Oncologische wonde of oncologisch ulcus: wat is het verschil?

ONCOLOGISCHE WONDE OF
ONCOLOGISCH ULCUS:
WAT IS HET VERSCHIL?
KRIS BERNAERTS
VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST WONDZORG UZ LEUVEN
BESTUURSLID WCS BELGIË
ONCOLOGISCHE WONDE
WONDEN OF HUIDREACTIES ALS GEVOLG VAN DE TUMORBEHANDELING
 ANTI-TUMORALE THERAPIE
(HORMONALE THERAPIE, CHEMOTHERAPIE, IMMUNOTHERAPIE, ANGIOGENESE REMMERS,
TYROSINEKINASE-INHIBITOREN)
 RADIOTHERAPIE
 CHIRURGIE
 COMBINATIE VAN BEHANDELINGEN
ONCOLOGISCH ULCUS
EEN WONDE ONTSTAAN DOOR DOORBRAAK VAN MALIGNE CELLEN
DOORHEEN DE HUID DOOR:
 ONDERLIGGENDE PRIMAIRE TUMOR
 RECIDIEF (VB BORSTTUMOR DIE DOORGROEIT DOOR DE HUID)
 METASTASERING: LYMFATISCHE OF VASCULAIRE UITBREIDING VAN DE TUMOR OP
SECUNDAIRE PLAATSEN
DE KIP OF HET EI?
ONCOLOGISCHE WONDE
ONCOLOGISCH ULCUS
DOELSTELLING VAN DE BEHANDELING
ONCOLOGISCHE WONDE
 ZIEKTE DEFINITIEF GENEZEN
 LANGDURIGE REMISSIE VERKRIJGEN WAARBIJ ZIEKTE NIET MEER OP TE SPOREN IS
 PATIËNT COMFORT BIEDEN DOOR TUMORGROOTTE TE VERKLEINEN
ONCOLOGISCH ULCUS
 AFHANKELIJK VAN TOESTAND VAN PATIËNT
 MINDER RESULTAATGERICHT
 ZOEKEN NAAR EVENWICHT TUSSEN LEVENSKWALITEIT EN IMPACT VAN WONDE
ONCOLOGISCHE (WOND)ZORG IS EEN ZORG MET
VERSCHILLENDE GEZICHTEN…
ONCOLOGISCHE WONDE
HUIDREACTIES
XEROSIS
HAND-VOET SYNDROOM EN HAND-VOET HUIDREACTIES
NAGELVERANDERINGEN
ACNEÏFORME RASH
FOTOSENSIBILITEIT
PRURITIS
TRICHOMEGALIE
LOKALE ALLERGISCHE REACTIES THV INJECTIEPLAATS
KLOVEN
…
ONCOLOGISCHE WONDE
EXTRAVASATIE
 ONCOLOGISCHE URGENTIE
 ACCIDENTEEL UITTREDEN VAN CYTOSTATICUM
BUITEN DE BLOEDBAAN
 GRADATIE VAN HUIDLETSELS AFHANKELIJK VAN:
 CHEMISCHE EIGENSCHAP PRODUCT
 CONCENTRATIE PRODUCT
 HOEVEELHEID DIE PARAVENEUS IS INGELOPEN
 LOCATIE OP LICHAAM
 SNELHEID VAN INTERVENTIE NA EXTRAVASATIE
Vasconcelos et al. 2013
RICHTLIJN ONCOLOGISCHE WONDE
ONCOLOGISCHE WONDE
RADIODERMATITIS
ALS GEVOLG VAN RADIOTHERAPIE
 MEDISCHE BEHANDELTECHNIEK DMV RÖNTGENSTRALEN MET HOGE ENERGIEWAARDE
 VEROORZAAKT DNA SCHADE VAN CELLEN WAARDOOR BESCHADIGING OF VERNIETIGING
ERVAN
SOMS OOK HUIDLETSELS HIERDOOR…
 RADIODERMATITIS, RADIODERMITIS OF BESTRALINGSWONDEN GENOEMD
 ERNST GEOBJECTIVEERD VOLGENS 4 GRADEN (WHO CLASSIFICATIESYSTEEM)
ONCOLOGISCHE WONDE
RADIODERMATITIS
0
Geen
verandering
1
Erytheem
2
3
Droge desquamatie, Vochtige
blaar, jeuk
desquamatie,
ulceratie
4
Exfoliatieve
dermatitis, necrose
die heelkundige
ingreep vereist
RICHTLIJN RADIODERMATITIS
ONCOLOGISCHE WONDEN
CHIRURGIE
STERKE EVOLUTIE IN ONCOLOGISCHE CHIRURGIE
VAAK COMPLICATIES (SECUNDAIRE WONDGENEZING) DOOR:






SLECHTE VOEDINGSTOESTAND
