschillende regelingen omtrent brandbestrijding
en brandbeveiligingsinstallaties vast. Alle maatregelen en adviezen
stemmen wij uiteraard af met brandweer, architect, opdrachtgever en,
waar relevant, andere betrokken partijen.
Projectgegevens
Opdrachtgever: Gemeente Den Haag
Oppervlakte: Circa 30.000m2 BVO
Vakgebieden: : Brandveiligheid
ZRi heeft bij de productie van deze uitgave getracht alle rechthebbenden van beeldmateriaal
2585 XK Den Haag
Brandveiligheid
Duurzame installaties
Bouwfysica en akoestiek
Duurzaamheid en energie
Programma’s van eisen
SandeDruk
Aanbesteden en contracteren
Productie
Projectmanagement
Theo! Design
Haalbaarheidsstudies
Vormgeving
Balistraat 1
Lichttoren 32
5611 BJ Eindhoven
070 361 55 59
te achterhalen, toestemming te vragen en te vermelden. Wanneer desondanks beeldmateriaal
wordt getoond waarvan u de rechthebbende bent zonder dat dit wordt vermeld, of waarvoor u
geen toestemming hebt gegeven, neem dan contact met ons op: [email protected] of 070-3615559.
www.zri.nl