PREOPERATIEVE BESTRALING
INFECTIE IN OPERATIEGEBIED
LOCATIE VAN DE WONDE
COMBINATIETHERAPIE
LYMFEOEDEEM
MUTILEREND EFFECT EN VAAK LANGDURIGE WONDGENEZING
ONCOLOGISCH ULCUS: KENMERKEN
AANTASTING VAN DE HUID MET WEEFSELVERLIES
GRILLIGE VORM VAN HET ULCUS
BEPERKTE OF AFWEZIG HELINGTENDENS
SNELLE UITBREIDING VAN LETSEL MET CENTRALE NECROSE
VERHOOGDE BLOEDINGSNEIGING
SOMS EXTREME PRODUCTIE EXSUDAAT
ONAANGENAME GEUR DOOR WEEFSELVERSTERF EN INFECTIE
WONDPIJN EN JEUK
ONCOLOGISCH ULCUS: KENMERKEN
ALARMSIGNALEN
 ELK LETSEL DAT LANGDURIG AANWEZIG IS
 GRILLIGE RANDEN
 VERHEVEN IS TEN OPZICHTE VAN DE WONDRANDEN
DOORVERWIJZEN VOOR BIOPSIE
ONCOLOGISCH ULCUS: GRADEN
GRAAD 0: INTACTE HUID
GRAAD 1: OPPERVLAKKIG HUIDLETSEL
GRAAD 2: AANTASTING ONDERHUIDS WEEFSEL
GRAAD 3: AANTASTING SUBCUTAAN WEEFSEL
 MET EVENTUEEL REEDS AANTASTING VAN DIEPERLIGGENDE STRUCTUREN
GRAAD 4: AANWEZIGHEID VAN GANGREEN
 20 TOT 30% VAN HET WONDOPPERVLAK, DROOG OF NAT
GRAAD 5: MEER DAN 30% GANGREEN
ONCOLOGISCHE ULCUS
WONDANAMNESE
OORZAAK? HOE LANG BESTAAT DE WONDE?
BEOORDEEL HET WONDBED
 TISSUE: PLAATS, DOORSNEDE, DIEPTE, KLEUR, FISTULISATIE
 INFECTIE: BACTERIOLOGISCHE STATUS, MATE VAN GEURHINDER
 MOISTURE: HOEVEELHEID EXSUDAAT, BLOEDINGSNEIGING
 EDGES: CONDITIE WONDRANDEN/WONDOMGEVING (MACERATIE, DROOG, STRIPPING)
VEROORZAAKT WONDE PIJN EN JEUK?
ONCOLOGISCHE ULCUS
WONDANAMNESE
RESULTAAT TOT NU TOE INGESTELDE MAATREGELEN EN THERAPIE?
FACTOREN DIE CONDITIE IN NEGATIEVE ZIN BEÏNVLOEDEN?
 BESTRAALD GEBIED, ONDERVOEDING, MEDICATIE, …
INVLOED WONDE OP PSYCHOSOCIAAL WELBEVINDEN
 DEPRESSIE
 VERANDERD LICHAAMSBEELD
 ANGST, SCHAAMTE, ISOLATIE
THUISSITUATIE EN MATE VAN ZELFSTANDIGHEID/AFHANKELIJKHEID BIJ
VERZORGEN WONDE
ONCOLOGISCHE ULCUS
WELKE ZORG
STREEF NIET NAAR WONDHELING MAAR WEL NAAR MAXIMAAL COMFORT
VOOR DE PATIËNT
TIME PRINCIPES BLIJVEN BELANGRIJK, MITS ENKELE EXTRA AANDACHTSPUNTEN
INFECTIEPREVENTIE
HET NASTREVEN VAN EEN IDEAAL WONDMILIEU
 MET MINIMAAL FIBRINEUS EN NECROTISCH BESLAG
PREVENTIE, CONTROLE EN AANPAK VAN STORENDE SYMPTOMEN ZOALS
BLOEDING, PIJN, EXSUDAAT, GEUR EN JEUK
ONCOLOGISCHE ULCUS
WELKE ZORG
EXTRA AANDACHT VOOR TOTAALZORG VAN DE PATIËNT BIJ VERBANDKEUZE
 HOU REKENING MET PROGNOSE VAN DE PATIËNT EN HET FINANCIËLE ASPECT
 VERBANDZORG AANPASSEN AAN EVENTUELE PALLIATIEVE SETTING
HEB AANDACHT VOOR VOCHT- EN VOEDINGSINNAME
TRACHT DE WONDZORG STEEDS MULTIDISCIPLINAIR TE BENADEREN
BEHANDELING VRAAGT EEN INVENTIEVE, CREATIEVE EN GEDULDIGE
AANPAK
RICHTLIJN ONCOLOGISCH ULCUS
WEBSITE WCS BELGIË
BEDANKT VOOR JE AANDACHT
Sorry, maar vandaag zijn
al mijn andere collega’s op
het WCS congres…